Μπράιτον, το απόλυτο ποδοσφαιρικό πρότζεκτ: Όπου τολμούν οι… γλάροι

Ο Νταν Άλσγουορθ ανέλαβε τεχνικός διευθυντής της Μπράιτον τον Φεβρουάριο του 2019. Ήταν ο πρώτος σε αυτό το πόστο των αποψινών αντιπάλων της ΑΕΚ στην πρεμιέρα της φάσης των ομίλων του Europa League, μεσούσης της δεύτερης σεζόν τους μετά την επιστροφή στην Premier League.

Αποχώρησε τρία χρόνια αργότερα για να γίνει Αθλητικός Διευθυντής της Νιουκάστλ. Στη θέση του, προβιβάστηκε ο Ντέιβιντ Γουίρ. Είχε ξεκινήσει την σταδιοδρομία του στο οργανόγραμμα της Μπράιτον όντας υπεύθυνος για τον έλεγχο των ποδοσφαιριστών που είχαν παραχωρηθεί δανεικοί, προτού προωθηθεί ως βοηθός του Άλγουορθ και όταν αυτός έφυγε, τον διαδέχτηκε.

Ο Πολ Γουιστάνλεϊ ήταν ο Διευθυντής Scouting από το φθινόπωρο του 2014, όταν η Μπράιτον ήταν ακόμη στην Championship. Παρέμεινε στο πόστο του μέχρι και τον περασμένο Νοέμβριο, οπότε και αποχώρησε αναλαμβάνοντας τη θέση του Αθλητικού Διευθυντή (για την ακρίβεια ενός εκ των αθλητικών διευθυντών) της Τσέλσι.

Τον διαδέχτηκε ο 33χρονος Σαμ Τζιούελ, τον οποίο είχε προσλάβει, από τα 26 του, ο Γουιστάνλεϊ, με αρμοδιότητες που ξεκίνησαν από την στελέχωση της u21 των "γλάρων", πέρασαν στη συνολική εποπτεία για τις τελικές κρίσεις των υπό απόκτηση νεαρών σε ηλικία ποδοσφαιριστών για την πρώτη ομάδα και έφτασαν, εδώ και δέκα μήνες, στην κορυφή της πυραμίδας του scouting.

Ακριβώς τέτοια εποχή πέρυσι προσλήφθηκε ο Ρομπέρτο Ντε Τζέρμπι. Μαζί του έφερε τον μόνιμο συνεργάτη του στην προπονητική του σταδιοδρομία, ουσιαστικά προσωπικό του scout, τον Σαλβατόρε Μόνακο, ο οποίος και ανέλαβε ρόλο βοηθού του Τζιούελ.

Τρεις μήνες αργότερα, μετά το τέλος της μεταγραφικής περιόδου του Ιανουαρίου, ο Μόνακο αποχώρησε, με τον Ντε Τζέρμπι να συμφωνεί με αυτή την κίνηση, ακριβώς αναγνωρίζοντας το ότι ήταν περιττός, δεν χρειάζονταν στον τρόπο λειτουργίας της Μπράιτον, δεν είχε να προσφέρει το παραμικρό στο μοντέλο του συλλόγου.

Μοντέλο πολυεπίπεδα επιτυχημένο. Μοντέλο που ανακαλύπτει αξία, δυναμική, προοπτική παντού, κατοχυρώνοντας προσβάσεις και γέφυρες σε αγορές που δεν έχουν πατήσει ακόμη ομάδες της Premier League.

Μοντέλο απόλυτα προσοδοφόρο. Οι ακριβότερες πωλήσεις της Μπράιτον απλώς και μόνο ποδοσφαιριστών σε κάθε θέση της ενδεκάδας (και όχι όλες οι πωλήσεις) από την στιγμή που επέστρεψε στην Premier League της έχουν αποφέρει (συμπεριλαμβανόμενων των μπόνους) 496 εκατ. ευρώ.

Τις δύο τελευταίες σεζόν «έγραψε» έσοδα από παραχωρήσεις 330 εκατομμυρίων για ποδοσφαιριστές που δεν της κόστισαν ούτε τα μισά, ενώ και μισθολογικά το ετήσιο μπάτζετ της είναι το δεύτερο μικρότερο στο Νησί (μικρότερο είναι μόνο της Μπρέντφορντ).

Και στην ούγια, έφτασε να «πουλήσει» μέχρι και προπονητή, αποδεσμεύοντας το περυσινό φθινόπωρο τον Γκρέιαμ Πότερ και το επιτελείο του ώστε να μετακομίσει στην Τσέλσι έναντι 25 εκατ. ευρώ.

Χωρίς να ανασηκωθεί ούτε φρύδι από ανησυχία για το ποιος θα καλύψει την όποια θέση στο γήπεδο, το όποιο πόστο στο οργανόγραμμα, οποτεδήποτε. Οι διάδοχες λύσεις είναι πάντα έτοιμες: φθηνότερες, νεαρότερες συνήθως και πάντα με ορίζοντα ανάδειξης και φυσικά μεταπώλησης.

Ανάδειξης που είτε προκύπτει μέσω άμεσης προώθησης στην πρώτη ομάδα είτε – αν κριθεί απαραίτητη αυτή η στρατηγική – μέσω σχεδιασμένης και υπομονετικής προσαρμογής. Εναλλακτικές που αποδεικνύονται πρακτικά και προσφέρουν στην Μπράιτον επιπλέον πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες ομάδες της Premier League.

Το μοντέλο της Μπράιτον, πέραν της αγωνιστικής επιτυχίας, λειτουργεί ταυτισμένο με τη λογική του ουδείς αναντικατάστατος. Είναι σχεδιασμένο με γνώμονα τη συνέχεια και τη βιωσιμότητα, προβλέποντας ως νομοτελειακή, αλλά και αναγκαία εξέλιξη την αποχώρηση ποδοσφαιριστών και στελεχών, αλλά και προγραμματίζοντας από την στιγμή της επάνδρωσης κιόλας μιας οποιασδήποτε θέσης, είτε στο χορτάρι είτε στον πάγκο είτε στα γραφεία, τη διάδοχη κατάστασή της.

Η βάση δεδομένων του ιδιοκτήτη

Στο κέντρο των πάντων βρίσκεται η βάση δεδομένων της Μπράιτον, η οποία αποτελεί ποδοσφαιρική προέκταση ενός software το οποίο δημιουργήθηκε από τον ιδιοκτήτη της ομάδας, τον Τόνι Μπλουμ (με τον Πολ Μπάρμπερ, CEO των "γλάρων" από το 2012 να αποτελεί το alter ego του στην καθημερινή διαχείριση του συλλόγου), ώστε να τον βοηθήσει να κερδίζει στον – κάθε μορφής - τζόγο.

Η Starlizard είναι η εταιρεία που ίδρυσε γι’ αυτόν τον λόγο ο 53χρονος επιχειρηματίας. Πλέον, υπάρχει ένα τμήμα της το οποίο διαχειρίζεται έναν προσαρμοσμένο αλγόριθμο, τεχνολογικά εξελιγμένο και καθημερινά ανανεώσιμο με άπειρα δεδομένα και στοιχεία, επεξεργασμένα όλα με τελευταίας εκδοχής προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης, σαρώνοντας όλη την ποδοσφαιρική αγορά.

Τα ευρήματα, αγοράζονται αρχικά και εν συνεχεία αξιοποιούνται από την Μπράιτον. Το απαραίτητο λογισμικό και οι τρόποι με το οποίο παραμετροποιείται ώστε να καλύπτει τις ανάγκες του συλλόγου, είναι προσβάσιμο από μετρημένα στα δάχτυλα των δύο χεριών άτομα.

Οι scouts στέλνουν συγκεκριμένες εκθέσεις για συγκεκριμένους ποδοσφαιριστές. Φιλτράρονται στη βάση δεδομένων και ύστερα από μακρόχρονο τσεκάρισμα και ανάλογα με τα… χρώματα που προκύπτουν γίνεται και η μετάβαση.

Το πράσινο δίπλα στο όνομα του εξεταζόμενου ποδοσφαιριστή σημαίνει άμεση κίνηση αγοράς. Το πορτοκαλί σημαίνει συναγερμό μιας και ο ποδοσφαιριστής δεν καλύπτει ακόμη 100% τα κριτήρια, αλλά βρίσκεται πολύ κοντά στο να το πετύχει. Και τέλος το κόκκινο, παραπέμπει απλώς σε περαιτέρω παρακολούθηση.

Παρακολούθηση η οποία δεν γίνεται αποκλειστικά μέσω των όσων αναδεικνύονται από τη βάση δεδομένων. Οι "γλάροι" αξιοποιούν αναλόγως το λογισμικό τους και για την πρόσληψη και scouts σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Ανάλογα τα πορίσματα που προκύπτουν, μισθώνουν ως και ομάδες scouts σε χώρες και περιοχές, οι οποίοι εξασφαλίζουν τη φυσική παρουσία του αγγλικού συλλόγου όπου χρειάζεται.

Δεν είναι υπερβολή αυτό που κατά κόρον πλέον λέγεται μεταξύ των στελεχών των ομάδων της Premier League, πως δηλαδή η Μπράιτον, μέσα σε ελάχιστα χρόνια, έχει σε συγκεκριμένες περιοχές της υφηλίου ξεπεράσει τους πάντες στη Γηραιά Αλβιόνα, αποκτώντας μεθοδικά προβάδισμα ακόμη – για παράδειγμα – και σε συγκεκριμένες περιοχές της Λατινικής Αμερικής σε σχέση με ομάδες με παραδοσιακή γνώση των εκεί αγορών, όπως η Σεβίλλη και η Πόρτο.

Δεν τελειώνει όμως εδώ. Η Μπράιτον ήταν από τις πρώτες ομάδες που προσέλαβε scouts όχι με αρμοδιότητα γεωγραφικής περιοχής, αλλά εξειδίκευσης βάσει της θέσης στο γήπεδο.

Έχει scouts που αγωνίστηκαν στο παρελθόν ως επιθετικοί, να τσεκάρουν μόνο επιθετικούς και αντίστοιχα τερματοφύλακες για τερματοφύλακες, αμυντικούς για αμυντικούς κ.ο.κ., επενδύοντας και εδώ στην όσο το δυνατόν περαιτέρω εξατομίκευση του scouting: αριστερός μπακ να τσεκάρει αριστερούς μπακ, αμυντικός χαφ να τσεκάρει αμυντικούς χαφ.

Η μετάβαση από το Potterball στο De Zerbismo

Όταν πριν έναν χρόνο η Τσέλσι αγόρασε τον Γκρέιαμ Πότερ - έναν προπονητή ο οποίος είχε τσεκάρει το διαβατήριο της επαγγελματικής επιστροφής στην πατρίδα του μετά από επτά χρόνια στην "άγραφη" Εστερσουντ και το μοντέλο της Μπράιτον υπέδειξε ως κατάλληλο μετά από μόλις μια σεζόν στον πάγκο της Σουόνσι – οι αλγόριθμοι της Star Lizard είχαν έτοιμο τον διάδοχό του.

Ο Κγέτιλ Κνούντσεν της Μπόντο Γκλιμτ και ο Μπο Σβένσον της Μάιντς συμπλήρωναν την τριπλέτα των υποψηφίων μαζί με τον Ρομπέρτο ντε Τζέρμπι. Ο πρώτος συσχετισμός που ανέδειξε την καταλληλότητα της υποψηφιότητάς του Ιταλού ήταν πως η μόνη ομάδα από το top-5 των ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων που ξεπέρασε το επίπεδο της αύξησης της κατοχής μπάλας συνολικά σε μια χρονιά από την Μπράιτον της σεζόν 2019-20 ήταν η Σασσουόλο της σεζόν 2017-18.

Με τον Ντε Τζέρμπι προπονητή.

Το δεύτερο ήταν πως και οι «νεροβέρντι» λειτουργούσαν με την ίδια λογική με τους "γλάρους": επάνδρωση με νέους ποδοσφαιριστές, εξ αυτών στελέχωση ομάδων με μικρό μέσο όρο ηλικίας, όχι δαπανηρές προσθήκες, αλλά πανάκριβες πωλήσεις.

Οι επιτυχίες, η κατάταξη στη Serie A, έπαιζαν δευτερεύοντα ρόλο. Στα χρόνια του Ντε Τζέρμπι, η Σασσουόλο τερμάτισε 11^η τη σεζόν 2018-19, 8^η τις σεζόν 2019-20 και 2020-21 και 11^η την επόμενη και τελευταία του Ιταλού προπονητή στα ηνία.

Η αγωνιστική στόχευση της Μπράιτον, μετά την επιστροφή της στην Premier League, είχε οριοθετηθεί στην εξασφάλιση της παραμονής στις δύο πρώτες σεζόν. Επιτεύχθηκε. Το επόμενο βάθρο ήταν η είσοδος στην πρώτη δεκάδα στην επόμενη τριετία. Έγινε και αυτό με την Μπράιτον να τερματίζει 9^η, πρόπερσι, όταν ο Ντε Τζέρμπι ολοκλήρωνε τη θητεία του στη Σασσουόλο.

Ο επόμενος στόχος ήταν, εννοείται, ψηλότερα. Χωρίς να προσδιορίζεται το ταβάνι ούτε και ο χρονικός ορίζοντας. Η φυγή του Πότερ μετά από 40 μήνες, δεν άλλαξε προσέγγιση, απλώς υπογράμμισε δυναμική με τη συμφωνία με τον 44χρονο τεχνικός, ο οποίος ήταν πολύφερνος, κυκλοφορώντας ελεύθερος ύστερα από την αποχώρησή του – ελέω του πολέμου στην Ουκρανία – από τον πάγκο της Σαχτάρ Ντόνετσκ.

Από την πρώτη συνάντησή με τον ιδιοκτήτη Μπλουμ και τον CEO Μπάρμπερ, ο Ντε Τζέρμπι και κέρδισε το χρίσμα και δέχτηκε τη δουλειά, αρνούμενος μια πρόταση της Μπολόνια, καθώς δεν ήθελε να πάρει τη θέση του πρόσφατα (τότε) απολυμένου εξαιτίας της ασθένειας που του κόστισε τελικά τη ζωή, Σίνισα Μιχάιλοβιτς.

Υπέγραψε τετραετές συμβόλαιο, έναντι 2,3 εκατ. ευρώ ετησίως (στη Σαχτάρ εισέπραττε 2 εκατομμύρια), πήρε μαζί του έξι συνεργάτες (συν τον προαναφερθέντα Μόνακο) και ανέλαβε ακριβώς πριν έναν χρόνο τα ηνία της Μπράιτον με στόχο να συνεχίσει, να βελτιώσει, να ξεπεράσει το – αποκαλούμενο – Potterball.

Έναν χρόνο μετά, έχει επιβάλλει το καθηλωτικό, σαγηνευτικό De Zerbismo.

Η έμπνευση, οι επιδόσεις και το συνεχές σπάσιμο του ταβανιού

Λατρεύει τον Γκουαρντιόλα (με τον σεβασμό να είναι αμοιβαίος και πλέον δημοσιοποιημένος). Το 2013 όταν ξεκινούσε την προπονητική στην ερασιτεχνική Ντάρφο Μποάριο ταξίδευε καλοκαιριάτικα στον ιταλικό Βορρά μόνο και μόνο για να ξεκλέψει ματιές από την προετοιμασία της Μπάγερν, την οποία τότε προπονούσε ο Καταλανός.

Δεν είναι ο μόνος από τον οποίο ο Ιταλός μαθαίνει. Όταν απολύθηκε από την Παλέρμο, ύστερα από μόλις 12 εβδομάδες τον Νοέμβριο του 2016, βρήκε το τηλέφωνο του Μαρσέλο Μπιέλσα και του έστειλε μήνυμα ζητώντας να πάει στη Λιλ για να παρακολουθήσει από κοντά προπονήσεις του.

Η Νάπολι του Μαουρίτσιο Σάρι, η Ρόμα του Λουτσιάνο Σπαλέτι με τον Τότι ψευτοεννιάρι, οποιαδήποτε ομάδα του Πεπ, η παγκόσμια πρωταθλήτρια Γερμανία του 2016, η Γκλάντμπαχ του Λουσιέν Φαβρ, η Μπιλμπάο του Μπιέλσα, η Λας Πάλμας του Κίκε Σετιέν, η Σοσιεδάδ του Ιμανόλ Αλγουασίλ, μερικές μόνο από τις ομάδες που αποτέλεσαν εμπνεύσεις του.

Όλες, τα πάντα είτε αυτά που βρήκε στην Μπράιτον είτε αυτά που ο ίδιος έφερε, ήρθαν και κούμπωσαν σε αυτόν τον χρόνο του Ιταλού στον αγγλικό νότο. Συμπυκνωμένη η αγωνιστική φιλοσοφία του Ντε Τζέρμπι περιγράφεται από τα τρία P της αγγλικής αλφαβήτου: Possession (κατοχή), Position (θέση), Pace (ρυθμός).

Το δεύτερο γκολ της τελευταίας νίκης των γλάρων το περασμένο Σάββατο επί της Γιουνάιτεντ στο Ολντ Τράφορντ, τα αποτυπώνει. Σε διάστημα ενός λεπτού και 24 δευτερολέπτων, με εκκίνηση από ελεύθερο του τερματοφύλακα (σ.σ. σε αυτόν τον χρόνο, ποτέ, ούτε μια φορά, η Μπράιτον δεν έχει εκτελέσει ελεύθερο με βολέ. Πάντα με πάσα), με τους γλάρους να αλλάζουν 30 πάσες μεταξύ 10 ποδοσφαιριστών, η μπάλα κατέληξε στα δίχτυα των «κόκκινων διαβόλων» για το 0-2.

Συνολικά και στα τρία γκολ της Μπράιτον επί της Γιουνάιτεντ προηγήθηκαν 65 πάσες. Ποτέ, όσο υπάρχει σχετική στατιστική τα τελευταία 17 χρόνια δεν έχουν καταγραφεί περισσότερες σε παιχνίδι της Premier League, με τους γλάρους να έχουν ήδη στα 15 γκολ που έχουν σημειώσει στο φετινό πρωτάθλημα τις μακράν περισσότερες πάσες στο buildup των τερμάτων τους από κάθε άλλη ομάδα (κατά μέσο όρο 9,1 ανά γκολ).

Σε αυτόν τον χρόνο μετράνε συνολικά 23-9-12, 8 νίκες επί των εκπροσώπων του big-6, 92-58 απολογισμό τερμάτων, πέτυχαν +3 γκολ σε 18 παιχνίδια, πανηγύρισαν τα περισσότερα γκολ (15) από ποδοσφαιριστές κάτω των 21 ετών.

Σε αυτόν τον χρόνο, μόνο σε επίπεδο PremierLeague η Μπράιτον έχει την 3^η καλύτερη επίθεση (76 γκολ), είναι πρώτη σε τελικές (624) και τελικές στην εστία (244), 2^η σε xGoals (74,7), δεύτερη σε ποσοστό κατοχής (62%) και 3^η στις επαφές στην αντίπαλη περιοχή (1228).

Κάπως έτσι και μάλλον άργησαν οι συζητήσεις που εκτιμούν ότι μοιάζει αδύνατο ο Ντε Τζέρμπι να εξαντλήσει το συμβόλαιό του, επισημαίνουν τη ρήτρα (13εκατ. ευρώ) που υπάρχει σε αυτό (αλλά ενεργοποιείται μόνο το προσεχές καλοκαίρι) και προεξοφλούν το επόμενο επίπεδο στην καριέρα του.

Παραγνωρίζεται μάλλον πως αυτό το επόμενο επίπεδο μπορεί κάλλιστα να είναι η ίδια η Μπράιτον. Η 6^η περυσινή θέση και η εξασφάλιση ενός ευρωπαϊκού εισιτηρίου για πρώτη φορά στην ιστορία του συλλόγου μοιάζει όχι απλώς ένα (ακόμη) ταβάνι που έσπασε το συγκεκριμένο project, αλλά μια βάση για την καθιέρωση των «γλάρων», με τον δικό τους, ξεχωριστό τρόπο, στην ελίτ.

Και όχι μόνο της Premier League.