Οι δύο μεγάλες διαφορές Ολυμπιακού - ΠΑΟΚ κι η απόσταση της ΑΕΚ

Το παρελθόν είναι ο πρόλογος. Οι ομάδες δεν ξεκινούν από κοινή αφετηρία στη διεκδίκηση κάθε νέου πρωταθλήματος. Το τι έχει συμβεί την προηγούμενη σεζόν μπορεί να μην καθορίζει αυτήν που ξεκινάει, αλλά σίγουρα την επηρεάζει

Η Super League δεν αποτελεί εξαίρεση. Οι ομάδες αλλάξαν σε σχέση με πέρυσι, καθοριστικοί παίκτες αποχώρησαν: άλλα γκρουπ πάλεψαν για τον περσινό τίτλο, άλλα θα μονομαχήσουν φέτος. Ισχύει, αλλά όχι πως όλοι ξεκινούν από το μηδέν.

Όσα έγιναν πέρυσι αποτελούν τον πρόλογο, δεν καθορίζουν απόλυτα το μέλλον, αλλά το οριοθετούν. Μ'αυτά στο μυαλό και με τη Super League να επανεκκινεί το Σαββατοκύριακο μετά τη διακοπή, θα επιχειρήσουμε να δούμε αυτά τα όρια.

Η Opta καλύπτει το φετινό πρωτάθλημα για λογαριασμό του SPORT24, αλλά έχουμε στη διάθεσή μας όλα τα στοιχεία και για την περσινή χρονιά, ακριβώς για να μπορούμε να πάρουμε απαντήσεις και να κάνουμε συγκρίσεις όσο θα προχωράει η φετινή σεζόν.

Τι έκανε πέρυσι η ομάδα σας στο πρωτάθλημα; Που τα πήγε καλά και που όχι; Τι έκανε εμφανώς καλύτερα από τους υπόλοιπους ο Ολυμπιακός, τι πρέπει να βελτιώσει ο ΠΑΟΚ και πόσο μακριά είναι η ΑΕΚ;

Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Ξεκινάμε με μια συνολική ματιά στο τι έγινε πέρυσι. Πάμε να δούμε τις επιδόσεις των ομάδων μετά και το τέλος των play-offs/outs με τη βοήθεια των xGoals. Το επόμενο γράφημα έχει άμυνα και επίθεση μαζί. Στον οριζόντιο άξονα έχουμε τα xGoals Υπέρ, δηλαδή τις ευκαιρίες για γκολ που είχε κάθε ομάδα ανά αγώνα και στον κάθετο έχουμε τα xGoals Κατά, δηλαδή τις ευκαιρίες που δέχεται ανά αγώνα.

Όσο πιο δεξιά είναι μια ομάδα, τόσο καλύτερη ήταν στην επίθεση και όσο πιο χαμηλά τόσο καλύτερη στην άμυνα. Οι δύο διακεκομμένες γραμμές υποδηλώνουν τους μέσους όρους πρωταθλήματος, βοηθούν για να έχετε μια καλύτερη αίσθηση του που “κατατάσσονται” οι ομάδες βάσει των επιδόσεών τους.

Ολυμπιακός και ΠΑΟΚ κάτω δεξιά, μακριά από όλους. Ο Δικέφαλος ελάχιστα πιο μπροστά στην επιθετική απειλή, αλλά οι πρωταθλητές με σημαντικά καλύτερη αμυντική λειτουργία. Στα xGoals Υπέρ οι δύο ομάδες ήταν κοντά (1.57 ο ΠΑΟΚ, 1.56 ο Ολυμπιακός), αλλά σ’αυτά που επέτρεπαν στον αντίπαλο ο Ολυμπιακός έσπασε τα κοντέρ: μόλις 0.56 παθητικό ανά αγώνα, πολύ μπροστά από το 0.70 του ΠΑΟΚ.

Η ΑΕΚ ήταν κοντά στην άμυνα του ΠΑΟΚ (0.70 xG παθητικό ανά αγώνα), αλλά πολύ μακριά από τους δύο πρώτους στην επίθεση, με 1.22 xG υπέρ της ανά παιχνίδι.

Μακριά από Ολυμπιακό και ΠΑΟΚ, αλλά μακριά και από τους από κάτω της στη βαθμολογία: ο Παναθηναϊκός ήταν σχετικά καλός στην άμυνα, αλλά κάτω από τον μέσο όρο του πρωταθλήματος στην επίθεση(!), ενώ Άρης και ΟΦΗ ίσα που μπήκαν στην “καλή” πλευρά της επίθεσης, αλλά δεν γλίτωσαν την κακή πλευρά της άμυνας.

Ο ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ ΕΞΙ ΓΚΟΛ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ, Ο ΠΑΟΚ ΕΠΤΑ ΛΙΓΟΤΕΡΑ

Πάμε να εστιάσουμε στους πέντε μεγάλους και να δούμε τι συνέβη με την αποτελεσματικότητα. Το σημαντικό στην επίθεση είναι η απειλή, αλλά τα αποτελέσματα επηρεάζονται από την αποτελεσματικότητα. Είδαμε τι έκαναν οι ομάδες στη δημιουργία, πάμε να δούμε και τι έκαναν στο τελείωμα των φάσεων που έφτιαξαν.

Στο επόμενο γράφημα έχουμε στις γαλάζιες μπάρες τα συνολικά xG των ομάδων στο περσινό πρωτάθλημα και στις κόκκινες τα γκολ τους, χωρίς να μετράμε πέναλτι και αυτογκόλ. Με λίγα λόγια, τα γκολ που θα “έπρεπε” να βάλουν με βάση τις ευκαιρίες τους κι αυτά που έβαλαν τελικά.

Νά’τη η πρώτη μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε ΠΑΟΚ και Ολυμπιακό. Όπως είδαμε και στο προηγούμενο γράφημα, οι δύο πρωτοπόροι ήταν πολύ κοντά στην επιθετική απειλή, αλλά τώρα βλέπουμε σημαντική απόσταση στην αποτελεσματικότητα.

Ο Ολυμπιακός με ευκαιρίες για 56 γκολ έβαλε 62, την ώρα που ο ΠΑΟΚ με ευκαιρίες για 57 γκολ έβαλε μόλις 50. Οι ερυθρόλευκοι μέσω της αποτελεσματικότητας/ρέντας έβαλαν έξι παραπάνω από τα προσδοκώμενα, οι ασπρόμαυροι έχασαν επτά γκολ με αναποτελεσματικότητα/γκίνια.

Η επιθετική απειλή μεταξύ των δύο ομάδων ήταν στα ίσα, αλλά η αποτελεσματικότητα έφερε ένα άνοιγμα 12 τερμάτων ανάμεσα σε Ολυμπιακό και ΠΑΟΚ.

Καμία άλλη ομάδα του Top5 δεν είχε τόσο μεγάλο overperformance όσο ο Ολυμπιακός και καμία άλλη δεν είχε το underperfomance του ΠΑΟΚ. Κι εδώ αξίζει να εμβαθύνουμε.

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΑΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Το πρώτο που πρέπει να σημειώσουμε είναι πως το overperformance και το underperformance ΔΕΝ είναι πάγιες καταστάσεις. Είναι φόρμα/γκίνια, δεν έχει σχέση με την κλάση των παικτών. Πιστεύουμε πως κάποιοι είναι κίλερ και κάποιοι άλλοι είναι χασογκόληδες, αλλά η πραγματικότητα είναι πως ακόμα και οι καλύτεροι φορ στον κόσμο απλώς βάζουν αυτά που “πρέπει”.

Μπορεί μια σεζόν να έχουν τη φόρμα να βάλουν περισσότερα ή μπορεί μια σεζόν να έχουν γκίνια και να βάλουν λιγότερα. Συμβαίνει, αλλά δεν κρατάει: σε βάθος χρόνου, το πράγμα θα “διορθωθεί”. Είναι σπάνιες οι περιπτώσεις (λέγε με Μέσι) που παίκτες μπορούν σταθερά, κάθε χρόνο, να βάζουν πολλά περισσότερα γκολ απ’αυτά που θα “έπρεπε” βάσει των ευκαιριών τους.

Με λίγα λόγια, δεν είναι βέβαιο πως ο Ολυμπιακός θα βάλει και φέτος έξι γκολ περισσότερα, δεν είναι βέβαιο πως πάλι ο ΠΑΟΚ θα βάλει επτά λιγότερα.

Ο ΑΡΑΜΠΙ ΚΑΙ Η ΑΣΤΟΧΙΑ ΠΕΛΚΑ, ΜΠΙΣΕΣΒΑΡ, ΛΗΜΝΙΟΥ

Αξίζει όμως να δούμε τι συνέβη πέρυσι. Ο Ολυμπιακός οφείλει εν πολλοίς τα +6 γκολ στους δύο φορ του. Ο Αραμπί προσέθεσε τέσσερα γκολ πάνω από τα expected και ο Χασάν πρόλαβε να βάλει κι αυτός δύο περισσότερα από τα προσδοκώμενα. Τι συνέβη στον ΠΑΟΚ;

Στον Δικέφαλο δεν φταίνε οι φορ. Σβιντέρσκι και Άκπομ ήταν τίμιοι, έβαλαν αυτά που έπρεπε. “Πληγή” στην αποτελεσματικότητα ήταν ο Πέλκας και ο Μπίσεσβαρ. Ο Πέλκας έβαλε τρία γκολ λιγότερα απ’αυτά που θα έπρεπε και ο Μπίσεσβαρ τέσσερα λιγότερα.

Γενικά στον ΠΑΟΚ υπήρχε θέμα με τις μεγάλες ευκαιρίες. Οι δύο φορ, Σβιντέρσκι και Άκπομ έβαλαν 12 γκολ σε 22 μεγάλες ευκαιρίες, ένα πολύ καλό ποσοστό του 55%. Όμως, η τριάδα Πέλκας, Μπίσεσβαρ, Λημνιός τα έκανε μούσκεμα. Οι τρεις τους είχαν 25 μεγάλες ευκαιρίες για γκολ και σε αυτές βρήκαν δίχτυα μόνο έξι(!) φορές. Τραγική ευστοχία, μόλις 24%.

Το πρώτο πράγμα που θα θέλει να διατηρήσει φέτος ο Ολυμπιακός στην επίθεση είναι η σταθερότητα στην απειλή και, αν γίνεται, ίδια επίπεδα overperformance. Το πρώτο πράγμα που θα θέλει να βελτιώσει ο ΠΑΟΚ είναι η αποτελεσματικότητα μπροστά από τις αντίπαλες εστίες.

Η ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΗΝ ΑΜΥΝΑ: ΚΥΡΙΑΡΧΟΣ ΠΑΛΙ Ο ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ

Πάμε και στην άμυνα. Πρώτα η κοινή ματιά και στις πέντε μεγάλες ομάδες. Οι γαλάζιες μπάρες έχουν τα γκολ που θα “έπρεπε” να φάει κάθε ομάδα με βάση τις ευκαιρίες του αντιπάλου και οι κόκκινες έχουν αυτά που δέχθηκε τελικά, πάλι χωρίς να υπολογίζουμε πέναλτι ή αυτογκόλ.

Ο Ολυμπιακός είχε και την καλύτερη αμυντική επίδοση, αφού δέχθηκε ευκαιρίες για μόλις 20 γκολ, αλλά και την καλύτερη ρέντα/αποτελεσματικότητα, αφού τελικά οι ερυθρόλευκοι έφαγαν μόνο 14 γκολ.

ΠΑΟΚ, ΑΕΚ και Παναθηναϊκός έφαγαν πάνω-κάτω αυτά που “έπρεπε” με βάση τις ευκαιρίες των αντιπάλων και ο Άρης έζησε δράμα. Οι κίτρινοι είχαν μακράν τη χειρότερη αμυντική επίδοση, αφού δέχθηκαν ευκαιρίες για 37 γκολ παθητικό, και σε αυτήν προσέθεσαν και τη χειρότερη αποτελεσματικότητα, αφού έφαγαν 45 γκολ, οκτώ γκολ περισσότερα από τα expected.

Ο ΣΑ ΚΑΙ Η ΜΑΥΡΗ ΤΡΥΠΑ ΤΟΥ ΑΡΗ

Απαντήσεις στο θέμα της αποτελεσματικότητας έχουμε δώσει. Μια ομάδα μπορεί να δεχθεί περισσότερα ή λιγότερα απ’αυτά που πρέπει εξαιτίας γκίνιας, επειδή οι αντίπαλοι τα στέλνουν όλα έξω ή όλα στο παραθυράκι. Όμως, πάντα παίζει ρόλο και το τι κάνουν οι τερματοφύλακες.

Πριν δύο εβδομάδες είδαμε στο θέμα που κάναμε ειδικά για τους τερματοφύλακες πως ο Σάσα δέχθηκε τέσσερα γκολ λιγότερα απ’αυτά που θα έπρεπε με βάση τις τελικές που πήγαν στην εστία του, την ώρα που Κουέστα και Έμαν ήταν ανοιχτή πληγή για τον Άρη: πάνω από 12 περισσότερα με βάση αυτά που πήγαν στην εστία τους.

ΜΑΚΡΑΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ Η ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ

Όμως, το ζητούμενο είναι οι επιδόσεις των ομάδων συνολικά, το μέγεθος της απειλής που επιτρέπουν στον αντίπαλο. Ακόμα κι αν βγάλουμε από το κάδρο τις επιδόσεις των τερματοφυλάκων, η εικόνα στην αμυντική συμπεριφορά δίνει ξεκάθαρο προβάδισμα στον Ολυμπιακό.

Οι ερυθρόλευκοι με μόλις 20 xG Κατά είναι πολύ μακριά από τον ΠΑΟΚ (25), την ΑΕΚ (28) και τον Παναθηναϊκό (30). Και εντυπωσιάζουν ακόμα περισσότερο αν ρίξουμε μια ματιά στις τελικές των αντιπάλων.

ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΤΕΛΙΚΕΣ, ΣΧΕΔΟΝ ΑΝΥΠΑΡΚΤΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

Το επόμενο γράφημα κάνει αυτό ακριβώς. Στον οριζόντιο άξονα έχουμε την ποσότητα των τελικών που δέχονταν ανά αγώνα οι ομάδες: όσο πιο αριστερά είναι μια ομάδα, τόσο λιγότερες τελικές έκαναν σε κάθε ματς οι αντίπαλοί της. Στον κάθετο άξονα βλέπετε την επικινδυνότητα των τελικών: όσο πιο κάτω είναι μια ομάδα, τόσο λιγότερες πιθανότητες για γκολ είχαν κατά μέσο όρο οι τελικές των αντιπάλων.

Ο Ολυμπιακός πέρυσι έσπασε τα κοντέρ. Η ομάδα του Μαρτίνς δεχόταν τις λιγότερες τελικές, 7.7 ανά παιχνίδι, αλλά το εντυπωσιακό ήταν το πόσο ακίνδυνες ήταν. Κάθε τελική των αντιπάλων των ερυθρόλευκων είχε κατά μέσο όρο 7.3% πιθανότητες να γίνει γκολ, την ώρα που ο μέσος όρος του πρωταθλήματος ήταν 9.2%.

ΠΑΟΚ και ΑΕΚ είχαν τη 2η και 3η καλύτερη επίδοση στον αριθμό των τελικών που δέχονταν, με 8.3 και 8.5 αντίστοιχα. Όμως, απείχαν πολύ στην επικινδυνότητα: κάθε τελική των αντιπάλων του Δικέφαλου είχε 8.4% πιθανότητες να γίνει γκολ και για την ΑΕΚ το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 9.1%, κοντά στον μέσο όρο του πρωταθλήματος.

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ

Αν ο Ολυμπιακός διατηρήσει αυτήν την εικόνα και φέτος, θα είναι πολύ δύσκολο να τον πιάσουν οι ομάδες που τον κυνηγούν. Πως όμως το πετυχαίνει αυτό η ομάδα του Μαρτίνς;

Πως ο Ολυμπιακός δέχεται τόσο λίγες τελικές και ταυτόχρονα τόσο ακίνδυνες; Την πρώτη απάντηση την ψάχνεις με μια ματιά στην κατοχή, που είναι πλέον κατανοητό πως είναι ο Νο1 τρόπος να έχεις αμυντική ασφάλεια.

Ο Ολυμπιακός τελείωσε τη σεζόν με μέσο όρο κατοχής το 60%, ο ΠΑΟΚ ήταν δεύτερος με 57%. Μικρή διαφορά για να πει κανείς πως εκεί βρίσκεται το μυστικό των ερυθρόλευκων.

ΠΡΩΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΙΕΣΗ ΨΗΛΑ, ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΣΟ ΟΡΟ Ο ΠΑΟΚ

Η απάντηση βρίσκεται στην πίεση και μάλιστα στην πίεση ψηλά. Αυτό κάνουν καλά οι σύγχρονες ομάδες για να βρίσκουν με κλέψιμο επιθέσεις απέναντι σε ανοργάνωτη άμυνα και ταυτόχρονα να κρατούν τον αντίπαλο μακριά. Όλοι έχουν την άμυνα ψηλά κι αυτό πρέπει να συνδυάζεται με πίεση στην μπάλα, ακόμα και πολύ ψηλά στο γήπεδο.

Τι έκαναν πέρυσι σ’αυτόν τον τομέα οι ομάδες; Η Opta μας δίνει τη δυνατότητα να πάρουμε απαντήσεις για πρώτη φορά ακόμα και σε αυτόν, τον αρκετά εξειδικευμένο τομέα του παιχνιδιού. Στο επόμενο γράφημα έχουμε τις φορές που οι ομάδες κέρδισαν νέα κατοχή στο τελευταίο τρίτο του γηπέδου, δηλαδή στην επίθεσή τους.

Μακράν πρώτος ο Ολυμπιακός με 138 κερδισμένες κατοχές στην επίθεση, ακολουθούν Άρης και ΑΕΚ. Ο ΠΑΟΚ όχι μόνο δεν βρίσκεται στις πρώτες έξι ομάδες, αλλά με 109 κερδισμένες κατοχές ο Δικέφαλος είναι κάτω ακόμα κι από τον μέσο όρο του πρωταθλήματος.

Η πίεση ψηλά είναι κομβικό στοιχείο για την εξάλειψη της απειλής από τον αντίπαλο, αν βέβαια γίνεται σωστά στο γήπεδο. Κι αυτό είναι ένα στοιχείο στο οποίο σίγουρα χρειάζεται βελτίωση ο ΠΑΟΚ.

Ο Ολυμπιακός εξακολουθεί και φέτος να το κάνει καλά και αποτελεσματικά. Έχουν παιχτεί λίγοι αγώνες, αλλά η ομάδα του Μαρτίνς έχει ήδη 20 κερδισμένες κατοχές στην επίθεση. Και είναι πρωτη στη φετινή λίστα του πρωταθλήματος, παρότι έχει παίξει έναν αγώνα λιγότερο.