Ελλάδα, η χώρα απειλή των προπονητών για την UEFA

Η UEFA δημοσίευσε την ετήσια έκθεση συγκριτικής αξιολόγησης των πρωταθλημάτων της, σε μία προσπάθεια να καταγράψει το ποδοσφαιρικό σκηνικό, με βάση τα στοιχεία του 2015.

Η εικόνα που σκιαγραφείται (και) από αυτό το πόρισμα δεν διαφοροποιείται από αυτό που έχει διαφανεί εδώ και χρόνια: οι ισχυροί γίνονται πιο ισχυροί και η "ψαλίδα" ανοίγει.

Χώρες όπως το Big-5 (Ισπανία, Ιταλία, Αγγλία, Γερμανία, Γαλλία) και σύλλογοι όπως η Ρεάλ Μαδρίτης, η Μπαρτσελόνα, η Μπάγερν και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ξεφεύγουν από τον ανταγωνισμό, όσον αφορά κυρίως στο οικονομικό σκέλος, θωρακίζοντας το ελιτίστικο γκρουπ το οποίο έχουν δημιουργήσει εδώ και χρόνια.

Από το Benchmarking Report 2015, με στοιχεία από το οικονομικό έτος που ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου 2015, προκύπτει ότι τα συνολικά λειτουργικά έσοδα των ευρωπαϊκών συλλόγων υπερτερούν κατά 1.500.000.000 ευρώ των λειτουργικών εξόδων τα τελευταία δύο χρόνια, σε σχέση με τη ζημία 700.000.000 ευρώ κατά τα τελευταία δύο χρόνια προ της εφαρμογής του Financial Fair Play (FFP).

Οι ζημίες έχουν περιοριστεί κατά 81% σε σχέση με την έναρξη του FFP και από 1.700.000.000 το 2011, ανήλθαν σε 300.000.000 ευρώ το 2015. Οι μισθοί, όμως, αντιπροσωπεύουν το 63% των εσόδων, ποσοστό που αυξήθηκε σε σχέση με το 2014 και που δημιουργεί προβλήματα στους συλλόγους.

Το καθαρό χρέος, από το 65% επί των εσόδων το 2009, μειώθηκε σε 40% το 2015, ενώ οι σύλλογοι έχουν εξαπλασιάσει τα έσοδά τους από το 1996, με μέσο όρο ανάπτυξης 9% ανά χρόνο.

Η Ελλάδα βρίσκεται στο τρίτο επίπεδο των χωρών της Ευρώπης, πίσω από το Big-5 και πίσω από τις χώρες που ακολουθούν από σχετικά κοντά αυτές τις πέντε κορυφαίες.

Το Sport24.gr ανέτρεξε στο πόρισμα της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας και έκανε μία μίνι ανάλυση των πιο σημαντικών στοιχείων που προκύπτουν σε διάφορους τομείς, με επίκεντρο τη χώρα μας.

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΩΝ

Η Ελλάδα βρίσκεται στην πέμπτη θέση της λίστας με τις πιο ανασφαλείς χώρες για τους προπονητές. Το 83% των συλλόγων της Super League το 2014-2015 άλλαξε προπονητή, ποσοστό που ξεπερνά μόνο το 90% της Αλβανίας, το 91% της Μολδαβίας, το 94% της Τουρκίας (και το 94% της δεύτερης κατηγορίας της Τουρκίας) και το 94% της Ρουμανίας.

Στο "κόκκινο" βρίσκονται επίσης χώρες όπως η Σερβία (81%), το Ισραήλ (79%), η Βουλγαρία (75%), η Σλοβακία (75%), η Μάλτα (75%) και η Ουγγαρία (75%).

Από τις πέντε προηγμένες ποδοσφαιρικά χώρες, η Serie A βρίσκεται στη χειρότερη θέση, αφού το 65% των συλλόγων άλλαξαν προπονητή, στη Bundesliga το 56%, στην Primera Division το 50%, στην Premier League το 40% και στη Ligue 1 το 25%.

Η χώρα μας βρίσκεται στην 4η θέση παγκοσμίως στον αριθμό προπονητών που άλλαξε κάθε ομάδα μέσα σε μία σεζόν, αφού το 2014-2015 ο αριθμός αυτός ανήλθε σε 1,8 κατά μέσο όρο, πίσω μόνο από το 2,2 της Κόστα Ρίκα, το 2,4 της Αλγερίας και το 2,6 της Ρουμανίας.

ΗΛΙΚΙΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΩΝ

Ο μέσος όρος της ηλικίας των προπονητών στη Super League τον Αύγουστο του 2016 είναι τα 47 έτη, ηλικία λίγο μεγαλύτερη από τον μέσο όρο των 46,5 των πρωταθλημάτων της UEFA. Την ίδια στιγμή, ο μέσος όρος στην Αφρική είναι 53,7%, στην Ασία 50,5%, στην CONMEBOL 48,9% και στην CONCACAF 47,2%.

Οι πιο γηραιοί τεχνικοί στην Ευρώπη εντοπίζονται σε Τσεχία (52,2), Αγγλία (52), Τουρκία (51,3) και Καζακστάν (51,2), ενώ οι πιο νεαροί σε Βόρεια Ιρλανδία (40,6), Μολδαβία (42), Αζερμπαϊτζάν (43,6), Σκοτία (43,5) και Λουξεμβούργο (43,6).

ΗΛΙΚΙΑ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΩΝ

Η χώρα μας διαθέτει υψηλό μέσο όρο ηλικίας ποδοσφαιριστών στην πρώτη κατηγορία της, ο οποίος ανερχόταν σε 25,9 τον Ιανουάριο του 2016.

Ο μεγαλύτερος, πάντως, ανήκει σε Ρωσία και Τουρκία με 27,1, ενώ η Ιταλία, η Ισπανία και η Αγγλία έχει 26,9, η Λευκορωσία και το Καζακστάν 26,4 και η Ρουμανία 26,1.

Οι πιο νεαροί ποδοσφαιριστές ανήκουν στα πρωταθλήματα της Λετονίας (23,6), της Αρμενίας (23,8), της Ολλανδίας (23,8), της Κροατίας (23,8), της Εσθονίας (24,1) και της Γεωργίας (24,1).

ΞΕΝΟΙ ΣΤΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ

Η Ελλάδα είναι χώρα με πολύ περισσότερους ξένους στο πρωτάθλημά της (περίπου 43% τον Ιανουάριο του 2016) σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο (26,6%), αλλά με λίγο λιγότερους σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (περίπου 46%), όπου προπορεύεται η Αγγλία και ακολουθούν Κύπρος, Βέλγιο, Πορτογαλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Σκοτία, Γερμανία, Ελβετία, Γαλλία, Σλοβενία, Τουρκία, Μάλτα και Ισπανία, η οποία βρίσκεται στο επίπεδο της χώρας μας.

Η ηλικία των ξένων παικτών στην πρώτη ομάδα των συλλόγων της Super League (περίπου 25,9) είναι υψηλότερος από τον παγκόσμιο μέσο όρο (25,6), αλλά μικρότερος από τον ευρωπαϊκό (26,2). Η ευρωπαϊκή χώρα με τους πιο ηλικιωμένους ξένους είναι η Τουρκία με τη Ρωσία και ακολουθούν Αγγλία, Ιταλία, Ισπανία, Ρουμανία, Κύπρος, Γαλλία, Ουαλία και η Σκοτία που βρίσκεται στο επίπεδο της χώρας μας.

ΑΞΙΑ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΩΝ

Η Super League είναι η 18η κατηγορία σε αξία ποδοσφαιριστών, η οποία έφτασε τα 313.000.000 ευρώ, σύμφωνα με τη μελέτη της UEFA. Μάλιστα, η έρευνα έκανε αποτίμηση και των παικτών που αγωνίζονται στη Football League, η οποία είναι η 68η πιο... ακριβή κατηγορία στην Ευρώπη.

Η κυριαρχία φυσικά ανήκει στην Premier League με αξία παικτών 4.400.000.000 ευρώ, ενώ ακολουθεί η Primera Division με 3.250.000.000 ευρώ, η Serie A με 2.575.000.000, η Bundesliga με 2.380.000.000 ευρώ και η Ligue 1 με 1.560.000.000 ευρώ και η Süper Lig με 947.000.000 ευρώ.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αξία των ποδοσφαιριστών που αγωνίζονται παγκοσμίως εκτιμάται σε 30.600.000.000 ευρώ, ενώ μόλις το 18% (5.500.000.000 ευρώ) εξ αυτών ανήκει σε πρωταθλήματα και κατηγορίες εκτός Ευρώπης.

ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΟΔΩΝ

Από το 2009 μέχρι το 2015, η Ελλάδα έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη πτώση στα έσοδα (από την UEFA, από χορηγίες, από μεταδόσεις, από εισιτήρια, από μεταγραφές, από λοιπά έσοδα) των ομάδων της μεταξύ των κορυφαίων 20 πρωταθλημάτων της Ευρώπης. Σε αυτήν την εξαετία, κάθε σύλλογος είχε μειωμένα έσοδα κατά 37,5% ή κατά 4.700.000 ευρώ μέσο όρο, εξαιτίας της απουσίας της ΑΕΚ για δύο χρόνια από τη Super League, της συρρίκνωσης των τηλεοπτικών εσόδων και των εσόδων από τις ημέρες αγώνων.

Πτώση παρουσιάζουν και τα πρωταθλήματα της Σκοτίας (η οποία υπέφερε από την απουσία της Ρέιντζερς), της Δανίας και της Νορβηγίας.

Αντιθέτως, στο ίδιο διάστημα, οι αγγλικοί σύλλογοι έχουν αυξήσει κατά μέσο όρο τα έσοδά τους κατά 99.200.000 ευρώ, οι γερμανικοί κατά 48.100.000 ευρώ, οι ισπανικοί κατά 27.400.000 ευρώ, οι ρωσικοί κατά 19.300.000 ευρώ και οι ιταλικοί κατά 19.000.000 ευρώ.

Στα τελευταία δύο οικονομικά έτη (2014 και 2015) η πτώση εσόδων των ομάδων της Super League είναι από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη (μεταξύ -5% και -10%). Μόνο Σκοτία, Λετονία, Τσεχία, Αυστρία, Σλοβενία, Ελβετία και Αζερμπαϊτζάν ανήκουν σε μεγαλύτερη κλίμακα (>-10%).

Οι σύλλογοι της Super League παρουσίασαν έσοδα κατά μέσο όρο 7.800.000 ευρώ το 2015 και συνολικά 125.000.000 ευρώ, με συνέπεια η Ελλάδα να βρίσκεται στην 19η θέση της Ευρώπης. Το 27% εξ αυτών αφορά έσοδα μετάδοσης, το 30% έσοδα από την UEFA, το 15% έσοδα από εισιτήρια, το 23% εμπορικά έσοδα, το 25% μεταγραφικά έσοδα και το 5% λοιπά έσοδα.

Την ίδια στιγμή, οι 30 πιο προσοδοφόροι σύλλογοι της Ευρώπης είχαν αθροιστικά έσοδα 8.206.000.000 ευρώ, που ισοδυναμεί με το 49% των συνολικών εσόδων όλων των ομάδων των πρώτων κατηγοριών στα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα.

ΕΣΟΔΑ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ

Η Super League είναι το 12ο πιο προσοδοφόρο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα σε έσοδα από δικαιώματα μετάδοσης, με συνολικά έσοδα 34.000.000 ευρώ, μειωμένα κατά 4% σε σχέση με το 2014. Κατά μέσο όρο, μία ομάδα εισπράττει 2.100.000 ευρώ από αυτήν την πηγή εσόδων και αυτό το ποσό αντιπροσωπεύει το 27% των συνολικών εσόδων της, ποσοστό που όσο κι αν μοιάζει οξύμωρο, θεωρείται υγιές, σε σχέση με τις δύο χώρες που βρίσκονται στην κορυφή της λίστας.

Η Αγγλία, η οποία διαθέτει μακράν το μεγαλύτερο τηλεοπτικό συμβόλαιο παγκοσμίως, απολαμβάνει έσοδα από μεταδόσεις τηλεοπτικές, ραδιοφωνικές και διαδικτυακές ύψους 2.160.000.000 ευρώ ή αλλιώς 108.000.000 ευρώ ανά σύλλογο, ποσοστό 49% των συνολικών εσόδων. Το αντίστοιχο ποσοστό στη Serie A είναι ακόμα πιο μεγάλο επί της συνολικής πίτας κάθε συλλόγου, αφού αντιπροσωπεύει τα μισά έσοδα (47.700.000 ευρώ, 953.000.000 τα αθροιστικά έσοδα μετάδοσης).

Βάσει άγραφου κανόνα, κάθε ομάδα πρέπει να μοιράζει ισάξια την πίτα των εσόδων της στις τρεις βασικές πηγές: έσοδα μετάδοσης, έσοδα από την ημέρα αγώνα (πχ. εισιτήρια), έσοδα από χορηγίες και μάρκετινγκ, κάτι που τηρείται στην Primera Division με συνολικά έσοδα μετάδοσης 734.000.000 ευρώ και έσοδα ανά σύλλογο 36.700.000 ευρώ, που αντιπροσωπεύουν το 36% των εσόδων του.

ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΤΗΝ UEFA

Τα έσοδα που εισπράττουν οι ελληνικές ομάδες από την UEFA, είτε από τη συμμετοχή τους στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις είτε από τα έσοδα αλληλεγγύης που μοιράζει η ευρωπαϊκή συνομοσπονδία, ανήλθαν σε 37.000.000 ευρώ το 2015, μένοντας σταθερά σε σχέση με το 2014 (+1%).

Στην κορυφή βρίσκεται η Ισπανία, με έσοδα 210.000.000 ευρώ λόγω της εκπληκτικής πορείας των εκπροσώπων της και της κατάκτησης όλων των διεθνών τροπαίων από Μπαρτσελόνα και Σεβίλλη, ενώ στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Ιταλία με 208.000.000 ευρώ, λόγω και του εξαιρετικού τηλεοπτικού συμβολαίου (η Γιουβέντους ήταν η ομάδα με τα μεγαλύτερα έσοδα, που έφτασαν τα 92.000.000 ευρώ). Το βάθρο συμπληρώνει η Γερμανία με 167.000.000 ευρώ μεταξύ των συλλόγων της.

ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ

Η Ελλάδα βρίσκεται στη 17η θέση της Ευρώπης, όσον αφορά στα έσοδα από τα εισιτήρια της σεζόν 2014-2015, τα οποία αθροιστικά ανήλθαν σε 19.000.000 ευρώ για τις ομάδες της Super League, ποσοστό που αντιπροσωπεύει το 15% των συνολικών εσόδων ανά σύλλογο. Το ποσοστό αυτό, φυσικά, διαφέρει από τις ομάδες με πολύ κόσμο σε σχέση με αυτές με λιγότερο κόσμο και μπορεί να είναι πιο "υγιές" στη μία περίπτωση ή λιγότερο στην άλλη.

Την πρώτη θέση καταλαμβάνουν οι σύλλογοι της Premier League (αν και με μείωση 5% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά), οι οποίοι διαθέτουν εκτός από γεμάτα γήπεδα, και τα πιο ακριβά εισιτήρια. Αυτό σημαίνει ότι το 2014-2015 εισέπραξαν 718.000.000 ευρώ από τους φιλάθλους τους μόνο απ' αυτόν τον τρόπο, με μέσο όρο ανά σύλλογο 35.900.000 ευρώ. Στη 2η θέση, η χώρα με τη μεγαλύτερη πληρότητα γηπέδων, η Γερμανία, με έσοδα 475.000.000 ευρώ και 26.400.000 ανά σύλλογο και τρίτη η Ισπανία με 419.000.000 ευρώ συνολικά έσοδα από εισιτήρια και 20.900.000 ευρώ με αναγωγή ανά σύλλογο.

Μεμονωμένα, η Ρεάλ διαθέτει τα μεγαλύτερα έσοδα από εισιτήρια με 131.000.000 ευρώ και την Άρσεναλ, με το πιο ακριβό εισιτήριο στην Αγγλία, έρχεται στη δεύτερη θέση με περίπου τα ίδια έσοδα. Ακολουθεί η Μπαρτσελόνα με το μεγαλύτερο γήπεδο των κορυφαίων πρωταθλημάτων με 121.000.000 ευρώ και η Μπάγερν με 109.000.000 ευρώ, ενώ η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι η τελευταία ομάδα με εννιαψήφιο ποσό εσόδων (107.000.000 ευρώ).

ΜΕΤΑΓΡΑΦΙΚΑ ΕΣΟΔΑ

Η Ελλάδα δεν βρίσκεται στο top 20 της Ευρώπης όσον αφορά στα εμπορικά έσοδα (τελευταία η Ουγγαρία με 31.000.000 ευρώ συνολικά), ωστόσο βρίσκεται στην 15η θέση των μεταγραφικών εσόδων, με 32.000.000 ευρώ και αύξηση 25% σε σχέση με το οικονομικό έτος που ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου του 2014.

ΟΙ ΜΙΣΘΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Οι σύλλογοι της Super League το 2015 παρουσίασαν αύξηση 2% σε σχέση με το 2014 στους μισθούς των ποδοσφαιριστών τους, οι οποίοι ανήλθαν σε 89.000.000 ευρώ, με συνέπεια η χώρα μας να βρίσκεται στην 17η θέση της Ευρώπης.

Στην κορυφή βρίσκεται η Αγγλία με 2.690.000.000 ευρώ συνολικά στους συλλόγους της Premier League και 134.500.000 ανά σύλλογο, ενώ ακολουθεί η Γερμανία με 1.251.000.000 ευρώ. Η Ιταλία προσφέρει στους ποδοσφαιριστές της 1.309.000.000 ευρώ και η Ισπανία, παρότι διαθέτει τις δύο ομάδες με το υψηλότερο μισθολογικό κόστος, δίνει σε μισθούς 1.238.000.000 ευρώ και βρίσκεται στην 4η θέση.

Η Μπαρτσελόνα είναι η ομάδα με τα υψηλότερα συμβόλαια, τα οποία φτάνουν τα 340.000.000 ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 37% σε σχέση με το 2014, λόγω των μπόνους κατάκτησης τίτλων (τρεμπλ). Ακολουθεί η Ρεάλ με 289.000.000 ευρώ, η Τσέλσι με 284.000.000 ευρώ και η Μάντσεστερ Σίτι με 276.000.000 ευρώ, μόλις 10.000.000 ευρώ παραπάνω από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΞΟΔΑ

Η Ελλάδα βρίσκεται στις κορυφαίες χώρες και στον τομέα των λειτουργικών εξόδων (κόστη ιδιοκτησίας, συντήρηση εγκαταστάσεων, διοικητικά έξοδα, έξοδα διοργάνωσης αγώνων κλπ.). Στο οικονομικό έτος του 2015, οι ομάδες της Super League έδωσαν 71.000.000 ευρώ (57% των συνολικών εξόδων τους), αν και περιόρισαν τις συγκεκριμένες δαπάνες τους κατά 9% σε σχέση με το 2014.

Σε αυτήν την κατηγορία, η κορυφή ανήκει στη Γερμανία ανά μέσο όρο, με λειτουργικά έξοδα που αγγίζουν τα 916.000.000 ευρώ και 50.900.000 ανά σύλλογο. Η Αγγλία έχει περισσότερα αθροιστικά (996.000.000 ευρώ), αλλά τα μοιράζει σε 20 και όχι 18 ομάδες όπως η Bundesliga. Ακολουθεί η Ισπανία με 668.000.000 ευρώ λειτουργικά έξοδα, η Ιταλία με 628.000.000 ευρώ και πολύ πιο πίσω η Γαλλία με 458.000.000 ευρώ.

Σε διασυλλογικό επίπεδο, η Ρεάλ είχε 199.000.000 ευρώ λειτουργικά έξοδα, παρουσιάζοντας αύξηση 9% σε σχέση με το 2014. Η Μπάγερν έπεται με 186.000.000 ευρώ και η Μπαρτσελόνα βρίσκεται στην τρίτη θέση με 162.000.000 ευρώ και αύξηση 16% σε σχέση με το 2014.

ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ

Το αποτέλεσμα εκμετάλλευσης για το 2015 ήταν θετικό για τέσσερις ομάδες της Super League (μία άνω του 20%, μία από 10% μέχρι 20% και δύο από 0% μέχρι 10%), ωστόσο ήταν αρνητικό για τις υπόλοιπες 12, εκ των οποίων οι 8 με λειτουργικά έξοδα μεγαλύτερα άνω του 20% από τα λειτουργικά έσοδα, αριθμός μεγαλύτερος από κάθε άλλο πρωτάθλημα του top 20 (συν τρεις ομάδες μεταξύ 10%-20% και μία μεταξύ 0% και 10%).

Η Premier League είχε 18 ομάδες με θετικό αποτέλεσμα θέσης για το 2015, η Γερμανία 15, η Ισπανία μόλις 8, η Ιταλία 6 και η Γαλλία 4, στα πρωταθλήματα που βρίσκονται στην κορυφή της λίστας.

Όσον αφορά τα καθαρά κέρδη, η χώρα μας έχει πέντε ομάδες που μπορούν να πανηγυρίζουν, εκ των οποίων μία με ποσοστό άνω του 20% σε σχέση με τα έξοδά της και οι υπόλοιπες τέσσερις με ποσοστό από 0% έως 10%. Επτά ομάδες είχαν ζημία τελικώς σε επίπεδο άνω του 20% των εσόδων τους, τρεις ομάδες εντάσσονται στην κλίμακα 10%-20% και μία στην κλίμακα 0%-10%.