"Κάπου στη μέση της ιστορίας..."

* Αυτή είναι η κλασική ατάκα, που χρησιμοποιούν πλέον και ως ανέκδοτο στη Σκωτία όταν αναφέρονται στο ντέρμπι της Ρέιντζερς με την Σέλτικ. Αυτό δηλαδή που θα έχετε την ευκαιρία να δείτε “ζωντανά” και ιντερνετικά από το Sport24.gr την Κυριακή, δεύτερη μέρα του καινούργιου χρόνου στις 14:30.

Ενα ντέρμπι που για πολλούς (και όχι μόνο στη Σκωτία) αποτελεί την επιτομή των κορυφαίων παιχνιδιών σε όλο τον κόσμο. Πολύ απλά γιατί όπως λέει και το ρητό, ανάμεσα σε μια ιστορία με πολύ μίσος, πάθος και ένταση, χωράει και ένα κλασσικό ποδοσφαιρικό ντέρμπι. Απλά σε αυτό το μέρος, το ποδόσφαιρο δεν είναι…θρησκεία, αλλά παίζει πρώτο ρόλο η θρησκεία καθε αυτή που προηγείται του ποδοσφαίρου !

ΚΡΑΤΑΕΙ ΧΡΟΝΙΑ

Η κόντρα αιώνων των δύο συλλόγων της Γλασκώβης, έχει τη βάση της βαθιά στο παρελθόν, από τον πόλεμο καθολικών και προτεστάντων (διαμαρτυρόμενων) που κράτησε τριάντα χρόνια από το 1618 έως και το 1648. Ηταν μια από τις πιο αιματηρές συγκρούσεις στην ιστορία, δυστυχώς και αυτή στο όνομα της θρησκείας, για την οποία (είναι τραγικό αλλά αληθινό) έχουν γίνει ορισμένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της ανθρωπότητας.

Ο ηγέτης του προτεσταντισμού, Τζον Νοξ, προσπάθησε με βίαιο τρόπο να ξεριζώσει τον καθολικισμό από την Σκωτία, διώκοντας καθολικούς, καθώς και όποιον δεν ενστερνιζόταν τον προτεσταντισμό.

Η Σκωτία ταλαιπωρήθηκε για χρόνια από τον σεκταριανισμό (διαχωρισμός ανάλογα με θρησκευτικές πεποιθήσεις), έγιναν πολλές εκτελέσεις ανθρώπων, ενώ για πολλά χρόνια χρειαζόταν…πιστοποιητικό (θρησκευτικό) για να βρει κάποιος δουλειά !

Οι προτεστάντες ήθελαν ουσιαστικά τη Σκωτία να βρίσκεται υπό την προστασία της Αγγλίας και οι φαντικοί τους οπαδοί, οι "Billy Boys", είχαν γράψει τη δική τους μελανή σελίδα στην ιστορία, αναλαμβάνοντας να “καθαρίσουν” όπως έλεγαν τη Σκωτία από τους Ιρλανδούς μετανάστες.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ

Οταν το 1873 ιδρύθηκε η Γλάσκοου Ρέιντζερς (από τέσσερις φίλους, τους αδελφούς Μόουσες, καθώς και τον Πίτερ Μακ Νίλ και τον Πίτερ Κάμπελ που εμπνεύστηκαν το όνομα της από μια βρετανική ομάδα του ράγκμπι και ουσιαστικά ήθελαν να ιδρύσουν μια πρεσβυτεριανή λέσχη αγοριών) δεν εξέφραζε κανένα θρησκευτικό δόγμα.

Αργότερα όμως με την ίδρυση της “αιώνιου” αντιπάλου, 14 χρόνια αργότερα, και με δεδομένο ότι την Σέλτικ υποστήριζαν οι περισσότεροι Ιρλανδοί μετανάστες, η Ρέιντζερς ταυτίστηκε με τους προτεστάντες.

Η απόφαση για την ίδρυση της Σέλτικ λήφθηκε σε συνάντηση (6 Νοεμβρίου 1887) στο ναό Σέντ Μέρυ στην συνοικία Κάλτον της Γλασκόβης. Την ιδέα είχε ο καθολικός Ιρλανδός ιερέας του ναού, Μπράδερ Γουόλφριντ, ώστε από τα έσοδα των αγώνων να ενισχύεται το φιλόπτωχο ταμείο του παιδικού συσσιτίου που είχε ιδρύσει με τον τίτλο: "Το τραπέζι φαγητού των φτωχών παιδιών”

Ενα χρόνο μετά την ίδρυση της Σέλτικ, το 1888 (28 Μαϊου) διεξήχθει και το πρώτο «all time classic» με τους Κέλτες να επικρατούν με 5-2 στο πρώτο ματς της ιστορίας τους. Ηταν φιλικό ματς, κυριολεκτικά αφού δεν άνοιξε μύτη και οι εφημερίδες έγραψαν για «Old firm friends».

Το ντέρμπι έχει την ονομασία «Old Firm» από παλιά και κάποιοι ισχυρίζονται ότι αυτό βγήκε επειδή οι δύο σύλλογοι αρχικά μοιράζονταν τις εισπράξεις (σαν συνέταιροι).

ΑΙΜΑ ΚΑΙ ΑΜΜΟΣ

Η συνέχεια πάντως μόνο...φίλους και συνεταίρους δεν θύμιζε, αλλά περισσότερο παρέπεμπε σε πεδία μάχης, δυστυχώς πολλές φορές και με θύματα.

Οπως το 1999 όταν στις συμπλοκές των οπαδών των δύο ομάδων, είχαμε δύο νεκρούς, ενώ το 1996 ο Τζεισον Κάμπελ, έκοψε το λαιμό ενός νεαρού οπαδού της Ρέιντζερς. Ο πατέρας και ο θείος του δολοφόνου, είχαν καταδικαστεί παλαιότερα όταν το 1979 είχαν βάλει φωτιά σε δύο μπαρ γεμάτα με κόσμο !

Η Σέλτικ, που έχει άλλωστε έμβλημα το κλασσικό ιρλανδέζικο τετράφυλλο τριφύλι θεωρείται από πολλούς ότι είναι μια ομάδα της Ιρλανδίας που απλά συμμετέχει στο πρωτάθλημα Σκωτίας. Οι οπαδοί της, πολλοί εκ των οποίων εργάζονται στο Μπέλφαστ της Βορείου Ιρλανδίας, είχαν ιδρύσει και την Σέλτικ Μπέλφαστ για αντίστοιχη κόντρα επί Ιρλανδικού εδάφους (π.χ. με την Λίνφιλντ). Το 1949 όμως η ομάδα διαλύθηκε μετά από φοβερά επεισόδια και επίθεση των οπαδών της προς τους παίκτες αντιπάλων !

Η Ρέιντζερς αποτελεί την ομάδα με τους περισσότερους τίτλους στον κόσμο (έφτασε τους 110 πέρυσι με το πρωτάθλημα), αλλά οι οπαδοί της Σέλτικ έχουν να λένε για το έπος (μοναδικό στην ιστορία του Σκωτσέζικου ποδοσφαίρου) της κατάκτησης του κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1967 κόντρα στην μεγάλη Ιντερ του Χερέρα.

Οι μπαμπάδες, ξεκινούν το πρώτο κεφάλαιο της ιστορίας που θα μάθουν στα παιδιά τους από τα “Λιοντάρια της Λισαβόνας”, όπου αναφέρονται στον τελικό που είχε γίνει στην πορτογαλική πρωτεύουσα και η Σέλτικ πήρε το τρόπαιο έχοντας σύνθεση αποτελούμενη αμιγώς από Σκωτσέζους, που μάλιστα όλοι είχαν γεννηθεί το πολύ μέχρι και 30 μίλια από την τοποθεσία του γηπέδου της ομάδας.

ΠΡΟΠΟΝΗΤΕΣ ΜΕ ΤΟ…ΔΕΛΤΙΟ

Το γεγονός αυτού του θρησκευτικού μίσους, είχε ως αποτέλεσμα και οι δύο ομάδες να δυσκολεύονται κάποιες φορές να βρούν προπονητή !

Διότι αυτοί θα έπρεπε να είναι φανατικοί προτεστάντες ή καθολικοί και σαφώς αποκτούσαν την “στάμπα” για τη συνέχεια. Δεν είναι τυχαίο πως από τον πάγκο της Ρέιντζερς σε 137 χρόνια έχουν περάσει μόλις 12 διαφορετικοί προπονητές (!) με τον Μπίλ Στρούθ να κοουτσάρει την ομάδα για 34 χρόνια από το 1920 έως το 1954 !

Αλλά και η Σέλτικ δεν πάει πίσω με 16 προπονητές σε 122 χρόνια και τον Γούιλι Μάλεϊ να είναι ο ρέκορντμαν με θητεία 52 ετών από το έτος ίδρυσης (1888) έως και το 1940 όπου και κατέκτησε 16 πρωταθλήματα. Μάλιστα οι οπαδοί της ομάδας τον έχουν κάνει τραγούδι !

Η ΡΕΙΝΤΖΕΡΣ ΥΠΕΡΤΕΡΕΙ ΣΕ ΤΙΤΛΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΝΤΡΕΣ

Οι μεταξύ τους αναμετρήσεις είναι υπέρ των προτεσταντών (Ρέιντζερς) με 155 νίκες σε 388 αγώνες σε πρωτάθλημα, κύπελλο και λιγκ καπ. Η Σέλτικ έχει επικρατήσει 140 φορές, ενώ 93 ματς έχουν λήξει ισόπαλα.

Οσον αφορά τους τίτλους και εκεί είναι μπροστά η Γλάσκοου Ρέιντζερς με 1 κύπελλο κυπελλούχων, 53 πρωταθλήματα, 32 κύπελλα και 24 λίγκ καπ Σκωτίας, ενώ η Σέλτικ μετρά 1 κύπελλο Πρωταθλητριών, 42 πρωταθλήματα, 34 κύπελλα και 14 λίγκ κάπ Σκωτίας.

ΟΙ ΚΟΝΤΡΕΣ ΟΠΑΔΩΝ ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ

Οι οπαδοί και των δύο ομάδων, πάνε στα εκτός έδρας ντέρμπι, όπου έχουν ειδική θύρα. Πολλοί μπαίνουν με μαύρες σακούλες στα πόδια για να μην…λερωθούν όπως λένε από το γήπεδο μίασμα των αντιπάλων. Οι πιο τολμηροί ουρούν στην εξέδρα των φιλοξενουμένων, για να αφήσουν το στίγμα τους !

Οι φίλοι της Σέλτικ, δεν κάνουν το σταυρό τους στο Άιμπροξ, την έδρα της Ρέιντζερς, καθώς αυτή η κίνηση εξοργίζει τους φανατικούς προτεστάντες, ενώ όσον αφορά τους οπαδούς της Ρείντζερς απαγορεύεται να ανοίγουν τις βρετανικές σημαίες (επίσημη σημαία του κράτους) στο “Σέλτικ Πάρκ” όπου είναι γεμάτο με τις ιρλανδέζικες.

Τα τελευταία χρόνια πάντως οι δύο ομάδες έχουν αποδεχθεί τη σοβαρότητα του προβλήματος και σε συνεργασία με το κράτος, την εκκλησία προσπαθούν να δώσουν λύση. Μάλιστα το 2005 έφτιαξαν την "Old Firm Alliance", με σκοπό την σωστή εκπαίδευση των παιδιών, ενώ ξεκίνησαν καμπάνιες κατά του σεκταριανισμού και του ρατσισμού.

Το 2006 απαγορεύτηκε από την UEFA στην Ρέιντζερς το τραγούδι "Billy Boys", ενώ ο πρόεδρος της Σέλτικ αρνήθηκε να παραδώσει στην ομοσπονδία λίστα με προκλητικά τραγούδια και οι διοικούντες υπερασπίζονται τις ιρλανδικές μπαλάντες έστω και αν πληρώνουν πρόστιμο.

Τέλος στους φίλους της Ρέιντζερς τους έχει απαγορευτεί πλέον απο την ομάδα τους να ρίχνουν στο χορτάρι του “Αίμπροξ” τις στάχτες από τους νεκρούς τους, αφού δημιουργούσε πρόβλημα στο χλοοτάπητα.

ΠΑΙΚΤΕΣ ΣΤΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ

Ο Γιώργος Σαμαράς, που είχε την τύχη να ζήσει τέτοια ντέρμπι, βρήκε τον μπελά του όταν ως παίκτης της Σέλτικ στο ντεμπούτο του κόντρα στην Κιλμάρνολ, φόρεσε πορτοκαλί παπούτσια, χωρίς να ξέρει ότι η Ρέιντζερς από το 2002 έφτιαξε φανέλα με αυτό το χρώμα (ως δεύτερη εμφάνιση μετά το κλασσικό μπλε) που είναι ταυτισμένο με την ιστορία της ομάδας, λόγω των Οραντζμεν, του εξτρεμιστικού δηλαδή τάγματος των εξτρεμιστών προτεσταντών. Οι «Πορτοκαλί» οφείλουν την… ονομασία τους στους Οράνιε της Ολλανδίας και τον Βασιλιά Γουλιέλμο της Οράγης, ο οποίος τον 17ο αιώνα εγκαθίδρυσε τον Προτεσταντισμό στην νοτιοδυτική Αγγλία.

Ομως ο Γιώργος τη γλύτωσε φτηνά, σε αντίθεση με τον Μο (Μόρις) Τζόνσον, τον πρώτο παίκτη που απέκτησαν οι Ρέιντζερς (με εισήγηση του προπονητή τους Γκρέιαμ Σούνες) όντας καθολικός και με μεγάλη θητεία στο παρελθόν στη Σέλτικ.

Είχε κάνει το σταυρό του προς τους οπαδούς της Ρέιντζερς μετά από αποβολή του στον τελικό του κυπέλλου του 1986 (!)

Οπαδοί και των δύο ομάδων είχαν διαφωνίες, Της Ρέιντζερς απλά έκαιγαν τα διαρκείας τους φωνάζοντας συνθήματα, ενώ της Σέλτικ έβαλαν φωτιά στο αυτοκίνητό του, προσπάθησαν να το κάνουν και στο σπίτι του και ξυλοκόπησαν τον πατέρα του, με τον παίκτη να κυκλοφορεί με προσωπική ασφάλεια.

Προσπαθώντας να κερδίσει τους φίλους της νέας του ομάδας, έφτασε να τραγουδάει προτεσταντικά τραγούδια και να φτύσει το έμβλημα της Σέλτικ (!) αλλά μάταια. Πολλοί οπαδοί της Ρέιντζερς δεν χειροκροτούσαν τα γκολ του, ούτε καν τα υπολόγιζαν (“Ηρθαμε ισοπαλία 1-1, απαντούσαν αν η ομάδα τους είχε νικήσει με 2-1 με γκολ του Τζόνστον !).

Τον σταυρό του στο γήπεδο είχε κάνει και ο Πολωνός τερματοφύλακας της Σέλτικ Αρθουρ Μπόρουτς το 2006, και του κόστισε ποινή φυλάκισης δύο μηνών (δεν την εξέτισε αφού έπεσε στην έφεση) μετά από μήνυση !

Η αντιπαλότητα περνά πάντως και στους παίκτες και είναι χαρακτηριστικό το “δολοφονικό” τάκλιν που είχε κάνει το 1987 ο Γκρέιαμ Σούνες (παίκτης-προπονητής τότε στην Ρέιντζερς) στον Ρόι Αϊτκεν της Σέλτικ, μόλις στα 10 δευτερόλεπτα από την έναρξη του ντέρμπι !

ΣΑΙΤ ΚΑΙ ΠΛΑΚΕΣ

Οι οπαδοί των δύο ομάδων κάνουν πιο ήρεμες πλάκες μεταξύ τους και προσπαθούν να τα βρούν. Εχουν άλλωστε κοινό σάιτ πλέον που αξίζει να επισκεφτείτε (αν είστε φανατικός μην μπείτε, προειδοποιεί): www.rangersfansvcelticfans.com

Αξίζει να σημειωθεί πως μετά την διετή παρένθεση της εκπληκτικής Αμπερντίν του Αλεξ Φέργκιουσον που πήρε δύο πρωταθλήματα το 1984 και το 1985, από τότε μόνο η Ρείντζερς και η Σέλτικ εναλλάσονται στις κατακτήσεις του πρωταθλήματος Σκωτίας το οποίο και μονοπωλούν εδώ και 25 χρόνια.

Το καλοκαίρι σε μια γνώριμη μονομαχία των δύο ομάδων για τον τίτλο, στις 24 Μαϊου, σε μια πολύ κρίσιμη αγωνιστική η Ρέιντζερς έπαιζε με την Νταντί Γιουνάιτεντ και με νίκη έπαιρνε τον τίτλο. Αν δεν τα κατάφερνε η Σέλτικ που φιλοξενούσε την Χάρτς θα πανηγύριζε το πρωτάθλημα (τα παιχνίδια γίνονταν την ίδια ώρα).

Οι οπαδοί της Ρέιντζερς οργάνωσαν μια από τις μεγαλύτερες πλάκες, που έμεινε στην ιστορία ώς “Operation Tango”. Αποφάσισαν, την ώρα του αγώνα να στείλουν ταυτόχρονα μηνύματα μέσω του κινητού τους σε γνωστούς τους οπαδούς της Σέλτικ και να τους ενημερώσουν ότι η ομάδα τους δέχτηκε γκολ από τη Νταντί Γιουνάιτεντ. Στο βίντεο που ακολουθεί θα ακούσετε τις ιαχές των φίλων της Σέλτικ όταν στο 22ο λεπτό άρχισαν να παίρνουν τα μηνύματα. Λίγο αργότερα έμαθαν ότι αυτό δεν έγινε ποτέ και η Ρέιντζερς πήρε τον τίτλο νικώντας με 3-0 την Νταντί.

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ ΤΟΥ ΑΙΜΠΡΟΞ

Το κυριακάτικο ντέρμπι, στο “Αϊμπροξ” θα αποτελέσει και ένα ταξίδι στο χρόνο, στην πιο “μαύρη” σελίδα στην ιστορία αυτού του γηπέδου. Πριν από 40 χρόνια, 2 Ιανουαρίου 1971, δημιουργήθηκε πανδαιμόνιο στις εξέδρες του “Αιμπροξ” όταν πολλοί θεατές επέστρεψαν απότομα για να πανηγυρίσουν ένα γκολ. 66 από αυτούς έχασαν τη ζωή τους, αφού καταπλακώθηκαν.

Πέντε επιζώντες από την τραγωδία θα επιστρέψουν μετά από 40 χρόνια στο γήπεδο, σε μια ουσιαστικά επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα εκείνης της αποφράδας ημέρας. Οι παίκτες και των δύο ομάδων θα παίξουν με μαύρα περιβραχιόνια, ενώ τις ομάδες θα συνοδέψουν στον αγωνιστικό χώρο οι αρχηγοί που έπαιζαν εκείνη τη μέρα, ο Τζών Γκρέγκ της Ρέιντζερς και ο Μπίλυ Μακ Νίλ της Σέλτικ.

“Κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει αυτή τη μέρα. Ολη η πόλη θρηνούσε και δεν είχε σημασία ποιά ομάδα υποστηρίζει ο καθένας. Ηταν κάτι που μας είχε συγκλονίσει όλους και δεν το ξεχνάς ποτέ στη ζωή σου” τόνισε ο Ουόλτερ Σμίθ τεχνικός της Ρέιντζερς και θεατής εκείνη τη μέρα του μεγάλου ντέρμπι.

Ο Σέιν Φέντον ένας εκ των επιζώντων εκείνης της τραγωδίας (σκοτώθηκαν δίπλα του φίλοι του) παραδέχεται: “Από τότε το ενδιαφέρον μου για το ποδόσφαιρο μειώθηκε δραματικά. Είχαμε ξεκινήσει φίλοι και των δύο ομάδων να πάμε μαζί στο γήπεδο. Δεν φανταζόμαστε ότι κάποιοι δεν θα γύριζαν στο σπίτι τους” τόνισε φανερά συγκινημένος.

Η τραγική συγκυρία είναι πως στο ίδιο γήπεδο, έχει καταγραφεί και το πρώτο δυστύχημα στην ιστορία του αθλήματος, όταν στις 5 Απριλίου του 1902 είχε καταρρεύσει κερκίδα, σε φιλικό Αγγλίας-Σκωτίας και είχε στοιχίσει τη ζωή σε 25 άτομα !