Η ιστορία ΠΑΟΚ και Φενερμπαχτσέ
Στην «Πολίτικη Κουζίνα», από τις πιο όμορφες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, πέρα από τις υπέροχες γεύσεις που ξεπηδούσαν μέσα από κάθε σπίτι στην Πόλη, αλλά και το μαγαζάκι με τα μπαχαρικά του παππού Βασίλη, ο σκηνοθέτης Τάσος Μπουλμέτης περνούσε αριστοτεχνικά μέσα από την ταινία τη ζωή στην Κωνσταντινούπολη από ανθρώπους με μεράκι, όραμα και περηφάνια μέχρι την στιγμή που αναγκάστηκαν να φύγουν.
Τέτοιοι ακριβώς ήταν οι δύο ομάδες ανθρώπων, που είδαν ιδρύσει πριν από πολλά χρόνια στην Πόλη τον Ερμή και την Φενέρμπαχτσε.
Ο Ερμής ήταν ένα αθλητικό και πολιτιστικό σωματείο, που δημιουργήθηκε από ρωμιούς της Κωνσταντινούπολης στο μακρινό 1875, στη συνοικία Πέρα. Ουσιαστικά αυτό το σωματείο που έδινε την ευκαιρία στους συμπατριώτες μας να ζουν και να αναπνέουν άρωμα Ελλάδας, ήταν ο πρόγονος του ΠΑΟΚ, τον οποίο και ίδρυσαν στις 26 Απριλίου του 1926 πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη μετά τη Μικρασιατική καταστροφή.
Για αυτό άλλωστε και τα χρώματα του Πανθεσσαλονίκειου Αθλητικού Ομίλου Κωνσταντινουπολιτών που είχαν επιλεχθεί από τότε ήταν το πένθιμο μαύρο που συμβόλιζε την τραγική ιστορία του Μικρασιατικού ελληνισμού αλλά και το λευκό που συμβόλιζε την ελπίδα.
Κάτι ανάλογο, είχε συμβεί έναν αιώνα πριν και στην επαρχία Καντικόι της Κωνσταντινούπολης. Τότε ένα γκρούπ νεαρών Τούρκων, με ιδανικά και με μεγάλη επιθυμία την ενασχόληση με τα σπόρ και ιδιαίτερα το ποδόσφαιρο ίδρυσαν μυστικά το αθλητικό σωματείο «Φενέρμπαχτσε Σπορ Κουλούμπ», για να μην έχουν κανένα πρόβλημα με το αυστηρό οθωμανικό δίκαιο.
Άλλωστε τότε ο σουλτάνος Αμπντουλχαμίτ ο 2ος είχε απαγορεύσει κάθε ίδρυση σωματείου όπου τα μέλη του να μπορούν να ασχολούνται και να παίζουν ποδόσφαιρο, το οποίο οι νέοι της Τουρκίας, έβλεπαν τότε από τις αγγλικές οικογένειες και το θεωρούσαν εξαιρετικό παιχνίδι. Μάλιστα το έμβλημα της ομάδας τότε ήταν ο φάρος του Φενέρμπαχτσε, που αποτελούσε ιστορικό σύμβολο στο λιμάνι της περιοχής.
Κάπως έτσι συνδέεται λίγο η ιστορία των δύο ομάδων που θα βρεθούν αντίπαλοι για πρώτη φορά στην ιστορία τους με στόχο την είσοδο στους ομίλους του Γιουρόπα Λίγκ.
Ο ΠΑΟΚ θα παίξει μάλιστα γενικότερα για πρώτη φορά στην πολύχρονη ιστορία του στην Πόλη, απ’ όπου ξεκίνησαν οι μακρινές ρίζες της ομάδας και θέλει παράλληλα να γίνει και η πρώτη ελληνική ομάδα που θα φύγει νικήτρια από εκεί.΄
Άσχημη παράδοση
Η ιστορία των ελληνοτουρκικών «μαχών» στο ποδόσφαιρο ξεκινά από πολύ παλιά και για την ακρίβεια από την πρώτη σεζόν (1958-59) όπου η ΕΠΟ αποφάσισε να δηλώνει την πρωταθλήτρια Ελλάδος στο κύπελλο Πρωταθλητριών.
Ήταν ο Ολυμπιακός, που κληρώθηκε με την Μπεσίκτας με το πρώτο ματς να είναι προγραμματισμένο στην Πόλη (17.9.1958) και το δεύτερο στο «Ποδηλατοδρόμιο» (1.10.1958). Δεν έγινε κανένα, λόγω της πολιτικής κατάστασης που επικρατούσε τότε αλλά και τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετώπιζαν οι Έλληνες στην Τουρκία.
Σε συνεδρίαση της ΟΥΕΦΑ, ο Ολυμπιακός αποφάσισε να παραιτηθεί και οι Τούρκοι πέρασαν χωρίς αγώνα στον επόμενο γύρο όπου έπεσαν πάνω στην Ρεάλ Μαδρίτης και αποκλείστηκαν (2-0 και 1-1).
Η ΟΥΕΦΑ από τότε έβαζε κάποιες ασφαλιστικές δικλείδες, για χώρες που δεν είχαν και τις καλύτερες σχέσεις με αποτέλεσμα να αργήσουμε πολύ να βρεθούμε και πάλι αντίπαλοι με τους γείτονες.
Αν και η αντίπαλος του ΠΑΟΚ, Φενέρμπαχτσε είχε δώσει τρεις τελικούς με την ΑΕΚ όταν κατέκτησε το 1969 το Βαλκανικό Κύπελλο νικώντας με 3-1 στον έξτρα τελικό (1-2 και 1-0 οι άλλοι δύο).
Το 1995 ήταν ο ΟΦΗ που ταξίδεψε για το Ιντερτότο στην Προύσα, και αν και προηγήθηκε με το...καλημέρα με τον Φρατζέσκο, έχασε 2-1 και αποκλείστηκε.
Ουσιαστικά η πρώτη ελληνική ομάδα που ταξίδεψε και πάλι στην Πόλη για κύπελλο Ευρώπης ήταν ο Παναθηναϊκός το 2002 όταν πήρε ισοπαλία από την Φενέρμπαχτσε (1-1) και μάλιστα ισοφαρίστηκε. Στη ρεβάνς της Λεωφόρου συνέτριψε τους Τούρκους με 4-1 σε ένα από τα καλύτερά του παιχνίδια στο ΟΥΕΦΑ και προκρίθηκε πανηγυρικά.
Ο Ολυμπιακός για το Τσάμπιονς Λίγκ έπαιξε το 2003 στην Πόλη και ηττήθηκε 1-0 από τη Γαλατάσαραϊ, την πιο πετυχημένη τουρκική ομάδα σε κόντρες με ελληνικές, αφού μετράει πέντε νίκες σε έξι παιχνίδια. Μοναδική της ήττα το βαρύ 3-0 την ίδια σεζόν στο σώου του Τζιοβάνι στη Ριζούπολη με το εκπληκτικό τρίτο γκολ που κρέμασε τον Τούρκο τερματοφύλακα.
Το 2007 σε ματς ομίλου η Γαλατάσαραϊ είχε νικήσει με 3-0 τον Πανιώνιο στη Νέα Σμύρνη όμως, ενώ τελευταίο της ραντεβού (και γενικά ελληνοτουρκικό μέχρι την κόντρα Φενέρμπαχτσε-ΠΑΟΚ) ήταν αυτό πέρυσι με τον Παναθηναϊκό όπου μετά το εντυπωσιακό 3-1 στο ΟΑΚΑ (με τα δύο γκολ του Ελάνο και ένα του Μπάρος) είχε μετατρέψει σε τυπική διαδικασία τη ρεβάνς όπου νίκησε και εκεί με 1-0.
Γενικά η παράδοση δεν μας πάει στην Κωνσταντινούπολη (σε αντίθεση με το μπάσκετ) όπου μόνο μια ισοπαλία έχουν αποσπάσει οι ομάδες μας και έχουμε πετύχει μόνο ένα γκολ.
Αναλυτικά οι ελληνικές εξορμήσεις στην Πόλη για τα κύπελλα Ευρώπης:
Κύπελλο ΟΥΕΦΑ 21.10.2002
Φενέρμπαχτσε-Παναθηναϊκός 1-1
(42’ Ουάσινγκντον – 14’ Μπασινάς)
Τσάμπιονς Λίγκ 21.10.2003
Γαλατάσαραϊ-Ολυμπιακός 1-0 (9’ Τσιχάν)
Κύπελλο ΟΥΕΦΑ 23.10.2008
Γαλατάσαραϊ-Ολυμπιακός 1-0 (29’ Κιούελ)
Κύπελλο ΟΥΕΦΑ 3.12.2009
Γαλατάσαραϊ-Παναθηναϊκός 1-0 (49’ Σάρπ)