Το ημερολόγιο έγραφε 19 Μαϊου του 1999. Στο Μπέρμιγχαμ, και συγκεκριμένα στο "Βίλα Παρκ" οι περίπου 33.000 θεατές παρακολουθούν τον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Δεν είναι σαν όλους τους άλλους. Ακριβώς γιατί είναι ο τελευταίος.

Η UEFA αποφασίζει την κατάργηση ενός θεσμού που είχε μείνει βαθιά ριζωμένος στην ποδοσφαιρική συνείδηση κάθε Ευρωπαίου φιλάθλου. Ενός θεσμού που έδινε ελπίδες στους ποδοσφαιρικά...κολασμένους της Γηραιάς ηπείρου, ενός θεσμού που έντυνε με κύρος τα Κύπελλα των χωρών, ενός θεσμού με ελληνικό χρώμα κατά καιρούς.

Ο τελευταίος τελικός

Στις 19 Μαΐου του 1999 η μοίρα έφερε την Λάτσιο με την Μαγιόρκα να αγωνίζονται στο Βίλα Παρκ για την κατάκτηση του τελευταίου Κυπέλλου Κυπελλούχων. Σε έναν, εκπληκτικό τελικό τόσο από πλευράς θεάματος όσο και από πλευράς οικονομίας της αναμέτρησης η Λάτσιο του Νέντβεντ, του Νέστα, του Βιέρι αλλά και του δικού μας (αργότερα) Σέρζιο Κονσεϊσάο με τον Σβεν Γκόραν Έρικσον στον πάγκο θα κάμψει την αντίσταση που προέβαλλαν οι Ισπανοί νησιώτες της Μαγιόρκα των δικών μας (αργότερα) Ιμπαγάσα, Ντάνι, και Έκτορ Κούπερ (στον πάγκο). Ο μεγάλος Βιέρι των πολλών (τότε) εκατομμυρίων θα ανοίξει το σκορ στο 7' για να έρθει τέσσερα λεπτά αργότερα ο Ντάνι, μετέπειτα ποδοσφαιριστής της Μπαρσελόνα και του Ολυμπιακού να φέρει την αναμέτρηση στα ίσια. Τον γόρδιο δεσμό της σύμφωνα με την εικόνα του παιχνιδιού προβλεπόμενης παράτασης, έλυσε ένα ανατέλλον αστέρι του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, ο Πάβελ Νέντβεντ στο 81'. Η Λάτσιο είναι η τελευταία κυπελλούχος Ευρώπης.

Η αρχική ιδέα

Η αρχική έμπνευση σύμφωνα με τον αστικό μύθο ανήκει σε Βρετανούς δημοσιογράφους που πρότειναν έναν ευρωπαϊκό θεσμό πιο ευέλικτο στα πρότυπα του Μεγάλου Αδερφού, Κυπέλλου Πρωταθλητριών, με την συμμετοχή όχι των πρωταθλητριών των χωρών αλλά τον κυπελλούχων αυτών. Μέχρι τότε δεν είχαν όλες οι χώρες, θεσμοθετήσει την εγχώρια διοργάνωση του Κυπέλλου και όπου υπήρχε δεν ήταν βέβαιο ότι ήταν ένας τίτλος, σε καμία περίπτωση βαρύτιμος, πολλές φορές ούτε καν σεβαστός.

Το πρώτο αίμα: Ιταλικό deja vu...

Η πρώτη διοργάνωση έγινε την σεζόν 1960-1961, σε πιλοτική μορφή, όπως συμβαίνει πάντα με τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις που εισάγει για πρώτη φορά η UEFA. Ιταλική ομάδα είναι αυτή που κατακτά και τον πρώτο τίτλο (όπως και τον τελευταίο η Λάτσιο). Ο τίτλος κρίνεται σε διπλούς τελικούς, έναν σε κάθε έδρα και η Φιορεντίνα αντιμετωπίζει την Ρέιντζερς από την Σκωτία. Το πρώτο παιχνίδι γίνεται σε ένα κατάμεστο, Άιμπροξ, οι Ιταλοί έχοντας σε φοβερή ημέρα τον Λουίτζι Μιλάν που θα πετύχει και τα δύο γκολ της ομάδας του θα λούσουν με σκοτσέζικο ντους τους Ρέιντζερς και με το εκτός έδρας 2-0 θα αποκτήσουν σαφές προβάδισμα. Η ομάδα του Ούγγρου προπονητή Ναντόρ Χιντεγκούτι θα κάνει απλή διαχείριση του σκορ στην Φλωρεντία με τον Μιλάν να ανοίγει πάλι τον σκορ, τον Σκοτ να ισοφαρίζει και τον Σουηδό επιθετικό της ιταλικής ομάδας, Χάμριν Κουρτ, να σφραγίζει την κατοχύρωση του πρώτου Κυπέλλου Κυπελλούχων στην ιταλική ομάδα.

Υποτίμηση...και υπερτίμηση

Είναι αλήθεια πως ποτέ, νομοτελειακά, δεν θα μπορούσε να προσεγγίσει την αίγλη του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Ο λόγος είναι ότι τα πρωταθλήματα σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, και όχι μόνο, θεωρούνται σημαντικότερα από τα Κύπελλα. Η απλή αυτή διαβάθμιση καθορίζει και την αίγλη του κατόχου. Πάντως τηρουμένων των αναλογιών και πολύ περισσότερο των συγκυριών το μετάλλιο φόρεσαν ποδοσφαιριστές ευρωπαϊκών κολοσσών, ιερών τεράτων του ποδοσφαίρου όπως η Μπαρσελόνα, η Μίλαν η Μπάγερν, η Γιουβέντους, η Διναμό Κιέβου η Άντερλεχτ, η Άρσεναλ, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και η Σαμπντόρια.

Μπαρσελόνα και...Αγγλία

Η Μπαρσελόνα είναι η πολυνίκης του θεσμού με τέσσερις κατακτήσεις, αν και αυτή ακριβώς η πρωτιά δεν είναι και πολύ βολική για τους "μπλαουγράνα" καθώς στην Μαδρίτη το θεωρούν μέτρο σύγκρισης με τα επιτεύγματα της Ρεάλ Μαδρίτης στον "μεγαλύτερο" ευρωπαϊκό θεσμό. Πρώτα την σεζόν 1978-79 όταν στην Βασιλεία το 2-2 με την γερμανική Ντίζελντορφ έστειλε τις δύο ομάδες στην παράταση. Εκεί τα γκολ του Κρανκλ και Ρέσακ έστειλαν το τρόπαιο την Βαρκελώνη.

Το 1982 έρχεται η δεύτερη κατάκτηση, αυτή την φορά μέσα στο σπίτι της (όντας η πρώτη ομάδα που καταφέρνει κάτι τέτοιο) απέναντι στην Σταντάρ Λιέγης με τα γκολ του Σίμονσεν και του Κίνι.

Το 1989 η ομάδα του Κρόιφ θα κάνει τρεις τις κατακτήσεις απέναντι στην Σαμπντόρια του Μποσκόφ, πάλι σε ελβετικό έδαφος όπως την πρώτη φορά (αυτή την φορά στην Βέρνη) , με 2-0 χάρη στα γκολ των Σαλίνας και Ρεκάρτε.

Το καρέ συμπληρώνεται το 1997 στο Ρότερνταμ όταν η παρέα του Ρονάλντο (σκόρερ) του Γουαρδιόλα του Φίγκο και τους Λουίς Ενρίκε θα κάμψει με 1-0 την αντίσταση της Παρί Σεν Ζερμέν. Ακολουθούν με δύο κατακτήσεις Άντερλεχτ, Μίλαν, Τσέλσι και Διναμό Κιέβου.

Σε ό,τι αφορά το εθνικό επίπεδο πρώτη χώρα σε κατακτήσεις είναι η Αγγλία με 8 συνολικά (Τσέλσι (2), Άρσεναλ, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Έβερτον, Μάντσεστερ Σίτι, Γουέστ Χαμ και Τότεναμ) και ακολουθεί η Ισπανία με επτά (Μπαρσελόνα (4), Θαραγόθα, Βαλένθια και Ατλέτικο Μαδρίτης).

Οι μεγάλες ελληνικές στιγμές

Την σεζόν 1961-1962 ο Ολυμπιακός περνάει τον πρώτο γύρο αλλά αποκλείεται στον δεύτερο από την Ζίλινα. Ο Αποέλ είναι η συμμετοχή της Κύπρου την σεζόν 1963-1964 που αφού ξεπερνάει το εμπόδιο της νορβηγικής Λιν θα πέσει απέναντι στην μετέπειτα κάτοχο Σπόρτινγκ, υφιστάμενος ταπεινωτική ήττα με 16-1 στην Λισσαβώνα και αυτός στην φάση των 16.

Οδεύουμε στο 1970 χωρίς να έχει σημειωθεί κάτι αξιόλογο από ελληνική ή κυπριακή (ενώ έχει μεσολαβήσει και ελληνοκυπριακός "εμφύλιος" και οι κυπριακές ομάδες υφίστανται βαριές ήττες) με τον Ολυμπιακό και την ΑΕΚ κυρίως και τον Παναθηναϊκό δευτερευόντως να πηγαίνουν το πολύ μέχρι τους 16.

Θα πρέπει να έρθει η σεζόν 1973-1974 για να σπάσει ο ΠΑΟΚ το απόστημα της φάσης των 16, να προκριθεί αλλά να πέσει στην πολύ δυνατή Μίλαν. Το 3-0 έκοψε τα φτερά του Δικέφαλου, ωστόσο ήταν μια πρώτη επιτυχία έστω και αν η ισοπαλία της ρεβάνς απέναντι στην μετέπειτα φιναλίστ Μίλαν δεν σήμαινε πρακτικά εντελώς τίποτα.

Θα περάσει μια δεκαετία μέχρι να έρθει η Λάρισα αυτή την φορά να φτάσει ακόμη πιο κοντά στην πηγή αλλά ούτε αυτή να μην πιει νερό. Η κλήρωση στα προημιτελικά θα την φέρει απέναντι στην Ντιναμό Μόσχας. Το 0-0 του Αλκαζάρ σε συνδυασμό με 1-0 της Μόσχας θα δώσει την πρόκριση στους Ρώσους, αλλά θα μείνει στην ιστορία το γεγονός ότι η Λάρισα ήταν η πρώτη ομάδα, αν και επαρχιακή, που έφτασε τόσο κοντά σε μια ιστορική για το ποδόσφαιρο της χώρας πρόκριση.

Ο Ολυμπιακός την σεζόν 1992-1993 θα πέσει στα προημιτελικά πάνω στην Ατλέτικο Μαδρίτης. Το 1-1 του "Καραϊσκάκης" με τον Βαϊτση δεν θα είναι αρκετό στο "Βιθέντε Καλδερόν" η Ατλέτικο θα επιβληθεί με 3-1 και θα πάρει την πρόκριση για τα ημιτελικά.

Την σεζόν 1996-1997 η ΑΕΚ θα φτάσει και αυτή πολύ κοντά στα ημιτελικά Κόντρα στην πανίσχυρη Παρί Σεν Ζερμέν θα αποσπάσει ισοπαλία στην γαλλική πρωτεύουσα διαχέοντας αισιοδοξία για πρόκριση. Ο εφιάλτης που δημιουργεί ο Λοκό στην Αθήνα με το 0-3 δεν θα αφήσει περιθώρια.

Την επόμενη σεζόν το παιχνίδι της μοίρας για την "Ένωση" θα είναι πιο σκληρό. Το 0-0 στην Αθήνα με την Λοκομοτίβ δεν αφήνει περιθώρια αλλά δεν καταδικάζει κιόλας. Ωστόσο, η ΑΕΚ στην Μόσχα κάνει μία τρομερή εμφάνιση κρατάει την πρόκριση στα χέρια της, μια πρόκριση που τελικά κρίνεται σε ένα χαμένο πλασέ του Ντέμη Νικολαϊδη.

Την τελευταία σεζόν ο κυπελλούχος Πανιώνιος έχει την ατυχία να πέσει πάνω στην μετέπειτα κάτοχο Λάτσιο.

Οι κυπελλούχοι

1960-61 Φιορεντίνα

1961-62 Ατλέτικο Μαδρίτης

1962-63 Τότεναμ

1963-64 Σπόρτινγκ Λισαβόνας

1964-65 Γουέστ Χαμ

1965-66 Μπορούσια Ντόρτμουντ

1966-67 Μπάγερν Μονάχου

1967-68 Μίλαν

1968 -69 Σλόβαν Μπρατισλάβας

1969-70 Μάντσεστερ Σίτι

1970-71 Τσέλσι

1971-72 Ρέιντζερς

1972-73 Μίλαν

1973-74 Μαγδεμβούργο

1974-75 Διναμό Κιέβου

1975-76 Άντερλεχτ

1976-77 Αμβούργο

1977-78 Άντερλεχτ

1978-79 Μπαρσελόνα

1979-80 Βαλένθια

1980-81 Διναμό Τυφλίδας

1981-82 Μπαρσελόνα

1982-83 Αμπερντίν

1983-84 Γιουβέντους

1984-85 Έβερτον

1985-86 Διναμό Κιέβου

1986-87 Αγιαξ

1987-88 Μέχελεν

1988-89 Μπαρσελόνα

1989-90 Σαμπντόρια

1990-91 Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ

1991-92 Βέρντερ Βρέμης

1992-93 Πάρμα

1993-94 Άρσεναλ

1994-95 Θαραγόθα

1995-96 Παρί Σεν Ζερμέν

1996-97 Μπαρσελόνα

1997-98 Τσέλσι

1998-99 Λάτσιο