Γκέμπρε Σελάσι: νικώντας τον ρατσισμό με ένα χαμόγελο

Το Sport24.gr συμμετέχει αποκλειστικά στο EURO 2012: THE EXPERTS’ NETWORK υπό τη διοργάνωση της Guardian, με τη συμμετοχή μεταξύ άλλων των El Pais, La Stampa, So Foot, Irish Times...

Διαβάστε την ενδιαφέρουσα ιστορία του: για τις επιθέσεις ρατσισμού, το χαμόγελο που έχει για ασπίδα, την αθλητική οικογένεια... μεταναστών, την παράξενη διαδρομή του και το παράπονο της μάνας!

Του Μίχαλ Πέτρακ ( Denik Sport )

Τον περασμένο Οκτώβριο η Σπάρτα Πράγας φιλοξένησε την Λίμπερετς για το εγχώριο πρωτάθλημα. Η ομάδα της πρωτεύουσας είχε κερδίσει εννέα συνεχόμενα παιχνίδια και έμοιαζε ικανή να καθαρίσει τον τίτλο από τα Χριστούγεννα. Το παιχνίδι απέναντι στη Λίμπερετς, παρόλα αυτά, δεν κύλησε βάσει σχεδίου. Η Λίμπερετς θριάμβευσε με 3-0, κάνοντας επίδειξη του του απόλυτου ποδοσφαίρου με αντεπιθέσεις και ένας παίκτης ξεχώρισε από τους φιλοξενούμενους: ο δεξιός μπακ, Τεοντορ Γκέμπρε Σελάσι. Αλλά και πάλι ο Γκέμπρε Σελάσι πάντα ξεχωρίζει.

Το τρίτο γκολ απέναντι στη Σπάρτα ήταν εξαιρετικής ομορφιάς, με τον βετεράνο Γίρι Στάινερ να βρίσκει με τακουνάκι τον Γκέμπρε Σελάσι που έκανε επέλαση με μεγάλη ταχύτητα. Ο δεξιός μπακ πέρασε τον αντίπαλο που βρήκε μπροστά του, τον Μάνουελ Πάμιτς, με μια περίτεχνη ντρίμπλα και σέντραρε τη μπάλα στον Μίκαλ Μπρεζνάνικ που σκόραρε.

"Απλά το προσπάθησα και μου βγήκε η φάση" είπε μετά το ματς ο Γκέμπρε Σελασί. " Αν χάναμε με 2-0, δεν θα επιχειρούσα κάτι τέτοιο".

Μετά το γκολ μερίδα οπαδών της Σπάρτα τον έβριζε αισχρά. Στη συνέχεια υποστήριξαν ότι στόχος τους ήταν ο Μπρεζνάνικ που προηγουμένως είχε σπάσει το μετατάρσιο του ταλαντούχου νεαρού της ομάδας τους, του Λάντισλαβ Κρέιτσι, σε ένα φιλικό παιχνίδι. Όπως και να 'χει η ομάδα τιμωρήθηκε από τη διοργανώτρια αρχή.

"Στην εποχή του Μπαράκ Ομπάμα ασχολούνται με το δικό μου χρώμα"

Ναι, ο Τέο Γκέμπρε Σελάσι ξεχωρίζει στο τσέχικο ποδόσφαιρο. Ξεχωρίζει όχι μόνο επειδή είναι ένας άκρως ταλαντούχος δεξιός μπακ, η αυτοπεποίθηση του οποίου αυξάνεται παιχνίδι με το παιχνίδι. Ξεχωρίζει με την τεχνική του, τις εντυπωσιακές επελάσεις του στην επίθεση και τις σέντρες ακριβείας. Και ναι, ξεχωρίζει επειδή είναι μαύρος.

Η φραστική επίθεση που δέχτηκε από τους οπαδούς της Σπάρτα ήταν ρατσιστικού περιεχομένου: έκαναν ήχους μαϊμούς. Αν κι ο Γκέμπρε Σελάσι, άφηνε πάντα το ποδόσφαιρο να μιλάει για λογαριασμό του. Η απόφαση του ομοσπονδιακού τεχνικού, Μίκαλ Μπίλεκ, να τον καλέσει για το φιλικό τουρνουά της Ιαπωνίας τον Ιούνιο του 2011 ήταν μια αποκάλυψη. Συνέχισε να βελτιώνεται και αποτέλεσε μέλος του νεανικού κορμού που βοήθησε τους Τσέχους να φτάσουν στο τελικό τουρνουά της Πολωνίας και της Ουκρανίας.

Και παρόλα αυτά υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν ότι δεν έπρεπε να αγωνίζεται στην εθνική, λόγω του χρώματος του δέρματος του. "Είναι παράξενο και νιώθω άσχημα για αυτό. Γεννήθηκα στην Τσεχία. Ζω εδώ όλη μου τη ζωή" δηλώνει με τέλεια τσέχικη προφορά, μιλώντας μάλιστα πιο εκλεπτυσμένα από τους ηλίθιους που κριτικάρουν τη συμμετοχή του στο ομοσπονδιακό συγκρότημα. "Έχω επισκεφτεί την Αιθιοπία μόνο μια φορά και αυτό όταν ήμουν δύο ετών. Υπάρχει ένας μαύρος επικεφαλής της πιο ισχυρής χώρας στον κόσμο και ο κόσμο μιλάει για μένα που παίζω στην εθνική ομάδα της Τσεχίας". Δεν μπορεί να πιστέψει την όλη φασαρία που γίνεται.

Υπάρχει η ελπίδα, παρόλα αυτά, καθώς ο ίδιος ο Γκέμπρε Σελάσι υποστηρίζει ότι η ρατσιστική συμπεριφορά φθίνει όσο η κοινωνία της Τσεχίας κινείται μπροστά, αφήνοντας πίσω της την απομόνωση του κομουνιστικού καθεστώτος. Είναι ολοένα και λιγότεροι αυτοί που πιστεύουν ότι ένας άνθρωπος διαφορετικού χρώματος αποτελεί απειλή για την κουλτούρα τους. Με άλλα λόγια η δεκαετία του '90 και του '00 ανήκει στο παρελθόν, όταν δηλαδή οι οπαδοί πετούσαν μπανάνες στον Κένεντι Τσιχουρί, τον μέσο της Βικτόρια Ζίζκοφ από την Ζιμπάμπουε.

Γνωρίζοντας ότι η συμπεριφορά του κόσμου σε ξένους διαφορετικού χρώματος θα βελτιώνεται όσο περνάει ο καιρός, ο Γκέμπρε Σελασί είναι ήρεμος για τη δική του κατάσταση. "Είμαι χαρούμενος που είμαι διαφορετικός. Τουλάχιστον ξεχωρίζω. Από την άλλη είναι ένα μεγάλο μειονέκτημα όταν παίζω άσχημα" λέει, δείχνοντας σε μερικές μόνο φράσεις τον χαλαρό χαρακτήρα του, την εξυπνάδα του και την οξυδέρκεια του.

Με όπλο το χαμόγελο

Και μετά σκάει ένα χαμόγελο. Ο Γκέρμπε Σελάσι χαμογελάει πολύ. Για την ακρίβεια αν τον γνωρίσει κανείς είναι σίγουρο ότι θα τον δει να γελάει. Η μητέρα του, η Γιάνα που είναι δάσκαλος, λέει ότι "ο Τέο ήταν από τα παιδικά του χρόνια περικυκλωμένος από φίλους. Το αβαντάζ του ήταν ότι γεννήθηκε με έναν λαμπερό χαρακτήρα κι αυτό τον βοήθησε να ξεπεράσει την κάθε αρνητική αντίδραση. Κι είχε απόλυτο δίκιο ένας από τους δασκάλους του όταν έλεγε ότι ο 'Τέο πέρασε τα σχολικά του χρόνια γελώντας".

Ο πατέρας του, ο Τσαμόλα, είναι γιατρός και κατάγεται από την Αιθιοπία. Η ιστορία του είναι συνηθισμένη στην κομμουντιστική Τσεχοσλοβακία: ένας φοιτητής ή ένας εργάτης ερωτευόταν μια Τσέχα και παντρευόταν. Το ίδιο συνέβη και με τον πατέρα του Μάρεκ Γιανκουλόβσκι, τον Πάντο, που ήρθε να δουλέψει στην Τσεχοσλοβακία από την ΠΓΔΜ.

Κανείς από τους γονείς του Γκέμπρε Σελάσι είχαν αθλητικές διακρίσεις, ωστόσο πρέπει να είχαν πολύ καλά γονίδια, διότι και τα δύο παιδιά τους ήταν εξαιρετικά στα σπορ. Η κόρη τους, Άννα, που είναι πέντε χρόνια μικρότερη από τον Τέο, είναι ένα πολλά υποσχόμενο μέλος της εθνικής ομάδας χάντμπολ. "Παλεύαμε συχνά με τον Τέο όταν ήμασταν μικρά, αλλά πάντα έχανα" λέει η Άννα και προσθέτει: "θεωρώ ότι εξαιτίας των τσακωμών μας έγινα τόσο ανταγωνιστική". Και είναι στο έπακρο. Οι ειδικοί θεωρούν ότι είναι μια σκληροτράχηλη παίκτρια που παλεύει σε κάθε φάση και έχει λαμπρό μέλλον μπροστά της.

Σε τοπ επίπεδο

Ο Τέοντορ έχει φτάσει ήδη στο πιο υψηλό επίπεδο. Έχει καθιερωθεί ως διεθνής ποδοσφαιριστής. Τον Αύγουστο του 2011 η Τσεχία έχασε εκτός έδρας 3-0 από τη Νορβηγία κι ο βετεράνος δεξιός μπακ Ζντένεκ Πόσπεκ, ήταν κομμάτι της αναποτελεσματικής αμυντικής γραμμής. Ήταν η στιγμή που λογικά ο Μπίλεκ αποφάσισε να δώσει στον νεαρό την ευκαιρία του. Ο Γκέμπρε Σελάσι έκανε το ντεμπούτο του τον Ιούνιο του 2011 και έδειξε από την αρχή ότι είναι έτοιμος για αυτό το επίπεδο. Προσπέρασε με άνεση τους Πόσπεκ (Μάιντς) και Κούσνιρ (Σπάρτα Πράγας), οι ελπίδες των οποίων για μια θέση στο Euro μειώθηκαν, όταν τραυματίστηκαν και έχασαν τη φόρμα τους.

"Ο Τέοντορ Γκέμπρε Σελάσι είναι μια ευχάριστη έκπληξη. Βρίσκεται σε μια λαμπερό μονοπάτι αυτή τη στιγμή" δήλωσε ο Μπίλεκ μετά το ντεμπούτο του νεαρού. Κι από τότε ο πειθαρχημένος αμυντικός δεν έχει κοιτάξει πίσω του. Είναι ένας από τους λίγους παίκτες που διακρίθηκαν στην ήττα με 2-0 από την Ισπανία τον Οκτώβριο και θεωρείται σίγουρος για μια θέση στην αρχική 11άδα του Euro 2012.

Η βελτίωση του είναι εντυπωσιακή ακόμη και για μερικούς προπονητές που συνεργάστηκαν παλαιότερα μαζί του. Πράγματι, σε μια φάση της καριέρας του, έπαιξε δανεικός από την Γιχλάβα (2ης κατηγορίας) στην Βαλάσκε Μεζίριτσι (4ης κατηγορίας). Ήταν ένα διάστημα στο οποίο σκεφτόταν να εγκαταλείψει το ποδόσφαιρο και να αφοσιωθεί στις σπουδές του στο πανεπιστήμιο του Όλομουτς, όπου παρακολουθούσε μαθήματα κοινωνικής προστασίας.

"Υστερούσε σωματικά. Παρόλα αυτά έδειχνε ότι έχει ποδοσφαιρικό μυαλό και πάντα συμμετείχε σε μια επιθετική προσπάθεια την κατάλληλη στιγμή ή επέστρεφε πίσω όταν χρειαζόταν" θυμάται ο προπονητής της Γιχλάβα, Μίλαν Μπόκσα.

Το παράπονο της μάνας

Το μεγαλύτερο αβαντάζ του, παρόλα αυτά, είναι κάτι που έχει να κάνει με τα γονίδια. Η μητέρα του είναι δασκάλα κι ο πατέρας του γιατρός, οπότε ο Τεό κληρονόμησε μια υψηλή νοημοσύνη. Μόνο η μητέρα του έχει το παράπονο ότι το ποδόσφαιρο κέρδισε τη μάχη με την εκπαίδευση. "Παλιά γκρίνιαζα για μισό περίπου χρόνο. Τον πίεσα να προσπαθήσει τουλάχιστον να τα συνδυάσει και τα δύο. Πιστεύω, όμως, ότι αυτό χρειάζεται μεγάλη θέληση και ίσως να ζητώ πολλά από αυτόν" εξηγεί. Ίσως να υπάρχει ελπίδα για τη Γιάνα", καθώς ο ίδιος λέει ότι "τώρα που μεγάλωσα λίγο, έχω αρχίσει να σκέφτομαι την επιλογή να ξεκινήσω και πάλι τις σπουδές μου. Ως επαγγελματίας ποδοσφαιριστής έχω αρκετό ελεύθερο χρόνο και πιθανόν να επιστρέψω στο Πανεπιστήμιο".

Όχι σύντομα πάντως. Αυτή τη σεζόν επικέντρωσε όλη την ενέργεια του στο να οδηγήσει τη Λίμπρετς στον πρώτο τίτλος της μετά το 2006. Μετά έρχεται το Euro κι αν όλα πάνε καλά μια μεταγραφή στο εξωτερικό. Και δεν είναι απίθανο το πανεπιστήμιο το οποίο θα παρακολουθήσει θα είναι εκτός Τσεχίας.

Το Sport24.gr συμμετέχει αποκλειστικά στο EURO 2012: THE EXPERTS’ NETWORK υπό τη διοργάνωση της Guardian, με τη συμμετοχή μερικών από τα σημαντικότερα ευρωπαϊκά ΜΜΕ.

Μαζί με άλλα 15 ευρωπαϊκά αθλητικά ειδησεογραφικά Μέσα - ανάμεσα τους η La Stampa, El Pais, η Maisfutebol, η So Foot, οι Irish Times και βεβαίως η Guardian - το Sport24.gr συμμετέχει ως αποκλειστικός συνεργάτης του Euro 2012 Network για την Ελλάδα.