Η επανάσταση των φτωχών

Ο «πόλεμος» για τα τηλεοπτικά δικαιώματα της Πριμέρα Ντιβισιόν συνεχίζεται με τις Ρεάλ και Μπαρτσελόνα να αντιμετωπίζουν την οργή των μικρομεσαίων συλλόγων.

Διαβάστε στο Sport24.gr το χρονικό της διαμάχης και τις επιπτώσεις της στο ισπανικό πρωτάθλημα. Δείτε τους αναλυτικούς, συγκριτικούς πίνακες.

Την περασμένη Δευτέρα 3 Οκτωβρίου, συναντήθηκαν στα γραφεία της LFP (Λίγκα Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου) εκπρόσωποι των 20 συλλόγων της Πριμέρα Ντιβισιόν για να συζητήσουν τον τρόπο με τον οποίο θα μοιραστούν μεταξύ τους τα χρήματα (840 εκατομμύρια ευρώ ετησίως) που θα τους αποφέρει το καινούργιο συμβόλαιο για τα τηλεοπτικά δικαιώματα για τις σεζόν 2014-15 μέχρι και 2018-19. Όπως ήταν αναμενόμενο, για μια ακόμα φορά δεν υπήρξε συμφωνία και οι παρευρισκόμενοι ανανέωσαν το ραντεβού τους για το τέλος Οκτωβρίου, όπου όμως και πάλι φαντάζει πολύ δύσκολο να βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση.

Τι είναι όμως αυτό που εμποδίζει τις ομάδες της Πριμέρα Ντιβισιόν να καταλήξουν σε μια κοινή στάση; Υπάρχουν πολλές παράμετροι τις οποίες θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε όσο πιο απλά γίνεται στη συνέχεια, όμως η ουσία επικεντρώνεται στο εξής: Ρεάλ και Μπαρτσελόνα αρνούνται πεισματικά να παραχωρήσουν έστω και ένα ευρώ από τα κεκτημένα, θέλοντας να συνεχίσουν να απολαμβάνουν της προνομιακής μεταχείρισης και στην καινούργια συμφωνία των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Η συμφωνία που ισχύει σήμερα

Η εταιρία επικοινωνίας Mediapro που διαχειρίζεται τα τηλεοπτικά δικαιώματα του επαγγελματικού ποδοσφαίρου στην Ισπανία (Πριμέρα & Σεγούντα Ντιβισιόν), μοιράζει στους 20 συλλόγους της Πριμέρα συνολικά 600 εκατομμύρια ευρώ. Από αυτά, τα 280 (σχεδόν τα μισά) πηγαίνουν στους δυο «μεγάλους», Ρεάλ και Μπαρτσελόνα (από 140 εκατομμύρια έκαστος σύλλογος). Σε μια δεύτερη «ταχύτητα» βρίσκουμε την Βαλένθια και την Ατλέτικο Μαδρίτης (42 εκατομμύρια έκαστη) και από εκεί και μετά ακολουθεί το... χάος.

Πίνακας 1: Η πρώτη μπάρα είναι το συνολικό μπάτζετ κάθε ομάδας της Πριμέρα Ντιβισιόν. Η δεύτερη τα χρήματα που εισπράττει η καθεμία από τα τηλεοπτικά δικαιώματα και η τρίτη τα ποσά που ξοδεύτηκαν σε μεταγραφές. Όλοι οι αριθμοί αναφέρονται σε εκατομμύρια ευρώ και ισχύουν για την φετινή περίοδο 2011-12. Οι τρεις νεοφώτιστες, Μπέτις, Ράγιο και Γρανάδα βάζουν στα ταμεία τους από τηλεοπτικά δικαιώματα 12 εκ. ευρώ έκαστη.

Οι υπόλοιπες 16 ομάδες μοιράζονται τα υπόλοιπα 236 εκατομμύρια σε ποσά που κυμαίνονται από τα 25 εκατομμύρια και φτάνουν μέχρι τα 12 για κάθε μία από αυτές. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό οι διαφορές είναι πραγματικά χαώδεις. Η αναλογία ομάδων όπως η Λεβάντε, η Σπόρτινγκ Χιχόν, η Μάλαγα και η Ρεάλ Σοθιεδάδ (που καθεμιά τους εισπράττει 12 εκατομμύρια) σε σχέση με τη Ρεάλ ή την Μπαρτσελόνα είναι σχεδόν 12 προς 1.

Για να αντιληφθεί κανείς το δυσανάλογο του πράγματος, η Μάντσεστερ που είναι ο σύλλογος με το μεγαλύτερο μερίδιο από την «πίτα» των τηλεοπτικών στην Πρέμιερ, έβαλε πέρυσι στο ταμείο της 68.2 εκατομμύρια ευρώ, ενώ η Μπλάκπουλ που ερχόταν τελευταία στη λίστα, εισέπραξε 44 εκατομμύρια! Η αναλογία δηλαδή ήταν περίπου στο 1.5 προς 1.

Πίνακας 2: Τα έσοδα των ομάδων της Πρέμιερ Λιγκ την περασμένη περίοδο (2010-11). Οι συγκρίσεις με την Πριμέρα είναι αναπόφευκτες και οι αναλογικές διαφορές τεράστιες.

Η ανισορροπία και το ντόμινο

Όπως είναι φυσικό, οι τεράστιες διαφορές στα ποσά που παίρνουν οι ισπανικές ομάδες, δημιουργεί πλήρη ανισορροπία σε μια σειρά από άλλες παραμέτρους, με σημαντικότερες τον συνολικό προϋπολογισμό και την αγοραστική δυνατότητα στο παζάρι των μεταγραφών. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργείται ένα πρωτάθλημα δύο ταχυτήτων, τόσο αγωνιστικά όσο και διαχειριστικά (είτε πρόκειται για έσοδα, είτε για έξοδα).

Ρεάλ και Μπαρτσελόνα μπορούν να κάνουν περισσότερες αλλά και ακριβότερες (ποιοτικότερες) μεταγραφές, με άμεσο επακόλουθο τη δυνατότητα σε πολύ μεγαλύτερα έσοδα λόγω οικονομικών συμφωνιών με διαφημιστικές εταιρίες και χορηγούς, αλλά και έσοδα που προέρχονται από πώληση εισιτηρίων διαρκείας, προϊόντων merchandising, αύξηση μελών, βελτίωση και επέκταση προπονητικών κέντρων και βοηθητικών χώρων και πολλά άλλα.

Ροσέλ και Πέρεθ μπορεί να είναι αντίπαλοι στο αγωνιστικό πεδίο, όμως στο θέμα των τηλεοπτικών δικαιωμάτων η συμμαχία τους είναι δεδομένη και αδιάσπαστη.

Αυτό το ντόμινο που κυριαρχεί στη σχέση των 20 συλλόγων της Πριμέρα Ντιβισιόν, αποτυπώνεται ξεκάθαρα τα τελευταία χρόνια και στο αγωνιστικό κομμάτι, κυρίως σε αυτό της ανταγωνιστικότητας του πρωταθλήματος. Η ισπανική Λίγκα που μέχρι πρόσφατα θεωρείτο η κορυφαία στον κόσμο, έχει αρχίσει να χάνει την «αξιοπιστία» της. Τι εννοούμε με αυτό;

Λίγκα δυο ταχυτήτων

Αν πριν 10 χρόνια στο ξεκίνημα κάθε σεζόν υπήρχαν τουλάχιστον 6 ομάδες που – όχι μόνο θεωρητικά αλλά και πρακτικά – μπορούσαν να διεκδικήσουν τον τίτλο του πρωταθλητή (Ρεάλ, Μπαρτσελόνα, Βαλένθια, Ατλέτικο Μαδρίτης, Ντεπορτίβο, Σεβίγια), πλέον όλοι – χωρίς την παραμικρή εξαίρεση – θεωρούν δεδομένο ότι αυτός είναι αποκλειστική υπόθεση της Ρεάλ και της Μπαρτσελόνα.

Και μπορεί οι ποδοσφαιρόφιλοι να απολαμβάνουν τις 4άρες και τις 5άρες με τις οποίες «μερένγκες» και «μπλαουγκράνα» φιλοδωρούν συνεχώς τους αντιπάλους τους, όμως αυτό είναι κακό σημάδι για την «υγεία» μιας διοργάνωσης η οποία χάνει τον θεμέλιο λίθο της ανταγωνιστικότητας, το ότι δηλαδή οποιαδήποτε ομάδα μπορεί να κερδίσει κάθε αντίπαλο. Πάνω σε αυτόν τον – απαράβατο – κανόνα στηρίχτηκε την τελευταία εικοσαετία η Πριμέρα Ντιβισιόν καταφέρνοντας να ξεπεράσει σε ποιότητα και εκπλήξεις την Πρέμιερ Λιγκ, κάτι τέτοιο όμως έχει πάψει να ισχύει εδώ και καιρό.

Η αγωνιστική υπεροχή Ρεάλ και Μπαρτσελόνα από τις υπόλοιπες 18 ομάδες της Πριμέρα την τελευταία διετία είναι απλά χαώδης.

Χωρίς να χρειαστεί να πάμε πολύ πίσω, δίνουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Στα δυο τελευταία πρωταθλήματα (2010-11 & 2009-10) ο μέσος όρος της διαφοράς του δεύτερου (Ρεάλ) από τον τρίτο στη βαθμολογία ήταν 23 ολόκληροι βαθμοί (21 και 25 αντίστοιχα)! Στις αμέσως δυο προηγούμενες διοργανώσεις, στο μεν 2008-09 η 3η Σεβίγια βρέθηκε μόλις 8 βαθμούς πίσω από τη 2η Ρεάλ, ενώ στο 2007-08 η Βιγιαρεάλ τερμάτισε 8 βαθμούς πίσω από τη Ρεάλ και 10 μπροστά από την Μπαρτσελόνα!

Το περσινό ψήφισμα και οι πρώτες αντιδράσεις

Όπως ήταν αναμενόμενο, κάποια στιγμή οι αδύναμες «μεταβλητές» αυτής της εξίσωσης θα αντιδρούσαν σε μια πραγματικότητα που αυξάνει την απόσταση μεταξύ των υπόλοιπων ομάδων από τις Ρεάλ και Μπαρτσελόνα με γεωμετρική πρόοδο. Και αυτός που πρώτος κήρυξε την «επανάσταση» απαιτώντας επαναδιαπραγμάτευση των όρων του συμβολαίου των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, ήταν ο πρόεδρος της Σεβίγια, Χοσέ Μαρία Ντελ Νίδο.

Πέρυσι, στις 16 Νοεμβρίου του 2010, οι 20 ομάδες της Πριμέρα συναντήθηκαν – για πρώτη φορά – θέλοντας να βρουν μια νέα φόρμουλα, σύμφωνα με την οποία η διαπραγμάτευση με την Mediapro (για τις σεζόν 2014-15 μέχρι και 2018-19) θα γινόταν συλλογικά και η κατανομή των χρημάτων θα ήταν πιο δίκαιη και αναλογική. Η Ρεάλ και η Μπαρτσελόνα «αγόρασαν» την υποστήριξη της Βαλένθια και της Ατλέτικο Μαδρίτης αυξάνοντας λίγο το ποσοστό τους στην «πίτα» και στη συνέχεια πρότειναν να μειώσουν ελάχιστα το δικό τους ποσοστό, αφήνοντας έτσι 16 συλλόγους να μοιραστούν τα «ψίχουλα».

Ο πρόεδρος της Σεβίγια, Χοσέ Μαρία Ντελ Νίδο, προσέρχεται στα γραφεία της LFP (Νοέμβριος 2010)

Σε εκείνη τη συνάντηση ο Ντελ Νίδο δημιούργησε έναν αρχικό «πυρήνα» στον οποίο, εκτός από τη Σεβίγια, συμμετείχαν οι Αθλέτικ Μπιλμπάο, Εσπανιόλ, Σαραγόσα, Ρεάλ Σοθιεδάδ, Μάλαγα και Βιγιαρεάλ. Παίρνοντας με το μέρος τους και αρκετούς συλλόγους ακόμα από τις δυο κατηγορίες, έφτιαξαν την πρώτη σοβαρή εστία αντίστασης, η οποία έφτασε να αριθμεί 30 μέλη (από τα συνολικά 42 της LFP, δηλαδή τις 20 ομάδες της Πριμέρα και τις 22 της Σεγούντα). Ο πρόεδρος της Σεβίγια κάλεσε τους υπόλοιπους πρόεδρους της «συμμαχίας» να διαπραγματευτούν συλλογικά με την Mediapro και όχι ο καθένας για λογαριασμό του.

Το νέο μοντέλο

Από την άλλη πλευρά, Ρεάλ και Μπαρτσελόνα πρότειναν το δικό τους σχέδιο με την πλήρη στήριξη της Βαλένθια και της Ατλέτικο. Σύμφωνα με αυτό, οι δύο «μεγάλοι» θα μοιραστούν το 35%, Ατλέτι και Βαλένθια το 11%, οι υπόλοιποι 16 (εφόσον υπογράψουν όλοι) το 45%, οι 22 ομάδες της Σεγούντα Ντιβισιόν το 9% και το υπόλοιπο 1% θα μπει στο κοινό ταμείο για την κάλυψη των έκτακτων εξόδων που προκύπτουν για τις ομάδες που υποβιβάζονται από την Πριμέρα στη Σεγούντα.

Το μοίρασμα των τηλεοπτικών δικαιωμάτων για την πενταετία 2014-2019 όπως αποφασίστηκε πέρυσι από τα 42 μέλη της LFP.

Οι υποστηρικτές αυτής της πρότασης πρόβαλλαν ως επιχείρημα ότι η αναλογία θα μειωθεί σε μεγάλο βαθμό και θα φτάσει το 8 προς 1 (πρόπερσι, στη σεζόν 2009-10, η αναλογία μεταξύ της Ρεάλ και της Χερέθ είχε φτάσει στο 19 προς 1!). Η αλήθεια όμως είναι ότι και με αυτή την κατανομή, η προνομιακή μεταχείριση των μεγάλων διατηρείται, πράγμα το οποίο οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερο χάσμα ανάμεσα στις δυο «ταχύτητες» και ακόμα μικρότερη ανταγωνιστικότητα στο πρωτάθλημα.

Τελικά την πρόταση των «ισχυρών» υπερψήφισαν τα 31 από τα 42 μέλη της LFP. Ο Ντελ Νίδο κατάφερε να κρατήσει μαζί του μόνο τον αρχικό πυρήνα συν 4 ακόμα της Σεγούντα, μένοντας στις 11 ψήφους. Ο ισπανικός Τύπος καυτηρίασε τη στάση «προδοσίας» όλων εκείνων που εγκατέλειψαν τον Ντελ Νίδο, υποκύπτοντας στα ψίχουλα που τους πρόσφεραν Ρεάλ και Μπαρτσελόνα και παρομοίασε τον πρόεδρο της Σεβίγια με τον Σκωτσέζο ήρωα Γουάλας!

Ο «Ροβεσπιέρος» Ντελ Νίδο και η G-18

Ο Ντελ Νίδο μπορεί να έχασε την πρώτη μάχη, όμως σε καμία στιγμή δεν το έβαλε κάτω. Συντήρησε το θέμα στην επικαιρότητα στη διάρκεια όλης της περασμένης σεζόν, εξαπολύοντας «μύδρους» και κάνοντας εμπρηστικές δηλώσεις κατά του «μετώπου» Ρεάλ και Μπαρτσελόνα σε κάθε ευκαιρία που του δινόταν, ενώ παράλληλα συνέχισε τις επαφές του με τις ομάδες της «συμμαχίας» και ανέλαβε πρωτοβουλίες ώστε να πείσει αυτές που υπερψήφισαν πέρυσι την πρόταση των «ισχυρών», να αναθεωρήσουν τη στάση τους πάνω στο θέμα.

Με το σύνθημα της Γαλλικής Επανάστασης «libertad, igualdad, fraternidad» (ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα), ο Ντελ Νίδο κάλεσε σύσσωμο το επαγγελματικό ποδόσφαιρο της Ισπανίας – εκτός των Ρεάλ και Μπαρτσελόνα – σε επανάσταση εναντίον του κατεστημένου, της αδικίας και του παραλογισμού. «Αυτό το πρωτάθλημα δεν είναι το μεγαλύτερο σίχαμα μόνο της Ευρώπης, αλλά ολόκληρου του κόσμου», δήλωσε στις αρχές Σεπτεμβρίου μπροστά στις κάμερες, συνεχίζοντας: «Πρόκειται για μία τριτοκοσμική Λίγκα, στην οποία δυο σύλλογοι κλέβουν τα χρήματα της τηλεόρασης από όλους τους υπόλοιπους που επίσης αγωνιζόμαστε».

Ο Ντελ Νίδο καλωσορίζει την G-18 στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Σεβίλλη.

Στις αρχές του περασμένου Σεπτεμβρίου, ο Ντελ Νίδο έστειλε ανοιχτή πρόσκληση στους 17 προέδρους της Πριμέρα (εκτός από τους Πέρεθ και Ροσέλ) καλώντας τους να συναντηθούν στη Σεβίλλη για να συζητήσουν εκ νέου το θέμα των τηλεοπτικών. Τελικά στο κάλεσμα του «Ροβεσπιέρου», όπως αποκαλεί πλέον τον δικηγόρο- πρόεδρο της Σεβίγια ο ισπανικός Τύπος, ανταποκρίθηκαν όλοι οι σύλλογοι, η μεγάλη είδηση όμως ήταν ότι στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης βρέθηκαν οι μέχρι πρότινος «αποστάτες» Βαλένθια και Ατλέτικο Μαδρίτης.

Ο Ντελ Νίδο κατηγόρησε ανοιχτά τη Ρεάλ Μαδρίτης, μιλώντας για παρασκηνιακές κινήσεις της διοίκησης των «μερένγκες» που αποσκοπούσαν στο μποϊκοτάζ της συνάντησης. «Το ποτάμι δε γυρίζει πίσω» δήλωσε στις κάμερες ο πρόεδρος της Σεβίγια μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών, συμπληρώνοντας: «Αν θέλουμε να πετύχουμε ως Λίγκα, πρέπει να φτάσουμε τις αναλογίες που υπάρχουν στα υπόλοιπα προηγμένα πρωταθλήματα, όπως η Πρέμιερ και η Μπουντεσλίγκα. Αλλιώς η Πριμέρα θα συνεχίσει να είναι ένας βόθρος (!!!)».

Προχωρούν χωρίς τη Σεγούντα

Στην πιο πρόσφατη συνάντηση (3 Οκτωβρίου 2011) που συγκάλεσαν από κοινού Σεβίγια, Ατλέτικο Μαδρίτης και Βαλένθια, προσκλήθηκαν και οι μεγάλοι αντίπαλοι, Ρεάλ και Μπαρτσελόνα. Ο Ντελ Νίδο κατάφερε να πετύχει κάτι πολύ σημαντικό: και οι 18 σύλλογοι συμφωνούν πλέον ότι είναι αναγκαία η επαναδιαπραγμάτευση των όρων της συμφωνίας με την Mediapro. Πέρεθ και Ροσέλ μπορεί να επιμένουν ότι πρέπει να διατηρηθεί η περσινή συμφωνία, όμως αμφότεροι έχουν τεθεί στο περιθώριο, αφού ξέμειναν από «συμμάχους».

Κάτι που επίσης προκάλεσε εντύπωση, είναι το γεγονός ότι για πρώτη φορά και οι 20 ομάδες της Πριμέρα θέλουν να προχωρήσουν στις όποιες συζητήσεις με την Mediapro χωρίς την παρουσία των συλλόγων της Σεγούντα. Θεωρούν ότι στις αποφάσεις που αφορούν την Πριμέρα, δεν έχουν θέση οι εκπρόσωποι της δεύτερης κατηγορίας. Έτσι λοιπόν, στην επόμενη συνάντηση που τοποθετείται στο τέλος του Οκτωβρίου, οι πρόεδροι της «G-18» θα προσπαθήσουν να ανατρέψουν τα σημερινά δεδομένα και να στριμώξουν στη γωνία τα συμφέροντα της Ρεάλ και της Μπαρτσελόνα.

Οι εκπρόσωποι των 18 ομάδων της Πριμέρα (εκτός Ρεάλ και Μπαρτσελόνα) συνεδριάζουν με θέμα τη δίκαιη κατανομή των εσόδων από τα τηλεοπτικά δικαιώματα (Σεβίλλη, 8-9-2011)

Από τη δικιά τους μεριά, «μερένγκες» και «μπλαουγκράνα» θα συνεχίσουν να απαιτούν τα 160 εκατομμύρια ευρώ που εγγυάται σε κάθε έναν τους η περσινή μοιρασιά. Όμως για να φτάσουν όλοι μαζί οι σύλλογοι της Πριμέρα τα 840 εκατομμύρια (όπως αναμένουν) στην καινούργια συμφωνία με την Mediapro, είναι απαραίτητο το να παραχωρήσουν συνολικά τα δικαιώματά τους στην LFP, η οποία θα πραγματοποιήσει μια κοινή διαπραγμάτευση, ακυρώνοντας όλες τις προηγούμενες ατομικές.

Και εδώ είναι το «κλειδί» της όλης υπόθεσης. Από τη στιγμή που η Mediapro δεν έχει καθίσει ακόμα στο τραπέζι και φυσικά δεν έχει υπογράψει τίποτα, η περσινή συμφωνία που σχεδόν εκβιαστικά επέβαλλαν Ρεάλ και Μπαρτσελόνα, στην ουσία δεν έχει πρακτική ισχύ. Και είναι αυτό που προσπαθούν να ανατρέψουν και νομικά ο Ντελ Νίδο και οι σύμμαχοί του. Θα το καταφέρουν; Θα το ξέρουμε σε λίγες εβδομάδες, το πολύ σε λίγους μήνες. Για το καλό όμως του ανταγωνισμού, της ισότητας και της ποδοσφαιρικής «υγείας» της Πριμέρα, ο υπογράφων εύχεται να καταργηθεί η «αποικιακής» λογικής περσινή συμφωνία και να υπάρξει δικαιότερη κατανομή του τηλεοπτικού πλούτου. Ίδωμεν...