Στάδιον ΑΕΚ - 2/11/1930: 83 χρόνια από τα εγκαίνια του Νίκος Γκούμας

Στην καρδιά της Νέας Φιλαδέλφειας, στις οδούς Φωκών, Πατριάρχου Κωνσταντίνου, Καππαδοκίας και Αττάλειας, κατασκευάστηκε σιγά σιγά το Στάδιον της ΑΕΚ, γνωστό και ως "Στάδιο της Νέας Φιλαδέλφειας". Τα "θεμέλια" του γηπέδου μπήκαν μέσα σε μια νύκτα κυριολεκτικά, όταν 100 περίπου πρόσφυγες, υπό το φως του φεγγαριού δημιούργησαν ένα χωράφι που είχε παραδοθεί στους πρόσφυγες σε αθλητικό χώρο.

Η αρχική όψη που θύμιζε γήπεδο, ήταν το 1930, όταν και διεξήχθη ο πρώτος αγώνας ανάμεσα στην ΑΕΚ και τον Ολυμπιακό με τελικό σκορ 2-2 και σκόρερ τους Ηλιάσκο στο 3' και το 49' και Ανδριανόπουλο στο 22' και το 60'. Τα επίσημα εγκαίνια έγιναν το 1962.

Η αρχή του Σταδίου

Από την αρχή της δημιουργίας του, χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά από την ΑΕΚ και ως το 1978 το γήπεδο ήταν σε σχήμα πετάλου, χωρίς δηλαδή να υπάρχει κερκίδα στην θέση της Σκεπαστής. Την επόμενη χρονιά κτίστηκε μια δυόροφη κερκίδα, μετατρέποντας το στο μεγαλύτερο ιδιόκτητο στάδιο της εποχής εκείνης στην Αθήνα, αλλά και γενικότερα στην Ελλάδα.

Οι εργάτες στο Στάδιον της ΑΕΚ

Πρόκειται για τις θύρες 8-12 (επάνω διάζωμα) και 9-11 (κάτω διάζωμα) το "σπίτι" των οργανωμένων φιλάθλων της Ένωσης. Στα εγκαίνια του συγκεκριμένου έργου, η ΑΕΚ υποδέχτηκε τον Παναθηναϊκό για το πρωτάθλημα και έχασε με 1-0 με γκολ του Περουβιανού Όρε.

Το γήπεδο της ΑΕΚ, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, πήρε το όνομα του ιστορικού προέδρου του δικεφάλου, Νίκο Γκούμα. Συνολικά η χωρητικότητα έφτανε τους 35000 θεατές, ενώ με την τοποθέτηση καθισμάτων το 1998 ο αριθμός μειώθηκε στους 24.729.

Σεισμός του '99: Η αρχή του τέλους

Την 7η Σεπτεμβρίου του 1999, η Αθήνα έζησε τον δολοφονικό εγκέλαδο των 5,9 ρίχτερ που χτύπησε στα θεμέλια και το "Νίκος Γκούμας". Αυτή ήταν η αρχή του τέλους, καθώς το γήπεδο υπέστη σοβαρές ζημιές, οι οποίες καθιστούσαν αδύνατο την διεξαγωγή αγώνων με την συμμετοχή φιλάθλων σε όλες τις κερκίδες..

Αρχικά εμφανίστηκε ως ιδέα η αναστήλωση του, αλλά γρήγορα γρήγορα ο τότε πρόεδρος της Ερασιτεχνικής ΑΕΚ, Γιάννης Γρανίτσας, το 2002 έβαλε μπροστά το σχέδιο του γκρεμίσματος και της ανακατασκευής του από την αρχή. Εγιναν ορισμένες επισκευές, αλλά ήταν ξεκαθάρο ότι το πλήρωμα του χρόνου είχε πλέον φτάσει για το ιστορικό Στάδιο του "δικεφάλου".

Πρώτη εικόνα της διώροφης εξέδρας από την εξωτερική πρόσοψη

Με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, ο κ. Γρανίτσας κατάφερε να εντάξει την κατασκευή του καινούργιου γηπέδου στο Φάκελο των Αγώνων του 2004. Τελευταίος αγώνας ήταν στις 3 Μαΐου με αντίπαλο τον Άρη (4-0) με τον Ίλια Ίβιτς να πετυχαίνει το τελευταίο γκολ της ΑΕΚ στο συγκεκριμένο γήπεδο. Προπονητής της ομάδας, ήταν ο Ντούσαν Μπάγεβιτς.

Η απόφαση γκρεμίσματος του Σταδίου ήταν γνωστή, με αποτέλεσμα στην λήξη του συγκεκριμένου αγώνα, ο κόσμος να μπει μέσα στον αγωνιστικό χώρο και να "λεηλατήσει" το γήπεδο προκειμένου να πάρει κάποιο ιστορικό κειμήλιο από το Νίκος Γκούμας.

Οι μπουλντόζες μπροστά στην Σκεπαστή πριν την κατεδάφιση

Η κατεδάφιση του Ναού

Στις 5 Μαΐου του 2003 οι μπουλντόζες μπήκαν στο "Νίκος Γκούμας" και η κατεδάφιση ξεκίνησε άρχισε. Οι θύρες 21 και 24 ήταν οι πρώτες που κατεδαφίστηκαν για να ακολουθήσει το ολοκληρωτικό γκρέμισμα λίγους μήνες μετά.

Χαλάσματα στην 21

Το όνειρο άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά, αλλά...

Οι 131 και το ΣτΕ

Τα πάντα ανατράπηκαν, όταν οι 131 δημότες της Νέας Φιλαδέλφειας προχώρησαν σε προσφυγή κατά των σχεδίων Γρανίτσα, ζητώντας να ακυρωθεί η υπουργική απόφαση του 2003, με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για την ανέγερση του νέου σταδίου και του πολυλειτουργικού κέντρου της ΑΕΚ.

Το ΣτΕ (Συμβούλιο της Επικρατείας) τους δικαίωσε και άναψε "κόκκινο" φως στην κατασκευή νέου γηπέδου στην περιοχή της Νέας Φιλαδέλφειας, κρίνοντας ως αντισυνταγματικό και αντίθετο στην ευρωπαϊκή ομοσπονδία το σχέδιο του προέδρου της Ερασιτεχνικής. Γιάννη Γρανίτσα για την ανέγερση της νέας έδρας της "Ενωσης" στην συγκεκριμένη περιοχή.

Δέκα χρόνια χωρίς σπίτι

Τον Μάιο του 2013 συμπληρώθηκαν 10 χρόνια που η ΑΕΚ είναι άστεγη και πρόσφυγας στην ίδια της την πόλη. Η περιουσία της, χάθηκε και το μόνο που θυμίζει το παλιό στάδιο, είναι τα θεμέλια της Σκεπαστής, που διακρίνονται ανάμεσα σε ξερόχορτα.

Τα γκρεμισμένα θεμέλια ανάμεσα στα ξερά χόρτα

Το γκρέμισμα του Νίκος Γκούμας, ήταν με διαφορά ένα βάναυσο χτύπημα στην ιστορία της ΑΕΚ, που αλλοίωσε το DNA του δικεφάλου και από πρωταγωνίστρια ομάδα, συμβιβάστηκε με όλες τις θέσεις πλην της πρώτης.

Έρχεται... η "Αγιά Σοφιά"

Όμως, με την συμπλήρωση της δεκαετίας, η ΑΕΚ βρίσκεται πιο κοντά από ποτέ στην δημιουργία του νέου της γηπέδου, στα ιστορικά χώματα της Νέας Φιλαδέλφειας, της Γης που απέκτησαν οι πρόσφυγες από την Κωνσταντινούπολη.

Ο νυν διοικητικός ηγέτης του δικεφάλου, Δημήτρης Μελισσανίδης, πριν λίγες μέρες παρουσίασε το όραμα του στο Δημοτικό συμβούλιο της Νέας Φιλαδέλφειας και η 6η Νοεμβρίου του 2013, θα μείνει στην ιστορία ως η μέρα της επίσημης παρουσίασης των σχεδίων του νέου γηπέδου της ΑΕΚ, της "Αγιάς Σοφιάς". Ελπίδα και προσευχή όλων των φιλάθλων του δικεφάλου, να δούνε επιτέλους το όνειρο να γίνεται πραγματικότητα.

ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΕΡΤΣΟΣ: "Εγώ είχα την ιδέα της Σκεπαστής και ο Μπάρλος πείστηκε αμέσως"

Έργα διώροφης εξέδρας παρουσία κ. Έρτσου

Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου αφιερώματος για τα 83 χρόνια από την πρώτη αναμέτρηση στο "Στάδιον ΑΕΚ", στο Sport24.gr θελήσαμε να έχουμε και μια κουβέντα από ένα μέλος των τότε διοικήσεων και ο Γεράσιμος Ερτσος ήταν η ιδανική περίπτωση, καθώς πρόκειται και για τον κατασκευαστή της διώροφης εξέδρας αλλά και της γενικής ανακαίνισης του γηπέδου.

"Από το 75 και μετά είχα εμπλοκή στην διοίκηση της ΑΕΚ", άρχισε να μας εκμυστηρεύεται ο κ. Έρτσος, πριν ξεκινήσει να μιλάει για λεπτομέρειες της εποχής που στο μυαλό του Μπάρλου είχε μπει (έστω και με πίεση) η ιδέα της ολοκλήρωσης του γηπέδου.

Διαβάστε την ενδιαφέρουσα κουβέντα μας με τον κ. Έρτσο που αποκαλύπτει για πρώτη φορά περιστατικά από την εποχή της ανέγερσης της Σκεπαστής. Απολαύστε την:

- Πως πάρθηκε η απόφαση για να ολοκληρωθεί το γήπεδο; Πείτε μας την ιστορία της επαφής σας με τον πρόεδρο Μπάρλο

Αρχικό σχέδιο Σκεπαστής, δια χειρός Γεράσιμου Έρτσου

"Αφού παραιτήθηκα από το Δ.Σ, συναντιόμασταν κάθε Κυριακή στην εξέδρα των επισήμων. Εγώ σαν φοιτητής, είχα κάνει αυτή την μελέτη. Η διπλωματική μου μελέτη ήταν αυτή (η διώροφη εξέδρα). Έκανε μεταγραφές ο Μπάρλος, αλλά δεν πήραμε πρωτάθλημα. Για τον λόγο ότι μας αδικούσαν.

Του έλεγα λοιπόν: "Πρόεδρε, κάνε το έργο, κάνε την εξέδρα, γιατί θα ξεχαστείς. Έχουνε πάρει και άλλοι πρόεδροι πρωταθλήματα, αλλά ποιος έμεινε; Ξέρεις ποιος έμεινε; "Ποιος ρε, ποιος έμεινε (τον παριστάνει με βαριά φωνή). Ο Γκούμας του λέω: "ε φέρτε τον Γκούμα πάλι", απαντούσε νευριασμένος.

Αφού έχασε το την πρώτη χρονιά το πρωτάθλημα, εγώ κάθε Κυριακή του έκανε έτσι ("στα έλεγα") εκείνος νευρίαζε και με έδιωχνε. Δεν είχαμε τις πολλές επαφές. Μια μέρα λοιπόν με παίρνει στο τηλέφωνο: "Έλα στο γραφείο μου". Πάω στο γραφείο του, μου λέει: "Ρε συ μπορείς να κάνεις γήπεδο, αυτά που μου λες;" Ε βέβαια του λέω. "Ε ωραία άρχισε από αύριο να κάνεις το σχέδιο". Λέω κάτσε πως: "Θα είσαι έφορος γηπέδου, θα προκυρήξω εκλογές και θα βγεις στη γενική συνέλευση και θα πεις ότι θα φτιάξω το γήπεδο".

Η τελετή των θεμελίων της Σκεπαστής

Και όντως προκήρυξε εκλογές και χωρίς να με ξέρει κανείς βγήκα δεύτερος! Για να δεις τι πάθος δημιουργεί το γήπεδο. Τι πάθος! Για αυτό και αν το φτιάξει το γήπεδο ο Μελισσανίδης, θα αφήσει εποχή! Αρκεί να το φτιάξει.

- Πόσο στοίχισε το έργο και πως εξασφαλίστηκαν τα χρήματα

Το έργο στοίχισε συνολικά 40 εκ. και τα έβαλε όλα η Γενική γραμματεία αθλητισμού, μετά από πιέσεις του Μπάρλου. Σε αντιπαροχή βέβαια ο Μπάρλος, κατέβηκε υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος με το ψηφοδέλτιο της Ν. Δημοκρατίας στο Δήμο Αθηναίων. Σαν αντιπαροχή ο Αχιλλέας Καραμανλής, Υφυπουργός προεδρίας με αρμοδιότητα των αθλητικών έργων του είπε: "Λουκά, εγώ θα βάλω τα λεφτά και εσύ θα κατέβεις στις εκλογές". Και βγήκε πρώτος σύμβουλος!

ΕΠΑΙΖΕ ΜΠΑΛΑ Η ΑΕΚ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΧΤΙΖΑΜΕ

Οι αγώνες γινόντουσαν παράλληλα με τα έργα

- Πόση διάρκειας ήταν τα έργα;

"Το φτιάξαμε σε ένα χρόνο, 12 μήνες, ενώ λειτουργούσε το γήπεδο. Και αυτό ήταν επιτυχία, δεν το κλείσαμε το γήπεδο για να φτιάξουμε την εξέδρα. Γινόντουσαν κανονικά αγώνες και είχαμε πάρει κανονικά όλα τα μέτρα ασφαλείας που προέβλεπε ο νόμος. Η ΑΕΚ έπαιζε ποδόσφαιρο και εμείς χτίζαμε. Πολλές φορές δουλεύαμε και τις Κυριακές.

- Τι άλλα έργα κάνατε στο γήπεδο

"Έφτιαξα τα αποδυτήρια, τα γραφεία, προστατευτικά έργα στις κερκίδες, τάπητα, γυμναστήρια. Το γηπεδάκι το παρέλαβα χωράφι και έγινε γήπεδο. Έφτιαξα πυγμαχικό τμήμα, εκεί από κάτω από την Σκεπαστή".

Έγγραφο Θεμελίου Λίθου

- Πόση ήταν η χωρητικότητα, πριν και μετά;

"Πριν γίνει η εξέδρα είχε 26 χιλιάδες, θεατές. Με την κατασκευή της Σκεπαστής προσθέσαμε άλλους 9 χιλιάδες, 5 κάτω και 4 επάνω και φτάσαμε στους 35000. Με τους όρθιους γύρο γύρο φτάναμε τους 40.000. Κόβαμε 37.000 εισιτήρια, η νομαρχία μας σφράγιζε 37000. Ήταν το μεγαλύτερο ιδιωτικό γήπεδο της Ελλάδος. Το Καραΐσκάκη χώραγε 40.000 αλλά ήταν της ΓΓΑ, η Τούμπα χώραγε 35000. Ήμασταν οι πρώτοι".

- Τα εγκαίνια τα θυμάστε;

"Και βέβαια τα θυμάμαι. Παίξαμε με τον Παναθηναϊκό αγώνα πρωταθλήματος και χάσαμε 1-0. Ο Όρε του Παναθηναϊκού, μας έβαλε το γκολ".

ΦΟΒΗΘΗΚΑΝ ΟΙ ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟΙ

Τα εγκαίνια της Σκεπαστής με τον Παναθηναϊκό

- Πως νιώσατε όταν είδατε τον κόσμο να το γεμίζει;

"Α, ωραίο αυτό που με ρώτησες. Μου θύμισες τι έγινε τότε. Στην επάνω εξέδρα είχαμε βάλει τους Παναθηναϊκούς. Όταν μπήκε το γκολ του Παναθηναϊκού, οι φίλαθλοι του πετάχτηκαν πάνω και λίγα λεπτά αργότερα αρχίσανε και φεύγανε. Ξέρεις γιατί; Γιατί κουνιόταν η εξέδρα. Και την άλλη μέρα γράφανε οι εφημερίδες, ότι το έργο είχε πρόβλημα. Διότι η εξέδρα κουνιέται".

Το επάνω είναι πρόβολος , είναι μπαλκόνι, είναι δεκάξι μέτρα μπαλκόνι. Αυτό πρέπει να κουνιέται. Και αναγκάστηκα και βγήκα στην τηλεόραση για να δικαιολογήσω αυτά που γράφανε οι εφημερίδες. Ναι πρέπει να κουνιέται, από την μελέτη έπρεπε να γινόταν αυτό. Γίνεται η λεγόμενη ιδιοσυχνότητα, αποκτάει το σύστημα μια ιδιοσυχνότητα. Αυτό πάντως είχε πλάκα".

Πλακάκι ΑΕΚ από τα αποδυτήρια του δικεφάλου

- Ποιος ξεκίνησε το θέμα επέκτασης του γηπέδου;

"Όταν έκανα εγώ εισήγηση στο διοικητικό συμβούλιο, να κάνουμε επέκταση του γηπέδου, οι περισσότεροι μου λέγανε: "Ρε Έρτσο, ο μέσος όρος εισιτηρίων, είναι 12 με 13000 τι την θέλουμε την παραπάνω;" Εγώ είχα διαβάσει ένα στατιστικό στοιχείο σε κάτι αναλύσεις που είχα από τόμους με έργα αθλητικά, πως ο μέσος όρος εισιτηρίων σε όλα τα γήπεδα του κόσμου κυμαίνεται γύρω από το μισό της χωρητικότητας. Δηλαδή στις 100.000, ο μέσος όρος ήταν στις 50 με 60.000.

Πρώτη εικόνα της Σκεπαστής με την ολοκλήρωση του έργου

Έλεγα λοιπόν, ρε παιδιά, όταν το μεγαλώσουμε θα ανέβει. Δυσκολευόντουσαν να το δεχτούν, βέβαια ο Μπάρλος το είχε πιστέψει αμέσως, μιλάω για άλλα μέλη. Όπερ και εγένετο. Την επόμενη χρονιά, είχαμε 20000 μ.ο. εισιτηρίων. Αλλά πως, όταν κάνεις ένα έργο, πρέπει να υποστηρίξεις το έργο. Εκεί (στην Σκεπαστή) βγάζαμε φοιτητικά και μαθητικά εισιτήρια με το 1/4 της τιμής. Γιατί με την μείωση του εισιτηρίου, ακόμα και σήμερα, δεν θα πάει μόνο ο ΑΕΚτζής, αλλά και από άλλες ομάδες".

ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ Η ΣΚΕΠΑΣΤΗ

- Τι σας είπε ο πρόεδρος όταν είδε ολοκληρωμένο το έργο;

"Τι να σου πω τώρα. Θα σου πω τι μου είπε ένας παλιός πρόεδρος της ποδηλασίας, ο Τρανόπουλος, με πλησιάζει μια μέρα και μου λέει: "Δε μου λες αγόρι μου, ποιο από τα δύο χέρια σχεδίασε το έργο αυτό; Εγώ δεν κατάλαβα, και του είπα αυτό (το δεξί). Μου το πιάνει και το φιλάει. Αυτοί ήταν οι ΑΕΚτζήδες τότε. Όλοι είχαν ενθουσιαστεί. Υπήρχαν φυσικά και οι... καλόγλωσσοι".

- Ήταν ένα σημαντικό έργο για την εποχή...

"Πρόσεχε τώρα, ήταν η πρώτη εξέδρα στην Ελλάδα που είχε ορθίους. Είχα πάει στην Αγγλία και είχα πάρει ιδέες. Η πρώτη διώροφη εξέδρα στην Ελλάδα. Η πρώτη σκεπαστή εξέδρα των ορθίων. Δηλαδή ήταν πρωτοποριακό έργο για την χώρα μας.

Η εξέλιξη των έργων από την σέντρα του γηπέδου

ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ "ΠΑΙΔΙ" ΜΟΥ Η ΑΕΚ

- Όταν γκρεμίστηκε τι νιώσατε;

"Διέβλεπα εκείνη την ώρα, την περιπέτεια της ΑΕΚ. Αισθάνθηκα οργή και ντροπή. Μου λέγανε τότε, ότι διαμαρτύρομαι διότι ήταν το "παιδί" μου. Όχι., όχι, δεν το έβλεπα έτσι, διότι πάνω από το "παιδί" μου, είναι η ΑΕΚ! Και δυστυχώς τώρα, κλείσαμε 10 χρόνια χωρίς σπίτι".

- Για το σχέδιο του Μελισσανίδη και την "Αγιά Σοφιά"

"Μακάρι να το κάνει ο Μελισσανίδης το γήπεδο, αρκεί να το κάνει σωστά. Μόλις δει ο ΑΕΚτζής να μπαίνουν μπουλντόζες, τότε όλοι θα δούνε την μεγάλη δύναμη της ΑΕΚ. Σε πληροφορώ ότι έχει μεγάλη δύναμη η ΑΕΚ, ισάξια με του Ολυμπιακού. Στον κόσμο εννοώ. Αν το φτιάξει ο Μελισσανίδης, θα αφήσει εποχή".

*Ευχαριστούμε τον κύριο Γεράσιμο Έρτσο για το φωτογραφικό υλικό