Οι βομβαρδισμοί στη Σερβία ξεκίνησαν τα ξημερώματα της 24ης Μαρτίου 1999. Βομβαρδισμοί. Πολεμική επίθεση. Σερβία. Ευρώπη. 20ος αιώνας. Αδιανόητο. Ανήκουστο. Πρωτοφανές. Τραγικώς, έγινε. Τραγικότερα, επαναλαμβάνεται στις μέρες μας. Πάλι στην Ευρώπη. Στον 21ο αιώνα.

Τότε, οι πανταχόθεν επιδρομές κράτησαν αδιάλειπτα για 78 ημέρες. Δεν έμεινε τίποτα όρθιο στην χώρα. Στην 15η μέρα των βομβαρδισμών ήταν ήδη ορατό. Το είδαν με τα μάτια τους τα μέλη ενός παράτολμου, θαρραλέου, κιτρινόμαυρου, ελληνικού κονβόι. Πέντε λεωφορεία ήταν όλα κι όλα.

Η ιδέα του Δημήτρη Μελισσανίδη έγινε πράξη

Δημοσιογράφοι, κρατικοί και θεσμικοί φορείς, μια χούφτα οπαδοί και μια ομάδα. Η ιδέα του Δημήτρη Μελισσανίδη. Να βρεθεί η ΑΕΚ στο Βελιγράδι και να δώσει φιλικό παιχνίδι με την Παρτιζάν. Εν μέσω των βομβαρδισμών, δείχνοντας εμπράκτως στήριξη, αλληλεγγύη, στέλνοντας μέσω του ποδοσφαίρου, μέσω της παρουσίας της εκεί, μέσω αυτού του ταξιδιού, ηχηρό, ηχηρότατο αντιπολεμικό μήνυμα.

Η μετάβαση από την ιδέα στην πράξη ασύλληπτα δύσκολη. Καμία εγγύηση. Η αποστολή πήγε αεροπορικώς στη Βουδαπέστη – αλλιώς δεν υπήρχε τρόπος ή δρόμος - παραμονή του προγραμματισμένου παιχνιδιού, τότε Μεγάλη Τρίτη. Το επόμενο πρωί, 7 Απριλίου αξημέρωτα, το ξεκίνημα του ταξιδιού για την σερβική πρωτεύουσα. Οδικώς. Η ελάχιστη των δικλείδων ασφαλείας παντελώς άτυπη, απαιτούσε επιστροφή, αποχώρηση από τη Σερβία, πριν νυχτώσει.

Κανείς δεν σταματούσε. Η υποδοχή, η πρώτη στα σύνορα ύστερα από ελέγχους που έμοιαζαν σκόπιμα και υπερβολικά χρονοβόροι προκειμένου να κλέψουν, να στερήσουν πολύτιμο χρόνο, να αποτρέψουν, να… εκλογικεύσουν ένα εγχείρημα που έμοιαζε τρελό. Υποδοχή με ψωμί κι αλάτι. Σέρβικο καλωσόρισμα. Ανθρώπινο ευχαριστώ. Αιώνια ευγνωμοσύνη.

Ακολούθησαν και άλλες. Με βλέμματα. Με νεύματα. Με χαιρετισμούς από μακριά. Με φωνές, με οτιδήποτε ο καθένας ένιωθε βλέποντας την εικόνα αυτών των λεωφορείων να διαπερνούν την ισοπεδωμένη Σερβία. Την εικόνα μιας ομάδας να πάει να παίξει ποδόσφαιρο. Να παίξει. Ποδόσφαιρο. Να τονώσει. Να βοηθήσει. Να στηρίξει.

Περνώντας από τη μοναδική διασωθείσα γέφυρα του ισοπεδωμένου Νόβισαντ, η αποστολή έφτασε στο Βελιγράδι καταμεσήμερο, πάνω κάτω εντός χρονοδιαγράμματος. Περίπου 15000 άνθρωποι ήταν στο γήπεδο. Όχι για να δουν ποδόσφαιρο, ποιος νοιάζονταν; Για να αισθανθούν μέσω αυτού, μέσω της παρουσίας της ΑΕΚ πως δεν είναι μόνοι. Πως την κανονικότητα, το παιχνίδι, την ανθρωπιά, δεν τα στερεί, δεν τα σκοτώνει καμία βόμβα.

Εβδομήντα λεπτά έπαιξαν Παρτιζάν και ΑΕΚ. Σκάρτα. Από ένα γκολ σημείωσαν. Τα πανηγύρια όμως δεν ήταν για δαύτα. Δεν ήταν για το παιχνίδι. Ηταν για το τι ξυπνούσε. Τι σήμαινε. Και όταν οι Σέρβοι μπήκαν στο γήπεδο για να αγκαλιάσουν τους παίκτες της ΑΕΚ, τους παίκτες της Παρτιζάν, το παιχνίδι, ο σκοπός του, το νόημα του ταξιδιού, ολοκληρώθηκε. Γιατί να φτάσει στο 90’;

Η αποστολή, έγκαιρα, πριν νυχτώσει, ακολούθησε το δρομολόγιο της επιστροφής. Βγήκε από τη Σερβία, γυρίζοντας στην "ασφάλεια" της Βουδαπέστης. Οι Σέρβοι με το που νύχτωσε πέρασαν ακόμη μια νύχτα με τις σειρήνες να ουρλιάζουν, τις βόμβες να πέφτουν παντού, δολοφονώντας, ρημάζοντας, καταστρέφοντας.

Αντεξαν για 63 ακόμη μερόνυχτα. Και ναι, για όλους τους Σέρβους, εκείνο το παιχνίδι, εκείνη η ενέργεια της ΑΕΚ, η οποία όντως ξεπέρασε τα σύνορα της ιστορίας – και όχι μόνο της δικής της – αγγίζοντας εκείνα του μύθου, ανακούφισε, γιάτρεψε, βοήθησε. Πολύ.

Ακούγοντας τον Βλάνταν Ιβιτς, στα 22 του τότε, rookie στην Παρτιζάν, ξεχειλίζοντας ευγνωμοσύνη, να περιγράφει στο SPORT24 συναισθήματα και εικόνες εκείνων των στιγμών, φτάνει για να καταλάβεις πόσο, αρκεί για να αντιληφθείς την σπουδαιότητα ενός ταξιδιού, ενός παιχνιδιού, μιας ενέργειας αδιαμφισβήτητα μοναδικής.

Και πώς θα έρθουν όταν πέφτουν βόμβες παντού;

"Ηταν μια φοβερά δύσκολη εποχή για όλους μας. Δεχτήκαμε μια αδικαιολόγητη επίθεση από το ΝΑΤΟ. Ολη η χώρα βομβαρδίζονταν για περίπου τρεις μήνες. Κανείς από εμάς δεν περίμενε πως μια ομάδα θα σκέφτονταν και θα αποφάσιζε μέσα σε αυτόν τον χαμό να έρχονταν στο Βελιγράδι, να κάνει ένα τέτοιο ταξίδι για να παίξει ποδόσφαιρο με την ομάδα μου.

Μοναδική κίνηση, καταπληκτική. Παλικαρίσια, γενναία απόφαση. Η ΑΕΚ έκανε πολύ επικίνδυνο ταξίδι. Τίμησε όλον τον σερβικό λαό. Δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσουμε αυτή την ενέργεια της ομάδας. Όχι μόνο εμείς οι ποδοσφαιριστές ή όσοι ήμασταν στο γήπεδο, αλλά όλοι οι Σέρβοι.

Μόλις πληροφορηθήκαμε για πρώτη φορά πως ήθελε ΑΕΚ να έρθει στο Βελιγράδι, δεν το πιστέψαμε. Όχι γιατί αμφισβητούσαμε τη θέληση των ανθρώπων της ΑΕΚ, αλλά τη δυνατότητα να φτάσουν ως το Βελιγράδι. Σκεφτόμουν, εντάξει, θέλουν να έρθουν, πως όμως θα έρθουν όταν πέφτουν βόμβες σε όλη τη Σερβία, παντού;

Ηταν πολύ δύσκολο να οργανωθεί αυτό το ταξίδι με ασφάλεια. Ουσιαστικά δεν υπήρχαν παρά μόνο οι ελάχιστες εγγυήσεις. Δεν γνωρίζαμε εμείς που ζούσαμε εκεί πως να προφυλαχθούμε, πως θα μπορούσε να γίνει κάτι για μια ομάδα, για ανθρώπους από το εξωτερικό που έπαιρναν τέτοιο ρίσκο; Ηταν κάτι φοβερά επικίνδυνο.

Τότε το ποδόσφαιρο δεν υπήρχε ως προτεραιότητα στην καθημερινότητά μας. Η επιβίωση μόνο, πως θα αντέξουμε, πως θα μείνουμε ζωντανοί. Είναι αλήθεια πως ο κόουτς Τουμπάκοβιτς προγραμμάτιζε μέρα παρά μέρα κάποιες υποτυπώδεις προπονήσεις, καταμεσήμερο.

Οι παίκτες της ΑΕΚ προσπάθησαν ολόψυχα, με κάθε τρόπο να μας στηρίξουν, να μας τονώσουν

Τότε που πιστεύαμε πως δεν θα υπάρχουν επιδρομές. Όχι πως δεν συνέβαινε. Αρκετές φορές είχαμε αναγκαστεί να τις ακυρώσουμε λόγω ξαφνικών επιθέσεων. Προπονήσεις που προφανώς δεν γίνονταν – όποτε γίνονταν - για ποδοσφαιρικούς λόγους, αλλά για ψυχολογικούς. Αντιλαμβάνεσαι λοιπόν τι ήταν, ακόμη και αθλητικά μόνο στη μικρότερη δηλαδή υπόστασή του, αυτό το παιχνίδι.

Δεν υπάρχει κάτι που δεν θα ξεχάσω, αλλά αυτό που έχει μείνει περισσότερο απ’ όλα ήταν πριν τη σέντρα, όταν φωτογραφηθήκαμε όλοι μαζί στο κέντρο του γηπέδου, με του παίκτες της ΑΕΚ να προσπαθούν ολόψυχα, με κάθε τρόπο να μας στηρίξουν, να μας τονώσουν, να μας το περάσουν. Μας έλεγχαν πως ήταν εκεί για να το δείξουν, να μεταφέρουν την στήριξη όλου του ελληνικού λαού.

Καταλαβαίναμε πως σε εκείνες τις πολύ δύσκολες στιγμές που ζούσαμε μια από τις λίγες χώρες που ήταν δίπλα μας ήταν η Ελλάδα. Για εμάς τους Σέρβους αυτή η ενέργεια, αυτό το ταξίδι, αυτό το παιχνίδι θα μείνει για πάντα στην καρδιά μας, όπως και η απόφαση του πλοίαρχου Μαρίνου Ριτσούδη να αγνοήσει τις τότε εντολές του και να μην εξαπολύσει πυραυλικές επιθέσεις από το καράβι του.

Δεν θα το ξεχάσουμε ποτέ".