Έπειτα από έναν κύκλο πέντε ετών στον μπασκετικό Αρκαδικό αποφάσισε να αλλάξει μετερίζι και να δοκιμάσει την τύχη του στο εξωτερικό. Το σίγουρο είναι πως μέχρι σήμερα δεν έχει μετανιώσει γι' αυτή του την απόφαση, ζώντας την εμπειρία που για τους περισσότερους αποτελεί (άπιαστο;) όνειρο ζωής. Δεν είναι, δα, το πιο εύκολο πράγμα του κόσμου να βρεις δουλειά σε κλαμπ της Premier League, του κατά τεκμήριο καλύτερου ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος στον κόσμο.

Ο Μάρκος Βλάμης μίλησε στο SPORT24, ξετυλίγοντας το κουβάρι της διαδρομής από την Τρίπολη στο Μπέρμιγχαμ, όπου εργάζεται ως φυσικοθεραπευτής στην Κ-18 της Γουέστ Μπρομ και ζει από "μέσα" το πρόγραμμα ενός αγγλικού συλλόγου. Αν μη τι άλλο, η εμπειρία είναι μοναδική και ο ίδιος προσπαθεί να ανταποκριθεί στο 100% και ν' αρπάξει την ευκαιρία. Είναι προνόμιο να βρίσκεται κάποιος σε ένα ιδανικό εργασιακό περιβάλλον, όπου όλα λειτουργούν σε αμιγώς επαγγελματικά πρότυπα.

Ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος, η δουλειά του απαιτεί διαρκή εξέλιξη και μελέτη, οφείλει να είναι μεθοδικός και 100% προσηλωμένος, γνωρίζοντας πως πάντα παραμονεύει κάποιος εκεί έξω που θα ήθελε πολύ να βρίσκεται στη δική του θέση. Μας ανέλυσε το πώς βρήκε δουλειά στη Γουέστ Μπρομ, ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στους ποδοσφαιριστές και στους μπασκετμπολίστες όσον αφορά στο δικό του κομμάτι, πώς ξεχωρίζει ένας καλός από έναν κακό φυσικοθεραπευτή, πώς λειτουργούν οι ακαδημίες της ομάδας του και πόσο έχει επηρεάσει η πανδημία του κορονοϊού.

Από τον μπασκετικό Αρκαδικό σε ένα κλαμπ της Premier League, έστω και αν εργάζεσαι για την U-18. Πώς προέκυψε αυτή η ευκαιρία;

"Η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για μεγάλη αλλαγή αλλά δεν το επιδίωξα. Το 2018, έπειτα από μία παρουσία 5 ετών στην ομάδα του Αρκαδικού και με παρότρυνση του επικεφαλής φυσιοθεραπευτή Χρήστου Δεδούση, έγινα δεκτός στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα: ‘’Sports and Exercise Medicine in Football’’ του Πανεπιστημίου του Birmingham όταν και έφυγα από την Ελλάδα και έτσι έκλεισε ένας κύκλος 5 ετών στον Αρκαδικό. Έπειτα από έναν χρόνο περίπου άνοιξε η θέση του υπεύθυνου του ιατρικού τμήματος στις ακαδημίες της Walsall FC όπου και εργάστηκα για 7μήνες. Και τον περασμένο Φεβρουάριο προέκυψε η θέση στις ακαδημίες της West Brom για το τμήμα της K-18, όπου και εργάζομαι έκτοτε".

Περιέγραψέ μου λίγο τις συνθήκες εργασίας σε έναν σύλλογο του κορυφαίου πρωταθλήματος στον πλανήτη; Πώς είναι η καθημερινότητα εκεί;

'Το ωράριο, εκτός αν πρόκειται για αγώνα, μοιάζει λίγο πολύ με το τυπικό 09:00-17:00. Οι ποδοσφαιριστές έρχονται καθημερινά στις εγκαταστάσεις και ανάλογα με την χρονική περίοδο και τους αγώνες ακολουθούν και ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα. Αυτό περιλαμβάνει την βασική προπόνηση-προετοιμασία για τον επόμενο αγώνα, προπονήσεις στο γυμναστήριο, εξατομικευμένες προπονήσεις για πρόληψη τραυματισμών με βάση το ιστορικό του κάθε αθλητή, αναλύσεις προηγούμενων αγώνων και αγώνων της αντίπαλης ομάδας και συμβουλευτικές συναντήσεις με την αθλητική ψυχολόγο της ομάδας. Αυτά κυρίως αφορούν το πρόγραμμα των αθλητών. Σαν προσωπικό καλείσαι να συμμετέχεις κατά τη διάρκεια της εβδομάδας σε διάφορες συναντήσεις με μέλη από διάφορα τμήματα όπως προπονητές, γυμναστές και μάνατζερ με βασικό αντικείμενο την ενημέρωση όλων για θέματα/προβλήματα που απασχολούν την ομάδα και για την περαιτέρω βελτίωση του συνολικού προγράμματος της ακαδημίας".

Οι Άγγλοι είναι γνωστοί για τις ακαδημίες τους και ρίχνουν πολλά χρήματα, προκειμένου να παράγουν και να προωθούν δικά τους παιδιά. Ζεις πλέον την διαδικασία από "μέσα". Πες μας πώς δουλεύουν στην Γουέστ Μπρομ.

"Οι βασικές αρχές και ο τρόπος λειτουργίας έως ένα βαθμό είναι ίδιος σε όλες τις ακαδημίες που ανήκουν στην πρώτη κατηγορία. Πιο συγκεκριμένα, η Γουέστ Μπρομ έχει ως φιλοσοφία την ανέλιξη αθλητών από τις ακαδημίες της είτε για στελέχωση της πρώτης ομάδας είτε για μελλοντική πώληση. Οπότε και ο τρόπος που λειτουργεί η ακαδημία στρέφεται γύρω από αυτή τη φιλοσοφία. Δίνεται μεγάλη σημασία στο scouting (κυρίως εντός Ηνωμένου Βασιλείου) και στο πως η ομάδα θα προσελκύσει νεαρούς αθλητές ανταγωνιζόμενη ομάδες της ευρύτερης περιοχής όπως οι Γουλβς και Αστον Βιλα.

Ακόμα μεγαλύτερη σημασία δίνεται στην εξέλιξη των νεαρών ποδοσφαιριστών όσον αφορά στο κομμάτι της φυσικής κατάστασης και της τεχνικής κατάρτισης. Τα παιδιά προνοούνται πολλές ώρες και περνούν εξίσου πολλές ώρες στο γυμναστήριο. Οι προπονήσεις στοχεύουν στη βελτίωση της λειτουργίας των αθλητών ως σύνολο αλλά και στην ατομική βελτίωση μέσω ατομικών προπονήσεων ή προπονήσεων ‘’θέσης’’ όπου, ανάλογα με την θέση στην οποία αγωνίζεται κάποιος, στοχεύουν και σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που απαιτούνται για την θέση αυτή.

Τέλος, καθοριστικό κομμάτι του προγράμματος είναι η πρόληψη τραυματισμών η οποία επιτυγχάνεται μέσω συχνών αξιολογήσεων σε χαρακτηρίστηκα όπως δύναμη, ταχύτητα ή αντοχή και εξατομικευμένων προγραμμάτων ασκήσεων που στοχεύουν στις όποιες ‘’αδυναμίες’’ έχουν αναγνωριστεί σε έναν αθλητή ή με βάση το ιστορικό τραυματισμών του εκάστοτε αθλητή. Ωστόσο η πρόληψη είναι αποτέλεσμα διάφορων παραγόντων όπως η σωστή προπόνηση, η αύξηση των φυσικών χαρακτηριστικών των ποδοσφαιριστών (π.χ. δύναμη, αντοχή), η σωστή διατροφή και η εκπαίδευση των αθλητών σχετικά με τη σημασία όλων αυτών για την καριέρα της".

Πόσο διαφορετικό είναι το αντικείμενο εργασίας, δουλεύοντας με ποδοσφαιριστές αντί με μπασκετμπολίστες;

Όσον αφορά το κομμάτι της δουλειάς μου η βασική διαφορά ήταν η ηλικία καθώς στον Αρκαδικό εργαζόμουν συνήθως με αθλητές άνω των 24-25 ετών ενώ στη Γουέστ Μπρομ δουλεύω κυρίως με την Κ-18 και την Κ-23. Η προσέγγιση μου είναι διαφορετική καθώς πλέον είμαι υπεύθυνος για αθλητές στα πρώτα βήματα της καριέρας τους χωρίς την απαραίτητη εμπειρία και ωριμότητα γεγονός που επηρεάζει άμεσα και δουλειά μου. Επίσης οι μεγαλύτεροι αθλητές έχουν και περισσότερες απαιτήσεις. Ακόμα, λόγω της διαφορετικής φύσης των δύο αθλημάτων οι τραυματισμοί που αντιμετωπίζω είναι έως ένα μεγάλο βαθμό διαφορετικοί. Συνήθως οι τραυματισμοί στο ποδόσφαιρο επικεντρώνονται στα κάτω άκρα και την οσφύ, με κάποιους σπάνιους τραυματισμούς στα άνω άκρα εν αντιθέσει με το μπάσκετ όπου τραυματισμοί στα άνω άκρα είναι αρκετά συχνοί. Η μεγαλύτερη διαφορά που έχω διακρίνει μέχρι στιγμής είναι το κλίμα πριν και κατά τη διάρκεια ενός αγώνα.

Άλλο κορμί έχεις 16χρονος - 17χρονος, άλλο ένας παίκτης 25 ετών ή και παραπάνω. Είναι διαφορετικές και οι ανάγκες στη φυσικοθεραπεία;

"Είναι αναμενόμενο διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, ακόμα και όταν μιλάμε για αθλητές του ίδιου αθλήματος, να έχουν διαφορετικές προπονητικές ανάγκες γεγονός που επεκτείνεται και στο κομμάτι των τραυματισμών. Κατά τη διάρκεια μίας αγωνιστικής περιόδου, λίγο έως πολύ θα αντιμετωπίσεις ένα μεγάλο φάσμα τραυματισμών. Ωστόσο ένας αθλητής 14-16 ετών πιθανότατα να παρουσιάσει και παθήσεις που σχετίζονται με την ανάπτυξη (π.χ. Osgood Schlatter) και σε μικρότερο βαθμό τραυματισμούς επαφής, καθώς η ένταση των προπονήσεων/αγώνων είναι μικρότερη συγκριτικά με αυτή των ενηλίκων. Επίσης, ανεξάρτητα με τον σύλλογο που εργάζεσαι όταν μιλάμε για αθλητές μικρότερων ηλικιών δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι την ίδια στιγμή μιλάμε για παιδιά όποτε και η προσέγγιση ενός φυσιοθεραπευτή πρέπει να είναι η ανάλογη. Είναι σημαντικό να καταφέρεις να διατηρήσεις το ενδιαφέρον ενός νεαρού αθλητή κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης, ενσωματώνοντας ασκήσεις/παιχνίδια με ή χωρίς μπάλα και παράλληλα να πετυχαίνεις του στόχους που έχεις θέσει για την επανένταξη στις προπονήσεις".

Το ποδόσφαιρο είναι πλέον ολόκληρη επιστήμη και στο κορυφαίο επίπεδο τα πάντα πρέπει να λειτουργούν στην εντέλεια. Φαντάζομαι ότι και εσείς πρέπει ενημερώνεστε συνεχώς, να εξελίσσετε και τη δική σας δουλειά.

"Σε ένα τόσο ανταγωνιστικό περιβάλλον θεωρώ ότι η συνεχής βελτίωση είναι μονόδρομος. Το ποδόσφαιρο σαν άθλημα εξελίσσεται ταχύτατα, γίνεται πιο απαιτητικό, πιο γρήγορο οπότε και οι αθλητές χρειάζεται να ανταπεξέλθουν σε αυτές τις αλλαγές. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο όμως το προπονητικό και ιατρικό επιτελείο είναι αναγκαίο να έχουν το γνωστικό υπόβαθρο και την τεχνική κατάρτιση ώστε να συγκροτηθεί το κατάλληλο περιβάλλον και ο αθλητής να καταφέρει να βελτιστοποιήσει την απόδοση του.

Συγκεκριμένα στη Γουέστ Μπρομ έχει αναπτυχθεί ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης για το ιατρικό επιτελείο που περιλαμβάνει διαλέξεις από επιστήμονες με πολυετή παρουσία στον χώρο όπως ο πρώην επικεφαλής του ιατρικού επιτελείου της Άρσεναλ Gary Lewin και χρηματοδότηση για προγράμματα μετεκπαίδευσης. Επιπλέον κάθε χρόνο πραγματοποιούνται συνέδρια με αντικείμενο τους αθλητικούς τραυματισμούς και την αποκατάσταση όπως το Isokinetic Medical Group Conference που επικεντρώνεται κυρίως στον χώρο του ποδοσφαίρου. Τέλος απαιτείται και προσωπικός χρόνος διαβάσματος για να καταφέρεις να προσαρμόζεσαι σε αυτή τη συνεχή εξέλιξη".

Πώς ξεχωρίζει ένας καλός από έναν κακό φυσικοθεραπευτή και ποια είναι τα στοιχεία που μπορούν να σε φέρουν στην κορυφή της ειδικότητάς σου;

Δεν θεωρώ ότι έχω φτάσει στη κορυφή της ειδικότητάς μου αλλά μπορώ να πω με ασφάλεια ότι μόνο το πτυχίο του πανεπιστημίου δυστυχώς δεν αρκεί. Βασική προτεραιότητα κάθε επαγγελματία οφείλει να είναι η σωστή ενημέρωση σχετικά με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα όπου σε συνδυασμό με την εμπειρία ολοκληρώνουν το απαραίτητο επαγγελματικό προφίλ του συγχρόνου φυσικοθεραπευτή. Η τεχνολογία έχει συνδράμει σημαντικά στην εξέλιξη του κλάδου όπου καθημερινά δημοσιεύονται μελέτες σχετικά με την αξιολόγηση και την διαχείριση τραυματισμών και η πρόσβαση σε αυτές είναι πιο εύκολη από ποτέ. Προσωπικά πιστεύω ότι σε αυτό το σημείο έγκειται και η διαφορά μεταξύ ‘’καλού’’ και ‘’κακού’’ φυσικοθεραπευτή. Στο πως ερμηνεύει κάποιος αυτά τα δεδομένα, καθώς μεγάλο ποσοστό των ερευνών δεν είναι αξιόπιστες, και στο πως τελικά προσαρμόζεται επαγγελματικά. Ακόμη, χρειάζεται συνεχής αυτοκριτική και αμφισβήτηση των πρακτικών που ακολουθούμε καθημερινά στη δουλειά μας ώστε να αναγνωρίσουμε λάθη και αδυναμίες και απώτερο σκοπό την συνεχή βελτίωση ώστε να παραμένουμε αποτελεσματικοί".

Είναι όνειρό σου το να δουλέψεις στην πρώτη ομάδα και από 'κει και πέρα σε έναν ακόμη μεγαλύτερο σύλλογο της Premier League;

"Ιδανικά θα ήθελα να εργαστώ σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είτε στη West Brom είτε σε κάποιον άλλο σύλλογο, αλλά δεν αποτελεί αυτοσκοπό. Χωρίς αμφιβολία αυτό το πρωτάθλημα σου προσφέρει τρομερές εμπειρίες και θα ήταν πραγματική ευκαιρία για εμένα. Ωστόσο η πορεία για την επίτευξη ενός τέτοιου στόχου σου δίνει από μόνη της πολλά και για αυτό προσπαθώ να εξελίσσομαι επαγγελματικά και όλα στην ώρα τους!"

Στο δικό σου αντικείμενο έχουμε Έλληνες καταξιωμένους και ικανούς να σταθούν σε συλλόγους αυτού του επιπέδου;

"Φυσικά! ‘Ήδη υπάρχουν Έλληνες, τόσο φυσικοθεραπευτές όσο και άλλοι επαγγελματίες όπως αθλητικοί επιστήμονες και προπονητές που απασχολούνται στο χώρο και οι αριθμοί αυξάνονται τα τελευταία χρόνια. Οι ευκαιρίες υπάρχουν και θεωρώ ότι με τις κατάλληλες βάσεις και τη διάθεση για εξέλιξη και δουλειά δεν είναι ακατόρθωτο το να εργαστείς σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Ωστόσο ο ανταγωνισμός στον χώρο είναι πράγματι μεγάλος και ίσως είναι ένας από τους λόγους που εμποδίζουν περισσότερους Έλληνες να αναζητήσουν μία θέση εκτός Ελλάδας".

Θα σκεφτόσουν να επέστρεφες αν προέκυπτε πρόταση από μεγάλο ελληνικό σύλλογο ή είναι τέτοιες οι συνθήκες εκεί που δεν το περνάει καν από το μυαλό σου;

"Γενικά η διαδικασία που απαιτείται για να ενσωματωθείς στο ιατρικό επιτελείο μιας πρώτης ομάδας είναι μεγάλη και απαιτεί τεράστια υπομονή και αρκετές θυσίες. Αν επιλέξω να κυνηγήσω έναν τέτοιο ρόλο κατά πάσα πιθανότητα θα είναι για ομάδα της Premier League. Θα ήταν αρκετά τιμητικό να δεχτώ μια τέτοια πρόταση ωστόσο χρειάζονται πολλές αλλαγές ακόμα στον χώρο του ελληνικού ποδοσφαίρου ώστε να γίνει θελκτικό για Έλληνες επαγγελματίες του εξωτερικού. Συγκεκριμένα νομίζω ότι ο ρόλος του και η προσφορά ενός φυσιοθεραπευτή δεν αναγνωρίζεται στον βαθμό που θα έπρεπε και ίσως αυτό να δικαιολογεί έως ένα βαθμό και την πολύ συχνή απομάκρυνση φυσικοθεραπευτών/γυμναστών από ένα επιτελείο σε περιόδους κακών αποτελεσμάτων ή πολλών τραυματισμών, κάτι που συναντάς αρκετά σπάνια στην Premier League.

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα όπως επί εποχή Μουρίνιο στην Τσέλσι όταν και σε μία συνέντευξη τύπου είχε καταλογίσει ευθύνες περί διαχείριση τραυματισμών στο ιατρικό επιτελείο το οποίο υπερασπίστηκε η ίδια η διοίκηση και τελικά δεν απομακρύνθηκε κανείς. Παρόμοια ήταν και η αντίδραση από την διοίκηση όταν ο Diego Costa πάλι σε δηλώσεις του είχε αμφισβητήσει έμμεσα το ιατρικό επιτελείο της ομάδας. Ίσως σε έναν σύλλογο με έναν αντίστοιχου επιπέδου προπονητή η κατάληξη να ήταν διαφορετική".

Η δουλειά σας επηρεάζεται από τον κορονοϊό και από τους περιορισμούς με τα πρωτόκολλα που υπάρχουν; Τι γινόταν την περίοδο του Lockdown εκεί.

"Ο ιός μάς έχει επηρεάσει και σε αρκετά μεγάλο βαθμό. Καθώς το ποδόσφαιρο συνεχίζεται ένα μεγάλο στοίχημα για εμάς είναι να καταφέρουμε να ολοκληρώσουμε τη χρονιά χωρίς κρούσματα ή να δώσουμε όσον το δυνατόν περισσότερους αγώνες μπορούμε καθώς για την Κ-18 είναι ένα κρίσιμο χρονικό σημείο όπου τα παιδιά κρίνονται με βάση την απόδοση της και από αυτό εξαρτάται το μέλλον τους στην ομάδα (με την προώθηση τους στην Κ-23). Πέρα από τα μέτρα που επιβάλλει η κυβέρνηση, η ίδια η Premier League επιβάλλει επιπλέον κανόνες όπου όλα τα σωματεία είναι υποχρεωμένα να ακολουθήσουν ώστε να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία των πρωταθλημάτων. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα προβλέπεται και η επιβολή προστίμων από την ομοσπονδία σε ομάδες που δεν συμμορφώνονται.

Η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική καθώς και η τήρηση αποστάσεων ακόμα και στα διαλείμματα κατά τη διάρκεια μίας προπόνησης. Ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της προπόνησης πρέπει να αποστειρώνεται μετά από κάθε χρήση, ακόμα και οι μπάλες! Πιο συγκεκριμένα στο δικό μου κομμάτι για να εξετάσω έναν αθλητή πρέπει να φοράω συγκεκριμένο προστατευτικό εξοπλισμό και έχω περιορισμένο χρόνο για να εξετάσω κάποιον εντός του φυσικοθεραπευτηρίου. Τέλος, σε κάθε αγώνα πραγματοποιούνται έλεγχοι από την Premier League σχετικά με την τήρηση των μέτρων (τήρηση αποστάσεων ασφαλείας, αποστείρωση εξοπλισμών κλπ.) από τις δύο ομάδες (τόσο από το προσωπικό όσο και από τους παίκτες)".