Οτιδήποτε θα θέλατε να διαβάσετε και να δείτε από videos για την καταπληκτική πορεία του Παναθηναϊκού στο Κύπελλο Πρωταθλητριών (τότε συμμετείχαν μόνο οι πρωταθλήτριες στην Νο 1 διασυλλογική διοργάνωση) μπορείτε να το διαβάσετε εδώ .

Στο υπέροχο αφιέρωμα που είχε κάνει πέρυσι (30 χρόνια από τον ημιτελικό του 1985) ο Θανάσης Κρεκούκιας. Με videos, με συνθέσεις, με αφήγηση από τον Γιάτσεκ Γκμοχ, με όλες τις λεπτομέρειες. Και για τις αναμετρήσεις με τη Φέγενορντ, τη Λίνφιλντ και τη Γκέτεμποργκ, αλλά και για εκείνο το Λίβερπουλ-Παναθηναϊκός 4-0, που σημαδεύτηκε από το ακυρωθέν γκολ του Χουάν Ραμόν Ρότσα στο 0-0.

Οφσάιντ ο «Ζέκο», ο Θανάσης Δημόπουλος; Ουδείς. Στη γωνιά του Γκρόμπελαρ, 0-1. Ποτέ. Το γκολ ακυρώθηκε από τον Κάιζερ, ο Ίαν Ρας έβαλε δύο στις αρχές του β΄ μέρους με αντίπαλο τον Κώστα Μαυρίδη τη βραδιά που ο Γκμοχ τον έχρισε στόπερ από σέντερ φορ, τελικό 4-0, χαίρετε και αντίο. Ο «προπομπός» του Χέιζελ! Πρόκριση η Λίβερπουλ, πρόκριση η «Γιούβε» επί της Μπορντό στον έτερο ημιτελικό, μαζί στον τελικό και τα υπόλοιπα… γνωστά σε μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες στην ιστορία του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου.

Θα αναρωτηθείτε ίσως: πού ήταν τότε η Μπαρτσελόνα, η Ρεάλ και η Μπάγερν; Πρωταθλήτρια Ισπανίας ήταν η Αθλέτικ Μπιλμπάο, η οποία αποκλείστηκε στον πρώτο γύρο από την Μπορντό. Η Μπαρτσελόνα είχε αποκλειστεί στον πρώτο γύρο του Κυπέλλου Κυπελλούχων από τη Μετς (4-2, 1-4). Η Ρεάλ του Σαντιγιάνα, του Μίτσελ, του Μπουντραγκένιο, του Καμάτσο και του Σαντσίς, πήρε το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ σε διπλό τελικό επί της ουγγρικής Βιντεότον (0-3, 1-0), αφού είχε αποκλείσει την Ίντερ στον τελικό. Kαι η Μπάγερν είχε αποκλειστεί από την Έβερτον (0-0, 1-3) στον ημιτελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων (το πήραν οι Άγγλοι με 3-1 επί της Ραπίντ Βιέννης στον τελικό). Ποια ήταν η πρωταθλήτρια Γερμανίας; Η Στουτγάρδη, η οποία είχε τεθεί νοκ άουτ στον πρώτο γύρο από τη Λέφσκι Σόφιας! Πώς σας φαίνεται; Οι κάτω των 30 μάλλον δεν μπορούν να το φανταστούν, αλλά εκείνη η ποδοσφαιρική πραγματικότητα στο ευρωπαϊκό στερέωμα δεν έχει καμία σχέση με την τωρινή…

Όσο παράξενο κι αν ακούγεται ίσως στους νεότερους, ο Παναθηναϊκός μετά το Γουέμπλεϊ το 1971 είχε καταποντιστεί στην Ευρώπη. Το «Panathinaikos» δεν χτίστηκε από τη γενιά εκείνη. Αλλά στα 80’s, με τον «Καπετάνιο» στο πηδάλιο! Εκείνη η σεζόν, εκείνη η πορεία και εκείνος ο ημιτελικός εναντίον της Λίβερπουλ, ήταν το πρώτο «μπαμ» του Γιώργου Βαρδινογιάννη. Που είχε πάρει τον Γιάννη Κυράστα και τον Μάικ Γαλάκο το 1981, είχε πάρει τον Βέλιμιρ Ζάετς και τον Δημήτρη Σαραβάκο εκείνη τη χρονιά και… συνέχισε τα επόμενα χρόνια με αρκετές επιτυχίες και αποτυχίες, μέχρι την κομβική σεζόν 1996-1997, αμέσως μετά τον ημιτελικό του Τσάμπιονς Λιγκ εναντίον του Αγιαξ...

Δώδεκα χρόνια – μόνο μία πρόκριση!

Εξηγούμαστε λοιπόν. Την επόμενη από τη χρονιά του Γουέμπλεϊ ο Παναθηναϊκός έμεινε εκτός Ευρώπης. Το 72-73 αποκλείεται με δύο ήττες (0-2, 1-2) από την ΤΣΣΚΑ Σόφιας στον πρώτο γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Το 73-74 πάλι αποκλεισμός στον πρώτο γύρο. Του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ. Aπό την Μπέογκραντ, με εντός έδρας νίκη 2-1 και εκτός έδρας ήττα 1-0. Το 74-75 το ίδιο! Από την Γκρασχόπερς. Το 75-76 πάλι νοκ άουτ από τον πρώτο γύρο. «Θύτης» η γερμανική Τσβικάου, στο Κύπελλο Κυπελλούχων. Το 76-77 δεν συμμετέχει σε ευρωπαϊκή διοργάνωση και την επόμενη σεζόν ως πρωταθλητής επιτέλους περνά έναν γύρο, αποκλείοντας την μαλτέζικη Φλοριάνα. Αποκλείεται στον επόμενο γύρο από τον κακό δαίμονά του στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, τη βελγική Μπριζ (1-0, 0-2). Το 78-79 είναι η σειρά της ρουμανικής Άρτζες Πιτέστι να τον θέσει νοκ άουτ από τον πρώτο γύρο του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ! Και την επόμενη σεζόν, δεν συμμετέχει στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, έχοντας τερματίσει 5, πίσω από ΑΕΚ, Ολυμπιακό, Αρη, ΠΑΟΚ…

Στα 70’s ήταν η δική του εκκωφαντική πορεία μέχρι το Γουέμπλεϊ που έγραψε ιστορία (1971), μα ο Ολυμπιακός είχε τις περισσότερες ευρωπαϊκές συμμετοχές (9), ενώ η δεκαετία είχε κλείσει με δυο πρωταθλήματα της ΑΕΚ (1978-1979), η οποία είχε γράψει και την καταπληκτική πορεία μέχρι τον ημιτελικό του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ το 1977, αποκλείοντας στα πέναλτι την ΚΠΡ (Νέα Φιλαδέλφεια - προημιτελικός) και χάνοντας την ευκαιρία να πάει στον τελικό επειδή της έτυχε το μεγαθήριο της Γιουβέντους στον ημιτελικό (0-1, 1-4). Oι Ιταλοί είχαν πάρει και το τρόπαιο εκείνη τη σεζόν, με νίκη 1-0 (Ταρντέλι) επί της Αθλέτικ Μπιλμπάο, η οποία είχε επικρατήσει στον δεύτερο ημιτελικό επί της βελγικής Μόλενμπεεκ. Ήταν μια καταπληκτική δεκαετία για το ελληνικό ποδόσφαιρο, καθώς για πρώτη φορά μετά την κυριαρχία του Ολυμπιακού στα 50’s και του Παναθηναϊκού στα 60’s, τα πρωταθλήματα είχαν μοιραστεί! Στα δέκα χρόνια πήραν από 3 Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός – ΑΕΚ και ένα ο ΠΑΟΚ, το πρώτο του, το 1976!

Η κάκιστη ευρωπαϊκή πορεία του Τριφυλλιού μέχρι το «μπαμ» της σεζόν 1984-1985, συνεχίστηκε και στις πρώτες χρονιές των 80’s, με τον Γιώργο Βαρδινογιάννη στο τιμόνι. Το 1981, ως 4 στο πρωτάθλημα, γράφει μια ιστορική νίκη στη Λεωφόρο ( 4-2 επί της Γιουβέντους με τον Γιώργο Δεληκάρη πρωταγωνιστή), αλλά αποκλείεται πάλι από τον πρώτο γύρο, αφού είχε ηττηθεί 4-2 στο Τορίνο. Την επόμενη χρονιά τίθεται νοκ άουτ πάλι στον πρώτο γύρο, του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ αυτή τη φορά, από την Αρσεναλ, με δύο ήττες. Το ίδιο συμβαίνει το φθινόπωρο του 1982, στο Κύπελλο Κυπελλούχων, από την Αούστρια Βιέννης (2-1, 0-2). Και την προηγούμενη από την «τρελή» ευρωπαϊκή πορεία του, τη σεζόν 1983-1984, όταν μετά από επτά χρονιές κατακτά το πρωτάθλημα με τον Γιάτσεκ Γκμοχ στο τιμόνι, δεν παίζει στην Ευρώπη! Έχει μείνει 6 στο πρωτάθλημα του 1983, πίσω από τον πρωταθλητή Ολυμπιακό και ΑΕΚ, Λάρισα, ΠΑΟΚ, Αρη!

Σούμα: στις 12 σεζόν που μεσολάβησαν από την απίστευτη πορεία μέχρι τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών στο Γουέμπλεϊ (1971), μέχρι τον ημιτελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών εναντίον της Λίβερπουλ (1985), δηλαδή από το 1972 έως το 1984, ο Παναθηναϊκός είχε προκριθεί μόνο μία φορά στον β΄ γύρο ευρωπαϊκής διοργάνωσης! Το 77-78, στο Κύπελλο Κυπελλούχων, όταν απέκλεισε τη Φλοριάνα από τη Μάλτα και αποκλείστηκε στον αμέσως επόμενο γύρο από την Μπριζ. Τρεις φορές δεν συμμετείχε σε ευρωπαϊκή διοργάνωση και τις υπόλοιπες οκτώ είχε τεθεί νοκ άουτ από τον πρώτο γύρο!

Η ιστορία άλλαξε το 1985

Όλα αυτά άλλαξαν για τον Παναθηναϊκό στην Ευρώπη από εκείνη την κομβική σεζόν, του 1985, όταν μάλιστα είχε χάσει το πρωτάθλημα από τον ΠΑΟΚ, ο οποίος τον είχε νικήσει σε κομβικό ματς στο ΟΑΚΑ (0-1, 79' Πάπριτσα) και τον είχε αποκλείσει από τον τελικό του Κυπέλλου με σπουδαία ανατροπή στην Τούμπα (4-0, μετά από ήττα με 2-0 στη Λεωφόρο). Η Λάρισα του Πολωνού Αντρέι Στρεϊλάου είχε επικρατήσει 4-1 στον τελικό επί του φαβορί (για το νταμπλ), που έπαιζε με δέκα παίκτες από το 18’, λόγω αποβολής του Βασιλάκου και είχε πάρει την κούπα με πρώτο σκόρερ τον Χρήστο Δημόπουλο, ο οποίος την επόμενη σεζόν πήρε μεταγραφή για το Τριφύλλι. Δεν είχε παίξει στον τελικό γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, όντας «τιμωρημένος» από τον Δικέφαλο που τον έχανε… Ήταν ο ΠΑΟΚ του Βάλτερ Σκότσικ. Μόλις δύο ήταν τότε οι ξένοι (Νταβόρ Γιούρισιτς – Ράντε Πάπριτσα και τους ξέραμε απέξω, αν και πιτσιρικάδες, σε όλες τις ομάδες!). Σ’ ένα καταπληκτικό πρωτάθλημα που είχε γράψει: ΠΑΟΚ 46, ΠΑΟ 43, ΑΕΚ 43, Ολυμπιακός 42, Ηρακλής 41!

Επιστροφή στα… πράσινα. Με τον Γιώργο Βαρδινογιάννη στο τιμόνι χτίστηκε το «Panathinaikos». Προημιτελικός UEFA το 1987 – 1988 (αποκλεισμός από τη Μπριζ), προημιτελική φάση του «νεογνού» Τσάμπιονς Λιγκ το 1991-1992 (με Ερυθρό Αστέρα, Σαμπντόρια, Αντερλεχτ σε όμιλο μετά από αποκλεισμό Φραμ και Γκέτεμποργκ), ημιτελικός Τσάμπιονς Λιγκ το 1996 (με Αγιαξ): αυτές ήταν οι τρεις σημαντικότερες «πορείες» του Παναθηναϊκού μέχρι την αποχώρηση του «Καπετάνιου» το 2000, χωρίς να αναφέρουμε «σποραδικές» προκρίσεις. Ούτε τη συμμετοχή σε ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ το 1998-1999, όταν ο Ολυμπιακός έφτασε μέχρι τον προημιτελικό εναντίον της Γιουβέντους.

Τότε, βέβαια, το σημερινό… «θαύμα», έμοιαζε κάτι… φυσιολογικό για τον Παναθηναϊκό. Σημαντικό μεν, όχι κάτι… φοβερό και τρομερό όμως: η συμμετοχή σε ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ. Τότε, επίσης, χρειαζόταν μόνο ένας προκριματικός γύρος για τον δεύτερο του ελληνικού πρωταθλήματος: τα πλέι οφ. Η Στεάουα, επί παραδείγματι, και… πέρασες. Τώρα, χρειάζονται πλέον πλέι οφ για τον Έλληνα πρωταθλητή και δύο προκρίσεις για τον δεύτερο.

Ο νόμος Μποσμάν, ο Τζίγκερ και η πολυμετοχικότητα

Άλλαξαν οι καιροί, άλλαξε ο Παναθηναϊκός, άλλαξε και το status στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Το Τριφύλλι κατάφερε να γευτεί σπουδαίες ευρωπαϊκές στιγμές και μετά τον νόμο Μποσμάν που διαφοροποίησε τα πάντα (στα 80’s πήραν Κύπελλο Πρωταθλητριών Νότιγχαμ, Αμβούργο, Αστον Βίλα, Στεάουα, Πόρτο, PSV και μέχρι το 1993 ο Ερυθρός Αστέρας και η Μαρσέιγ!) και μετά την κατάργηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων το 1999, όταν πλέον και το Κύπελλο UEFA αναβαθμίστηκε. Στο νέο μοντέλο των δύο διοργανώσεων έγραψε «χοντρικά» δύο καταπληκτικές περιόδους. Τη σπουδαία τριετία 2001-2003 με τον Γιάννη Βαρδινογιάννη στα ηνία (μοναδική ελληνική ομάδα με τρεις διαδοχικές προκρίσεις στους «16», οι δυο εξ’ αυτών στους «8») και τη διετία της πολυμετοχικότητας. Στους «16» του Τσάμπιονς Λιγκ το 2009 (Βιγιαρεάλ) και του Γιουρόπα Λιγκ το 2010 (αποκλεισμός από την Σταντάρ Λιέγης μετά την ιστορική νίκη επί της Ρόμα στο «Ολίμπικο» με σόου Σισέ – Νίνη).

Οι βάσεις για να ξαναχτίσει μια ανταγωνιστική ευρωπαϊκά ομάδα που θα συμμετέχει σε ομίλους και θα διεκδικεί την πρόκρισή της στους επόμενους γύρους – έστω και σε μεταβατική περίοδο με πολλά οικονομικά προβλήματα – είχαν μπει το 2013, με την ομάδα Νταμπίζα – Αναστασίου. Η ευκαιρία χάθηκε το καλοκαίρι του 2014, όταν το Τριφύλλι δεν ενισχύθηκε μετά την κατάκτηση του Κυπέλλου επί του ΠΑΟΚ. Τώρα, πια, χτίζει ξανά, σχεδόν από την αρχή, με ανανεωμένο κατά 60-70% ρόστερ. Έχοντας φτάσει, πλέον, στη χαμηλότερη «ευρωπαϊκή» θέση της σύγχρονης ιστορίας του…

Το video του αγώνα:

• Follow me on Twitter: Seretinio