Το παρελθόν των τελικών Παναθηναϊκού-ΠΑΟΚ

Είναι αξιοσημείωτες οι περιγραφές τότε στις εφημερίδες της εποχής, όπως και τα πριμ, όπου για παράδειγμα το 1972 οι παίκτες του κυπελλούχου ΠΑΟΚ πήραν από 50.000 δραχμές ο καθένας (λεφτά σημαντικά για την εποχή), ενώ εφέτος ο Ιβάν Σαββίδης έχει τάξει πριμ που θα μοιραστούν οι παίκτες του «δικεφάλου» σε περίπτωση επιτυχίας, 1.000.000 ευρώ.

Ας ξετυλίξουμε λοιπόν το κουβάρι των αναμνήσεων.

12 Ιουνίου 1955: Παναθηναϊκός-ΠΑΟΚ 2-0

Η πρώτη φορά που οι δυο ομάδες βρέθηκαν αντιμέτωπες σε έναν τελικό κυπέλλου με τον αγώνα να γίνεται στην έδρα του Παναθηναϊκού το «Απόστολος Νικολαϊδης» πολύ απλά καθώς ήταν τότε το καλύτερο γήπεδο και φιλοξενούσε επί μια 12ετία συνεχόμενη τους τελικούς. Στη συνέχεια άρχισαν να γίνονται και στο «Καραϊσκάκης».

Όσον αφορά την αγωνιστική εικόνα, είναι ο μόνος τελικός μεταξύ των δύο ομάδων όπου υπερτερούσε με τέτοια διαφορά ο Παναθηναϊκός, καθώς στους δύο επόμενους τελικούς ο ΠΑΟΚ είχε κλέψει τις εντυπώσεις.

Οι δύο φιναλίστ είχαν φτάσει μετά από δύσκολες νίκες στον τελικό. Ο Παναθηναϊκός στους «16» απέκλεισε τον ΟΦΗ επικρατώντας δύσκολα με 2-1 στην Κρήτη, στα προημιτελικά νίκησε επίσης με δυσκολία 1-0 τον Αρη στη Λεωφόρο και στα ημιτελικά στο ίδιο γήπεδο απέκλεισε τον ισχυρό Απόλλωνα (2-1) ο οποίος είχε αποκλείσει στα προημιτελικά τον Ολυμπιακό.

Ο ΠΑΟΚ γηπεδούχος πάντα, είδε τον…χάρο με τα μάτια του μέχρι να αποκλείσει στην παράταση την Ελπίδα Δράμας με 3-2, ενώ στη συνέχεια νίκησε 4-2 τον Πανιώνιο και στα ημιτελικά 1-0 τη Δόξα Δράμας.

Στον τελικό όπου αποβλήθηκαν οι Πετρόπουλος και Δουκάκης (από Παναθηναϊκό και ΠΑΟΚ αντίστοιχα) ο Παναθηναϊκός πήρε τη νίκη με 2-0 χάρις σε ένα εκπληκτικό γκολ του Κουρτζίδη από τα 60 μέτρα και άλλο ένα τέρμα του Πανάκη όπως αναφέρει η εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» της εποχής, από την οποία εκτός του δημοσιεύματος σας παραθέτουμε τον απολαυστικό πρόλογο, με την πρωτότυπη γραφή του 1955.

«Η ομάς του Παναθηναϊκού, τεχνικώς ανωτέρα του ΠΑΟΚ επεβλήθη με 2-0 και εκέρδισε το κύπελλον Ελλάδος 1955. Αι λεπτομέρειαι του αγώνος έχουν ως κάτωθι: Οι παίκται του ΠΑΟΚ υπήρξαν ατυχείς χθες. Πρώτον διότι εστερήθησαν των υπηρεσιών του αρχηγού της επιθέσεως των Κουικουρίδη.

Δεύτερον διότι έπαιξαν με εκνευρισμόν και δεν απέδωσαν τεχνικώς. Τρίτον διότι-εξ’ αιτίας του εκνευρισμού των προφανώς-έπαιξαν σκληρά, τραυματίσαντες τους αντιπάλους των, κακοχαρακτηρισθέντες από τους φιλάθλους.

Τέταρτον υπήρξαν άτυχοι, διότι ο δυνατός άνεμος που έπνεε εναντίον των κατά το α’ ημίχρονο, εκόπασε εις το β’ μέρος και πέμπτον διότι…ηττήθησαν με δύο γκολ δια τα οποία ευθύνονται οι παίκται της αμύνης του με κυριώτερον υπαίτιον τον τερματοφύλακα Πρόγιον.».

Συγκλονιστική είναι και η περιγραφή στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» του πρώτου γκολ του Παναθηναϊκού, απολαύστε την:

« Τίποτα δεν προηγήθη ώστε να φανή ότι στο 24 λεπτό θα εσημειούτο το πρώτον αλλά άδοξον γκολ του αγώνος. Ο «τζέντλεμαν» του γηπέδου Κουρτζίδης με ένα δυνατό «βολέ» απέκρουσε επίθεσην των αντιπάλων του.

Η μπάλλα διέγραψε μεγάλην καμπύλην, επέρασε πάνω από το κεφάλι του κεντρικού μέσου Δουκάκη και αυτός-εφ όσον οι αντίπαλοι δεν εκινούντο- την άφησε δια τον τερματοφύλακά. Ο Πρόγιος βλέπει τη μπάλλα να κάνη μια-δυο αναπηδήσεις, εξέρχεται από το τέρμα του και αμέσως υποχωρεί. Κάτι τον φέρνει σε δύσκολη θέση.

Μα να η μπάλλα φτάνει, σηκώνει τα χέρια, την κτυπά, του ξεφεύγει και ενώ κάνει νέαν προσπάθειαν να την πιάση αυτή καταλήγει στα δίκτυα του !

Οι Παναθηναϊκοί αντί να τρέξουν εμπρός προς τους κυνηγούς, να συγχαρούν τον σκόρερ, τρέχουν οπίσω στον οπισθοφύλακα Κουρτζίδην ο οποίος-άθελά του φυσικά, από 60 μέτρα ! – παρεβίασε το τέρμα του ΠΑΟΚ.

Τι είχε συμβή όμως ; Ο δυνατός αέρας παρέσυρε τη μπάλλα και ενώ ο Πρόγιος δεν κατάφερε να υπολογίση το ύψος των αναπηδήσεων της ο ήλιος τον ετύφλωσε και δεν του επέτρεψε να την ιδή…

Ο Πρόγιος πεσμένος στο τέρμα του κλαίει και οδύρεται. Μα το 1-0 είναι πλέον γεγονός».

Σαφώς μια άλλη εποχή, όπου η περιγραφή θυμίζει ένα γλαφυρότατο διήγημα στην προσπάθεια του συναδέλφου δημοσιογράφου να μεταφέρει όσο πιο πιστά μπορεί την εικόνα στα μάτια των αναγνωστών της εφημερίδας.

ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟΣ: Χάλαρης, Αγγελόπουλος, Κουρτζίδης, Καζάκος, Λινοξυλάκης, Νεμπίδης, Ασημακόπουλος, Φωτεινός, Ζιέμης, Πετρόπουλος, Πανάκης

ΠΑΟΚ: Πρόγιος, Κεμανίδης, Γερούδης, Καλογιάννης, Χασιώτης, Δουκάκης, Τσίντογλoυ, Καραφουλίδης, Γεντζής, Παπαδάκης, Κιουρτζής

Διαιτητής: Διαμαντόπουλος

Σκόρερς: 24' Κουρτζίδης, 31' Πανάκης

5 Ιουλίου 1972: ΠΑΟΚ-Παναθηναϊκός 2-1

Σε μια δεκαετία, αυτή του 1970 όπου ο ΠΑΟΚ έπαιξε σε επτά τελικούς κατακτώντας τους δύο, αυτό το τρόπαιο ήταν ιστορικό καθώς επρόκειτο για το πρώτο στην ιστορία του. Για μια ακόμα φορά ο τελικός έγινε επί αθηναϊκού εδάφους (Στάδιο «Καραϊσκάκης») με τον ΠΑΟΚ του Λες Σάνον να σπάει το σύνηθες κατεστημένο του ΠΟΚ και να κατακτά τον τίτλο.

Τα εισιτήρια κόστιζαν 50 και 80 δραχμές έκαστο αριθμημένα ή μη ενώ η εκδρομή των φίλων του ΠΑΟΚ προς την Αθήνα, μόλις 150 δραχμές.

Τα πριμ των ομάδων τότε ήταν από 50.000 δραχμές σε κάθε παίκτη του ΠΑΟΚ και από 150.000 δραχμές για τους παίκτες του Παναθηναϊκού.

Ο ΓΓΑ Αχιλλέας Ασλανίδης, έκανε κλήρωση διαιτητών λίγο πριν την έναρξη του αγώνα με έξι υποψηφίους διαιτητές ΦΙΦΑ για μεγαλύτερη αξιοπιστία. Τζίφος καθώς ο διαιτητής Μίχας δεν τα πήγε καλά και ακύρωσε κανονικό γκολ του Γιάννη Ματζουράκη.

Ο αγώνας ήταν ουσιαστικά παράσταση για ένα ρόλο, του μεγάλου Γιώργου Κούδα που σημείωσε και τα δύο γκολ και όπως διαβάζουμε σε εξαιρετικό αφιέρωμα του Ηλία Ταταλα, για το σάιτ «ΠΑΟΚ 24»:

Η πρόκριση στον τελικό σήμανε συναγερμό. Ο Σάνον έδινε το στίγμα λέγοντας ότι «θα νικήσουμε, δεν υπάρχει δικαιολογία για την ήττα», και στις τάξεις των οπαδών εξαφανίστηκαν εν ριπή οφθαλμού τα 12.000 εισιτήρια που αναλογούσαν. Δύο μέρες πριν τον αγώνα δεν υπήρχε εισιτήριο ούτε για δείγμα. Η εκδρομή που διοργάνωσε το εντευκτήριο του ΠΑΟΚ (προάγγελος των συνδέσμων) κόστιζε 150 δραχμές.

Τέσσερις μέρες πριν τον τελικό, κάποιοι φίλοι του ΠΑΟΚ στις ΗΠΑ, προκάλεσαν μια ειδική έκδοση της εφημερίδας «Daily Tribune», που είχε τίτλο στο πρωτοσέλιδο της «POAK wins Greek cup. Salonika is proud». Στον ενθουσιασμό τους, βέβαια, αντί να γράψουν ΠΑΟΚ έγραψαν ΠΟΑΚ.

Οι κερκίδες του Καραϊσκάκη άνοιξαν τρεις ώρες πριν τον τελικό και εκτός από τους οπαδούς του ΠΑΟΚ και του Παναθηναϊκού, βρίσκονταν και 2.000 φίλοι του Ολυμπιακού, που είχαν προμηθευτεί προσκλήσεις. Ο Ατίλιο με την τρομπέτα του έδινε το έναυσμα και εκείνοι έβριζαν έν χορώ τον Παναθηναϊκό.

Μία ώρα πριν τον τελικό έγινε η κλήρωση των διαιτητών και «τυχερός» αναδείχθηκε και πάλι ο Χρήστος Μίχας, που είχε διευθύνει και τους δύο προηγούμενους τελικούς του ΠΑΟΚ, το 1970 και το 1971. Η αμοιβή του για τον αγώνα θα ήταν 1.500 δραχμές. Το κυρίαρχο σύνθημα των οπαδών του ΠΑΟΚ ήταν το «σήμερα στον Πειραιά κηδεύουμε του Πούσκας τα παιδιά».

Ο Κούδας σκόραρε δις στις αρχές και προς το φινάλε του ματς και στο τέλος πήρε και τη μπάλα στο...σπίτι του, καθώς την είχε ζητήσει από τον διαιτητή Μίχα από τον οποίο πάντως είχαν παράπονα οι παίκτες του ΠΑΟΚ.

«Το δικό μας 3-0 ο κ. Μίχας το έκανε 2-1. Δεν πειράζει όμως. Αρκεί που πήραμε το Κύπελλο, για να το χαρίσουμε στους εκπληκτικούς οπαδούς μας. Ο ΠΑΟΚ είναι μεγάλη ομάδα» ενώ ο Κούλης Αποστολίδης πρόσθεσε: «Αυτή η νίκη ήταν το κάτι άλλο. Δείξαμε σε όλους τους φιλάθλους της Ελλάδος ότι μπροστά μας δε μετράνε ούτε οι πρωταθλητές, τους οποίους νικήσαμε δύο φορές μέσα σε ένα μήνα».

Μέσα στα αποδυτήρια, κάποιος φώναξε ότι «τέλειωσε η εποχή του Γουέμπλεϊ και του Παναθηναϊκού. Τώρα ξεκινά η εποχή του... Τούμπλεϊ». Όσο για το ακυρωθέν γκολ του Ματζουράκη, απόρησε μέχρι και ο γενικός γραμματέας Αθλητισμού της Χούντας, Κωνσταντίνος Ασλανίδης που δήλωσε ότι «δεν κατάλαβα για ποιο λόγο ακυρώθηκε ένα τόσο όμορφο γκολ».

Τα επινίκια

Αμέσως μετά τη λήξη του αγώνα οι φίλαθλοι του ΠΑΟΚ ξεχύθηκαν στην Ομόνοια, την οποία «έβαψαν» ασπρόμαυρη. Αρκετοί ήταν αυτοί που δεν αρνήθηκαν μια βουτιά στο σιντριβάνι. Τα επινίκια των παικτών του Δικέφαλου συνεχίστηκαν στα «Δειλινά». Ώρες ατέλειωτες τραγουδούσε ο Στράτος Διονυσίου για τη μεγάλη νίκη, ντυμένος στα ασπρόμαυρα, ενώ στο πλευρό του είχε και τον Πασχάλη, πρώην μέλος των Olympians.

Μέσα στους πανηγυρισμούς, όμως, σημειώθηκε και ένα ατύχημα καθώς έσπασε το κύπελλο και συγκεκριμένα ο ασημένιος ποδοσφαιριστής που βρισκόταν στο άνω μέρος του τροπαίου. Την επόμενη μέρα τον βρήκε ένας φίλαθλος του ΠΑΟΚ και τον επέστρεψε για συγκόλληση. Η Θεσσαλονίκη δεν υστέρησε σε πανηγυρισμούς. Χιλιάδες φίλαθλοι βγήκαν στους δρόμους, ενώ κάποιοι είχαν στήσει και ένα εικονοστάσι με το έμβλημα του ΠΑΟΚ, το οποίο φιλούσαν οι περαστικοί.

Η υποδοχή

Ο πρώτος που έφτασε στη Θεσσαλονίκη, το πρωί της επόμενης μέρας ήταν ο Λες Σανον, με δύο μπουκάλια σαμπάνιας στα χέρια. Οι οπαδοί που τον περίμεναν στο αεροδρόμιο τον σήκωσαν στους ώμους τους και τον μετέφεραν για αρκετές εκατοντάδες μέτρα. «Τέτοιους φιλάθλους έχουν και οι αγγλικές ομάδες, αλλά οι εκδηλώσεις των οπαδών του ΠΑΟΚ είναι μοναδικές», ήταν το σχόλιο του Άγγλου. Ο Σάνον δεν αποχώρησε, αλλά απόλαυσε τις εκδηλώσεις λατρείας προς το πρόσωπό του και παρέμεινε μέχρι να αφιχθούν και οι παίκτες του για να ανοίξει τις σαμπάνιες. Στις 16.35 ανακοινώθηκε από τα μεγάφωνα του αεροδρομίου ότι έφτασε η αποστολή του ΠΑΟΚ. Επικράτησε πανζουρλισμός.

Τριάντα χιλιάδες φίλαθλοι συνόδευσαν την ομάδα ως τα γραφεία του συλλόγου, ενώ η αυτοκινητοπομπή από το αεροδρόμιο ως το κέντρο της πόλης αριθμούσε 2.500 οχήματα. Ο μοναδικός που έλειπε ήταν ο Κούδας ο οποίος αναχώρησε από την Αθήνα για το Λονδίνο προκειμένου να υποβληθεί σε εγχείρηση στην ωμοπλάτη. Τρεις μέρες μετά τον τελικό έγινε η γενική συνέλευση του ΠΑΟΚ και στις αρχαιρεσίες επικράτησε η παράταξη Σεργιαννίδη. Μεταξύ άλλων αποκαλύφθηκε ότι υπήρχε σχέδιο εκδίωξης του Σάνον.

ΠΑΟΚ (Σάνον): Χατζηιωάννου, Γούναρης, Φουντουκίδης, Παπαδόπουλος, Ιωσηφίδης, Τερζανίδης, Κούδας, Μπέλης, Σαράφης (69« Λάζος), Αποστολίδης, Ασλανίδης (76» Ματζουράκης).

ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ (Πούσκας): Οικονομόπουλος, Καραμανλής (57` Βλάχος), Γονιός, Σούρπης, Αθανασόπουλος, Δημητρίου, Ελευθεράκης, Δομάζος, Γραμμός, Αντωνιάδης, Παπαδημητρίου.

Σκόρερ: 2’ & 89’ Κούδας - 90’ Δημητρίου

Διαιτητής: Μίχας

22 Ιουνίου 1977: Παναθηναϊκός-ΠΑΟΚ 2-1

Το τρίτο ραντεβού των δύο ομάδων σε τελικό, έγινε στις 22 Ιουνίου του 1977 και πάλι στο Καραϊσκάκης.

Οι δύο ομάδες διεκδικούσαν τότε και το πρωτάθλημα, με τον Παναθηναϊκό να φτάνει στο ντάμπλ. Ο συγκεκριμένος τελικός μπροστά σε 28.490 θεατές, που έληξε με νικητή τον Παναθηναϊκό, με 2-1, θεωρείται ο πιο επεισοδιακός τελικός μεταξύ των δύο ομάδων. Κυρίως επειδή ο ΠΑΟΚ είχε τρομερά παράπονα από την διαιτησία του Μανώλη Πλατόπουλου (ο οποίος μεταξύ άλλων είχε αποβάλλει και τον Γιάννη Γούναρη στο 64’ για σκληρό τάκλιν σε αντίπαλο).

Οι ποδοσφαιριστές του ΠΑΟΚ διαμαρτυρόμενοι για τη διαιτησία του αγώνα αρνήθηκαν να παραλάβουν τα μετάλλιά τους με αποτέλεσμα να δεχθούν τιμωρία μίας αγωνιστικής την επόμενη περίοδο, και μάλιστα ανά δύο παίκτες σε κάθε αγωνιστική ημέρα ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα καταρτισμού ενδεκάδας.

Όσο για τους νταμπλούχους του Κάζιμιρ Γκόρσκι παραλίγο να του κάνει χαλάστρα μια ομάδα από τη Χαλάστρα Θεσσαλονίκης, ο Καμπανιακός τον οποίο και απέκλεισαν οι «Πράσινοι» δύσκολα στα πέναλτι με 3-1 (κανονικός αγώνας και παράταση 1-1) εκτός έδρας στον πρώτο γύρο. Η νίκη-πρόκριση επί του Ολυμπιακού με 2-1 στον ημιτελικό απέφερε στους παίκτες του τριφυλλιού πρίμ 600.000 δραχμών και σχεδόν άλλα τόσα μοιράστηκαν και για την κατάκτηση του τροπαίου. Αντίθετα το πριμ που είχε τάξει η διοίκηση του ΠΑΟΚ ήταν από 100.000 δραχμές σε κάθε παίκτη.

«Θα είναι κρίμα να χύσετε το γάλα την ώρα που είστε έτοιμοι να το πιείτε» ήταν η κορυφαία ατάκα του Κάζιμιρ Γκόρσκι προς τους παίκτες του λίγο πριν τον τελικό και μετά την προπόνηση σε ένα πευκοδάσος (!) κοντά στο ξενοδοχείο «Μάτι» όπου διέμενε η ομάδα.

Δέκα μέρες πριν τον τελικό, οι δύο ομάδες είχαν έρθει ισόπαλες 0-0 στην Τούμπα για το πρωτάθλημα, αποτέλεσμα που άνοιξε διάπλατα τον δρόμο για τον τίτλο στον Παναθηναϊκό, που τον κατακτούσε και στην ισοβαθμία. Τελικά τον πήρε με δύο βαθμούς διαφορά από Ολυμπιακό και ΠΑΟΚ.

«Δεν πρέπει να αισθάνεστε μειονεκτικά επειδή φαίνεται να παίρνετε το πρωτάθλημα χάρις στη διαφορά τερμάτων και αυτό διότι στα ντέρμπι ήσασταν καλύτεροι» είχε πει στους παίκτες του Παναθηναϊκού πριν τον τελικό, στην προσπάθεια να ανυψώσει το ηθικό τους, ο έφορος του ποδοσφαιρικού τμήματος Μάνος Μαυροκουκουλάκης.

Ο ΠΑΟΚ ήταν εξαιρετικός σε εκείνον τον τελικό, αλλά οι παίκτες του Μπίλι Μπίγκαμ έπεσαν πάνω σε έναν εντυπωσιακό Βασίλη Κωνσταντίνου που σταμάτησε τα σουτ των Γκουερίνο, Σαράφη, Αναστασιάδη και Δαμανάκη αλλά και μια κεφαλιά του Γκουερίνο με τη βοήθεια του δοκαριού του. Αμείλικτος ο νόμος του ποδοσφαίρου, έφερε γκολ για τον Παναθηναϊκό με τον Παπαδημητρίου, αλλά το ημίχρονο τελείωσε ισόπαλο από το εκπληκτικό σε εκτέλεση γκολ του Τερζανίδη.

Επτά λεπτά πριν το φινάλε ο ήρωας του Παναθηναϊκού Οδυσσέας Βακάλης νίκησε με δυνατό σουτ τον Μηλίνη και διαμόρφωσε το τελικό 2-1.

Ο πρόεδρος του ΠΑΟΚ Γιώργος Παντελάκης ξέσπασε μετά το τέλος του αγώνα και ξεστόμισε απειλές προς την ΕΠΟ: «Προκαλώ την ΕΠΟ να μας μηδενίσει επειδή δεν παραταχτήκαμε για τα μετάλλια. Δεν το κάναμε γιατί ήταν μια νέα σφαγή για μας μετά το παιχνίδι για το πρωτάθλημα. Νοιώθουμε λες και υπάρχουν λευκοί και μαύροι στο ποδόσφαιρο.

Θεωρώ ότι οι καλές σχέσεις με τον Παναθηναϊκό έληξαν, από τη στιγμή που ο επίσημος έφορος του συλλόγου τους με ειρωνεύτηκε παρουσία τρίτων και μου είπε ότι θα κάνουμε 10 χρόνια για να ξαναδούμε πρωτάθλημα» είπε χαρακτηριστικά ο ισχυρός άντρας του ΠΑΟΚ ενώ όπως γράφει ο Σταύρος Τσώχος στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» ακούστηκε επίσης να λέει: «Εγώ φταίω Πλατόπουλε που σε έσωσα πέρυσι στην Τούμπα, εκεί που τέτοιοι διαιτητές θα φτύσουν αίμα».

Από την πλευρά του και ο Παναθηναϊκός έχει παράπονα, καθώς του ακυρώθηκε λανθασμένα γκολ του Αντωνιάδη στο 2-0.

«Δεν είναι δυνατόν να μιλάει για τη διαιτησία ο ΠΑΟΚ» είπε ο Μίμης Δομάζος, ενώ ο Σπύρος ο Λιβαθηνός αρνήθηκε τις δηλώσεις λέγοντας: «Εγώ είμαι τρελλός».

ΠANAΘHNAΪKOΣ (Γκόρσκι): Kωνσταvτίνoυ - Δημητρίου, Κίζας, Καψής, Στεφανάκης, Βακάλης, Λιβαθηνός, Δομάζος, Παπαδημητρίου, Αντωνιάδης, Αλβαρέζ

ΠΑΟΚ (Μπίγκαμ): Μιλήνης - Γούναρης, Αποστολίδης, Πέλλιος, Ιωσηφίδης, Τερζανίδης, Σαράφης, Κούδας, Αναστασιάδης, Δαμανάκης, Γκουερίνο

Σκόρερ: 29’ Παπαδημητρίου, 83’ Βακάλης - 44’ Τερζανίδης

Διαιτητής: Πλατόπουλος