Το σκάνδαλο της Μαρσέιγ
To SPORT 24 θυμάται την ιστορία δωροδοκίας του Ταπί σε παίκτες της Βαλενσιέν
Δεκατρία χρόνια μετά η Βαλενσιέν επιστρέφει στην Lique 1. Τον Απρίλιο του 2007 οι δύο ομάδες βρίσκονται αντιμέτωπες στην έδρα της νεοφώτιστης ομάδας και οι μνήμες ντροπής για τα γεγονότα που συνέβησαν το 1993, ζωντανεύουν ξανά. Ένας μικρός όγκος οπαδών των φιλοξενούμενων διαφεύγουν από την επιτήρηση των αστυνομικών και επιτίθενται στους φιλάθλους της Βαλενσιέν. Γρήγορα όμως η αστυνομία βάζει τα πράγματα στην θέση τους.
Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο, όπως αναγράφεται στην φανέλα του Ερίκ, oπαδό της Βαλενσιέν: "OM, Je Ne T’ Aime Pas". " Οι εχθροί μας μπορεί να είναι η Λανς και η Λιλ αλλά από εδώ και στο εξής η Μαρσέιγ αποτελεί τον μεγαλύτερο εχθρό μας" .
Τον Μαϊο του 1993 η Μαρσέιγ ήθελε τη νίκη κόντρα στην Βαλενσιέν ώστε να εξασφαλίσει και μαθηματικά το "Σαμπιονά", ενώ λίγες ημέρες αργότερα αντιμετώπιζε την Μίλαν στον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ. Το τελευταίο ματς της σεζόν ήταν απέναντι στην δυνατή Παρί Σεν Ζερμέν στο "Βελοντρόμ".
Ο πρόεδρος της Μαρσέιγ Μπερνάρ Ταπί, έκρινε ότι θα πρέπει να εξαλειφθεί κάθε πιθανότητα αποτυχίας της ομάδας του στο συγκεκριμένο ματς. Η λύση ήταν μία. Δωροδοκία.
Τα πανηγύρια για την κατάκτηση του Τσάμπιονς Λιγκ κόπασαν γρήγορα με την αποκάλυψη του σκανδάλου για χρηματισμό παικτών στο παιχνίδι των δύο ομάδων. Η διοίκηση της Μαρσέιγ κρίθηκε ένοχη για δωροδοκία δύο παικτών της Βαλενσιέν με αποτέλεσμα να της αφαιρεθεί ο τίτλος, να υποβιβαστεί στην "Lique 2", ενώ τιμωρήθηκε από την ΟΥΕΦΑ με αποκλεισμό από την Ευρώπη για ένα χρόνο.
Ο πρόεδρος Μπερνάρ Ταπί κρίθηκε ένοχος και τιμωρήθηκε με δύο χρόνια φυλάκιση. Στην φυλακή παρέμεινε έξι μήνες. Η δυστυχής Βαλενσιέν υποβιβάστηκε, ενώ τα επόμενα χρόνια έφτασε να αγωνίζεται στα ερασιτεχνικά πρωταθλήματα, μέχρι να επιστρέψει το 2006 στην "Lique 1".
Ο αδίστακτος Ταπί
Η ακόρεστη δίψα για τίτλους και διακρίσεις αναπτύχθηκε στην Μαρσέιγ τον Απρίλιο του 1986, όταν ο αδίστακτος Μπερνάρ Ταπί, υπό τις ευλογίες του Δημάρχου της Μασσαλίας Γκαστόν Ντεφέρ, έγινε πρόεδρος τoυ συλλόγου δημιουργώντας μία ομάδα αστέρων.
Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες του Ταπί ήταν εξίσου επικερδής. Εξαγόραζε αποτυχημένες εταιρίες στις οποίες έβρισκε τον τρόπο και κατάφερνε να τις μετατρέπει σε κερδοφόρες επιχειρήσεις. Ύστερα τις πουλούσε βγάζοντας τεράστια κέρδη. Ήταν ιδιοκτήτης εταιρίας προϊόντων υγείας ενώ το 1989 είχε εξαγοράσει την "adidas". Eπίσης δημιούργησε ομάδα ποδηλασίας, η οποία το 1985 και το 1986 κατέκτησε τον φημισμένο ποδηλατικό γύρο Γαλλίας.
Ο Ταπί ήταν φιλόδοξος άνθρωπος. Η Μαρσέιγ ήταν η τέλεια ομάδα για αυτόν. Χωρίς τρόπαιο για 14 χρόνια η επιστροφή στους τίτλους ήταν μονόδρομος, με οποιοδήποτε κόστος.
Οι μεταγραφές εκείνης της εποχής για την ομάδα της Μασαλλίας θα μπορούσαν να συγκριθούν μόνο με αυτές των "γκαλάκτικος" της Ρεάλ Μαδρίτης. Ο Ταπί, προσέλαβε τον πρώην Γάλλο τεχνικό Μισέλ Χινταλγκό ως πρόεδρο της ομάδας και αγόρασε ένα γαλαξία αστέρων εκείνη την εποχή όπως οι Αλέν Ζιρές, Ζαν Πιερ Παπέν, Έντσο Φραντσέσκολι, Ζαν Τιγκανά, Ντιντιέ Ντεσάμπ, Αλέν Μποκσίτς, Μαρσέλ Ντεσαγί και Ρούντι Φέλερ. Η Μαρσέιγ επιβάλλονταν σε κάθε αντίπαλο και μέσα σε τρία χρόνια κατέκτησε το πρωτάθλημα. Την περίοδο 1989-1992 πήρε τέσσερα σερί πρωταθλήματα.
Το καλοκαίρι του 1989 ο Ταπί ξόδεψε 4,5 εκατομμύρια λίρες για να εξασφαλίσει την υπογραφή του Άγγλου Κρις Γουόντλ από την Τότεναμ. " Στην Μαρσέιγ ο Ταπί έκανε τα πάντα", θυμάται ο Γουόντλ και αποκαλύπτει: " Ήταν πολύ δυνατός και ήθελε πάντα νίκες. Όταν χάναμε ερχόταν στα αποδυτήρια και μας απειλούσε. Τον φοβόμουν. Ήταν πάντα πίσω από την πλάτη μας. Στο ξενοδοχείο, στο γήπεδο, στα αποδυτήρια ακόμα και στις προπονήσεις. Αυτός έκανε τις προσλήψεις στην ομάδα, αυτός έδινε κίνητρο στους παίκτες, ποιος θα παίξει και ποιος όχι".
Το 1991 η Μαρσέιγ έφθασε μέχρι τον τελικό του κυπέλλου πρωταθλητριών αποκλείοντας την Μίλαν, αλλά ηττήθηκε στα πέναλτι από τον Ερυθρό Αστέρα. Ωστόσο, η κυριαρχία της συνέχιστηκε στην Γαλλία και τον Ταπί να ονειρεύεται την ανάδειξη της Μαρσέιγ ως την κορυφαία ομάδα της Ευρώπης.
Την περίοδο 1992-93 η ΟΥΕΦΑ αλλάζει τον τρόπο διεξαγωγής των αγώνων. Ονομάζει το κύπελλο πρωταθλητριών σε Τσάμπιονς Λιγκ, με την δημιουργία δύο ομίλων από τέσσερις ομάδες ο κάθε όμιλος. Η Μαρσέιγ περνάει από αυτή την διαδικασία αποκλείοντας την Ρέιντζερς, την Μπριζ και την ΤΣΣΚΑ Μόσχας φθάνοντας στο Μόναχο, για τον τελικό της διοργάνωσης κόντρα στην Μίλαν.
Η Μαρσέιγ χρειάζεται ένα ακόμα βήμα ώστε να εκπληρώσει το όνειρο των φιλάθλων της, αλλά και του Μπερνάρ Ταπί, που εκτός από πρόεδρος της ήταν και Υπουργός στην Κυβέρνηση του μέντορα του Φρανσουά Μιτεράν.
Ο Ταπί ήθελε να είναι σίγουρος ότι η Μαρσέιγ δεν θα αποτύχει να κατακτήσει το πρωτάθλημα, ώστε οι παίκτες να πάνε ήρεμοι στον τελικό και ζήτησε από τον Ζαν Πιερ Μπερνς, δεξί χέρι του Ταπί, να κάνει το μοιραίο τηλεφώνημα στους παίκτες της Βαλενσιέν.
" Την εποχή του Ταπί στην Μαρσέιγ είχα δώσει περισσότερο από 500.000 λίρες για χρηματοδότηση παικτών και διαιτητών", παραδέχεται ο Μπερνς, κάτι περισσότερο, τότε, από γενικός διευθυντής της ομάδας.
Ο Μπερνς τηλεφώνησε στο πρώτο σκόρερ της Βαλενσιέν Κριστόφ Ρομπέρτ, να περιμένει τηλεφώνημα την βραδιά πριν το ματς. Ο Μπερνς ζήτησε την βοήθεια του μέσου της Μαρσέιγ Ζαν–Ζακ Εϊντίλ για το επόμενο μέρος του σχεδίου του.
Ο Εϊντίλ είχε υπάρξει συμπαίκτης του Κριστόφ Ρομπέρτ στην Ναντ και του συμπαίκτη του Ρομπέρτ στην Βαλενσιέν του Αργεντίνου Λουίς Μπουρουσάγκα. Επίσης, ο Ρομπέρτ γνώριζε τον Ζακ Γκλασμάν από την κοινή τους θητεία στην Γαλλική Τουρς.
" Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί ήθελαν να έρθουν σε επαφή με εμάς, σε ένα παιχνίδι που η Μαρσέιγ λογικά θα κέρδιζε", ήταν τα λόγια του Γκλασμάν μερικά χρόνια αργότερα, που παρότι συμφώνησε να συναντηθεί με τους Μπουρουσάγκα και Εϊντιλ, αρνήθηκε την ανήθικη προσφορά του Ζαν-Πιέρ Μπερνς.
Ο Μπουρουσάγκα, που είχε προσπαθήσει μερικά χρόνια νωρίτερα ώστε να αποκτήσει η Μαρσέιγ τον Ντιέγκο Μαραντόνα, ζήτησε εγγυήσεις για τα χρήματα που θα πάρει. Oι λεπτομέρειες είχαν συμφωνηθεί. Κάθε παίκτης θα λάμβανε 25.000 λίρες.
Την ημέρα του αγώνα ο Γκλασμάν ενημέρωσε τον τεχνικό της Βαλενσιέν Μπόρο Πρίμορατς για το γεγονός. Ο Αλέν Μποκσίτς ήταν ο μοναδικός σκόρερ του αγώνα. Δύο λεπτά αργότερα ο επιθετικός της Βαλενσιέν Κριστόφ Ρομπέρτ βγαίνει εκτός αγώνα τραυματίας. Στο ημίχρονο ο Πρίμορατς καταγγέλλει το συμβάν στην αστυνομία αλλά και στην Γαλλική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου. Μετά την λήξη του αγώνα και τέσσερις ημέρες πριν τον μεγάλο τελικό της Μαρσέιγ με την Μίλαν, η Ομοσπονδία συναντήθηκε με τους Γκλασμάν και Ταπί.
Ο τελικός με την Μίλαν
Ο Μπασίλ Μπολί ήταν ο ήρωας του Μονάχου για την Μαρσέιγ. Ο Γάλλος αμυντικός είχε χάσει την αναμέτρηση με την Βαλενσιέν λόγω τραυματισμού, ενώ κατά την διάρκεια του τελικού με την Μίλαν ζήτησε να γίνει αλλαγή, στο 20’. " Αισθανόμουν ότι δεν μπορούσα να δώσω το 100% και δεν ήθελα να απογοητεύσω κανέναν", ωστόσο, η απάντηση ήρθε από τον φυσιοθεραπευτή της ομάδας: " Δεν υπάρχει περίπτωση να βγεις από τον αγώνα. Δεν θέλει ο Ταπί". Ο Ταπί δικαιώθηκε. Με κεφαλιά του Γάλλου η Μαρσέιγ κατακτά το τρόπαιο.
Ο κόσμος υποδέχτηκε ως ήρωες τους παίκτες στην Μασαλλία, αλλά πίσω από τη σκηνή το σκάνδαλο άρχιζε να ξετυλίγεται. Η Γαλλική Ομοσπονδία ξεκίνησε την έρευνα για τον πολύκροτο αγώνα. Ο Ταπί προσπάθησε να καλύψει την κατάσταση κατηγορώντας, σε μυστική συνάντηση που είχε με τον Πρίμορατς στο Παρίσι, τον γενικό διευθυντή της Μαρσέιγ Ζαν-Πιέρ Μπέρνς, ότι αυτός ήταν ο εμπνευστής αυτής της ιστορίας, προσπαθώντας από τον νυν βοηθό προπονητή του Αρσέν Βενγκέρ στην Άρσεναλ, να βγάλει το φίδι από την τρύπα.
Η αστυνομία βρήκε σε φάκελο 25.000 λίρες, θαμμένα στην αυλή της θείας του επιθετικού της Βαλενσιέν Κριστόφ Ρομπέρτ. Ο Ταπί υποστήριξε ότι τα είχε δώσει δανεικά στον παίκτη για να ανοίξει εστιατόριο, αλλά το "δίκτυο" είχε εξαρθρωθεί. Την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου οι Κριστόφ Ρομπέρτ, Ζαν-Ζακ Εϊντίλ και Χόρχε Μπουρουσάγκα κατηγορήθηκαν για απόπειρα δωροδοκίας. Ο Ταπί παρέμενε στο απυρόβλητο, αλλά όχι για πολύ ακόμα. Η αποτυχία του να δωροδοκήσει και τον Πρίμορατς, τον υποχρέωσε να βρει άλλοθι στο πρόσωπο του σοσιαλιστή φίλο του Ζακ Μελίκ, ότι είχε συνάντηση μαζί του, την ώρα του ραντεβού με τον Πρίμορατς.
Τον Σεπτέμβρη του 2003 η ΟΥΕΦΑ είχε αποφασίσει για τις ποινές. Η Μαρσέιγ είχε αποκλειστεί για την επόμενη σεζόν από όλες τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις και από τον τελικό του Ιντερκοντινένταλ. Ακολούθησαν τον Απρίλιο του 1994 οι αποφάσεις της Γαλλικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου. Η Μαρσέιγ υποβιβάστηκε στην "Lique 2", της αφαιρέθηκε ο τίτλος, ενώ τιμώρησε τους Ταπί, Μπερνς, Ρομπέρτ και Εϊντίλ με διετή αποκλεισμό από το γαλλικό ποδόσφαιρο. Ο Χόρχε Μπορουσάγκα τιμωρήθηκε με δίμηνο αποκλεισμό.
Η υπόθεση έφθασε και στα πολιτικά δικαστήρια, με τον Ταπί να αντιμετωπίζει την δίκη ως σκευωρία των πολιτικών του αντιπάλων. Ο Μπερνς κατέθεσε ότι είχε λειτουργήσει υπό τις οδηγίες τους προέδρου της Μαρσέιγ. Τον Μαϊο του 1995 ο πρόεδρος της Μαρσέιγ κρίθηκε ένοχος με διετή φυλάκιση για δωροδοκία και προσπάθεια απόκρυψης της αλήθειας από μάρτυρα. Επίσης, τιμωρήθηκε με τρία χρόνια στέρησης των πολιτικών του δικαιωμάτων. Παρέμεινε στην φυλακή έξι μήνες.
Μετά την αποφυλάκιση του ο Ταπί, καταπιάστηκε με διάφορα πράγματα. Έγινε συγγραφέας, καταγράφοντας τις εμπειρίες του στην φυλακή, ενώ συνεργάστηκε με τον Γάλλο ράπερ Ντοκ Τζίνεκο στο τραγούδι "C’est Beau, La Vie". Ο Ταπί έγινε και τηλεοπτικός αστέρας με συμμετοχή σε πραϊμ-ταϊμ σειρά ως αστυνομικός, πριν κάνει δικό του "talk-show". H δημοσιότητα του στον καλλιτεχνικό χώρο εκτοξεύτηκε ακόμα περισσότερο όταν έπαιξε τον Ράνταλ ΜακΜέρφι , σε θέατρο του Παρισιού, τον ρόλο που υποδύθηκε ο Τζακ Νίκολσον στην "Φωλιά του Κούκου".
Ο Μπερνς τιμωρήθηκε με 1.500 λίρες πρόστιμο και 18μηνη φυλάκιση με αναστολή. Ο Εϊντίλ με 1.000 λίρες πρόστιμο και ένα χρόνο φυλάκιση με αναστολή, ενώ ο Χόρχε Μπουρουσάγκα με 500 λίρες πρόστιμο και 6μηνη φυλάκιση επίσης με αναστολή. Το άλλοθι του προέδρου της Μαρσέιγ Ζακ Μελίκ, "ξηλώθηκε" από το αξίωμα του ως βουλευτής και από οποιαδήποτε άλλη δημόσια υπηρεσία για δύο χρόνια.
Η επιστροφή Ταπί στην Μαρσέιγ
Τον Απρίλιο του 2001 ο Ταπί επέστρεψε στην Μαρσέιγ. Ο σύλλογος κινδύνευε με υποβιβασμό για χρέος 80 εκατομμυρίων λιρών, παλεύοντας για την σωτηρία του. Ο Ταπί, φρόντισε να ανατρέψει αυτή την κατάσταση και να παραμείνει στην λίγκα η Μαρσέιγ, όταν νέες κατηγορίες ήρθαν να αμαυρώσουν την ήδη τσαλακωμένη εικόνα του.
Ο οικονομικός διευθυντής Πιερ Ντουπιτόν κατηγόρησε τον Ταπί για χρήση αναβολικών από τους παίκτες της Μαρσέιγ, κατηγορία που επιβεβαίωσε και ο Εϊντίλ σε συνέντευξη του στην εφημερίδα Εκίπ. " Κατά την διάρκεια του αγώνα με την Μίλαν ένιωσα περίεργα. Το στόμα μου ήταν ξηρό και το σώμα μου δεν αντιδρούσε όπως συνήθως", θυμάται ο Εϊντίλ.
" Η κλεψιά ήταν η δεύτερη φύση για την Μαρσέιγ εκείνη την εποχή. Πολλοί παίκτες είχαν εμπλοκή σε στημένους αγώνες. Όλοι είχαμε ρωτηθεί τουλάχιστον μία φορά να τηλεφωνήσουμε σε έναν παλιό συμπαίκτη ή φίλο για να στήσουμε αγώνες", θυμάται ο Τόνι Κασκαρίνο. Ο Ταπί μήνυσε για δυσφήμιση τον Εϊντίλ και τους παλιούς του συμπαίκτες Ντιντιέ Ντεσάμπ και Μαρσέλ Ντεσαγί.
Λάδι στην φωτιά έριξαν και οι δηλώσεις του Αρσέν Βενγκέρ, προπονητή της Μονακό την περίοδο 1988-1994. " Αυτά ήταν γνωστά. Το γαλλικό ποδόσφαιρο ήταν γάγγραινα από μέσα εξαιτίας των μεθόδων του Ταπί".
" Οι δηλώσεις του Βενγκέρ δεν με εκπλήσσουν. Ορισμένοι από τους παίκτες που προπονεί ήταν παίκτες που υποτίθεται ότι προσπάθησα να δωροδοκήσω και θυμάται μετά από 13 χρόνια να σχολιάσει την διαφθορά για πρώτη φορά. Ο Βενγκέρ ήταν στην καρδιά του προβλήματος μεταξύ της Μαρσέιγ και της Βαλενσιέν εκείνο τον καιρό, γιατί συνεργάζονταν με τον Πρίμορατς και τον Εϊντιλ. Δούλευε στο παρασκήνιο", ήταν η απάντηση του Ταπί.
H ζωή των εμπλεκόμενων
Μετά τις ποινές η ζωή συνεχίστηκε για τους συμμετέχοντες στο σκάνδαλο με διαφορετικό πιθανόν τρόπο απ’ ότι οι ίδιοι φαντάζονταν. Ο Ζαν-Ζακ Εϊντίλ, μετά από ένα αποτυχημένο πέρασμα ως προπονητής της Λιμόζ, είναι τεχνικός διευθυντής της ομάδας.
Ο Ζαν-Πιερ Μπερνς είναι ποδοσφαιρικός ατζέντης και επαναλαμβάνει ότι αποτελεί μαύρη περίοδο στην ζωή του η εμπλοκή του στο σκάνδαλο: " Δεν χρειάζεται η Μαρσέιγ να παίξει με την Βαλενσιέν για να θυμηθώ την όλη ιστορία. Ποτέ δεν σταμάτησα να σκέφτομαι αυτά που συνέβησαν τότε. Αν μπορούσα να διαγράψω όλα αυτά, θα το έκανα". Ο επιθετικός της Βαλενσιέν Κριστόφ Ρομπέρτ αποτραβήχτηκε από το ποδόσφαιρο δουλεύοντας ως οινοποιός στην πόλη της Ναντ. Ο Χόρχε Μπουρουσάγκα είναι προπονητής της Μπάνφιλντ.
Ο πρώην αρχηγός της Βαλενσιέν Ζακ Γκλασμάν, θεωρήθηκε προδότης και αποδοκιμάστηκε από τους οπαδούς της Βαλενσιέν στο τελευταίο παιχνίδι της ομάδας την περίοδο 1992-93 όταν ηττήθηκε από την Σαϊντ Ετιέν και υποβιβάστηκε. Ο Γκλασμάν, ο οποίος είχε ανακηρύχθηκε πρωταθλητής Γαλλίας με την Στρασμβούργο το 1979, αγωνίστηκε και την επόμενη σεζόν στην Βαλενσιέν η οποία υποβιβάστηκε για δεύτερη σερί σεζόν και αποχώρησε από την ομάδα.
Το 1995 βραβεύτηκε με το βραβείο "Fair Play" από την FIFA για την αποκάλυψη του σκανδάλου. Σήμερα εργάζεται στην Γαλλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία. " Ακόμα και αν μου έδιναν 100 εκατομμύρια ή 200 εκατομμύρια θα έκανα το ίδιο πράγμα. Ήταν διαφθορά. Ήταν βρώμικα χρήματα", δηλώνει ο ηθικός ήρωας της υπόθεσης.
Ωστόσο, παρά τις μέρες ντροπής που πέρασε το Γαλλικό ποδόσφαιρο η κατάληξη και αντιμετώπιση της κρίσης είχε και την θετική πλευρά της, όπως δηλώνει ο πρόεδρος της Γαλλικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου: " Η ιστορία είχε και την θετική πλευρά της στο γαλλικό ποδόσφαιρο. Είμαι πεπεισμένος ότι ο τρόπος που το χειρίστηκαν οι αρχές οδήγησε στην κατάσταση που είμαστε τώρα. Έχουμε ένα υγιές ποδόσφαιρο, ανταγωνιστικό, που βοηθάει να ξεπεράσουμε τις γεγονότα όπως αυτά που συνέβησαν τότε αλλά και αυτά πρόσφατα στο Ιταλικό ποδόσφαιρο".
Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο, όπως αναγράφεται στην φανέλα του Ερίκ, oπαδό της Βαλενσιέν: "OM, Je Ne T’ Aime Pas". " Οι εχθροί μας μπορεί να είναι η Λανς και η Λιλ αλλά από εδώ και στο εξής η Μαρσέιγ αποτελεί τον μεγαλύτερο εχθρό μας" .
Τον Μαϊο του 1993 η Μαρσέιγ ήθελε τη νίκη κόντρα στην Βαλενσιέν ώστε να εξασφαλίσει και μαθηματικά το "Σαμπιονά", ενώ λίγες ημέρες αργότερα αντιμετώπιζε την Μίλαν στον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ. Το τελευταίο ματς της σεζόν ήταν απέναντι στην δυνατή Παρί Σεν Ζερμέν στο "Βελοντρόμ".
Ο πρόεδρος της Μαρσέιγ Μπερνάρ Ταπί, έκρινε ότι θα πρέπει να εξαλειφθεί κάθε πιθανότητα αποτυχίας της ομάδας του στο συγκεκριμένο ματς. Η λύση ήταν μία. Δωροδοκία.
Τα πανηγύρια για την κατάκτηση του Τσάμπιονς Λιγκ κόπασαν γρήγορα με την αποκάλυψη του σκανδάλου για χρηματισμό παικτών στο παιχνίδι των δύο ομάδων. Η διοίκηση της Μαρσέιγ κρίθηκε ένοχη για δωροδοκία δύο παικτών της Βαλενσιέν με αποτέλεσμα να της αφαιρεθεί ο τίτλος, να υποβιβαστεί στην "Lique 2", ενώ τιμωρήθηκε από την ΟΥΕΦΑ με αποκλεισμό από την Ευρώπη για ένα χρόνο.
Ο πρόεδρος Μπερνάρ Ταπί κρίθηκε ένοχος και τιμωρήθηκε με δύο χρόνια φυλάκιση. Στην φυλακή παρέμεινε έξι μήνες. Η δυστυχής Βαλενσιέν υποβιβάστηκε, ενώ τα επόμενα χρόνια έφτασε να αγωνίζεται στα ερασιτεχνικά πρωταθλήματα, μέχρι να επιστρέψει το 2006 στην "Lique 1".
Ο αδίστακτος Ταπί
Η ακόρεστη δίψα για τίτλους και διακρίσεις αναπτύχθηκε στην Μαρσέιγ τον Απρίλιο του 1986, όταν ο αδίστακτος Μπερνάρ Ταπί, υπό τις ευλογίες του Δημάρχου της Μασσαλίας Γκαστόν Ντεφέρ, έγινε πρόεδρος τoυ συλλόγου δημιουργώντας μία ομάδα αστέρων.
Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες του Ταπί ήταν εξίσου επικερδής. Εξαγόραζε αποτυχημένες εταιρίες στις οποίες έβρισκε τον τρόπο και κατάφερνε να τις μετατρέπει σε κερδοφόρες επιχειρήσεις. Ύστερα τις πουλούσε βγάζοντας τεράστια κέρδη. Ήταν ιδιοκτήτης εταιρίας προϊόντων υγείας ενώ το 1989 είχε εξαγοράσει την "adidas". Eπίσης δημιούργησε ομάδα ποδηλασίας, η οποία το 1985 και το 1986 κατέκτησε τον φημισμένο ποδηλατικό γύρο Γαλλίας.
Ο Ταπί ήταν φιλόδοξος άνθρωπος. Η Μαρσέιγ ήταν η τέλεια ομάδα για αυτόν. Χωρίς τρόπαιο για 14 χρόνια η επιστροφή στους τίτλους ήταν μονόδρομος, με οποιοδήποτε κόστος.
Οι μεταγραφές εκείνης της εποχής για την ομάδα της Μασαλλίας θα μπορούσαν να συγκριθούν μόνο με αυτές των "γκαλάκτικος" της Ρεάλ Μαδρίτης. Ο Ταπί, προσέλαβε τον πρώην Γάλλο τεχνικό Μισέλ Χινταλγκό ως πρόεδρο της ομάδας και αγόρασε ένα γαλαξία αστέρων εκείνη την εποχή όπως οι Αλέν Ζιρές, Ζαν Πιερ Παπέν, Έντσο Φραντσέσκολι, Ζαν Τιγκανά, Ντιντιέ Ντεσάμπ, Αλέν Μποκσίτς, Μαρσέλ Ντεσαγί και Ρούντι Φέλερ. Η Μαρσέιγ επιβάλλονταν σε κάθε αντίπαλο και μέσα σε τρία χρόνια κατέκτησε το πρωτάθλημα. Την περίοδο 1989-1992 πήρε τέσσερα σερί πρωταθλήματα.
Το καλοκαίρι του 1989 ο Ταπί ξόδεψε 4,5 εκατομμύρια λίρες για να εξασφαλίσει την υπογραφή του Άγγλου Κρις Γουόντλ από την Τότεναμ. " Στην Μαρσέιγ ο Ταπί έκανε τα πάντα", θυμάται ο Γουόντλ και αποκαλύπτει: " Ήταν πολύ δυνατός και ήθελε πάντα νίκες. Όταν χάναμε ερχόταν στα αποδυτήρια και μας απειλούσε. Τον φοβόμουν. Ήταν πάντα πίσω από την πλάτη μας. Στο ξενοδοχείο, στο γήπεδο, στα αποδυτήρια ακόμα και στις προπονήσεις. Αυτός έκανε τις προσλήψεις στην ομάδα, αυτός έδινε κίνητρο στους παίκτες, ποιος θα παίξει και ποιος όχι".
Το 1991 η Μαρσέιγ έφθασε μέχρι τον τελικό του κυπέλλου πρωταθλητριών αποκλείοντας την Μίλαν, αλλά ηττήθηκε στα πέναλτι από τον Ερυθρό Αστέρα. Ωστόσο, η κυριαρχία της συνέχιστηκε στην Γαλλία και τον Ταπί να ονειρεύεται την ανάδειξη της Μαρσέιγ ως την κορυφαία ομάδα της Ευρώπης.
Την περίοδο 1992-93 η ΟΥΕΦΑ αλλάζει τον τρόπο διεξαγωγής των αγώνων. Ονομάζει το κύπελλο πρωταθλητριών σε Τσάμπιονς Λιγκ, με την δημιουργία δύο ομίλων από τέσσερις ομάδες ο κάθε όμιλος. Η Μαρσέιγ περνάει από αυτή την διαδικασία αποκλείοντας την Ρέιντζερς, την Μπριζ και την ΤΣΣΚΑ Μόσχας φθάνοντας στο Μόναχο, για τον τελικό της διοργάνωσης κόντρα στην Μίλαν.
Η Μαρσέιγ χρειάζεται ένα ακόμα βήμα ώστε να εκπληρώσει το όνειρο των φιλάθλων της, αλλά και του Μπερνάρ Ταπί, που εκτός από πρόεδρος της ήταν και Υπουργός στην Κυβέρνηση του μέντορα του Φρανσουά Μιτεράν.
Ο Ταπί ήθελε να είναι σίγουρος ότι η Μαρσέιγ δεν θα αποτύχει να κατακτήσει το πρωτάθλημα, ώστε οι παίκτες να πάνε ήρεμοι στον τελικό και ζήτησε από τον Ζαν Πιερ Μπερνς, δεξί χέρι του Ταπί, να κάνει το μοιραίο τηλεφώνημα στους παίκτες της Βαλενσιέν.
" Την εποχή του Ταπί στην Μαρσέιγ είχα δώσει περισσότερο από 500.000 λίρες για χρηματοδότηση παικτών και διαιτητών", παραδέχεται ο Μπερνς, κάτι περισσότερο, τότε, από γενικός διευθυντής της ομάδας.
Ο Μπερνς τηλεφώνησε στο πρώτο σκόρερ της Βαλενσιέν Κριστόφ Ρομπέρτ, να περιμένει τηλεφώνημα την βραδιά πριν το ματς. Ο Μπερνς ζήτησε την βοήθεια του μέσου της Μαρσέιγ Ζαν–Ζακ Εϊντίλ για το επόμενο μέρος του σχεδίου του.
Ο Εϊντίλ είχε υπάρξει συμπαίκτης του Κριστόφ Ρομπέρτ στην Ναντ και του συμπαίκτη του Ρομπέρτ στην Βαλενσιέν του Αργεντίνου Λουίς Μπουρουσάγκα. Επίσης, ο Ρομπέρτ γνώριζε τον Ζακ Γκλασμάν από την κοινή τους θητεία στην Γαλλική Τουρς.
" Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί ήθελαν να έρθουν σε επαφή με εμάς, σε ένα παιχνίδι που η Μαρσέιγ λογικά θα κέρδιζε", ήταν τα λόγια του Γκλασμάν μερικά χρόνια αργότερα, που παρότι συμφώνησε να συναντηθεί με τους Μπουρουσάγκα και Εϊντιλ, αρνήθηκε την ανήθικη προσφορά του Ζαν-Πιέρ Μπερνς.
Ο Μπουρουσάγκα, που είχε προσπαθήσει μερικά χρόνια νωρίτερα ώστε να αποκτήσει η Μαρσέιγ τον Ντιέγκο Μαραντόνα, ζήτησε εγγυήσεις για τα χρήματα που θα πάρει. Oι λεπτομέρειες είχαν συμφωνηθεί. Κάθε παίκτης θα λάμβανε 25.000 λίρες.
Την ημέρα του αγώνα ο Γκλασμάν ενημέρωσε τον τεχνικό της Βαλενσιέν Μπόρο Πρίμορατς για το γεγονός. Ο Αλέν Μποκσίτς ήταν ο μοναδικός σκόρερ του αγώνα. Δύο λεπτά αργότερα ο επιθετικός της Βαλενσιέν Κριστόφ Ρομπέρτ βγαίνει εκτός αγώνα τραυματίας. Στο ημίχρονο ο Πρίμορατς καταγγέλλει το συμβάν στην αστυνομία αλλά και στην Γαλλική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου. Μετά την λήξη του αγώνα και τέσσερις ημέρες πριν τον μεγάλο τελικό της Μαρσέιγ με την Μίλαν, η Ομοσπονδία συναντήθηκε με τους Γκλασμάν και Ταπί.
Ο τελικός με την Μίλαν
Ο Μπασίλ Μπολί ήταν ο ήρωας του Μονάχου για την Μαρσέιγ. Ο Γάλλος αμυντικός είχε χάσει την αναμέτρηση με την Βαλενσιέν λόγω τραυματισμού, ενώ κατά την διάρκεια του τελικού με την Μίλαν ζήτησε να γίνει αλλαγή, στο 20’. " Αισθανόμουν ότι δεν μπορούσα να δώσω το 100% και δεν ήθελα να απογοητεύσω κανέναν", ωστόσο, η απάντηση ήρθε από τον φυσιοθεραπευτή της ομάδας: " Δεν υπάρχει περίπτωση να βγεις από τον αγώνα. Δεν θέλει ο Ταπί". Ο Ταπί δικαιώθηκε. Με κεφαλιά του Γάλλου η Μαρσέιγ κατακτά το τρόπαιο.
Ο κόσμος υποδέχτηκε ως ήρωες τους παίκτες στην Μασαλλία, αλλά πίσω από τη σκηνή το σκάνδαλο άρχιζε να ξετυλίγεται. Η Γαλλική Ομοσπονδία ξεκίνησε την έρευνα για τον πολύκροτο αγώνα. Ο Ταπί προσπάθησε να καλύψει την κατάσταση κατηγορώντας, σε μυστική συνάντηση που είχε με τον Πρίμορατς στο Παρίσι, τον γενικό διευθυντή της Μαρσέιγ Ζαν-Πιέρ Μπέρνς, ότι αυτός ήταν ο εμπνευστής αυτής της ιστορίας, προσπαθώντας από τον νυν βοηθό προπονητή του Αρσέν Βενγκέρ στην Άρσεναλ, να βγάλει το φίδι από την τρύπα.
Η αστυνομία βρήκε σε φάκελο 25.000 λίρες, θαμμένα στην αυλή της θείας του επιθετικού της Βαλενσιέν Κριστόφ Ρομπέρτ. Ο Ταπί υποστήριξε ότι τα είχε δώσει δανεικά στον παίκτη για να ανοίξει εστιατόριο, αλλά το "δίκτυο" είχε εξαρθρωθεί. Την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου οι Κριστόφ Ρομπέρτ, Ζαν-Ζακ Εϊντίλ και Χόρχε Μπουρουσάγκα κατηγορήθηκαν για απόπειρα δωροδοκίας. Ο Ταπί παρέμενε στο απυρόβλητο, αλλά όχι για πολύ ακόμα. Η αποτυχία του να δωροδοκήσει και τον Πρίμορατς, τον υποχρέωσε να βρει άλλοθι στο πρόσωπο του σοσιαλιστή φίλο του Ζακ Μελίκ, ότι είχε συνάντηση μαζί του, την ώρα του ραντεβού με τον Πρίμορατς.
Τον Σεπτέμβρη του 2003 η ΟΥΕΦΑ είχε αποφασίσει για τις ποινές. Η Μαρσέιγ είχε αποκλειστεί για την επόμενη σεζόν από όλες τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις και από τον τελικό του Ιντερκοντινένταλ. Ακολούθησαν τον Απρίλιο του 1994 οι αποφάσεις της Γαλλικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου. Η Μαρσέιγ υποβιβάστηκε στην "Lique 2", της αφαιρέθηκε ο τίτλος, ενώ τιμώρησε τους Ταπί, Μπερνς, Ρομπέρτ και Εϊντίλ με διετή αποκλεισμό από το γαλλικό ποδόσφαιρο. Ο Χόρχε Μπορουσάγκα τιμωρήθηκε με δίμηνο αποκλεισμό.
Η υπόθεση έφθασε και στα πολιτικά δικαστήρια, με τον Ταπί να αντιμετωπίζει την δίκη ως σκευωρία των πολιτικών του αντιπάλων. Ο Μπερνς κατέθεσε ότι είχε λειτουργήσει υπό τις οδηγίες τους προέδρου της Μαρσέιγ. Τον Μαϊο του 1995 ο πρόεδρος της Μαρσέιγ κρίθηκε ένοχος με διετή φυλάκιση για δωροδοκία και προσπάθεια απόκρυψης της αλήθειας από μάρτυρα. Επίσης, τιμωρήθηκε με τρία χρόνια στέρησης των πολιτικών του δικαιωμάτων. Παρέμεινε στην φυλακή έξι μήνες.
Μετά την αποφυλάκιση του ο Ταπί, καταπιάστηκε με διάφορα πράγματα. Έγινε συγγραφέας, καταγράφοντας τις εμπειρίες του στην φυλακή, ενώ συνεργάστηκε με τον Γάλλο ράπερ Ντοκ Τζίνεκο στο τραγούδι "C’est Beau, La Vie". Ο Ταπί έγινε και τηλεοπτικός αστέρας με συμμετοχή σε πραϊμ-ταϊμ σειρά ως αστυνομικός, πριν κάνει δικό του "talk-show". H δημοσιότητα του στον καλλιτεχνικό χώρο εκτοξεύτηκε ακόμα περισσότερο όταν έπαιξε τον Ράνταλ ΜακΜέρφι , σε θέατρο του Παρισιού, τον ρόλο που υποδύθηκε ο Τζακ Νίκολσον στην "Φωλιά του Κούκου".
Ο Μπερνς τιμωρήθηκε με 1.500 λίρες πρόστιμο και 18μηνη φυλάκιση με αναστολή. Ο Εϊντίλ με 1.000 λίρες πρόστιμο και ένα χρόνο φυλάκιση με αναστολή, ενώ ο Χόρχε Μπουρουσάγκα με 500 λίρες πρόστιμο και 6μηνη φυλάκιση επίσης με αναστολή. Το άλλοθι του προέδρου της Μαρσέιγ Ζακ Μελίκ, "ξηλώθηκε" από το αξίωμα του ως βουλευτής και από οποιαδήποτε άλλη δημόσια υπηρεσία για δύο χρόνια.
Η επιστροφή Ταπί στην Μαρσέιγ
Τον Απρίλιο του 2001 ο Ταπί επέστρεψε στην Μαρσέιγ. Ο σύλλογος κινδύνευε με υποβιβασμό για χρέος 80 εκατομμυρίων λιρών, παλεύοντας για την σωτηρία του. Ο Ταπί, φρόντισε να ανατρέψει αυτή την κατάσταση και να παραμείνει στην λίγκα η Μαρσέιγ, όταν νέες κατηγορίες ήρθαν να αμαυρώσουν την ήδη τσαλακωμένη εικόνα του.
Ο οικονομικός διευθυντής Πιερ Ντουπιτόν κατηγόρησε τον Ταπί για χρήση αναβολικών από τους παίκτες της Μαρσέιγ, κατηγορία που επιβεβαίωσε και ο Εϊντίλ σε συνέντευξη του στην εφημερίδα Εκίπ. " Κατά την διάρκεια του αγώνα με την Μίλαν ένιωσα περίεργα. Το στόμα μου ήταν ξηρό και το σώμα μου δεν αντιδρούσε όπως συνήθως", θυμάται ο Εϊντίλ.
" Η κλεψιά ήταν η δεύτερη φύση για την Μαρσέιγ εκείνη την εποχή. Πολλοί παίκτες είχαν εμπλοκή σε στημένους αγώνες. Όλοι είχαμε ρωτηθεί τουλάχιστον μία φορά να τηλεφωνήσουμε σε έναν παλιό συμπαίκτη ή φίλο για να στήσουμε αγώνες", θυμάται ο Τόνι Κασκαρίνο. Ο Ταπί μήνυσε για δυσφήμιση τον Εϊντίλ και τους παλιούς του συμπαίκτες Ντιντιέ Ντεσάμπ και Μαρσέλ Ντεσαγί.
Λάδι στην φωτιά έριξαν και οι δηλώσεις του Αρσέν Βενγκέρ, προπονητή της Μονακό την περίοδο 1988-1994. " Αυτά ήταν γνωστά. Το γαλλικό ποδόσφαιρο ήταν γάγγραινα από μέσα εξαιτίας των μεθόδων του Ταπί".
" Οι δηλώσεις του Βενγκέρ δεν με εκπλήσσουν. Ορισμένοι από τους παίκτες που προπονεί ήταν παίκτες που υποτίθεται ότι προσπάθησα να δωροδοκήσω και θυμάται μετά από 13 χρόνια να σχολιάσει την διαφθορά για πρώτη φορά. Ο Βενγκέρ ήταν στην καρδιά του προβλήματος μεταξύ της Μαρσέιγ και της Βαλενσιέν εκείνο τον καιρό, γιατί συνεργάζονταν με τον Πρίμορατς και τον Εϊντιλ. Δούλευε στο παρασκήνιο", ήταν η απάντηση του Ταπί.
H ζωή των εμπλεκόμενων
Μετά τις ποινές η ζωή συνεχίστηκε για τους συμμετέχοντες στο σκάνδαλο με διαφορετικό πιθανόν τρόπο απ’ ότι οι ίδιοι φαντάζονταν. Ο Ζαν-Ζακ Εϊντίλ, μετά από ένα αποτυχημένο πέρασμα ως προπονητής της Λιμόζ, είναι τεχνικός διευθυντής της ομάδας.
Ο Ζαν-Πιερ Μπερνς είναι ποδοσφαιρικός ατζέντης και επαναλαμβάνει ότι αποτελεί μαύρη περίοδο στην ζωή του η εμπλοκή του στο σκάνδαλο: " Δεν χρειάζεται η Μαρσέιγ να παίξει με την Βαλενσιέν για να θυμηθώ την όλη ιστορία. Ποτέ δεν σταμάτησα να σκέφτομαι αυτά που συνέβησαν τότε. Αν μπορούσα να διαγράψω όλα αυτά, θα το έκανα". Ο επιθετικός της Βαλενσιέν Κριστόφ Ρομπέρτ αποτραβήχτηκε από το ποδόσφαιρο δουλεύοντας ως οινοποιός στην πόλη της Ναντ. Ο Χόρχε Μπουρουσάγκα είναι προπονητής της Μπάνφιλντ.
Ο πρώην αρχηγός της Βαλενσιέν Ζακ Γκλασμάν, θεωρήθηκε προδότης και αποδοκιμάστηκε από τους οπαδούς της Βαλενσιέν στο τελευταίο παιχνίδι της ομάδας την περίοδο 1992-93 όταν ηττήθηκε από την Σαϊντ Ετιέν και υποβιβάστηκε. Ο Γκλασμάν, ο οποίος είχε ανακηρύχθηκε πρωταθλητής Γαλλίας με την Στρασμβούργο το 1979, αγωνίστηκε και την επόμενη σεζόν στην Βαλενσιέν η οποία υποβιβάστηκε για δεύτερη σερί σεζόν και αποχώρησε από την ομάδα.
Το 1995 βραβεύτηκε με το βραβείο "Fair Play" από την FIFA για την αποκάλυψη του σκανδάλου. Σήμερα εργάζεται στην Γαλλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία. " Ακόμα και αν μου έδιναν 100 εκατομμύρια ή 200 εκατομμύρια θα έκανα το ίδιο πράγμα. Ήταν διαφθορά. Ήταν βρώμικα χρήματα", δηλώνει ο ηθικός ήρωας της υπόθεσης.
Ωστόσο, παρά τις μέρες ντροπής που πέρασε το Γαλλικό ποδόσφαιρο η κατάληξη και αντιμετώπιση της κρίσης είχε και την θετική πλευρά της, όπως δηλώνει ο πρόεδρος της Γαλλικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου: " Η ιστορία είχε και την θετική πλευρά της στο γαλλικό ποδόσφαιρο. Είμαι πεπεισμένος ότι ο τρόπος που το χειρίστηκαν οι αρχές οδήγησε στην κατάσταση που είμαστε τώρα. Έχουμε ένα υγιές ποδόσφαιρο, ανταγωνιστικό, που βοηθάει να ξεπεράσουμε τις γεγονότα όπως αυτά που συνέβησαν τότε αλλά και αυτά πρόσφατα στο Ιταλικό ποδόσφαιρο".