O έμπειρος κεντρικός αμυντικός μίλησε μεταξύ άλλων για την επιστροφή του και την τρίτη θητεία του στην Ένωση, τους στόχους της ομάδας, την συνεργασία του με τον Μαϊστόροβιτς, αλλά και τον κόσμο.

Η 2η επιστροφή στην ΑΕΚ και 3η θητεία. Τι ακριβώς έχεις στο μυαλό σου για τη φετινή σεζόν;

"Το είπα και όταν υπέγραψα ότι κάθε φορά που ξεκινάς, παρά το γεγονός ότι είναι η 3η φορά εδώ, ξεκινάς από το μηδέν. Τα συναισθήματα είναι ίδια, διαφέρει το γεγονός ότι ξέρω πρόσωπα και πράγματα και ίσως αυτό βοηθάει. Όλα τα άλλα όμως είναι από το μηδέν. Πρέπει να χτίσεις εμπιστοσύνη με τους συμπαίκτες σου, με τον προπονητή και να διεκδικήσεις θέση στην 11άδα όπως και κάθε παιδί που ήρθε στην ομάδα".

Με το ίδιο πάθος;

"Ναι. Από τη στιγμή που αποφάσισες να παίξεις ποδόσφαιρο πρέπει να το έχεις αυτό ως το τέλος".

Με την εμπειρία σου, από όσα βλέπεις, ποια πιστεύεις ότι θα είναι δυνατά σημεία της ΑΕΚ φέτος ώστε να είναι ανταγωνιστική;

"Νομίζω ότι θα πρέπει να επικεντρώσουμε πάρα πολύ στην έννοια ομάδα. Στην έννοια του εμείς και όχι στο εγώ, ξεχωριστά. Το εγώ ο καθένας πρέπει να το βάλει μέσα στην ομάδα και από εκεί και πέρα να πάρει ό,τι πρέπει να πάρει. Η ΑΕΚ είναι καταδικασμένη να διεκδικεί πάντα τίτλους στην Ελλάδα και καλή πορεία στην Ευρώπη. Αυτά είναι αυτονόητα. Από εκεί και πέρα στην ομάδα δε χωράνε εγωισμοί, βεντετισμοί. Πρέπει όλοι να σκύψουμε το κεφάλι και ο καθένας από το πόστο του να δώσει το 100%".

Ποιότητα υπάρχει;

"Αυτή τη στιγμή σίγουρα υπάρχει η δυνατότητα να γίνει κάτι καλό. Νομίζω ότι το να αιωρούνται πράγματα για μεταγραφές, έρχονται, φεύγουν κλπ, δεν κάνει καλό στην ομάδα. Όσο πιο γρήγορα τελειώσουν όλα αυτά, τόσο καλύτερα για όλους για να είμαστε συγκεντρωμένοι 100% σε αυτό που έχουμε μπροστά μας και είναι πολύ δύσκολο".

Όταν σε προσέγγισε ο Αδαμίδης για να επιστρέψεις είχες ενδοιασμούς ή ήσουν σίγουρος από την αρχή ότι θα υπογράψεις;

"Σίγουρος δεν ήμουν. Μιλήσαμε, μου εξέφρασε τις απόψεις της διοίκησης για το τι έχουν σκοπό να κάνουν φέτος. Αυτό θα περιμένουμε να δούμε, αν και εφόσον μπορέσει η διοίκηση να υλοποιήσει ό,τι είχαν στο μυαλό τους από την αρχή.

Από εκεί και πέρα όλοι πρέπει να δώσουμε το 100%. Πρέπει να υπάρχει εμπιστοσύνη μεταξύ μας και ο καθένας από το πόστο του να δίνει το 100% στην ομάδα. Ακόμη και ο κόσμος θα πρέπει να δίνει το 100% στην ομάδα. Όλοι οι παράγοντες που απαρτίζουν μια ομάδα. Ομάδα σημαίνει κόσμος, διοίκηση, προπονητής, παίκτες. Αν κάποιος από αυτούς τους κρίκους δεν λειτουργεί σωστά, δεν είναι δυνατός, τότε υπάρχει πρόβλημα" .

Πιστεύεις ότι ο κόσμος θα ενισχύσει φέτος την ομάδα;

"Ο κόσμος ανέκαθεν ήταν δίπλα στην ομάδα και αντιδρά αναλόγως με το τι βλέπει. Αυτό έχω καταλάβει εγώ και έτσι πρέπει να είναι. Από εκεί και πέρα εναπόκειται και σε εμάς να τους δώσουμε κίνητρο, ώθηση, ελπίδα για να μας βοηθήσει, γιατί κακά τα ψέματα όταν το γήπεδο είναι εναντίον σου, είναι δύσκολο να αποδώσεις".

Τη συνεργασία σου με τον Μαϊστόροβιτς πώς την βλέπεις;

"Νομίζω ότι η συνεργασία έχει να κάνει με όλη την ομάδα. Ακούω να λένε ότι πρέπει να συνεργαστούν σωστά τα στόπερ. Αν δεν συνεργαστεί και με τα μπακ, τα χαφ ή και τον φορ ακόμη, υπάρχει πρόβλημα. Δόξα τον Θεό ως τώρα αυτό που δουλεύουμε είναι η καλή χημεία μέσα στο παιχνίδι και παικτικά να δώσει ο ένας στον άλλον. Αυτή είναι η έννοια της προετοιμασίας.

Να μπορέσει ο κόουτς να δώσει στοιχεία στην ομάδα και ο καθένας μας να έρθει πιο κοντά στον άλλον, παικτικά και στο μυαλό. Γι’ αυτό είμαστε κλεισμένοι σε ένα ξενοδοχείο, περνάμε πολλές ώρες μαζί. Όλα αυτά παίζουν ρόλο για να υπάρχει καλύτερη χημεία" .

Με βάση τις κινήσεις των ανταγωνιστών, πόσο ψηλά μπορεί να βάλει η ΑΕΚ τον πήχη;

"Ανέκαθεν δεν ήμουν άνθρωπος για υποσχέσεις και δεν φοβόμουν τι κάνουν οι άλλοι. Αν η δική μου ομάδα είναι δυνατή στο μυαλό, στις σχέσεις και σε αυτό που θέλουμε να κάνουμε, δεν φοβόμαστε. Αν όλοι μας έχουμε κοινό στόχο μπορούμε να κάνουμε πάρα πολλά. Αν ο καθένας προσωπικά θέλει να πετύχει έναν στόχο μόνος του, θα είναι πάρα πολύ δύσκολο.

Γι’ αυτό προσπαθούμε όλοι να φτιάξουμε αυτό που λέμε οικογένεια. Οικογένεια είναι να έχουμε όλοι έναν κοινό σκοπό. Να κάνουμε κάτι καλό για την ΑΕΚ. Και μέσα από αυτό το καλό, επειδή το έχω ξαναβιώσει, είμαι σίγουρος ότι όλοι θα βγούμε κερδισμένοι. Αν ο καθένας κάνει κάτι μόνος του, δεν μπορεί να καταφέρει αυτά που θέλει" .

Όπως βλέπεις την ΑΕΚ, έχει τα φόντα για να πετύχει;

"Αυτά δουλεύουμε. Δεν είναι εύκολο να ταιριάξεις 25-30 χαρακτήρες σε ένα κοινό σκοπό. Χρειάζεται προσπάθεια και βοήθεια από όλους. Λέτε ότι υπάρχει καλό κλίμα, ότι εγώ ή ο Λύμπε βοηθάμε. Χρειάζεται βοήθεια από όλους. Δεν μπορεί κανείς Δέλλας και κανείς Λύμπε να με βοηθήσει, αν δεν το θέλω εγώ. Αν θέλω εγώ, θα με βοηθήσει. Ο ένας παίρνει από τον άλλον.

Το θέμα είναι κατά πόσο είσαι ανοιχτός για να πάρεις πράγματα και να βοηθήσεις την ομάδα. Όπως έχω ξαναπεί, δεν ήρθα εδώ για να κάνω τον μπαμπούλα. Είναι συμπαίκτες μου, συνεργάτες μου και εγώ θέλω να συνεργαστώ με όλους. Από τον πιο μικρό μέχρι τον πιο μεγάλο. Αυτό είναι το ποδόσφαιρο" .

Ως τώρα βλέπεις να υπάρχει συνεργασία;

"Ως τώρα ναι. Αυτό θα πρέπει να συνεχιστεί. Τα δύσκολα έρχονται και εκεί πρέπει να είμαστε καλά μεταξύ μας. Αυτό θα μας βγει και στο γήπεδο. Αν δεν είμαστε καλά στην καθημερινότητα μας, δεν μπορούμε να έχουμε αποτελέσματα στο γήπεδο. Τα παραδείγματα είναι χιλιάδες, στην ΑΕΚ και σε άλλες ομάδες. Ούτε και το να είμαστε καθημερινά οικογένεια, όμως, θα πρέπει να μας εφησυχάσει.

Κάθε Κυριακή θα πρέπει να αποδεικνύουμε στους εαυτούς μας και σε όλους τους άλλους ότι είμαστε καλή ομάδα. Έτσι αποκτάς αυτοπεποίθηση και μπορείς να φτάσεις ψηλά. Το ποδόσφαιρο, καλώς ή κακώς, είναι αποτελέσματα. Χρειάζεσαι και τύχη, προστασία. Η ΑΕΚ πέρυσι δεν είχε προστασία από τη διαιτησία σε πολλά παιχνίδια και ειδικά στην αρχή. Γιατί αν δεν ξεκινήσεις καλά μετά είναι πολύ δύσκολο, ειδικά στην Ελλάδα που δε γίνονται συχνά εκπλήξεις, να επανέλθεις εκεί που θέλεις" .

Το 2008 η ομάδα έκανε κοιλιά τον Δεκέμβριο αλλά το πήρε το πρωτάθλημα.

"Τότε ξεκινήσαμε με έξι νίκες, τον Δεκέμβριο κάναμε την κοιλιά και χάσαμε λίγο έδαφος. Η αρχή είναι πολύ σημαντική αλλά όχι και το παν. Αν είμαστε καλά μεταξύ μας, γιατί έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας, θα μπορέσουμε να ανατρέψουμε οτιδήποτε στραβό. Όλα αυτά, πάντως, είναι θεωρίες και στα λόγια όλοι είμαστε πολύ καλοί. Οι πράξεις θα μετρήσουν".

Πόσο σημαντικό είναι το έντονο ελληνικό στοιχείο στην ομάδα φέτος;

"Δεν είναι «ρατσιστικό» να πεις ότι οι ξένοι μερικές φορές δεν καταλαβαίνουν. Είναι το πόσο ανοιχτός είσαι για να κάνεις πράγματα. Ένας Έλληνας διαφορετικά αντιλαμβάνεται τα πράγματα και επηρεάζεται από τις καταστάσεις γύρω του. Διαβάζει εφημερίδες, ακούει τον κόσμο. Κι εγώ υπήρξα ως ξένος στο εξωτερικό και ήταν διαφορετικά για μένα από ό,τι για έναν Ιταλό ή Άγγλο. Καταλάβαινα λιγότερα από όσα γίνονταν. Εγώ είμαι σίγουρος ότι οι ξένοι καταλαβαίνουν πού βρίσκονται.

Είναι θέμα να θελήσουν να έρθουν στην ελληνική νοοτροπία και στο γκρουπ της ομάδας. Κάνουμε προσπάθειες να τους φέρουμε όσο πιο κοντά στη δική μας νοοτροπία. Είναι καλό και για αυτούς, θα είναι πιο εύκολη η ζωή τους. Να μάθουν τη γλώσσα. Ίσως είναι η πολιτική που θα πρέπει να αλλάξουν οι ομάδες. Στο εξωτερικό, για παράδειγμα, δεν υπάρχει ξένος που να μιλάει τη δική του γλώσσα. Τον υποχρεώνουν να μάθει τη γλώσσα της χώρας στην οποία αγωνίζεται" .

Έχεις κάνει πολλές προετοιμασίες σε αρκετές χώρες. Πώς αξιολογείς αυτή και δεύτερον, έβαλες ταβάνι στον εαυτό σου για το πόσα ματς θα παίξεις; Επίσης, σε ενδιαφέρει κάποιος ρόλος μετά; Έχει συζητηθεί;

"Όχι, δεν έχω συζητήσει και ούτε μου αρέσει να βάζω ταβάνι. Με την έννοια ότι ποτέ δεν ξέρεις. Από τα 32 μου –και αυτό δεν το έχω πει ποτέ- λέω να σταματήσω την μπάλα. Είχα φτάσει στο σημείο να το κάνω, γιατί εγώ αδίκησα τον εαυτό μου σε μια περίοδο της ζωής μου. Προσπάθησα, πάλεψα, επανήλθα ξανά σε ένα καλό επίπεδο πιστεύω. Είναι πολύ σημαντικό να καταλαβαίνεις πότε είσαι στον πάτο για να μην περάσει αυτό το όριο. Για το μετά δεν ξέρω.

Όσο μπορώ να παίζω θα παίζω, αλλά θέλω να παίζω με αξιοπρέπεια. Αν δω ότι δεν μπορώ να καταφέρω πράγματα ή αυτό που θέλω δεν βγαίνει στο γήπεδο, να είστε σίγουροι ότι θα σηκώσω το χέρι και θα πω… έφυγα. Στην προετοιμασία δουλεύουμε πάρα πολύ σκληρά για να χτίσουμε πολύ καλή φυσική κατάσταση, την τακτική που πρέπει να έχει η ομάδα και πολύ σημαντικό κομμάτι είναι αυτό που λέγαμε πριν. Να χτίσουμε, δηλαδή, σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ μας που θα μας βοηθήσει να έχουμε καλή λειτουργία στο γήπεδο. Είναι πολύ σημαντικό να εμπιστεύομαι τον διπλανό μου σε μια στραβή που μπορεί να κάνω εγώ, να ξέρω ότι είναι δίπλα μου" .

Είδαμε ότι η Μίλαν απέκτησε έναν Έλληνα αμυντικό. Ένα σχόλιο για τον Παπασταθόπουλο;

"Ο Σωκράτης είναι από αυτούς που αξίζει αυτό που βιώνει. Μιλήσαμε προχθές τηλεφωνικά, του έδωσα συγχαρητήρια και του είπα ότι δεν πρέπει να θεωρήσει ότι αυτό είναι το ταβάνι. Το πιστεύω. Μπορεί να κάνει πολλά. Αξίζει, έχει μυαλό, έχει δουλέψει πολύ, έχει απίστευτο ταλέντο και με όσα θα μάθει εκεί θα πάει ακόμη ψηλότερα. Του αξίζουν συγχαρητήρια γιατί έχει δουλέψει πολύ, ακούει, μαθαίνει και αυτό είναι πολύ σημαντικό".

Έντερ: "Οι φίλοι της ΑΕΚ ήθελαν να με σκοτώσουν"

Το γκολ που πέτυχε πέρσι κόντρα στην ΑΕΚ με την φανέλα του Αστέρα Τρίπολης, θυμήθηκε ο Έντερ υπογραμμίζοντας πως τότε οι φίλοι της ομάδας ήθελαν να το σκοτώσουν, όμως τώρα θέλει να τους κάνει χαρούμενους.

Ο Βραζιλιάνος επιθετικός, τόνισε πως θέλει να τον θυμάται ο κόσμος και τα επόμενα χρόνια, δεν παρομοίασε τον εαυτό του με τον Σκόκο, ενώ αποκάλυψε ποια είναι η θέση που προτιμά να αγωνίζεται.

Ήρθες στην ΑΕΚ, είσαι χαρούμενος. Έχεις όμως πολύ δρόμο μπροστά σου για να πείσεις. Πώς βλέπεις την προετοιμασία και τι πιστεύεις πρέπει να κάνεις για να είσαι εντάξει με τον εαυτό σου και την ομάδα;

"Είμαι πάρα πολύ χαρούμενος. Είναι αρχή της προετοιμασίας. Ο στόχος μου είναι να αφήσω το όνομα μου, να με θυμούνται τα επόμενα χρόνια οι φίλοι της ομάδας. Η υποδομή που μου έγινε από τους συμπαίκτες και την ομάδα ήταν πάρα πολύ καλή, αυτό με έκανε να νιώσω αμέσως καλύτερα. Δουλεύω σκληρά καθημερινά για να κερδίσω μια θέση στην ομάδα".

Ποια είναι η θέση που προτιμάς και για ποια σε προορίζει ο προπονητής;

"Έχουμε μιλήσει πριν κάποιες μέρες με τον προπονητή. Είπα ότι προτιμώ να παίζω πίσω από τον επιθετικό, στις πτέρυγες. Εκεί μπορώ να εκμεταλλευτώ την ταχύτητα μου".

Μπορούμε, δηλαδή, να δούμε πράγματα που είδαμε από τον Νάτσο τα τελευταία δύο χρόνια;

"Δεν ξέρω αν μπορώ να συγκρίνω το στυλ παιχνιδιού μου με αυτό του Νάτσο. Είμαι σίγουρος όμως ότι θέλω να δώσω τον καλύτερο μου εαυτό για να κατακτήσει η ΑΕΚ τους τίτλους που της λείπουν".

Ο κόσμος της ΑΕΚ σε γνώρισε πέρυσι με ένα γκολ που πέτυχες εναντίον της. Αισθάνεσαι ότι χρωστάς κάτι;

"Νομίζω ότι πέρυσι όταν η ΑΕΚ δέχθηκε ένα γκολ από μένα, οι φίλαθλοι της ήθελαν να με σκοτώσουν. Τώρα θέλω να τους κάνω χαρούμενους με την προσπάθεια μου στο γήπεδο".

Έχεις μιλήσει πολλές φορές με τον Βεριντιάνο Μαρτσέλο. Σου έχει πει κάποια πράγματα. Τι είναι αυτό που έχεις κρατήσει;

"Σίγουρα πριν έρθω γνώριζα την ΑΕΚ, ήξερα ότι είναι μεγάλη ομάδα. Είμαι συνηθισμένος στην πίεση, γιατί αγωνίστηκα σε μεγάλη ομάδα στη Βραζιλία, ξέρω τι ζητάει ο κόσμος. Θέλει τίτλους και η συμβουλή του Μαρτσέλο είναι να είμαι ήρεμος και να δώσω τον καλύτερο μου εαυτό για τίτλους και όχι απλά για να προσπαθήσω. Ξέρουμε ότι σε αυτό το επίπεδο οι απαιτήσεις είναι πάρα πολύ υψηλές".

Είναι από τις πιο σκληρές προετοιμασίες που έχεις κάνει η φετινή και τι μπόρεσες να δώσεις στα φιλικά; Σε τι επίπεδο είσαι;

"Είναι μια προετοιμασία πολύ σκληρή και αυτό που ξέρουμε όλοι είναι ότι πρέπει να δουλέψουμε πάρα πολύ. Ξέρω ότι στα φιλικά πρέπει να προσπαθήσουμε να ακολουθήσουμε τις οδηγίες του προπονητή. Είναι λογικό να μη βρίσκομαι στην καλύτερη κατάσταση και να χρειάζεται χρόνος. Ο στόχος είναι να είμαστε έτοιμοι στο πρώτο επίσημο μαρς και είναι λογικό ακόμη να χρειάζομαι χρόνο. Δε γνωρίζω τους συμπαίκτες μου και τον τρόπο παιχνιδιού τους".

Πόσο καιρό θα χρειαστείς;

"Ως την αρχή του πρωταθλήματος. Τώρα έχουμε την Αυστραλία, τρία φιλικά. Στο πρώτο ματς του πρωταθλήματος θα είμαι στο 100%".