Fair Play, αυτός ο ξένος (για την Ελλάδα)
Φέτος είναι η τελευταία χρονιά που η UEFA έδωσε ευρωπαϊκά εισιτήρια μέσω του Fair Play. Ποια είναι όμως η διαδικασία μέσω της οποίας κάποιες ομάδες κέρδισαν τη συμμετοχή τους στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις; Ποια κριτήρια πληρούσαν και γιατί καμία ελληνική ομάδα δεν τα κατάφερε;
Από το 1995, η UEFA έχει θεσπίσει ένα ειδικό σύστημα αξιολόγησης, με το οποίο ανταμείβει τις χώρες-μέλη της και κατ' επέκταση τις ομάδες τους, που τηρούν τους κανόνες Fair Play.
Για την ακρίβεια, χρησιμοποιεί συγκεκριμένα κριτήρια, σύμφωνα με τα οποία βαθμολογεί όλους τους συλλόγους και όλες τις εθνικές ομάδες, που συμμετέχουν στις διοργανώσεις της από την Μαΐου του ενός έτους μέχρι την 30ή Απριλίου του επόμενου.
Τα κριτήρια
Ποια είναι όμως αυτά τα έξι κριτήρια;
- Οι κίτρινες και οι κόκκινες κάρτες: Αν μία ομάδα δεν δεχθεί καμία κάρτα, τότε συλλέγει 10 βαθμούς. Κάθε κίτρινη κάρτα που δέχεται, της αφαιρεί ένα βαθμό. Μία κόκκινη κάρτα αφαιρεί 3 βαθμούς, ενώ σε περίπτωση που σε έναν παίκτη δοθεί κίτρινη κάρτα κι εν συνεχεία απευθείας κόκκινη, τότε αφαιρούνται 4 βαθμοί. Μάλιστα, η βαθμολογία μπορεί να αποκτήσει και αρνητικό πρόσημο. Αν δηλαδή μία ομάδα δύο κόκκινες και πέντε κίτρινες κάρτες, τότε θα έχει -1 βαθμό.
- Το θετικό παιχνίδι: Η συνεχής προσπάθεια μίας ομάδας να δημιουργεί φάσεις, να επιτίθεται, να μην κάνει καθυστερήσεις κ.α. Η μέγιστη βαθμολογία που μπορεί να δοθεί είναι 10 και η ελάχιστη 1.
- Ο σεβασμός στον αντίπαλο: Η επιστροφή της μπάλας στην αντίπαλη ομάδα, η βοήθεια προς έναν τραυματισμένο παίκτη της αντίπαλης ομάδας κ.α. Από 1 έως 5 βαθμούς.
- Ο σεβασμός στο διαιτητή: Από 1 έως 5 βαθμούς.
- Η συμπεριφορά των μελών της αποστολής: Από 1 έως 5 βαθμούς.
- Η συμπεριφορά των φιλάθλων: Από 1 έως 5 βαθμούς.
* Το τελευταίο κριτήριο δεν υπολογίζεται καθόλου αν δεν υπάρχουν φίλαθλοι.
Η συνολική βαθμολογία διαιρείται με την ανώτερη πιθανή βαθμολογία (δηλαδή 40 βαθμοί ή 35 αν δεν υπάρχουν φίλαθλοι) κι εν συνεχεία πολλαπλασιάζεται με το 10, ώστε να προκύψει η τελική βαθμολογία, που κυμαίνεται από 0 έως 10, με προσέγγιση χιλιοστού.
Οι "fair" Σκανδιναβοί και οι "unfair" Νότιοι
Έτσι, εδώ και 21 χρόνια, η UEFA δίνει τη δυνατότητα στις τρεις πρώτες χώρες κάθε χρονιάς, να στείλουν μία επιπλέον εκπρόσωπό τους στον 1ο γύρο του Europa League (παλαιότερα Κυπέλλου UEFA). Βέβαια, το πώς επιλέγεται η ομάδα από κάθε χώρα, είναι ευθύνη της εκάστοτε ομοσπονδίας, καθώς υπάρχει αντίστοιχη εγχώρια κατάταξη Fair Play.
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν, που κάποιες χώρες καταλάμβαναν σχεδόν κάθε χρόνο μία εκ των τριών πρώτων θέσεων στην κατάταξη Fair Play της UEFA. Πρόκειται κυρίως για τις σκανδιναβικές χώρες, αλλά και την Αγγλία, ενώ κάποιες ομάδες, όπως η φινλανδική Μιλικόσκι, η σουηδική Γκέφλε και η νορβηγική Μπραν, θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως οι πιο συμμορφωμένες της Ευρώπης!
Από την άλλη, καμία ελληνική ομάδα δεν βρέθηκε μεταξύ των 63 που από το 1995 κερδίζουν θέση στο Europa League. Αυτό δείχνει πως από το ελληνικό ποδόσφαιρο απουσιάζουν βασικές αρχές, όπως ο σεβασμός και η σωστή συμπεριφορά. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο πως ούτε οι Ιταλοί, ούτε οι υπόλοιποι Βαλκάνιοι και γενικότερα χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπου το ταμπεραμέντο είναι εντελώς διαφορετικό από τους Βόρειους, δεν έχουν κερδίσει ένα εισιτήριο μέσω Fair Play.
Η τελική κατάταξη της σεζόν 2014-15
Θέση | Χώρα | Βαθμοί |
1 | Ολλανδία | 8.151 |
2 | Αγγλία | 8.146 |
3 | Ιρλανδία | 8.144 |
4 | Φινλανδία | 8.141 |
5 | Δανία | 8.128 |
6 | Γερμανία | 8.123 |
7 | Νορβηγία | 8.113 |
8 | Ισλανδία | 8.089 |
9 | Σουηδία | 8.087 |
10 | Σκωτία | 8.083 |
11 | Ισπανία | 8.039 |
12 | Αυστρία | 8.015 |
13 | Βόρειος Ιρλανδία | 8.003 |
14 | Ελβετία | 8.001 |
15 | Βέλγιο | 7.967 |
16 | Γαλλία | 7.960 |
17 | Ιταλία | 7.953 |
18 | Τσεχία | 7.928 |
19 | Ουαλία | 7.924 |
20 | Πολωνία | 7.911 |
21 | Καζακστάν | 7.879 |
22 | Ρωσία | 7.872 |
23 | Νήσοι Φαρόε | 7.868 |
24 | Βουλγαρία | 7.864 |
25 | Σλοβενία | 7.848 |
26 | Ισραήλ | 7.843 |
27 | Λιθουανία | 7.824 |
28 | Ρουμανία | 7.811 |
29 | Κύπρος | 7.790 |
30 | Πορτογαλία | 7.768 |
31 | Σλοβακία | 7.765 |
32 | Κροατία | 7.760 |
33 | Εσθονία | 7.753 |
34 | Σερβία | 7.749 |
35 | Βοσνία | 7.742 |
36 | Ουγγαρία | 7.738 |
37 | Ουκρανία | 7.700 |
38 | Ελλάδα | 7.694 |
39 | Γεωργία | 7.684 |
40 | Λευκορωσία | 7.678 |
41 | Μολδαβία | 7.642 |
42 | Τουρκία | 7.615 |
43 | Μάλτα | 7.600 |
44 | Μαυροβούνιο | 7.592 |
45 | Λετονία | 7.565 |
46 | Σκόπια | 7.500 |
47 | Αζερμπαϊτζάν | 7.441 |
48 | Αλβανία | 7.348 |
49 | Αρμενία | 7.822 |
50 | Γιβραλτάρ | 7.809 |
51 | Λίχτενσταϊν | 7.767 |
52 | Λουξεμβούργο | 7.720 |
53 | Σαν Μαρίνο | 7.485 |
54 | Ανδόρα | 6.922 |
* Στις χώρες από την 49η θέση και κάτω, οι ομάδες έχουν παίξει λιγότερα από 37 παιχνίδια μέσα στη σεζόν και γι' αυτό τοποθετούνται τόσο χαμηλά.
Οι ομάδες που έχουν κερδίσει ευρωπαϊκά εισιτήρια μέσω Fair Play
Χρονιά | 1η ομάδα | 2η ομάδα | 3η ομάδα |
1995 | Βίκινγκ (Νορβηγία) | Λιντς (Αγγλία) | Αβενίρ Μπέγκεν (Λουξεμβούργο) |
1996 | Μάλμε (Σουηδία) | ΤΣΣΚΑ Μόσχας (Ρωσία) | Τζαζ Πόρι (Φινλανδία) |
1997 | Μπραν (Νορβηγία) | Άστον Βίλα (Αγγλία) | Έρεμπρο (Σουηδία) |
1998 | Άστον Βίλα (Αγγλία) | ΦίνΠα (Φινλανδία) | Μόλντε (Νορβηγία) |
1999 | Κιλμάρνοκ (Σκωτία) | Μπόντο/Γκλιμτ (Νορβηγία) | Βιλιάντι Τούλεβικ (Εσθονία) |
2000 | Νόρκεπινγκ (Σουηδία) | Λιρς (Βέλγιο) | Ράγιο Βαγιεκάνο (Ισπανία) |
2001 | Σαχτιόρ Σόλιγκορσκ (Λευκορωσία) | Μιλικόσκι (Φινλανδία) | Πούχοβ (Σλοβακία) |
2002 | Μπραν (Νορβηγία) | Ίπσουιτς (Αγγλία) | Σίγκμα Όλομουτς (Τσεχία) |
2003 | Μάντσεστερ Σίτι (Αγγλία) | Λανς (Γαλλία) | Έσμπιεργκ (Δανία) |
2004 | Έστερ (Σουηδία) | Μίκα (Αρμενία) | Ιλίτσιβετς Μάριουπολ (Ουκρανία) |
2005 | Βίκινγκ (Νορβηγία) | Μάιντς (Γερμανία) | Έσμπιεργκ (Δανία) |
2006 | Γκέφλε (Σουηδία) | Ρούζελαρ (Βέλγιο) | Μπραν (Νορβηγία) |
2007 | Χάκεν (Σουηδία) | Μιλικόσκι (Φινλανδία) | Λίλεστρομ (Νορβηγία) |
2008 | Μάντσεστερ Σίτι (Αγγλία) | Χέρτα (Γερμανία) | Νόρτζελαντ (Δανία) |
2009 | Ρόζενμποργκ (Νορβηγία) | Ράντερς (Δανία) | Μάδεργουελ (Σκωτία) |
2010 | Γκέφλε (Σουηδία) | Ράντερς (Δανία) | Μιλικόσκι (Φινλανδία) |
2011 | Όλεσουντ (Νορβηγία) | Φούλαμ (Αγγλία) | Χάκεν (Σουηδία) |
2012 | Στάμπεκ (Νορβηγία) | Μιλικόσκι (Φινλανδία) | Τβέντε (Ολλανδία) |
2013 | Γκέφλε (Σουηδία) | Τρόμσο (Νορβηγία) | Μάριεχαμν (Φινλανδία) |
2014 | Τρόμσο (Νορβηγία) | Μπρομαποϊκάρνα (Σουηδία) | Μιλικόσκι (Φινλανδία) |
2015 | Γκόου Αχέντ Ιγκλς (Ολλανδία) | Γουέστ Χαμ (Αγγλία) | UCD (Ιρλανδία) |
* Την καλύτερη πορεία από αυτές τις ομάδες πραγματοποίησαν οι Άστον Βίλα (1997-98), Ράγιο Βαγιεκάνο (2000-01) και Μάντσεστερ Σίτι (2008-09), οι οποίες κατάφεραν να φτάσουν μέχρι τα προημιτελικά της διοργάνωσης.
Οι 5 χώρες με τις περισσότερες προκρίσεις μέσω Fair Play
1. Νορβηγία 13
2. Σουηδία 10
3. Αγγλία 8
4. Φινλανδία 8
5. Δανία 5
Οι 5 ομάδες με τις περισσότερες προκρίσεις μέσω Fair Play
1. Μιλικόσκι (Φινλανδία) 5
2. Γκέφλε (Σουηδία) 3
3. Μπραν (Νορβηγία) 3
4. Μάντσεστερ Σίτι (Αγγλία) 2
5. Βίκινγκ (Νορβηγία) 2
Τι θα γίνει στο μέλλον
Ωστόσο, η σεζόν 2015-16, όπου η ολλανδική Γκόου Αχέντ Ιγκλς, η αγγλική Γουέστ Χαμ και η ιρλανδική UCD, μπήκαν στο Europa League μέσω Fair Play, θα είναι και η τελευταία που θα συμβεί κάτι αντίστοιχο. Από τη σεζόν 2016-17, η UEFA θα ανταμείβει με χρηματικό μπόνους την πρώτη ομοσπονδία της κατάταξης, την πιο βελτιωμένη, αλλά κι εκείνη με τους πιο συμμορφωμένους φιλάθλους. Όσον αφορά στη χρονική περίοδο, οι αγώνες της οποίας θα υπολογίζονται στην κατάταξη, μεταφέρεται για την 1η Ιουλίου του ενός έτους μέχρι την 30ή Ιουνίου του επόμενου.