Από την άκρη του πάγκου το ποδόσφαιρο φαίνεται εντελώς διαφορετικό. Κάθε προπονητής βλέπει κάτι άλλο παρακολουθώντας την ομάδα του, η (εκάστοτε) οπτική γωνία επηρεάζει το μήνυμα που λαμβάνει από τον αγωνιστικό χώρο.

Ο Ερνέστο Βαλβέρδε έχει αναπτύξει μια προσωπική θεώρηση. Με πτυχίο φωτογραφίας από το αναγνωρισμένο Ινστιτούτο της Βαρκελώνης, από το οποίο ο 57χρονος Ισπανός αποφοίτησε ενόσω ήταν ακόμη εν ενεργεία ποδοσφαιριστής, το μάτι του έχει εκπαιδευτεί αλλιώς. Προτιμά -πολλές φορές να κοιτά τα πράγματα μέσα από τον φωτογραφικό φακό. Του αρέσει να εστιάζει και να ζουμάρει στη λεπτομέρεια. Να αποτυπώνει στο χαρτί ό,τι μικρό χάνεται στη μεγάλη εικόνα.

Εκτός δουλειάς από τον Γενάρη του 2020, όταν απολύθηκε από την Μπαρτσελόνα εξαιτίας της κακής σχέσης του με την τότε διοίκηση, ο Βαλβέρδε έχει αφιερώσει πολύ από τον ελεύθερο χρόνο του στη δεύτερη φύση του. Ή στην πρώτη επιλογή επαγγελματικής αποκατάστασης αφότου θα σταματούσε το ποδόσφαιρο. Κι ας ακολούθησε εν τέλει την προπονητική.

Το περασμένο καλοκαίρι φωτογραφίες της πλούσιας προσωπικής συλλογής του εκτέθηκαν σε πολιτιστικό κέντρο του Σαν Σεμπαστιάν και προσφάτως η έκθεση μεταφέρθηκε στο Μπιλμπάο. Πρόκειται για φωτογραφίες που ο ίδιος είχε τραβήξει από την πορεία των τελευταίων 10-15 ετών στα γήπεδα. Όλες τους ασπρόμαυρες, επιλογή του καλλιτέχνη για να προσδώσει μια άλλη δυναμική στο αποτέλεσμα, όλες τους στην ίδια διάσταση (1μ Χ 1,5μ) για να επικρατήσει η τάξη και η ομοιομορφία.

Φυσικό ήταν, μεταξύ αυτών των πανηγυρικών με την Αθλέτικ Μπιλμπάο κατά τον πρώτο τίτλο της ύστερα από 31 χρόνια και εκείνων από περιοδεία του με την Μπαρτσελόνα, να συμπεριληφθούν αρκετές που σχετίζονται με τη διπλή θητεία του στον Ολυμπιακό. Πρώτα τη σεζόν 2008-09 και κατόπιν κατά τη διετία 2010-2012. Η πιο χαρακτηριστική από αυτές ήταν -πιθανόν- από τη φιέστα κατάκτησης του πρωταθλήματος το 2012. Είχε τραβηχτεί από το πλάι κι διέθετε βάθος. Μέσα στις κορδέλες και στα κομφετί, διακρίνονταν ξεκάθαρα ο Βαγγέλης Μαρινάκης, ο Τζαμέλ Αμπντούν, ο Ζαν Μακούν και αρκετά πιο μέσα ο Αριέλ Ιμπαγάσα.

"Θα μπορούσα να πω χιλιάδες ιστορίες από έναν τόπο που -για να το θέσω κόσμια- ζουν το ποδόσφαιρο με πάθος", υποστήριζε ο Βαλβέρδε στον δημοσιογράφο Σιντ Λόου του Guardian, έχοντας συμπεράνει από την εμπειρία του στον Πειραιά πως αφενός "οι φίλαθλοι δεν πηγαίνουν στους αγώνες για να παρακολουθήσουν, αλλά για να συμμετάσχουν" αφετέρου "έρχεται το τέλος του κόσμου αν δεν νικήσεις το Σαββατοκύριακο".

Η άδεια θύρα του γηπέδου της Τούμπας, σε μια άλλη γωνιά του τοίχου, ήταν η ακριβώς αντίθετη όψη του ίδιου ελληνικού νομίσματος. Η ησυχία έναντι του θορύβου της κερκίδας, η απόλυτη σιγή απέναντι στην ένταση.

Στο κείμενό του για την έκθεση και την κουβέντα που είχαν οι δυο τους, ο Σιντ Λόου περιέγραφε τον Βαλβέρδε ως έναν προπονητή που διαθέτει την ικανότητα να αποδραματοποιεί το ποδόσφαιρο, να εξορθολογίζει, να φιλτράρει τον θόρυβο, να τον εξομαλύνει. Ο ίδιος ο έμπειρος τεχνικός δεν απέρριπτε το ενδεχόμενο "να μπω στον πειρασμό" της επιστροφής στους πάγκους. Ομολογούσε τότε ότι έχει απορρίψει προτάσεις, αλλά δεν θ' απέκλειε την εκδοχή μιας δουλειάς στην Αγγλία ή αλλού, αρκεί να "βρεθεί κάτι που να με παρακινεί". Προς το παρόν παραμένει εκτός. Θα 'ταν ευχής έργον να επανέλθει γρήγορα. Ούτως ή άλλως οι φωτογραφίες του Ισπανού αποτελούν καθρέπτη της αισθητικής του και το ποδόσφαιρο έχει ανάγκη τέτοιας οπτικής. Αχρωμάτιστης, φιλτραρισμένης, τετραγωνισμένης!