FIFA: Το background του σκανδάλου

Η ανάθεση του Μουντιάλ για το 2022 στο Κατάρ, προκάλεσε ευθύς εξ αρχής αντιδράσεις από τον όλο τον ποδοσφαιρικό κόσμο. ΜΜΕ, προπονητές, πρώην και νυν ποδοσφαιριστές, αξιωματούχοι των διεθνών ομοσπονδιών, οργανισμοί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, άπαντες τάχθηκαν εναντίον της απόφασης της FIFA.

Στο σκέλος που αφορά αυτό καθεαυτό το σπορ, ήταν έντονες οι αντιθέσεις για την διεξαγωγή του Μουντιάλ στο Κατάρ, καθώς οι εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες και τα επίπεδα υγρασίας που επικρατούν τους καλοκαιρινούς μήνες στην περιοχή, καθιστούσαν από επικίνδυνη έως αδύνατη την τέλεση αγώνων, ρισκάροντας ανοιχτά την υγεία των ποδοσφαιριστών.

Ακόμη όμως και αν οι παίκτες έβγαιναν σώοι και αβλαβείς από αυτή την διαδικασία, είναι σίγουρο πως το θέαμα στους αγώνες θα ήταν αμφιλεγόμενο, αφού οι πρωταγωνιστές δεν θα μπορούσαν να αποδώσουν κάτι από αυτές τις συνθήκες.

Οι αξιωματούχοι στο Κατάρ υποστήριζαν πως δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα, ισχυριζόμενοι πως θα προχωρήσουν σε δημιουργία φουτουριστικών εγκαταστάσεων και γηπέδων, που με τον ανάλογο κλιματισμό θα επέτρεπαν σε φιλάθλους και ποδοσφαιριστές να απολαύσουν το Μουντιάλ δίχως κανένα πρόβλημα. Στην πορεία διαπιστώθηκε πως δεν μπορούσαν να προχωρήσουν έργα σε τέτοιο εύρος και οι φωνές εντάθηκαν.

Βολές εκ των έσω

Το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της FIFA, Τέο Ζβάντζιγκερ, έσυρε πρώτος τον χορό αναστατώνοντας την παγκόσμια ποδοσφαιρική ομοσπονδία, με την τοποθέτησή του.

Επίσημες αμφιβολίες για το Κατάρ 2022

"Προσωπικά νομίζω ότι το Μουντιάλ του 2022, τελικά δε θα πραγματοποιηθεί στο Κατάρ. Οι γιατροί λένε ότι δεν μπορούν να αναλάβουν την ευθύνη διεξαγωγής ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου, υπό αυτές τις συνθήκες. Ίσως να μπορούν να δροσίζουν τα γήπεδα, αλλά ένα Παγκόσμιο Κύπελλο δε διεξάγεται μόνο εκεί. Φίλαθλοι από όλο τον κόσμο θα έρθουν και θα ταξιδέψουν μέσα σε αυτή τη ζέστη.

Το πρώτο απειλητικό για τη ζωή περιστατικό θα προκαλέσει μια έρευνα από ένα δημόσιο κατήγορο κι αυτό δεν είναι κάτι για το οποίο τα μέλη της εκτελεστικής επιτροπής της FIFA θέλουν να λογοδοτήσουν", δήλωσε ο Γερμανός δικηγόρος, στην εφημερίδα της πατρίδας του, Bild, προκαλώντας αναστάτωση στους κόλπους της FIFA δεδομένου ότι είναι μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της.

"Όταν ανατέθηκε το Μουντιάλ το 1994 στις Ηνωμένες Πολιτείες, όλοι λέγανε πως δίνεται μια ευκαιρία για την ανάπτυξη του αθλήματος στη Βόρεια Αμερική και μπορεί να είχαν δίκιο. Στο Κατάρ, όμως, γιατί δόθηκε η διοργάνωση; Η μόνη λογική εξήγηση είναι επειδή έχει μεγάλο πλούτο.

Το Κατάρ είναι μια πλούσια χώρα και αγόρασε ένα Μουντιάλ. Αυτό συνέβη και είναι πολύ μεγάλο λάθος, καθώς οι κλιματολογικές συνθήκες μόνο για ποδόσφαιρο δεν είναι...", ήταν η χαρακτηριστική τοποθέτηση του "Βασιλιά" Ερίκ Καντονά.

Χειμώνας και παραδοχή

Ο πρόεδρος της UEFA, Μισέλ Πλατινί αφουγκράστηκε τις ανησυχίες παικτών και προπονητών και εν μέρει των μεγάλων ευρωπαϊκών συλλόγων και αρκετών εγχώριων ομοσπονδιών, που ήθελαν το Μουντιάλ να διεξαχθεί τον Μάιο τουλάχιστον και όχι το δίμηνο Ιουνίου - Ιουλίου.

Ο Πλατινί λοιπόν πρότεινε αρχικά και πέτυχε εν συνεχεία , η τελική φάση της διοργάνωσης στο Κατάρ να διεξαχθεί χειμώνα! Δεν βρήκε πολλούς συμμάχους, ωστόσο πέρασε την πρόταση του (για τις 18 Δεκεμβρίου είχε οριστεί ο τελικός), επέμεινε πως η ανάθεση του Μουντιάλ ήταν σωστή αλλά στάθηκε απέναντι στην διάθεση του Ζεπ Μπλάτερ να διεκδικήσει ξανά την προεδρία της FIFA.

"Έχω πει πολλές φορές πως δεν θα τον στηρίξω. Μετά από 40 χρόνια που ανακατεύεται με το ποδόσφαιρο από τη θέση του γραμματέα ή του προέδρου, είναι καιρός να έχουμε κάτι νέο.

Είμαι μέλος της FIFA ως αντιπρόεδρος, αλλά η εικόνα δεν είναι τόσο καλή. Για το καλό της διαφάνειας και της φήμης της FIFA, είναι καιρός να αφήσει τη θέση του ο Ζεπ. Ελπίζω να χάσει στις εκλογές για την προεδρία, είναι άλλωστε πιθανό κάτι τέτοιο".

Ο Μπλάτερ παραδέχθηκε ότι ήταν λάθος τελικά η ανάθεση του Μουντιάλ στο Κατάρ , τονίζοντας πως "ναι, ξεκάθαρα ήταν λάθος. Ξέρετε, όλοι οι άνθρωποι κάνουν λάθη", αναφερόμενος αποκλειστικά στις υψηλές θερμοκρασίες και όχι στις καταγγελίες για άθλιες συνθήκες εργασίας και νεκρούς στα κατασκευαστικά έργα.

"Μας είχαν δείξει σε μελέτη ότι οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές το καλοκαίρι. Η κατάσταση αυτή όμως δεν εμπόδισε την εκτελεστική επιτροπή της FIFA να αναθέσει στο εμιράτο το Παγκόσμιο Κύπελλο και μάλιστα με μεγάλη πλειοψηφία".

Απάνθρωπες συνθήκες εργασίας

Η μεγαλύτερη ένσταση σχετικά με το Μουντιάλ και το Κατάρ, έρχεται υπό μορφή συνεχόμενων καταγγελιών από διεθνείς οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων για άθλιες συνθήκες εργασίας ανθρώπων, που μετείχαν στα κατασκευαστικά έργα που αφορούσαν εγκαταστάσεις που προορίζονταν για την διοργάνωση. Ειδικότερα η εφημερίδα Guardian ήταν καταπέλτης!

Ομάδες εργατών που αντιμετωπίζονται σαν σκλάβοι, παραμένουν απλήρωτοι για μήνες, αναγκάζονται να κοιμούνται 10 και 12 μαζί σε ένα δωμάτιο, δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό και βλέπουν να παρακρατείται το διαβατήριο τους και οι εργοδότες να μην τους εκδίδουν ταυτότητες (τις οποίες και δικαιούνται βάσει νόμου στο Κατάρ), με αποτέλεσμα να θεωρούνται παράνομοι μετανάστες, να μην μπορούν να εξέλθουν σε δημόσιο χώρο για να μην συλληφθούν, να μην έχουν δικαίωμα νομικής προστασίας και να μην έχουν την δυνατότητα να αλλάξουν δουλειά ή να φύγουν μακριά από το Κατάρ δίχως προηγουμένως να έχουν την άδεια της εταιρείας στην οποία εργάζονται...

Ακόμη μεγαλύτερο είναι το σκάνδαλο με εργαζόμενους που προέρχονται από το Νεπάλ και τα χρέη που έχουν στην χώρα τους προς τις εταιρίες που τους βρήκαν αυτή τη δουλειά. Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, γίνεται αντιληπτό πως πρόκειται για ξεκάθαρη περίπτωση σύγχρονης ανθρώπινης σκλαβιάς!

Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία που προκύπτουν, από την στιγμή που ξεκίνησαν τα έργα στο Κατάρ μιλάμε για εκατοντάδες νεκρούς εξαιτίας των απάνθρωπων συνθηκών εργασίας, είτε για λόγους υγείας, είτε από εργατικά ατυχήματα.

Τον Μάρτιο του 2014, η Διεθνής Συνδικαλιστική Συνομοσπονδία (ΙΤUC), αντλώντας στοιχεία από τις πρεσβείες της Ινδίας και του Νεπάλ, εκτιμούσε ότι περισσότεροι από 4.000 εργαζόμενοι είναι πιθανό να πεθάνουν πριν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022 , σε περίπτωση που δεν αλλάξουν οι συνθήκες εργασίας.

"Οι άνθρωποι αντιμετωπίζονται σαν ζώα, όπως τα άλογα που ζουν σε ένα στάβλο. Μία εξουσία από μεσίτες στο Κατάρ μεσίτες έχουν επιλέξει να χτίσουν μία σύγχρονη οικονομία στις πλάτες των εκμεταλλευομένων, υποδουλώνοντας κυριολεκτικά τους εργαζόμενους", τόνιζαν οι συντάκτες της έκθεσης, που ήρθε μετά την έκκληση της Διεθνούς Αμνηστίας στη FIFA, να αντιμετωπίσει τις εμφανείς παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που περιβάλλουν την κατασκευή των εγκαταστάσεων του Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Ποια ήταν η αντίδραση του Μπλάτερ; "Εκφράζω τη συμπόνια που και τη λύπη μου για οτιδήποτε συμβαίνει σε οποιαδήποτε χώρα όπου υπάρχουν θάνατοι σε εργοτάξια, ιδιαίτερα εάν συνδέονται με ένα Παγκόσμιο Κύπελλο. Έχουμε κάποια ευθύνη, αλλά δεν μπορούμε να παρεμβαίνουμε στα δικαιώματα των εργαζομένων.

Επιμένουμε ότι οι ευθύνες πέφτουν πρωτίστως στο κράτος του Κατάρ και δευτερευόντως στις εταιρείες που απασχολούν τους εργαζόμενους. Ελπίζω η FIFA να μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση αυτού του προβλήματος μέσα από το ποδόσφαιρο".

Ο Σάραν Μπάροου, γενικός γραμματέας της ITUC, δήλωνε πως "Η FIFA μπορεί να κάνει τη διαφορά βοηθώντας στην κατάργηση της Kafala (σ.σ. μια μορφή χορηγίας που "δένει" τον ξένο εργαζόμενο μετανάστη με τον εργοδότη της χώρας υποδοχής) και στο σεβασμό των διεθνών δικαιωμάτων ως απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτραπεί στο Κατάρ να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο το 2022".

Χαρακτηριστική είναι και η καταγγελία της κυβέρνησης του Νεπάλ μέσω του υπουργού Εργασίας Τεκ Μπαχαντούρ Γκουρούνγκ, ο οποίος επιτέθηκε στην FIFA και τους σπόνσορες της, για το γεγονός πως δεν έδωσαν άδεια στους εργαζόμενους που βρίσκονται στο Κατάρ προκειμένου να παρευρεθούν στις κηδείες των συγγενών τους, που έχασαν τη ζωή τους στο φονικό σεισμό του Νεπάλ στις 25 Απριλίου!

"Μετά τον σεισμό της 25ης Απριλίου ζητήσαμε από όλες τις εταιρείες που βρίσκονται στο Κατάρ να δώσουν ειδική άδεια στους υπαλλήλους από το Νεπάλ, προκειμένου να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Ενώ κάποιοι εργάτες σε κάποιους τομείς της οικονομίας πήραν αυτήν την άδεια, αυτοί που εργάζονται στα έργα υποδομής για το Παγκόσμιο Κύπελλο δεν την πήραν.

Έχασαν τους συγγενείς, τα σπίτια τους και εργάζονται σε πολύ δύσκολες συνθήκες στο Κατάρ. Αυτή η απόφαση ήταν ένα ακόμα χτύπημα για αυτούς. Τίποτα δεν θα αλλάξει για τους ξένους εργάτες στο Κατάρ μέχρι η ΦΙΦΑ και οι πλούσιοι σπόνσορες της να αλλάξουν".

Σκάνδαλο με εργάτες του Μουντιάλ στο Κατάρ

Να θυμίσουμε πως την κριτική πολλών διεθνών Μέσων αντιμετώπισε η υποβολή των μεταναστών εργαζομένων στο Κατάρ για το Μουντιάλ του 2022, σε συμμετοχή σε ημιμαραθώνιο (!), με σκοπό την είσοδο στο βιβλίο των ρεκόρ Guiness...

Ο μαραθώνιος διεξήχθη στις 27 του Φλεβάρη του 2015 και όπως είχε αποκαλύψει η "Telegraph", πολλοί εκ των συμμετεχόντων δεν είχαν την απαραίτητη ενδυμασία κι έτρεχαν με τζιν και με σαγιονάρες!

"Σκιές" γύρω από την ανάθεση

Φωνές υπήρξαν για σκάνδαλο και όσον αφορά τον τρόπο ανάθεσης του Μουντιάλ 2022, με καταγγελίες για χρηματισμό μελών της FIFA ώστε να επιλέξουν το Κατάρ.

"Μπλάτερ όπως Καντάφι"!

"Υπήρξαν τεράστιες δωροδοκίες. Αυτοί που κρύβονται πίσω από αυτές πρέπει να δώσουν λογαριασμό, ειδικά για την ανάληψη του Μουντιάλ από το Κατάρ. Πρέπει να γίνει γνωστό που πήγαν τα λεφτά, ποιος τα έλαβε και γιατί. Είναι ένα τεράστιο σκάνδαλο.

Δυστυχώς, όπως έχω καταγγείλει και στο παρελθόν πολλές φορές, η διαφθορά και οι δωροδοκίες είναι κάτι συνηθισμένο για τη FIFA", ήταν τα λόγια με τα οποία επιτέθηκε στην Παγκόσμια Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία ο Ντιέγκο Μαραντόνα, σε δηλώσεις του στην εφημερίδα Al Ittihad του Άμπου Ντάμπι.

Ένας από τους ανθρώπους που μπήκαν στο στόχαστρο ήταν και ο Μοχάμεντ μπιν Χαμάμ, ο πρόεδρος της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας του Κατάρ και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της FIFA επί σειρά 15 ετών, με τους "Sunday Times" να υποστηρίζουν πως διέθεσε κονδύλια 5 και πλέον δισεκατομμυρίων δολαρίων για να εξασφαλίσει την ανάθεση του Μουντιάλ 2022 στο Κατάρ, ξεπερνώντας τα... εμπόδια χωρών όπως οι Αυστραλία, Ιαπωνία, Νότιος Κορέα και ΗΠΑ.

Γιατί το Μουντιάλ του Κατάρ θα είναι καταστροφή

Τις υποψίες για δωροδοκία ενίσχυσε το γεγονός πως πριν η FIFA αναθέσει την διοργάνωση στο Κατάρ, είχε κατηγορήσει το Κατάρ για προβλήματα όπως κατασκευή γηπέδων, μεταφορά και διαμονή, ενώ ο Τζακ Γουόρνερ εκδιώχθηκε από τις τάξεις της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας, καθώς δωροδοκήθηκε με 2.000.000 δολάρια αφού ψήφισε υπέρ του Κατάρ.

Λίγο μετά, ο Ταμίμ μπιν Χαμάντ Αλ Θανί, στην πρώτη του συνέντευξη ως εμίρης του Κατάρ , υπερασπίστηκε την χώρα του απέναντι στις κατηγορίες ότι χρηματοδοτεί τρομοκράτες και τόνισε πως στηρίζει τον αγώνα απέναντι στο ISIS, διατρανώνοντας την πεποίθηση του πως το Κατάρ θα διοργανώσει με απόλυτη επιτυχία το Μουντιάλ.

Στις 13 Νοεμβρίου έγινε γνωστό πως δεν υπήρχαν αρκετά στοιχεία για τις υποθέσεις δωροδοκίας , έτσι ώστε να επαναληφθεί η διαδικασία ψηφοφορίας για την ανάθεση του Μουντιάλ 2022. Όμως δύο μήνες αργότερα και συγκεκριμένα τον Δεκέμβρη του 2014, ο Μάικλ Γκαρσία, ερευνητής της Επιτροπής Δεοντολογίας της FIFA, για την ανάθεση των Μουντιάλ 2018 (Ρωσία) και 2022 (Κατάρ), υπέβαλλε την παραίτηση του ετά την απόρριψη της προσφυγής του κατά των πορισμάτων του δικαστή Έκερτ, σύμφωνα με το οποίο δεν υπήρχε εξαγορά ψήφων. Οι αιχμές στην δήλωση του Γκαρσία ήταν ξεκάθαρες:

"Στη διάρκεια των πρώτων μου χρόνων μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου ως καθοδηγητικό όργανο της Επιτροπής Δεοντολογίας της FIFA, τον Ιούλιο του 2012, αισθάνθηκα ότι εφαρμόστηκε αληθινή πρόοδος στον τομέα της δεοντολογίας. Τους τελευταίους μήνες, αυτό άλλαξε", δήλωσε ο παραιτηθείς δικηγόρος από τις ΗΠΑ, που στις 5 του περασμένου Σεπτέμβρη διαπίστωσε σε έκθεσή του "σημαντικές και μεγάλες ασυμφωνίες στη στη διαδικασία υποβολής προσφορών και επιλογής".

ο πρόεδρος της UEFA, Μισέλ Πλατινί, εξαπέλυσε δριμύ κατηγορώ κατά της FIFA, χαρακτηρίζοντας την παραίτηση του Γκαρσία, ως αποτυχία της.

"Η επιτροπή δεοντολογίας της FIFA δημιουργήθηκε για να αυξηθεί η διαφάνεια στην οργάνωση, αυτό είναι ό,τι θα θέλαμε, αλλά στο τέλος, προκάλεσε μεγαλύτερη σύγχυση. Η παραίτηση του Γκαρσία είναι μια νέα αποτυχία για τη FIFA".

Συλλήψεις δημοσιογράφων στο Κατάρ

Δύο Γερμανοί δημοσιογράφοι συνελήφθησαν αρχές Μαΐου στο Κατάρ , την ώρα του ρεπορτάζ για το Μουντιάλ που θα φιλοξενηθεί από την ασιατική χώρα, στο πλαίσιο του ντοκιμαντέρ "Ζεπ Μπλάτερ και εξουσία της FIFA", Αφιερωμένο στη διερεύνηση των υποψιών διαφθοράς ανάθεσης της διοργάνωσης στην ασιατική χώρα.

Το ίδιο συνέβη λίγες μέρες αργότερα, με πρωταγωνιστές δημοσιογράφους του BBC, τους οποίους επίσης συνέλαβαν οι αρχές , με τους αστυνομικούς να λένε πως "εδώ δεν είναι Disneyland"...

Ραγδαίες εξελίξεις

Μέχρι που φτάσαμε στις εξελίξεις της 27ης Μαΐου, που αφορούν συλλήψεις υψηλόβαθμων στελεχών της FIFA, με την κατηγορία της δωροδοκίας και για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Το συμβάν έλαβε χώρα στη Ζυρίχη και συγκεκριμένα στο ξενοδοχείο "Baur au Lac hotel", δημιουργώντας σοκ στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο.

Συνελήφθησαν υψηλόβαθμα στελέχη της FIFA

Οι συλλήψεις των μελών της FIFA πραγματοποιήθηκαν στο ίδιο ξενοδοχείο που είχαν καταλύσει τα στελέχη της εκτελεστικής επιτροπής το 2010, προτού ψηφίσουν την απονομή του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2018 στη Ρωσία και του 2022 στο Κατάρ.

Από εκείνη την ώρα οι εξελίξεις τρέχουν συνεχώς και οι πληροφορίες, ανακοινώσεις, τοποθετήσεις παίρνουν σιγά σιγά τη θέση τους στο σκάνδαλο που έχει ξεσπάσει.

Έτσι η FIFA αναμένεται να τοποθετηθεί κι επίσημα αργότερα μέσα στη μέρα, με σκοπό να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Δεν αποκλείεται να ανακοινώσει τη ματαίωση των εκλογών που είναι προγραμματισμένες για την Παρασκευή (29/5), ενώ φήμες θέλουν να ακυρώνεται και η ανάληψη του Μουντιάλ από το Κατάρ!

Συνέντευξη Τύπου από την FIFA, φήμες για ακύρωση του Κατάρ!

Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν πως οι Ελβετικές Αρχές ερευνούν υποθέσεις για δωροδοκίες ύψους 100.000.000 δολαρίων, ενώ έχουν σχηματιστεί δικογραφίες για την ανάληψη του Μουντιάλ τόσο το 2018 από την Ρωσία, όσο και του 2022 από το Κατάρ.

Μάλιστα όπως γράφουν οι nytimes, στελέχη που ψήφισαν για τις δυο χώρες ήδη ανακρίνονται.

Πάντως, ο υπεύθυνος επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων της παγκόσμιας ομοσπονδίας ποδοσφαίρου, Βάλτερ ντε Γκρεγκόριο, δεν φάνηκε να αγχώνεται για τις εξελίξεις, δήλωσε ικανοποιημένος από τις κινήσεις "κάθαρσης" και τόνισε πως σε πρώτη φάση δεν συντρέχει κανένας λόγος αλλαγής όσον αφορά τα Παγκόσμια Κύπελλα του 2018 και του 2022, σε Ρωσία και Κατάρ αντίστοιχα.