Εθνική Ελλάδας: Το προφίλ του Καζακστάν, αντιπάλου στα ημιτελικά των playoffs για το Euro 2024
Το Καζακστάν αποτελεί το πρώτο εμπόδιο της Ελλάδας στα playoffs του Euro 2024, μία χώρα που από σάκος του μποξ μετατράπηκε σε υπολογίσιμη δύναμη με μία κίνηση ματ και με πακτωλό χρημάτων.
Ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία του έχει μόλις 14 γκολ. Ο πρώτος σε συμμετοχές μόλις 76 παιχνίδια. Δεν έχει συμμετάσχει σε τελική φάση μεγάλης διοργάνωσης της FIFA και της UEFA, ούτε καν στο Κύπελλο Ασίας κατάφερε να προκριθεί τις δύο φορές που συμμετείχε στα προκριματικά, πριν... μετακομίσει στην Ευρώπη. Το Καζακστάν ανήκε στο ποδοσφαιρικό ναδίρ, όμως πλέον αποτελεί ένα τεράστιο εμπόδιο για την Εθνική Ελλάδας και το όνειρο του Euro 2024.
Τα playoffs της League C από το Nations League δίνουν την ευκαιρία εκτός από τη "γαλανόλευκη" και στο Καζακστάν, τη Γεωργία και το Λουξεμβούργο να διεκδικήσουν το όνειρο. Πλην της πρωταθλήτριας Ευρώπης του 2004, καμία άλλη από τις τρεις χώρες έχει παρουσία σε τελικά μεγάλης διοργάνωσης και θα αποτελέσει "Σταχτοπούτα" αν προκριθεί.
Ένα εισιτήριο είναι διαθέσιμο όμως και κάθε μία θα δώσει σκληρή μάχη για να το κατακτήσει, αφήνοντας πίσω τις αποτυχίες του παρελθόντος. Το Καζακστάν, δε, απλά θα συνεχίσει την ανοδική πορεία που διανύει τα τελευταία χρόνια και θα την επισφραγίσει με την πρώτη ποδοσφαιρική επιτυχία.
Η αποσοβιετοποίηση της χώρας και του ποδοσφαίρου της
Όλα αυτά έμοιαζαν αδύνατα όταν σχηματίστηκε το κράτος το 1992 από τη διάσπαση της Σοβιετικής Ένωσης. Καλά καλά δεν υπήρχε απόφαση για το ποια πόλη θα είναι η πρωτεύουσα. Από το Αλμάτι, το επίκεντρο του Καζακστάν μεταφέρθηκε στην Αστανά, ως μία πόλη πιο σύγχρονη, με περισσότερες δυνατότητες επικοινωνίας με άλλες χώρες και με μεγαλύτερες δυνατότητες.
Ο ορυκτός πλούτος έδωσε ώθηση ώστε η πόλη να μεταμορφωθεί, όμως το ποδόσφαιρο ήταν μια διαφορετική υπόθεση και δεν αρκούσε απλά να αξιοποιηθεί η κρατική περιουσία. Για περίπου οκτώ χρόνια η χώρα προσπαθούσε να βρει τον δρόμο της ως μέλος της Ασίας, μέχρι το 2002, όταν αιτήθηκε την είσοδό της στην UEFA.
Η παρουσία στην ποδοσφαιρική Ευρώπη θα βοηθούσε την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου στη χώρα, όπως εξηγούσε στην αίτησή της, η οποία έγινε αποδεκτή. Η ανεπαρκής εξήγηση της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας για την αποδοχή δεν είχε σημασία, αφού το Καζακστάν πέτυχε τον σκοπό του. Μπορεί όντως ένα κομμάτι του να βρίσκεται δυτικά του ποταμού Ουράλη που θεωρείται φυσικό σύνορο Ευρώπης και Ασίας, όμως το γεγονός ότι το πετρέλαιο που υπάρχει στο έδαφός της χώρας αντιπροσωπεύει ένα ποσοστό άνω του 3% της ετήσιας παραγωγής πιθανότατα να έπαιξε τον μεγαλύτερο ρόλο για την UEFA.
Ο αυταρχικός πρόεδρος της χώρας από το 1989 μέχρι και την αποχώρησή του το 2019, Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεβ (προς τιμήν του οποίου μετονομάστηκε η Αστανά σε Νουρ Σουλτάν το 2019, μέχρι να ανακληθεί η απόφαση το 2022 λόγω αντιδράσεων) προσπαθούσε πάντα να σταθεί σε δύο βάρκες, μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Οι φιλικές σχέσεις με τη Ρωσία έπρεπε να ισορροπούν με φιλικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, το Ισραήλ, την Ευρώπη και γι' αυτό μια μετακόμιση στην UEFA ευνοούσε τα πλάνα του.
Η (μόνιμη) κυβέρνηση της χώρας δεν φειδόταν σε επενδύσεις στο ποδόσφαιρο προς αυτόν τον σκοπό. Ο σύλλογος της Αστανά ήταν ένα πρότζεκτ που σχεδίασε και ανέλαβε το fund Samuryq-Qazyna, που ταυτόχρονα στο portfolio του αξίας 66.000.000.000 ευρώ εκείνη την εποχή περιείχε τους σιδηροδρόμους και το ταχυδρομείο της χώρας, την κρατική εταιρία πετρελαίου και φυσικού αερίου KazMunayGas, τράπεζες, ορυχεία, αερογραμμές και αεροδρόμια.
Η ομώνυμη ομάδα ποδοσφαίρου της πρωτεύουσας ανήκει σε ένα κλειστό σύνολο της χώρας που δημιουργήθηκε από πρωτοβουλία του προέδρου του Καζακστάν το 2012, ώστε να χρηματοδοτεί αθλητικούς συλλόγους διαφόρων σπορ που διαγωνίζονται σε διεθνές επίπεδο. Ένα αντίστοιχο τρανό μέλος είναι η Astana Qazaqstan Team, μία υπερδύναμη στην ποδηλασία.
Ο πρώτος ποδοσφαιρικός σύλλογος που βρέθηκε σε φάση ευρωπαϊκών ομίλων ήταν η Σακτέρ Καραγκάντι στο Europa League 2013-2014 κι ενώ το 2007 η Τομπόλ Κοστανάι είχε κατακτήσει το Κύπελλο Intertoto. Η Αστανά κατάφερε να γίνει η πρώτη ομάδα του Καζακστάν που προκρίνεται σε ομίλους Champions League το 2015-2016, αποκλείοντας τον ΑΠΟΕΛ στα playoffs, σε μία εποχή που η ομάδα του Στάνιμιρ Στόιλοφ κυριαρχούσε στη χώρα.
Η Αστανά οδήγησε στην άνοδο στις βαθμολογίες
Κάπου εκεί, το Καζακστάν υιοθέτησε κι άλλη μια "ευρωπαϊκή" ποδοσφαιρική πρακτική. Ο σύλλογος που σάρωνε τα πάντα εντός των συνόρων αποτέλεσε τη βάση της εθνικής ομάδας. Οι παίκτες της Αστανά, δικαίως ή αδίκως, απολάμβαναν τη μερίδα του λέοντος στις διεθνείς κλήσεις, σχηματίζοντας τη ραχοκοκαλιά της εθνικής Καζακστάν.
Σε αυτήν τη χρονική περίοδο εντοπίζεται κι η άνοδος του Καζακστάν στα rankings της UEFA και της FIFA. Από τη θέση 98 του κόσμου το 2001, την υψηλότερη που είχε ποτέ στο τέλος ενός έτους, ήρθε η αναπόφευκτη καθίζηση στο 147 του 2004 λόγω της... μετακόμισης στην Ευρώπη. Ο ένας βαθμός από τους 36 διαθέσιμους στον προκριματικό όμιλο του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2006 αποτέλεσε πάθημα που έγινε μάθημα και σταδιακά το Καζακστάν έφτασε ξανά στη θέση 98 το 2016 (μάλιστα τον Ιούλιο του 2016 βρέθηκε στο 83). Μπορεί να βγήκε άμεσα από το top-100, όμως ο φετινός Οκτώβριος το βρήκε ξανά στο νο98.
Στην κατάταξη της UEFA, από το νο50 του 2003 και το νο45 του 2009, εκτοξεύθηκε στην 28η θέση μέσα σε επτά χρόνια, κλείνοντας το 2019 στο νο24, την υψηλότερη θέση που βρέθηκε ποτέ. Σε αυτό το διάστημα κατάφερε να προβιβαστεί δύο φορές στο Nations League, όπου πρωτοεμφανίστηκε στη League D και φέτος πήγε στη League B μαζί με την Ελλάδα.
Τα άγνωστα αστέρια του Καζακστάν
Η βελτίωση του Καζακστάν δεν αποτυπώθηκε μόνο στις βαθμολογίες των διεθνών ομοσπονδιών, αλλά κι επί χόρτου, έστω κι αν σε μερικά γήπεδα είναι τεχνητό λόγω κλίματος. Από τις δηλώσεις του άλλοτε ομοσπονδιακού τεχνικού, Μπερντ Στορκ (που αμέσως μετά βρέθηκε στις ακαδημίες του Ολυμπιακού) ύστερα από μία ήττα με πέντε γκολ από την Αγγλία ("ο κόσμος βλέπει μόνο το αποτέλεσμα, όχι πόσο καλά παίξαμε"), η εθνική ομάδα έχει μεταμορφωθεί προς το καλύτερο.
Αν και απουσιάζουν τα μεγάλα αστέρια, οι αποστολές του Μαγκομέντ Αντίγεφ περιλαμβάνουν αρκετούς ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται βασικοί στη Ρωσία. Ο 25χρονος μέσος Μπακτιγιάρ Ζαϊνουτντίνοβ που το καλοκαίρι πήρε μεταγραφή στην Μπεσίκτας από την ΤΣΣΚΑ Μόσχας αποτελεί το μεγάλο αστέρι και τον πρώτο σκόρερ στη σύντομη ιστορία της εθνικής, όμως απουσίασε από τα προκριματικά του Νοεμβρίου λόγω κατάγματος στη μύτη.
Ο 23χρονος στόπερ Νουράλι Αλίπ της Ζενίτ ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους παίκτες, όπως κι οι Σεργκέι Μάλι, Ισλαμπέκ Κουάτ, Μπαουϊρζάν Ισλαμκάν και ο αρχηγός Ασκάτ Ταγκιμπέργκεν, που από τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας βρίσκονται σχεδόν πάντα στις αποστολές, συνδυάζοντας τη διεθνή πορεία τους με την ανάπτυξη της εθνικής ομάδας.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα του Αντίγεφ είναι η έλλειψη αξιόπιστου γκολτζή, με τον Αμπάτ Αϊμπέτοβ με μόλις εννέα γκολ σε 32 διεθνείς συμμετοχές από το ντεμπούτο του το 2019 να είναι ο 4ος σκόρερ στην ιστορία της χώρας.
Ο Αντίγεφ έκανε το σύστημα να λειτουργεί
Ο Ρώσος τεχνικός ανέλαβε τον Απρίλιο του 2022, ύστερα από μία μικρή προπονητική πορεία ως πρώτος προπονητής σε μεγάλους συλλόγους της πατρίδας του ή του Καζακστάν. Κι όμως, ήταν αυτός που ξεκλείδωσε τις δυνατότητες της εθνικής ομάδας, χωρίς ριζικές αλλαγές.
Παραδοσιακά οι Καζάκοι παρατάσσονταν με τρεις κεντρικούς αμυντικούς, είτε σε μορφή 3-5-2 είτε σε 5-3-2. Με αυτές τις διατάξεις κατάφεραν να κερδίσουν τον 3ο όμιλο της League C στο πιο πρόσφατο Nations League και να διεκδικούν μέχρι τέλους την απευθείας πρόκριση στα τελικά του Euro σε όμιλο με Σλοβενία, Δανία, Φινλανδία και Βόρεια Ιρλανδία (συν το Σαν Μαρίνο), όλες τους ομάδες με παρουσίες σε τελική φάση μεγάλης διοργάνωσης και πάντα επικίνδυνες σε προκριματικές φάσεις.
Στην "Αστανά Αρένα", που αποτελεί την έδρα της εθνικής ομάδας από την κατασκευή της το 2009 για 164.000.000 ευρώ, το Καζακστάν έχει υποτάξει τη Δανία και τη Βόρεια Ιρλανδία στα προκριματικά, όμως το ίδιο αποτελεσματική είναι κι εκτός έδρας, έχοντας υποτάξει Φινλανδία και για δεύτερη φορά τους Βορειοϊρλανδούς.
Ωστόσο, το γήπεδο στολίδι των 30.000 θεατών, με την ελλειπτική μορφή στο εξωτερικό, το οποίο σχεδίασαν οι αρχιτέκτονες της Populous που μεταξύ άλλων βρίσκονται πίσω από την ανακαίνιση του "Γουέμπλεϊ", το "Έμιρεϊτς", το νέο γήπεδο της Τότεναμ και το "Φίσερβ Φόρουμ" των Μιλγουόκι Μπακς, δεν αποτελεί φόβητρο.
Μέσα στην "Αστανά Αρένα" έχει υποστεί ήττες από Σλοβενία και Φινλανδία μέσα στο 2023, αν και συνολικά στο έτος το Καζακστάν μοιάζει κερδισμένο με έξι νίκες και τρεις ήττες στα προκριματικά, ψάχνοντας την έβδομη επιτυχία, που θα το στείλει στην τελική φάση του Euro 2024.
