Ολες αυτές οι κατακλυσμικές για τα ποδοσφαιρικά χρονικά και δεδομένα εξελίξεις με την εξαγγελία σύστασης της European Super League, θυμίζουν είναι αλήθεια των αισώπειο μύθο για τον βοσκό, τον λύκο και τα πρόβατα. Χρόνια, δεκαετίες ολόκληρες, λογιών λογιών σενάρια, διανθισμένα με διάφορα αληθοφανή ή όχι στοιχεία και αριθμούς έκαναν την εμφάνισή τους σε διάφορους χώρους και σε διάφορα επίπεδα, όλα άρρηκτα συνδεδεμένα με το εμπορικό κομμάτι –και την εξέλιξή του– του ποδοσφαίρου.

Σενάρια που πάντα είχαν ένα κοινό πλαίσιο, τον συνασπισμό δηλαδή των κορυφαίων ευρωπαϊκών clubs για τη δημιουργία μιας κλειστής λίγκας και το οποίο πλαίσιο πάντα κατέληγε να αποτελεί (ή να χρησιμοποιείται) ως μηχανισμός πίεσης προς την UEFA για να μεταβάλλει τις διοργανώσεις και κυρίως το χρυσοφόρο Champions League ολοένα και περισσότερο προς τα μέτρα των μεγάλων (και «λεφτάδων») της ποδοσφαιρικής Ευρώπης.

Και έτσι, όποτε ακούγαμε για τον λύκο, με τη δημοσιοποίηση δηλαδή σχεδίων περί ύφανσης κλειστών πρωταθλημάτων, απόσχισης από τις διοργανώσεις της UEFA και όλα αυτά τα συναφή, κανείς δεν έμπαινε στη διαδικασία να τρέξει να σώσει τα πρόβατα, αφού οι σκοπιμότητες αυτών των σεναρίων, μετά από τη συνεχή τους επανάληψη, ήταν πρόδηλα γνωστές. Και κανείς δεν πίστευε πως όντως ο λύκος απειλεί το κοπάδι. Μέχρι που αυτό συνέβη.

ΤΟ BIG 6

Νοέμβριος του 2016. Οι μέτοχοι των ομάδων της Premier League έχουν την ετησία συνάντησή τους. Κυρίαρχο θέμα στην ατζέντα η αναζήτηση νέου τηλεοπτικού παρόχου-συνεργάτη στην Κίνα. Διάφορες οι προτάσεις, η πλέον επικερδής αυτή της συνδρομητικής, pay per view εταιρείας, της PPTV, η πρόταση της οποίας ξεπερνούσε τα 600 εκατ. ευρώ για την τριετία που θα εκκινούσε από τη σεζόν 2019-20.

Εντονη συζήτηση, αρκετές οι διαφωνίες, προτάθηκε διάλλειμα για εσωτερικές, κατά μόνας συσκέψεις, πριν την τελική, συλλογική, απόφαση. Τότε, για πρώτη φορά, ξετυλίχτηκε μια εικόνα από το… παρόν. Οι έξι εκτελεστικοί διευθυντές των Λίβερπουλ, Σίτι, Γιουνάιτεντ, Τσέλσι, Αρσεναλ και Τότεναμ, μαζί, σε μια γωνιά του κτιρίου που πραγματοποιούνταν η συνεδρίαση, συζητούσαν χωρίς καμία προσπάθεια να κρυφτούν από τους υπόλοιπους μετόχους.

Η δύναμη της συγκεκριμένης εικόνας ήταν τόσο ισχυρή που αμέσως μετά την επανέναρξη της σύσκεψης, η πρόταση για συμφωνία με την PPTV υιοθετήθηκε σχεδόν παμψηφεί. Φυσικά, οι έξι ήταν υπέρ της. Από τότε, σχηματοποιήθηκε ο όρος που έκτοτε χρησιμοποιείται για την επιχειρηματική σύμπραξη των μεγαλύτερων brands της Premier League ως “Big 6”.

Διόλου τυχαίο πως αποτελούν το 50% των ιδρυτριών ομάδων της European Super League 4,5 χρόνια αργότερα. Οι άλλοι έξι; Τρεις ισπανικές (Μπαρτσελόνα, Ρεάλ Μαδρίτης και Ατλέτικο Μαδρίτης) και τρεις ιταλικές (Γιουβέντους, Ιντερ και Μίλαν). Κυριακή βράδυ, συμβολικά ως προς την ώρα αφού ήταν περασμένα μεσάνυχτα στην Ευρώπη, prime time όμως στις αγορές των δισεκατομμυρίων καταναλωτών της Αμερικής και της Ασίας, οι 12 ανακοίνωσαν, σχεδόν ταυτόχρονα και ομόφωνα τη σύσταση της European Super League, επισφραγίζοντας φημολογία μηνών.

Βάσει της ανακοίνωσης, άλλες τρεις ομάδες αναμένονταν να προστεθούν στη λίστα των ιδρυτριών (χωρίς να κατονομάζονται, ίσως γιατί ακόμη δεν έχουν συμφωνηθεί) με τον Φλορεντίνο Πέρεθ, πρόεδρο της Ρεάλ, να ορίζεται πρόεδρος αυτού του νεοσύστατου οργανισμού. Για πρώτη φορά στην ιστορία λοιπόν, δεν μείναμε στα σενάρια. Και αυτό αποτελεί τη βασική ειδοποιό διαφορά, ανεξαρτήτως του πως θα καταλήξει αυτή η υπόθεση. Η European Super League δεν είναι ένα προπέτασμα καπνού. Από τα μεσάνυχτα της Κυριακής είναι γεγονός.

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η ιδρυτική διακήρυξη προτάσσει – άκρως ενδεικτικά του σκοπού - ένα ποσό: 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ, το οποίο και θα μοιράζεται στις συμμετέχουσες στη European Super League. Υπάρχουν διάφορα σενάρια για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνεται η μοιρασιά και πως θα κατανέμεται το εν λόγω ποσό ποσοστιαία, αλλά σε κάθε περίπτωση, βάσει του μόνου δεδομένου και απόλυτου, συγκεκριμένου αριθμού, στην κάθε ιδρύτρια ομάδα αντιστοιχούν ετησίως 400 εκατ. ευρώ, τέσσερις δηλαδή φορές περισσότερα χρήματα από όσα προβλέπονται για τον νικητή του Champions League.

Ιδού λοιπόν το πρώτο, σαφές κίνητρο. Για να εμπεδωθεί, υπογραμμίζεται και πάλι πως το συγκεκριμένο ποσό (3,5 δις) περιλαμβάνεται στην ιδρυτική ανακοίνωση της European Super League. Από εκεί και πέρα, περισσότερες λεπτομέρειες και πιο εξειδικευμένες αναφορικά με το format της διοργάνωσης δεν έχουν προκύψει. Γίνεται λόγος για 20 ομάδες, με τις 5 επιπλέον (πέραν δηλαδή των 15, τελικά, ιδρυτριών) να εναλλάσσονται, δίνοντας έτσι χώρο σε νέες συμμετοχές για να μην θεωρηθεί τελείως «κλειστή» η λίγκα. Δεν προσδιορίζονται όμως κριτήρια γι’ αυτήν την εναλλαγή (δεν πρωτεύει κιόλας άλλωστε).

Αυτές οι 20 ομάδες θα δίνουν μεσοβδόμαδους αγώνες (ακόμη ένα ευθύ χτύπημα στο Champions League), με πρόθεση της διοργανώτριας αρχής να είναι ότι θα συνεχίσουν να συμμετέχουν στα πρωταθλήματά τους. Η έναρξη της διοργάνωσης θα γίνεται τον Αύγουστο, οι ομάδες θα χωρίζονται σε δύο ομίλους των 10, με παιχνίδια εντός και εκτός έδρας. Οι τρεις πρώτοι κάθε ομίλου θα προκρίνονται στους προημιτελικούς, με τις δύο άλλες θέσεις των «8» να διεκδικούνται μέσω διπλών αναμετρήσεων από τις τέταρτες και πέμπτες της κατάταξης των δύο ομίλων. Και από εκεί και πέρα, από τους προημιτελικούς δηλαδή και μετά, όπως τα γνωρίζουμε μέχρι και σήμερα με το Τσάμπιονς Λιγκ: διπλοί αγώνες σε προημιτελικά και ημιτελικά, μόνος τελικός, κάθε Μάιο.

Αυτό είναι το διακηρυχθέν format. Ξεκάθαρη η στόχευση: περισσότεροι αγώνες (18 μίνιμουμ για κάθε συμμετέχουσα ομάδα), περισσότερα έσοδα, περισσότερα κέρδη. Και η εγγύηση για την απαραίτητη χρηματοδότηση έρχεται από τον αμερικάνικο χρηματοοικονομικό επενδυτικό κολοσσό, την JP Morgan, στέλεχος της οποίας επιβεβαίωσε το πρωί της Δευτέρας στο Reuters πως εγγυάται την οικονομική διασφάλιση του εγχειρήματος, με αρχικό κεφάλαιο που εκτιμάται πως θα φτάσει τα 4,25 δις ευρώ.

Ακόμη δηλαδή μια επιβεβαίωση της φημολογίας που κρατάει από το περασμένο καλοκαίρι και ήθελε την JP Morgan να πρωτοστατεί (κατόπιν προσέγγισης διάφορων συλλόγων που αποτελούν πλέον ιδρυτικά μέλη της European Super League) στην δημιουργία ενός συνασπισμού μεγάλων ευρωπαϊκών συλλόγων, οι οποίοι και θα αποχωρούσαν από τις διοργανώσεις της UEFA με σκοπό την προσέλκυση και κυρίως την στόχευση σε αγορές με μεγαλύτερη καταναλωτική δύναμη από την ευρωπαϊκή.

Πέραν των συσχετισμών που μπορούν να γίνουν με την εθνικότητα των ιδιοκτητών της Λίβερπουλ και της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, είναι επίσης χαρακτηριστικό το ότι η JP Morgan από το φθινόπωρο κιόλας του 2018 είχε ουσιαστικά αναλάβει την εγγύηση της χρηματοδότησης της ανακατασκευής του «Μπερναμπέου», με διαμεσολάβηση φυσικά του προέδρου της Ρεάλ, Φλορεντίνο Πέρεθ και από τα μεσάνυχτα της Κυριακής, προέδρου της European Super League, την οποία και καλύπτει οικονομικά η JP Morgan.

Επίσης χαρακτηριστικό πως μέχρι την αρχή του 2021, ο πρόεδρος της Ένωσης Συλλόγων της Ευρώπης (ECA) και μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της UEFA, Αντρέα Ανιέλι – κουμπάρος μεταξύ άλλων του προέδρου της UEFA, Αλεκσάντερ Τσέφεριν - κατηγορηματικά διέψευδε την από το καλοκαίρι ολοένα και εντεινόμενη φημολογία περί απόσχισης από τις διοργανώσεις της UEFA και εμπλοκή στη διαδικασία της JP Morgan, κάνοντας λόγο για αστήριχτες, αβάσιμες και ασύμφορες εικασίες. Ο Ανιέλι είναι ο ιδιοκτήτης της Γιουβέντους, ιδρύτρια από τα μεσάνυχτα της Κυριακής, της European Super League (έκτοτε παραιτήθηκε από τα αξιώματα που κατείχε, ενώ και οι υπόλοιπες ιδρύτριες ομάδες της ESL αποχώρησαν από την Ενωση Συλλόγων).

ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΤΗΣ UEFA ΜΠΑΓΕΡΝ, ΠΑΡΙ

Οι αντιδράσεις, αναμενόμενα, σφοδρές. Είναι προφανές ότι η UEFA το περίμενε. Και επειδή ακριβώς θεωρεί την απειλή σοβαρή, αντιδράει άμεσα, αντιδράει σφοδρά και αντιδράει χρησιμοποιώντας όλα τα όπλα που έχει στη διάθεσή της. Συνυπογράφοντας ανακοίνωση με τις κατά τόπους εμπλεκόμενες εθνικές ομοσπονδίες ξεκαθαρίζει πως οι ομάδες που συμμετέχουν σε αυτήν την κίνηση θα αποκλειστούν από κάθε εθνική και διασυλλογική διοργάνωση, ενώ και οι ποδοσφαιριστές τους δεν θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις εθνικές τους ομάδες.

Κάτι που συγκεκριμενοποίησε το απόγευμα της Δευτέρας και ο πρόεδρος της UEFA, Αλεξάντερ Τσέφεριν με οξύτατους, ενδεικτικούς της τεράστιας έντασης χαρακτηρισμούς κατά των εκπροσώπων της ESL, κάνοντας λόγο για άμεσες κυρώσεις, ακόμη και για το υπόλοιπο της τρέχουσας σεζόν (σ.σ. Τσέλσι, Μάντσεστερ Σίτι και Ρεάλ έχουν φτάσει στα ημιτελικά του Champions League). Αλλωστε, η ιδρυτική διακήρυξη των 12 της European Super League μπορεί να μην θέτει χρονικό ορίζοντα έναρξης της λίγκας, σαφώς όμως αναφέρει ότι η πρόθεση τους είναι να ξεκινήσει «το νωρίτερο που μπορεί να καταστεί εφικτό».

Η στήριξη των ομοσπονδιών, «κλειδί» σε αυτήν την διελκυστίνδα. Η UEFA την έχει, επικαλούμενη μάλιστα και την αρωγή της FIFA, η οποία όμως μοιάζει – και ευλόγως, αφού δεν την αφορά άμεσα η όλη υπόθεση – πιο ουδέτερη. Χαρακτηριστικές άλλωστε οι δηλώσεις (μόνες από το ξέσπασμα της όλης ιστορίας) του προέδρου της, Τζιάνι Ινφαντίνο, με τις οποίες ναι μεν στηρίζει την ευρωπαϊκή ομοσπονδία, ζητάει όμως συναίνεση και σύγκλιση.

Δεδομένη και κρίσιμη για την UEFA η στήριξη από Γαλλία και Γερμανία. Μέχρι και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν αντιτάχθηκε της ESL, κάτι που έκανε και ο Αγλλος πρωθυπουργός (με πολύ αιχμηρό και κατηγορηματικό τρόπο αμφότεροι), Μπόρις Τζόνσον, αλλά και επισήμως, απόγευμα Δευτέρας πλέον και η ισπανική κυβέρνηση. Οι σημαντικότεροι όμως σύμμαχοι της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας φαίνεται πως τη δεδομένη στιγμή είναι Παρί Σ.Ζ. και οι γερμανικές ομάδες, οι οποίες αρνήθηκαν – σε πρώτη φάση τουλάχιστον - συμμετοχή στην ESL.

Για την πρωταθλήτρια Γαλλίας, η επιλογή ήταν μάλλον αυτονόητη, αφού ο ιδιοκτήτης της Παρί, ο Νασέρ αλ Κελαϊφί είναι και ιδιοκτήτης του μιντιακού ομίλου beIN, που έχει καταβάλλει εκατοντάδες εκατομμύρια για τα δικαιώματα τόσο του Champions League όσο και των κατά τόπους εθνικών πρωταθλημάτων, οπότε εκ των πραγμάτων δεν θα μπορούσε να στραφεί κατά του προσωπικού, οικονομικού του συμφέροντος. Υπάρχουν πάντως εκτιμήσεις στην Γαλλία που «σκιάζουν» τη συνολική και κυρίως μακροπρόθεσμη στάση των Παριζιάνων, ενώ σύμφωνα με σημερινό δημοσίευμα του AFP τουλάχιστον δύο ομάδες του σαμπιονά βρίσκονται προ των πυλών της ένταξής τους στην ESL.

Από την πλευρά της, η Ντόρτμουντ, με δήλωση του αθλητικού της διευθυντή Γιόακιμ Βάτσκε το μεσημέρι της Δευτέρας υποστήριξε το νέο φορμάτ του Champions League που ανακοίνωσε νωρίτερα την ίδια μέρα η εκτελεστική επιτροπή της UEFA και τίθεται σε ισχύ από τη σεζόν 2024-25 (ακόμη ένας συμβολισμός αντίθεσης ως προς το timing της ιδρυτικής ανακοίνωσης της ESL). Ο λόγος; Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι Βεστφαλοί έχουν ζημιές που υπολογίζονται στα 200 εκατομμύρια ευρώ μόνο από την εκμετάλλευση όλων των χρήσεων του γηπέδου τους. Σε όλες τις διοργανώσεις. Και με τους οπαδούς τους να μην δέχονται καν συζήτηση για ενδεχόμενη αποχώρηση από την Μπουντεσλίγκα, η διοίκηση του club δεν θέλει επ’ ουδενί να έρθει σε αντιπαράθεση μαζί τους, χάνοντας ή ρισκάροντας το συγκεκριμένο ποσό.

Εντύπωση προκαλεί όμως η στάση του σαφώς «βαρύτερου» από κάθε άποψη brand όλων, της Μπάγερν, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς πως στελέχη των Βαυαρών στο παρελθόν είχαν αρκετές φορές υποστηρίξει – θεωρητικά – μια κίνηση αυτονόμησης από την UEFA. Τώρα όμως, μένουν στο πλευρό της. Κάτι που πάντως είχε φανεί από τις αρχές του χρόνου, όταν και ο CEO της Μπάγερν, ο Καρλ-Χάιντς Ρουμενίγκε (ο οποίος ορίστηκε νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης Συλλόγων μετά την παραίτηση του Ανιέλι) με δηλώσεις του είχε δημοσιοποιήσει την αλλαγή ρότας του club, επικαλούμενος τις καταστροφικές συνέπειες που θα έχει μια τέτοια κίνηση στα εθνικά πρωταθλήματα.

Αλλαγή στάσης που εκτιμάται πως ορίστηκε από την ενδελεχή μελέτη και έρευνα των επιπτώσεων μιας απόφασης της Μπάγερν να ενταχθεί σε έναν τέτοιο σχηματισμό. Ερευνας (και αυτό είναι επίσης ενδεικτικό), η οποία – σύμφωνα με το Der Spiegel – είχε ανατεθεί από το 2016 (!) σε κορυφαία νομικο-οικονομική εταιρεία, τα πλήρη αποτελέσματα της οποίας οι Βαυαροί τα πήραν, επικαιροποιημένα λόγω covid, στα μέσα της περασμένης χρονιάς.

ΤΙ ΕΠΕΤΑΙ

Σε πρώτη ανάγνωση, δεν χρειάζεται η τόσο ενδελεχής έρευνα που παρήγγειλε η Μπάγερν για να αντιληφθεί ο οποιοσδήποτε πως το (ένα ακόμη) δυνατό χαρτί των «12» της ESL είναι αυτό του μαρασμού των εθνικών πρωταθλημάτων, αν η UEFA επιμείνει στην διαγραφή τους. Φανταστείτε μόνο την Premier League χωρίς Λίβερπουλ, Γιουνάιτεντ, Σίτι, Αρσεναλ, Τότεναμ και Τσέλσι, την Πριμέρα χωρίς Μπαρτσελόνα, Ρεάλ και Ατλέτικο και τη Serie A χωρίς Γιουβέντους, Μίλαν και Ιντερ.

Και κυρίως, συνυπολογίστε τις επιπτώσεις που θα έχουν οι κατά τόπους ομοσπονδίες και διοργανώτριες αρχές από τις αγωγές εκατοντάδων εκατομμυρίων που θα καταθέσουν εναντίον τους τηλεοπτικοί πάροχοι, χορηγοί, οι πάντες που χρηματοδοτούν τα εν λόγω προϊόντα από την στιγμή που θα οριστικοποιηθεί η αποβολή των «12» από τα πρωταθλήματά τους.

Η προσφυγή άλλωστε στα δικαστήρια για διεκδίκηση αστρονομικών αποζημιώσεων (κυκλοφορήσαν μέχρι και ποσά των 600 δις ευρώ) ήταν η πρώτη αντίδραση εκ μέρους των «12» σε περίπτωση πάντα που επικυρωθούν οι κυρώσεις που ετοιμάζουν UEFA και κατά τόπους εθνικές ομοσπονδίες. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο και έχει γίνει γνωστό τις τελευταίες ώρες, πως οι κορυφαίες νομικές εταιρείες της Ευρώπης (και όχι μόνο) είναι εδώ και πάνω από έναν μήνα υπ’ ατμόν, προετοιμάζοντας κάθε – νομικό και όχι μόνο - ενδεχόμενο για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.

Το σίγουρο είναι πως εφόσον τα μέλη της European Super League έχουν προχωρήσει σε τόσα βήματα, δεδομένα και έχουν χρυσοπληρώσει ειδικούς για την ανάλυση κάθε σεναρίου, κάθε αντίδρασης, κάθε πιθανής συνέπειας, κάθε κίνησης. Είναι χαρακτηριστικό πως το… μαντείο των ημερών μας, τα διεθνή δηλαδή χρηματιστήρια, υποδέχτηκαν αυτήν την κίνηση των «12» με τρομακτικό ράλι ανόδου στις τιμές των μετοχών τους, προεξοφλώντας αν μη τι άλλο (εκ μέρους πάντα της αγοράς) μια θετική έκβαση – όπως μπορεί αυτή να ερμηνευτεί – της προσπάθειας τους.

Προφανώς συνεπώς, τα μέλη της ESL έχουν συνυπολογίσει όλες τις απειλές με τις οποίες έγινε δεκτή η κίνησή τους τόσο θεσμικά όσο και εξωθεσμικά, σε επίπεδο δηλαδή απλώς – παρότι μαζικών - αντιδράσεων από την κοινή γνώμη και τους οπαδούς (που επίσης μεταφράζονται όμως σε εκατομμύρια). Λογικό είναι πως θα έχουν εκτιμήσει ότι η υπόλοιπη ποδοσφαιρική και μη Ευρώπη είναι απέναντί τους.

Η αγορά όμως μόνο της Κίνας και της Ινδίας, για παράδειγμα, είναι υπερτετραπλάσια ενώ σε καταναλωτικούς και μόνο όρους, αυτή των ΗΠΑ, είναι (τουλάχιστον) υπετριπλάσια. Εχθροί, πολέμιοι, αντίπαλοι προφανώς υπάρχουν πολλοί και ισχυροί για τους «12». Υπάρχουν όμως και.. δισεκατομμύρια (κυριολεκτικά) σύμμαχοι, όχι μόνο για να τραβήξουν το σκοινί, αλλά για να το σπάσουν (αν δεν το έχουν κιόλας κάνει) κιόλας.

Όπως και να ‘χει, είναι προφανές ότι βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή. Στην αρχή μιας μάχης χαρακωμάτων, χωρίς όμως αυτή να προδιαγράφεται μακρά σε διάρκεια. Εχει όπως φαίνεται και από τις απειλές της UEFA, αλλά και τις διαθέσεις των μελών της ESL, συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα. Το πολύ τέλη Μαΐου (οπότε δηλαδή και δηλώνονται οι συμμετέχουσες ομάδες για τις διοργανώσεις της UEFA της επόμενης σεζόν) εκτιμάται ως το αργότερο που θα έχει οριστεί το πλαίσιο του ευρωπαϊκού – και πιθανότατα όχι μόνο – ποδοσφαίρου των επόμενων γενεών.

Μέχρι τότε, είναι σαφές πως οι εξελίξεις θα είναι άμεσες και πιθανότατα αλυσιδωτές. Ανεξαρτήτως που θα καταλήξει τελικά η κίνηση των (αρχικά τουλάχιστον) «12» της ESL, αυτό που είναι σαφέστατο από τα μεσάνυχτα της Κυριακής, όπως τονίστηκε και στον πρόλογο αυτού του σημειώματος, είναι πως πλέον δεν μιλάμε για κάτι θεωρητικό. Δεν φανταζόμαστε τον λύκο (αν μπορεί να θεωρηθεί τέτοιος, έστω και με αισωπική χροιά). Είναι πλέον εδώ. Υφίσταται, έχει σχηματοποιηθεί και θέλει ή απειλεί – αναλόγως την οπτική που το βλέπει ο καθένας - να αλλάξει μια για πάντα το ποδόσφαιρο.