Ολυμπιακός: Ο Ζοζέ Ανιγκό είναι ένα βουνό μαθημένο απ' τα χιόνια

Βλέποντας την πορεία της Ολιμπίκ Μαρσέιγ στον 21ο αιώνα, θαρρείς πως παραμένει κολλημένη στον προηγούμενο, πως η εξέλιξη που συνεπήρε το ποδόσφαιρο γενικά, το ποδόσφαιρο στη Γαλλία ειδικότερα, δεν άγγιξε, δεν άλλαξε το καμάρι, το μαράζι της Μασσαλίας και των Μασσαλών.

Ένα πρωτάθλημα, το 2010. Τρεις συμμετοχές σε (όλοι χαμένοι) τελικούς Κυπέλλου, ισάριθμες κατακτήσεις του Λιγκ Καπ και άλλες δύο παρουσίες σε (επίσης χαμένους) τελικούς Europa League.

Γι' αλλού και για άλλους, απολογισμός ικανός να θρέψει γενιές. Για τους Μαρσεγέζους, αυτός ο απολογισμός του (κοντά) τετάρτου του αιώνα μας, ούτε που αποτελεί βάση αποδοχής.

Από αυτά τα, μόλις, μετρημένα εννιά ορόσημα - αν και η εξέδρα μόνο τα κερδισμένα αντιλαμβάνεται ως τέτοια - ο Ζοζέ Ανιγκό απουσίαζε από το οργανόγραμμα της Ολιμπίκ μόνο από το τελευταίο, τον τελικό του Europa League του 2018. Σε όλα τα υπόλοιπα ήταν εκεί. Ως προπονητής, μόνο σε ένα, στον τελικό του Κυπέλλου UEFA του 2004.

Το club, από διάφορα πόστα, το υπηρέτησε 26 χρόνια. Γέννημα θρέμμα Μαρσεγέζος, παιδί Ισπανών μεταναστών, οι οποίοι κυνηγημένοι από το καθεστώς του Φράνκο βρήκαν -κυριολεκτικά- λιμάνι στη Μασσαλία. Κακά τα ψέματα, άλλος που να μπορούσε να ταιριάξει καλύτερα στο ιδιαίτερο, απόλυτα ξεχωριστό στη Γαλλία (και όχι μόνο δηλαδή), κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον του συλλόγου, από έναν δικό του άνθρωπο, δύσκολα θα βρίσκονταν.

Στη Μασσαλία, είτε είναι ο δρόμος είτε είναι η μέρα είτε είναι η νύχτα είτε είναι η Ολιμπίκ είτε οτιδήποτε αφορά τον τόπο, είναι αποδοτικότερο, τα όποια θέματα που προκύπτουν να τα διαχειρίζονται ντόπιοι, χωρίς τούτο να έχει ή να κρύβει το παραμικρό σοβινιστικό υπόβαθρο. Κάθε άλλο.

Ο Ντρογκμπά, ο Μπαρτέζ, ο Ντεσάν η άνοδος, το δράμα και η εξορία

Ξεκίνησε ως ποδοσφαιριστής από τα φυτωριακά τμήματα των Φωκαών στα μέσα της δεκαετίας του '70. Δύσκολα χρόνια. Τα βίωσε αμέσως, μιας και στην πρώτη επαγγελματική χρονιά του, η Ολιμπίκ υποβιβάστηκε (1980), αντιμετωπίζοντας ακόμη χειρότερα, ως και το φάσμα της διάλυσης.

Μια φουρνιά όμως πιτσιρικάδων οι μόνοι που (απ)έμειναν, δεχόμενοι τότε τις λογιών λογιών αντιξοότητες, ήταν αυτή που έβγαλε το club από τις στάχτες, φέρνοντάς το ξανά στα σαλόνια μετά από τέσσερα χρόνια και κερδίζοντας -εσαεί- αναγνώριση, αποδοχή και ευγνωμοσύνη.

Για το Σαμπιονά, κακά τα ψέματα -το παραδέχεται άλλωστε και ο ίδιος- δεν ήταν. Και έτσι, ο δυναμικός, κάτι άλλο δεν είχε να επιδείξει ως ποδοσφαιριστής, κεντρικός αμυντικός ούτε και έπαιξε πολύ, ούτε και έμεινε πολύ μετά τον προβιβασμό στο Βελοντρόμ.

Από τα τοπικά ξεκίνησε την προπονητική του σταδιοδρομία όταν κρέμασε τα παπούτσια του, γρήγορα όμως συνάντησε το πεπρωμένο του, μπαίνοντας στο προπονητικό επιτελείο των Φωκαών.

Είχε τις λογιών λογιών επαφές, γρήγορα εδραιώθηκε παρότι υπεύθυνος αρχικά των ακαδημιών, παίρνοντας τα τέσσερα πρώτα του παιχνίδια στον πάγκο ως υπηρεσιακός τεχνικός στο ξεκίνημα της σεζόν 2001-02.

Για τα καλά επέστρεψε μετά την απόλυσή του Αλέν Περέν, τον Ιανουάριο του 2004. Τότε, με τον (κατά τον ίδιο κορυφαίο που έχει ζήσει ποτέ σε αποδυτήρια ομάδας) Ντιντιέ Ντρογκμπά να οργιάζει και αποκλείοντας Λίβερπουλ, Ίντερ, Νιουκάστλ, οδήγησε την Ολιμπίκ στο τελικό του (τότε) Κυπέλλου UEFA, χάνοντας από τη Βαλένθια.

Ακόμη αναλογίζεται την αποβολή του Φαμπιάν Μπαρτέζ και το πέναλτι με το οποίο προηγήθηκαν οι "νυχτερίδες". Παρέμεινε στον πάγκο και για την επόμενη σεζόν, με το που μπήκε όμως ο Νοέμβριος παραιτήθηκε.

Δεν απομακρύνθηκε όμως, ενδεικτικό και αυτό του πόσο εδραιωμένος ήταν εντός του club. Τόσο που έγινε αθλητικός διευθυντής της ΟΜ, πόστο που θεωρεί το ιδανικότερο και θητεία που εκτιμά ως την πλέον επιτυχημένη της ποδοσφαιρικής καριέρας του.

Έφερε στη Μασσαλία τον Φρανκ Ριμπερί, τον Μαμαντού Νιάνγκ, τον Ματιέ Βαλμπουενά, τον Στιβ Μανταντά και τον Μαμαντού Σαμασά (ενώ ως προπονητής είχε εισηγηθεί την προσθήκη του Σαμπρί Λαμουσί), με την Ολιμπίκ να κατακτά το τελευταίο της πρωτάθλημα το 2010 και να έχει έκτοτε τις τρεις διαδοχικές κατακτήσεις του Λιγκ Καπ.

Αλλά η αύρα, το πνιγηρό και συνήθως αφόρητο περιβάλλον στο club, λειτουργεί με περίεργους, μασσαλιώτικους και μόνο κανόνες. Μετά την τελευταία (2012) λοιπόν κατάκτηση, ο Ανιγκό τα "έσπασε" με τον Ντιντιέ Ντεσάν, ο νυν εκλέκτορας της Γαλλίας αποχώρησε και παρότι ο αθλητικός διευθυντής έγινε το επίκεντρο ερευνών για κατάχρηση πόρων, αλλά και για εκβιασμό από έναν παλιό συμπαίκτη του, μέλους της τοπικής μαφίας.

Όταν χρειάστηκε, τον Δεκέμβριο του '13, επέστρεψε στον πάγκο, για να βάλει πλάτη μετά την απομάκρυνση του Ελί Μπο, ανακοινώνοντας έγκαιρα πως η επικείμενη άφιξη, καλοκαίρι '14, του Μαρσέλο Μπιέλσα, θα τερμάτιζε και τη δική του θητεία ως αθλητικός διευθυντής.

Η καθημερινότητα πια (του) είχε γίνει ανυπόφορη. Καταλυτικό ρόλο διαδραμάτισε η προσωπική του τραγωδία μιας και τον Σεπτέμβριο του '13 ο γιος του, Αντριέν (ένας από τα έξι παιδιά που έκανε στους δυο του γάμους) εκτελέστηκε στο αυτοκίνητό του, σε μια εγκληματική ενέργεια που θεωρήθηκε απότοκο ξεκαθαρίσματος λογαριασμών.

Η πόλη, πλέον, δεν τον σήκωνε, ούτε και η καθημερινότητα της Ολιμπίκ. Έτσι, χρίστηκε υπεύθυνος του τμήματος scouting στην Αφρική και πέρασε… απέναντι, στην Καζαμπλάνκα, μένοντας εκεί μόνιμα, αξιοποιώντας και τον παχυλότατο μισθό -70.000 μεικτά μηνιαίως- που εξασφάλισε και που δεδομένων των συνθηκών που άφηνε, προκάλεσε περισσότερο.

Παράλληλα δοκίμασε για ένα φεγγάρι μια επιστροφή στους πάγκους, αναλαμβάνοντας την Εσπεράνς της Τυνησίας για επτά παιχνίδια όλα κι όλα, με τη διοικητική αλλαγή στην Ολιμπίκ και την αγορά της, φθινόπωρο του '16, από τον Αμερικανό Φρανκ ΜακΚορτ να βάζει τίτλους τέλους στην πολυεπίπεδη σχέση με του με το club ύστερα από κοντά τρεις δεκαετίες.

Η Ελλάδα, τα σκυλιά, ο ήλιος, ο Ιωαννίδης, ο Νίκας, ο Ελ Αραμπί, ο Βαλμπουενά και ο Ολυμπιακός

Στην Ελλάδα εμφανίστηκε το καλοκαίρι του '17, αναλαμβάνοντας την τεχνική ηγεσία του Λεβαδειακού. Έφερε τον (37χρονο έστω) Μπραντάο, αλλά και το περίφημο CANAL+ για ένα οδοιπορικό στη ζωή και στην καθημερινότητά του στη Βοιωτία, οι βόλτες με τα έξι σκυλιά του έγιναν trademark στην πόλη, έσωσε άνετα τους "πράσινους", στάζοντας μέλι για τον Πέτρο Γιακουμάκη χωρίς από τότε να κρύβει την πίστη του για το ταλέντο δύο 17χρονων: του Φώτη Ιωαννίδη και του Γιώργου Νίκα.

Τον Ιωαννίδη προσπάθησε να τον πάρει και στο Νότιγχαμ, αλλά η συμφωνία του διεθνή επιθετικού με τον Παναθηναϊκό, καλοκαίρι πια του '20, δεν "έσπαγε".

Πόθεν Νότιγχαμ; Παρότι δήλωνε ερωτευμένος με τη Λιβαδειά, παρότι επιτυχημένος εκεί, δεν ανανέωσε την παραμονή του, κατηφορίζοντας στον Πανιώνιο (καλοκαίρι '18). Θρυλική η αγάπη του για τον ήλιο (και την ηλιοθεραπεία), δεν τον... χόρτασε στην Πλατεία φεύγοντας μετά από 12 αγωνιστικές (και μια ήττα στη Λάρισα).

Αυτή ήταν και η τελευταία του προπονητική θητεία. Το φθινόπωρο του '19 άρχισε η σχέση με του την ευρύτερη "ερυθρόλευκη" κοινότητα, μιας και χρίστηκε επικεφαλής scouting στη Νότιγχαμ Φόρεστ. Δεν μακροημέρευσε στη Γηραιά Αλβιόνα, δεν έπαψε όμως να λειτουργεί συμβουλευτικά και παρασκηνιακά σε διάφορα μεταγραφικά θέματα, τόσο των "κόκκινων" στο Νησί όσο και του Ολυμπιακού.

Πιστώνεται τις συμφωνίες με Ελ Αραμπί, Βαλμπουενά και την αρπαγή του Αγκιμπού Καμαρά, με τον ρόλο του στους πρωταθλητές Ελλάδας να επισημοποιείται και αναδεικνύεται τον περασμένο Ιανουάριο οπότε και ανέλαβε διευθυντής των ακαδημιών.

Οι φουρτούνες του περασμένου καλοκαιρού αύξησαν και τις αρμοδιότητές του, μιας και κρίθηκε ο κατάλληλος ώστε να πλαισιώσει τον επανακάμψαντα στον πάγκο Μίτσελ, αναλαμβάνοντας παράλληλα και τεχνικός διευθυντής, μα πρακτικά όντας παντού στην καθημερινότητα, στα.. πάντα όλα του συλλόγου.

Και αυτό ουσιαστικά ήταν και το πασαπόρτι για τη σημερινή επιστροφή του Μαρσεγέζου στους πάγκους. Σε επίσης πολύ απαιτητική, πολύ πιεστική κατάσταση. Μαθημένος είναι, το μόνο σίγουρο.

Ύστερα από τόσα χρόνια σε ανάλογο περιβάλλον, δεν χρειάζεται εξήγηση από και προς κανέναν πως στη συγκεκριμένη περίπτωση, το ουδέν μονιμότερο του προσωρινού, εδώ, δεν ισχύει. Πρόκειται για πρόσκαιρη λύση, αποδεκτή υπό τις δεδομένες συνθήκες.

Αν θα είναι για ένα παιχνίδι, το μεθαυριανό κόντρα στον ΠΑΟΚ, αν θα είναι για δύο, με το κυριακάτικο ντέρμπι της Λεωφόρου να ακολουθεί, αν διατηρηθεί σε όλα τα play offs, ο χρόνος και τα αποτελέσματα θα δείξουν.