Η Νάντια των δεκαριών

Η Νάντια Κομανέτσι αποτελεί ένα ξεχωριστό και αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της γυμναστικής. Σαν σήμερα πριν από 39 χρόνια άλλαξε για πάντα την ιστορία του αθλήματος, ενώ η ζωή της στα χρόνια του καθεστώτος του "Τσαουσέσκου" και η φυγή της στην Αμερική αποτέλεσαν σημεία αναφοράς.

Ας ξετυλίξουμε όμως το κουβάρι της ιστορίας της Νάντια Κομανέτσι.

Γεννήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 1961 στο Ονέστι της Ρουμανίας. Το όνομά της το απέκτησε τυχαία αλλά όπως αποδείχτηκε ήταν άκρως αντιπροσωπευτικό. Η μητέρα της, όταν ήταν έγκυος σε αυτήν, έβλεπε μια ταινία που η κύρια πρωταγωνίστρια ονομαζόταν Νάντια, γι’αυτό αποφάσισε να δώσει στην κόρη της αυτό το όνομα.

Έτσι, τη βάφτισαν Νάντεζντα, από εκεί προέρχεται το Νάντια, το οποίο και σημαίνει "ελπίδα". Δεν προερχόταν από πλούσια οικογένεια με τη μητέρα της να δουλεύει σε ένα γραφείο και τον πατέρα της να είναι μηχανικός.

Ο άνθρωπος που έπεισε τους γονείς της να την κάνουν να ασχοληθεί με τη γυμναστική ήταν ο Μπέλα Κάρολι, κατά πολλούς ένας κορυφαίος προπονητής αλλά και ταυτόχρονα εξαιρετικά αυστηρός. Ο Μπέλα Κάρολι είδε τυχαία τη μικρή Νάντια να κάνει "ρόδα" μαζί με μία φίλη της έξω από την αυλή του γυμναστηρίου και αμέσως, έπεισε τους γονείς της να τη στείλουν στο πειραματικό σχολείο του.

Η Νάντια πηγαινοερχόταν στο σπίτι της στο Ονεστι κάθε μέρα, για πολλά χρόνια. Ακόμα και το όνομα του σχολείου του Κάρολι, "Φλόγα, ήταν ενδεικτικό του πάθους του μικρόσωμου κοριτσιού για τη γυμναστική.

Οι πρώτες μεγάλες παραστάσεις και η χαμένη αθωότητα

Κάπως έτσι ξεκίνησε αυτή η "σχέση" ανάμεσα στον Μπέλα Κάρολι και τη Νάντια Κομανέτσι. Γρήγορα η "ελπίδα" θα άρχιζε να έλαμπε.

Σε ηλικία μόλις επτά ετών πήρε μέρος για πρώτη φορά στο ρουμανικό πρωτάθλημα και κατέλαβε τη 13η θέση στο σύνθετο. Στα οκτώ της έγινε η νεαρότερη πρωταθλήτρια της χώρας και άρχισε να εκπροσωπεί τη Ρουμανία σε διεθνείς διοργανώσεις.

Ακόμα και σήμερα αρκετοί θεωρούν ότι με αυτόν τον τρόπο η Κομανέτσι έχασε τα χρόνια της παιδικής της αθωότητας. Η ίδια όμως έχει διαφορετική άποψη. "Τι έχασα; Το να πηγαίνω στα καταστήματα; Προτιμούσα να πηγαίνω στο γυμναστήριο από το να βλέπω δύο ταινίες" λέει ακόμα και σήμερα σε συνεντεύξεις της.

Η επιτυχία αυτή έφερε και την συμμετοχή σε διεθνείς αγώνες. Το 1975 έδωσε το παρών στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα στο Σκίεν της Νορβηγίας και έκανε το πρώτο της «πάρτι» μεταλλίων. Τέσσερα χρυσά (σύνθετο ατομικό, ασύμμετροι ζυγοί, δοκός ισορροπίας, ίππος) και ένα ασημένιο στο έδαφος της άνοιξαν για τα καλά την «όρεξη». Μάλιστα, η απόδοσή της στο πρωτάθλημα αυτό της χάρισε και τον τίτλο της «Αθλήτριας της χρονιάς». Και ήταν μόλις 13 ετών.

Γράφοντας ιστορία με 1.00

Ένα χρόνο αργότερα και σε ηλικία 14 ετών πλέον ετοιμαζόταν για τους Ολυμπιακούς αγώνες. Εκεί όλοι περίμεναν η τριάδα από τη Σοβιετική Ένωση που είχε λάμψει τέσσερα χρόνια νωρίτερα να κάνει το ίδιο.

Η Όλγκα Κόρμπουτ, η Λουντμίλα Τουρίτσεβα και η Νέλι Κλιμ φάνταζαν τα μεγάλα φαβορί. Όλα αυτά πριν ξεκινήσει η Νάντια Κομανέτσι να γράφει τη δική της ιστορία και να αλλάζει για πάντα ένα άθλημα.

Η 14χρονη κατάφερε από την αρχή να δώσει το στίγμα για το τι θα επακολουθούσε. Κι αν το πρώτο δεκάρι ήταν δύσκολο να δοθεί, αλλά και να αποτυπωθεί αφού ο φωτεινός πίνακας χωρούσε μόνο τρία ψηφία, η Νάντια Κομανέντσι ανάγκασε τους κριτές να σπάσουν όλα τα ταμπού τους.

Ως τέτοιο θεωρούνταν το να πάρει ένας αθλητής "Άριστα, 10". Βέβαια, αυτό το δέκα ποτέ δεν το είδε η Νάντια Κομανέτσι αφού ο φωτεινός πίνακας έγραφε "1.00". Αυτό βέβαια είχε τη μικρότερη σημασία για την ίδια.

Έτσι, η Νάντια Κομανέτσι έφυγε από το Μόντρεαλ έχοντας επτά δεκάρια, τρία χρυσά (σύνθετο ατομικό, ασύμμετροι ζυγοί, δοκός ισορροπίας), το ασημένιο στο ομαδικό και το χάλκινο στις ασκήσεις εδάφους, αλλά πάνω από όλα έχοντας αλλάξει την ιστορία του αθλήματος.

Αυτό βέβαια δεν μπορούσε να το συνειδητοποιήσει τότε αφού στη συνέντευξη Τύπου ίσα ίσα ξεπερνούσε το γραφείο και το μόνο που ήθελε ήταν να "γυρίσω στο σπίτι μου".

Γυρίζοντας στην πατρίδα της κέρδισε και τον τίτλο του Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας της Ρουμανίας.

Το καθεστώς Τσαουσέσκου και ο Κάρολι

Η συνέχεια για τη Νάντια Κομανέτσι για την επόμενη δεκαετία της ζωής της θα πήγαινε από το κακό στο χειρότερο. Όχι σε αγωνιστικό επίπεδο, αλλά σε προσωπικό.

Ο αθλητισμός αποτελούσε πάντα τη διέξοδο της από τα προβλήματα. Στο μεσοδιάστημα από τους Ολυμπιακούς του Μόντρεαλ μέχρι και εκείνους της Μόσχας κατάφερε να παραμείνει στην κορυφή όμως τα δύσκολα τώρα ξεκινούσαν.

Στη ρωσική πρωτεύουσα η Κομανέτσι θα συναντούσε ένα εχθρικό κοινό το οποίο είχε πολιτικοποιήσει τη μάχη της με την Γιέλενα Νταβίντοβα. Παρ' όλα αυτά η Κομανέτσι κατάφερε να πάρει δύο χρυσά μετάλλια σε δοκό ισορροπίας και έδαφος και τα ασημένια σε σύνθετο ατομικό και ομαδικό.

Τα μεγάλα προβλήματα ξεκίνησαν τον αμέσως επόμενο χρόνο. Η ίδια μαζί με τον προπονητή της Μπέλα Κάρολι και ένα γκρουπ αθλητριών από τη Ρουμανία ταξίδεψαν στις ΗΠΑ για αγώνες επίδειξης. Ο λατρεμένος της προπονητής, μαζί με άλλα δύο μέλη της αποστολής, αυτομόλησε στις ΗΠΑ το 1981, ως αντίδραση στην καταπιεστική διακυβέρνηση Τσαουσέσκου.

Όπως, η ίδια παραδέχτηκε αργότερα, ο Κάρολι της ζήτησε να τον ακολουθήσει η ίδια όμως αρνήθηκε γιατί δεν ήθελε να εγκαταλείψει την οικογένειά της.

Η Κομανέτσι ανακοίνωσε την απόσυρσή της από την ενόργανη γυμναστική το 1981.

"Η σκλάβα του Νίκο Τσαουσέσκου" και η φυγή στις ΗΠΑ

Τα επόμενα οκτώ χρόνια για την κορυφαία γυμνάστρια θα μοιάζουν με εφιάλτη. Δεν μπορούσε να φύγει από τη χώρα αφού της είχε απαγορευτεί από το καθεστώς Τσαουσέσκου.

Οι φήμες την ήθελαν να είναι «σκλάβα» του Νίκου Τσαουσέσκου, γιο του προέδρου της χώρας. "Η ζωή μου έγινε κατάμαυρη" έγραψε αργότερα στην αυτοβιογραφία της για αυτή την περίοδο.

Αυτά έκαναν την Νάντια Κομανέτσι να ψάχνει τρόπους να φύγει από τη Ρουμανία κάτι που τελικά έκανε τον Νοέμβριο του 1989. Διασχίζοντας τα σύνορα και περνώντας διαδοχικά από Ουγγαρία και Αυστρία βρήκε καταφύγιο στην πρεσβεία της Αμερικής και λίγο αργότερα πέρασε στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού.

Σήμερα είναι πρεσβευτής των Σπορ της πατρίδας της και επίτιμη πρόεδρος της Ολυμπιακής επιτροπής της Ρουμανίας. Παράλληλα, αποτέλεσε την αφορμή ώστε να αλλάξει το κατώτερο όριο ηλικίας συμμετοχής στους Ολυμπιακούς αγώνες.

Είναι χαρακτηριστικό πως εάν γινόταν τώρα οι αγώνες στο Μόντρεαλ δεν θα είχε δικαίωμα συμμετοχής αφού τότε ήταν 14 χρονών και 9 μηνών, ενώ πλέον το όριο είναι στα 16.

Για το τέλος αφήσαμε τη συμβουλή που έχει δώσει η ίδια στα νέα παιδιά: "Κανένα ουράνιο δώρο δεν έπεσε στην ποδιά μου. Εβαζα στόχους. Aλλοτε τους πετύχαινα και άλλοτε όχι. H σκληρή δουλειά δεν υπάρχει περίπτωση να μη φέρει αποτέλεσμα. Αν έχεις κάποιο ταλέντο και δουλέψεις πολύ σκληρά, θα δώσεις στον εαυτό σου μία ευκαιρία να βγει κερδισμένος. Κι αν είσαι τυχερός θα κατακτήσεις τους στόχους σου. Πάνω από όλα πρέπει να νιώθεις τη δίψα να κάνεις κάτι απίστευτο".