Δελφίνοι χωρίς θρόνο

Την Πέμπτη 14 Ιουνίου (18:00), στο στάδιο "Luzhniki" της Μόσχας, η διοργανώτρια Ρωσία θα υποδεχτεί τη Σαουδική Αραβία στο εναρκτήριο παιχνίδι του 21ου Παγκοσμίου Κυπέλλου. Με αυτόν τον τρόπο θα ανοίξει η αυλαία της φετινής διοργάνωσης, η οποία έχει φυσικά τα δικά της φαβορί και αουτσάιντερ στον δρόμο προς την κατάκτηση του πλέον βαρύτιμου ποδοσφαιρικού τροπαίου. Στα προηγούμενα είκοσι Μουντιάλ, οι ομάδες που έχουν πάρει μέρος, μετριούνται σε δεκάδες (77 για την ακρίβεια, που φέτος θα γίνουν 79 με την προσθήκη της Ισλανδίας και του Παναμά), οι αγώνες που έχουν διεξαχθεί μετριούνται σε εκατοντάδες (836) και τα γκολ που έχουν σημειωθεί μετριούνται σε χιλιάδες (2.379). Οι αριθμοί είναι εντυπωσιακοί, όμως μέχρι σήμερα μόνο οκτώ χώρες έχουν κατακτήσει το Κύπελλο, τρεις από τη Νότια Αμερική (Βραζιλία, Ουρουγουάη, Αργεντινή) και πέντε από την Ευρώπη (Ιταλία, Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία, Ισπανία).

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, έχουν υπάρξει πολλές μεγάλες ομάδες που ξεκίνησαν με στόχο το "Άγιο Δισκοπότηρο" του ποδοσφαίρου, για διάφορους όμως λόγους δεν τα κατάφεραν. Κάποιες από αυτές, παρά την αποτυχία τους να ανέβουν στην κορυφή του κόσμου, μνημονεύονται μέχρι σήμερα για την αξία τους (ατομικά και ομαδικά) και - κυρίως - για το θέαμα που πρόσφεραν. Στο σημερινό κείμενο διάλεξα επτά τέτοιες Εθνικές, που έγραψαν τη δική τους ιστορία στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, παρά το γεγονός ότι δεν χάρηκαν το τρόπαιο. Οι τρεις από αυτές έφτασαν μέχρι τον τελικό του θεσμού, οι υπόλοιπες αποκλείστηκαν νωρίτερα. Όμως όλες έβαλαν τη σφραγίδα τους στο άθλημα, απόρροια του τεράστιου ταλέντου των παικτών τους και του τρόπου με τον οποίο μάγεψαν το κοινό με τις εμφανίσεις τους. Πάμε να τις δούμε μια-μια, προσθέτοντας ότι πρόκειται απλά για μια προσωπική επιλογή, αφού πέρα από αυτές τις επτά περιπτώσεις, υπήρξαν σίγουρα και άλλες, επίσης αξιομνημόνευτες.

1. Η ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΤΟΥ ΦΕΡΕΝΤΣ ΠΟΥΣΚΑΣ (1954)

Χαιρετισμός ανάμεσα στους δυο αρχηγούς, πριν τον τελικό του 1954. Δεξιά ο Φέρεντς Πούσκας και αριστερά ο Φριτς Βάλτερ, με τον Άγγλο διαιτητή, Γουίλιαμ Λινγκ, να παρακολουθεί (AP Photo)

Ξεκινάμε με μια από τις μεγαλύτερες ομάδες όλων των εποχών, την τεράστια Εθνική Ουγγαρίας που πήρε μέρος στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1954 στην Ελβετία. Οι Ούγγροι είχαν φτάσει προπολεμικά ήδη μια φορά σε τελικό (Γαλλία, 1938), όπου όμως είχαν ηττηθεί 4-2 από τους Ιταλούς. Στο ξεκίνημα της δεκαετίας του '50 είχε ήδη δημιουργηθεί η φοβερή και τρομερή ομάδα των Μαγυάρων, με παίκτες όπως ο Γκιούλα Λόραντ, ο Γιόζεφ Μπόζικ, ο Σάντορ Κότσις, ο Νάντορ Χιντεγκούτι, ο Ζολτάν Τσίμπορ και βέβαια ο μεγάλος αρχηγός τους, Φέρεντς Πούσκας. Οκτώ μήνες πριν το Μουντιάλ της Ελβετίας, στις 25 Νοεμβρίου του 1953, η Εθνική Ουγγαρίας είχε προειδοποιήσει όλη την υφήλιο για τις διαθέσεις της στο περίφημο "ματς του αιώνα", όταν φιλοξενήθηκε στο "Γουέμπλεϊ" από την Αγγλία (αήττητη μέχρι τότε από μη βρετανική ομάδα). Οι υπερόπτες Άγγλοι θεωρούσαν ότι θα έκαναν περίπατο, όμως μόλις στο 2' βρέθηκαν να χάνουν 0-1 από το υπέροχο γκολ του Χιντεγκούτι που αφού "χόρεψε" την αντίπαλη άμυνα, έστειλε τη μπάλα στο "παραθυράκι" του Τζιλ Μέρικ. Οι γηπεδούχοι ισοφάρισαν στο 13' με τον Σιούελ, αλλά μέσα σε επτά λεπτά οι Ούγγροι πέτυχαν άλλα τρία γκολ με τους Χιντεγκούτι και Πούσκας (2), "χαζεύοντας" τους φιλάθλους που δεν μπορούσαν να πιστέψουν στα μάτια τους.

Στο 8-3 του πρώτου αγώνα, ο Βέρνερ Λίμπριχ με ένα δολοφονικό τάκλιν στον Πούσκας, τον ανάγκασε να χάσει τους επόμενους αγώνες του Μουντιάλ και να φτάσει ανέτοιμος στον τελικό

Το τελικό 3-6 ήταν η πρώτη εντός έδρας ήττα της Αγγλίας από ομάδα εκτός βρετανικών νήσων και ένας σταθμός στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Τρεις εβδομάδες πριν το Μουντιάλ, στην άτυπη ρεβάνς της Βουδαπέστης, οι Άγγλοι ταπεινώθηκαν για μια ακόμα φορά, χάνοντας 7-1! Η ομάδα του Γκούσταβ Σέμπες ταξίδεψε στην Ελβετία, ως το απόλυτο φαβορί για την κατάκτηση του τροπαίου. Και αυτό φάνηκε ήδη από τη φάση των ομίλων, εκεί όπου οι Μαγυάροι σημείωσαν 17 γκολ (!) στα δυο πρώτα ματς. Και αν το 9-0 επί της Νότιας Κορέας μπορεί να φάνηκε έως και φυσιολογικό, το 8-3 επί της παντοδύναμης Δ. Γερμανίας, ήταν ένα σοκ όχι μόνο για τους Τεύτονες, αλλά για ολόκληρο τον πλανήτη! Δυστυχώς η Ουγγαρία δεν βγήκε αλώβητη από αυτή την αναμέτρηση, αφού ο Βέρνερ Λίμπριχ, με ένα δολοφονικό τάκλιν, τραυμάτισε τον Πούσκας, ο οποίος έχασε τα υπόλοιπα παιχνίδια και αγωνίστηκε ανέτοιμος στον τελικό. Οι Μαγυάροι προφανώς και τερμάτισαν πρώτοι στον όμιλό τους και στα νοκ άουτ, στην προημιτελική φάση, αντιμετώπισαν τη Βραζιλία, σε ένα ματς που έμεινε στην ιστορία γνωστό ως "η μάχη της Βέρνης", λόγω του επεισοδιακού χαρακτήρα του.

Ο Πούσκας (πεσμένος δεξιά) έχει σκοράρει λίγο πριν τη λήξη στον τελικό του Μουντιάλ του 1954, αλλά το γκολ έχει ακυρωθεί ως οφσάιντ, διατηρώντας το προβάδισμα των Γερμανών (3-2). Ο Άντον Τούρεκ, γκολκίπερ της Δ. Γερμανίας και ο αμυντικός Βέρνερ Λίμπριχ (όρθιος), παρακολουθούν τη μπάλα που έχει καταλήξει στα δίχτυα (AP Photo)

Οι "καριόκας" των δυο εκπληκτικών ακραίων μπακ, Τζάλμα και Νίλτον Σάντος, αλλά και του εντυπωσιακού Ντιντί, δεν είχαν ξεπεράσει ακόμα την "τραγωδία" που είχαν ζήσει τέσσερα χρόνια πριν, με την ήττα τους στον τελικό από την Ουρουγουάη μέσα στο "Μαρακανά" και ζητούσαν την "εξιλέωση" και βέβαια τον πρώτο τους τίτλο. Στον όμιλο είχαν πετύχει μια νίκη επί του Μεξικού (5-0) και μια ισοπαλία με τη Γιουγκοσλαβία (1-1). Ο αγώνας διεξήχθη κάτω από βροχή, όμως οι Ούγγροι ήταν ασταμάτητοι και προηγήθηκαν 2-0 μόλις στο 7' (Χιντεγκούτι, Κότσις). Η Βραζιλία μείωσε 2-1 με πέναλτι του Τζάλμα Σάντος στο 18', όμως οι Μαγυάροι, επίσης με πέναλτι, ανέβασαν το δείκτη του σκορ στο 3-1. Εκείνο το σφύριγμα του Άγγλου διαιτητή, Άρθουρ Έλις, ήταν που προκάλεσε την εισβολή στον αγωνιστικό χώρο Βραζιλιάνων δημοσιογράφων και επίσημων, οι οποίοι απωθήθηκαν από την αστυνομία! Στη συνέχεια, αντιαθλητικά και βίαια μαρκαρίσματα εκατέρωθεν, αμαύρωσαν την εικόνα του ματς, με τον Έλις να δείχνει τρεις φορές την κόκκινη κάρτα. Το τελικό 4-2 έδωσε την πρόκριση στην Ουγγαρία, όμως οι παίκτες της Βραζιλίας εισέβαλαν στα αποδυτήρια των αντιπάλων τους και η κλωτσοπατινάδα συνεχίστηκε!

Στον ημιτελικό, οι Μαγυάροι αντιμετώπισαν την Ουρουγουάη, προηγήθηκαν 2-0 (13' Τσίμπορ & 46' Χιντεγκούτι), ισοφαρίστηκαν 2-2, αλλά στην παράταση με δυο γκολ του Κότσις πήραν το εισιτήριο για τον μεγάλο τελικό, όπου τους περίμεναν οι Δυτικογερμανοί. Ναι, αυτοί που λίγες μέρες πριν είχαν διασυρθεί με το απίστευτο 8-3. Στο "Wankdorf Stadium" της Βέρνης, κάτω από καταρρακτώδη βροχή, η Ουγγαρία φάνηκε να "καθαρίζει" από πολύ νωρίς το ματς, αφού προηγήθηκε 2-0 μόλις στο 8' (Πούσκας και Τσίμπορ). Όμως στο επόμενο δεκάλεπτο οι Γερμανοί έφεραν τον τελικό στα ίσα με τέρματα των Μόρλοκ και Ραν. Οι Μαγυάροι πίεσαν ασφυκτικά σε όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού, δημιούργησαν αμέτρητες ευκαιρίες, αλλά δεν μπόρεσαν να σκοράρουν. Κάτι που κατάφεραν οι Τεύτονες στο 84' με τον Χέλμουτ Ραν. Το τελικό 3-2 έδωσε τον τίτλο στους παίκτες του Ζεπ Χέρμπεργκερ και έβαλε τέλος στο αήττητο 31 παιχνιδιών των Ούγγρων. Πολλά ακούστηκαν τα επόμενα χρόνια για εκείνο το σχεδόν απίστευτο "θαύμα της Βέρνης". Οι Γερμανοί κατηγορήθηκαν για αθέμιτες μεθόδους μέσα και έξω από το γήπεδο, μέχρι και για ντόπινγκ. Το μόνο σίγουρο είναι ότι στέρησαν τον τίτλο σε μια από τις μεγαλύτερες ομάδες όλων των εποχών, η οποία μνημονεύεται μέχρι και σήμερα για την απόλυτη κυριαρχία της στο πρώτο μισό της δεκαετίας του '50.

2. Η ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΤΟΥ ΓΙΟΧΑΝ ΚΡΟΪΦ (1974)

Η ενδεκάδα της Εθνικής Ολλανδίας σε φιλικό προετοιμασίας, λίγο πριν την έναρξη του Μουντιάλ του 1974. Πίσω, από αριστερά: Χούλσχοφ, Σράιβερς, Μάνσφελντ, Σουουρμπίρ, Νέεσκενς, Κρολ. Μπροστά, από αριστερά: Χάαν, Κρόιφ, Μούρεν, Ρεπ, Ρένσενμπρινκ (AP Photo)

Συνεχίζουμε με μια ακόμα πιο φημισμένη Εθνική, εκείνη της Ολλανδίας του 1974. Οι "οράνιε" μέχρι τότε δεν είχαν κάποια αξιοπρόσεκτη παρουσία στα Παγκόσμια Κύπελλα (9οι το 1934 και 14οι το 1938), ενώ είχαν απουσιάσει από έξι σερί διοργανώσεις (1950-1970). Ήταν φανερό όμως πως πήγαιναν στη Δυτική Γερμανία με μεγάλες φιλοδοξίες. Η υπερομάδα του Ρίνους Μίχελς, ο οποίος είχε ήδη δημιουργήσει τον μεγάλο Άγιαξ και στη συνέχεια είχε πάει στη Μπαρτσελόνα, ήταν ένα σύνολο από εκπληκτικούς παίκτες. Φυσικά ο μεγάλος ηγέτης ήταν ο Γιόχαν Κρόιφ, που ένα χρόνο πριν είχε αφήσει τον "Αίαντα", ακολουθώντας τον Μίχελς στη Βαρκελώνη. Το "total football" με τη συνεχή κίνηση και τις αλλαγές ρόλων, είχε ήδη καταθέσει τα διαπιστευτήριά του με τις τρεις συνεχόμενες κατακτήσεις του Κυπέλλου Πρωταθλητριών από τον Άγιαξ (1971-1973) και πλέον ετοιμαζόταν να κατακτήσει και την κορυφή του κόσμου. Η ολλανδική ομοσπονδία είχε αναθέσει στον Μίχελς τον ρόλο του εκλέκτορα για το Μουντιάλ και ο Ολλανδός προπονητής είχε στη διάθεσή του μια πλειάδα πολύ μεγάλων παικτών: Άρι Χάαν, Πιτ Κάιζερ, Ρενέ και Βίλι Φαν ντε Κέρκοφ, Ρούουντ Κρολ, Γιόχαν Νέεσκενς, Ρομπ Ρένσενμπρινκ, Τζόνι Ρεπ, Βιμ Σουουρμπίρ, Τέο ντε Γιόνγκ και πολλούς άλλους.

Στον τελικό του 1974, αμέσως μετά τη σέντρα, οι Ολλανδοί άλλαξαν 16 φορές τη μπάλα, κέρδισαν πέναλτι, το μετέτρεψαν σε γκολ και μόνο τότε ακούμπησαν για πρώτη φορά τη μπάλα οι Δυτικογερμανοί

Η Ολλανδία ολοκλήρωσε τον όμιλο στην πρώτη θέση, με δυο νίκες και μια ισοπαλία. Στο πρώτο ματς οι "οράνιε" κέρδισαν 2-0 την Ουρουγουάη με ισάριθμα τέρματα του Ρεπ, στη συνέχεια έμειναν στο 0-0 με τη Σουηδία και ολοκλήρωσαν τις υποχρεώσεις τους με το 4-1 επί της Βουλγαρίας (2 γκολ ο Νέεσκενς και από ένα οι Ρεπ και Ντε Γιόνγκ). Η διοργάνωση συνεχίστηκε με τη δεύτερη φάση των ομίλων, εκεί όπου οι Ολλανδοί βρέθηκαν στο ίδιο γκρουπ με την κάτοχο Βραζιλία, την Ανατολική Γερμανία και την Αργεντινή. Στο πρώτο ματς, η ομάδα του Μίχελς "εξαφάνισε" τους Αργεντινούς με το εμφατικό 4-0 (2 γκολ ο Κρόιφ και από ένα οι Κρολ και Ρεπ), ενώ στο δεύτερο, "καθάρισε" εύκολα τους Ανατολικογερμανούς 2-0 (Νέεσκενς και Ρένσενμπρινκ). Στο τρίτο και τελευταίο παιχνίδι, οι ισόβαθμες στην κορυφή Ολλανδία και Βραζιλία (αμφότερες με δυο νίκες), διεκδίκησαν το ένα εισιτήριο για τον μεγάλο τελικό (το σύστημα σε εκείνη τη διοργάνωση δεν είχε νοκ άουτ). Οι "καριόκας" χρειάζονταν μόνο τη νίκη, αλλά οι "οράνιε" δεν τους άφησαν το παραμικρό περιθώριο. Με τέρματα των Νέεσκενς και Κρόιφ, ξεπέρασαν άνετα το εμπόδιο των Βραζιλιάνων και έφτασαν για πρώτη φορά στην ιστορία τους στον τελικό του τουρνουά.

Ο Γιόχαν Νέεσκενς σκοράρει από το σημείο του πέναλτι απέναντι από τον Ζεπ Μάιερ, ανοίγοντας το σκορ μόλις στο 1' του τελικού του Μουντιάλ 1974, στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου (AP Photo)

Εκεί τους περίμενε οι "οικοδέσποινα" Δυτική Γερμανία, η άλλη υπερδύναμη της εποχής, πρωταθλήτρια Ευρώπης πριν δυο χρόνια, μια ομάδα αποτελούμενη κυρίως από παίκτες της Μπάγερν και της Μπορούσια Μένχενγκλαντμπαχ. Ο σύλλογος του Μονάχου είχε πάρει τα σκήπτρα στην Ευρώπη από τον Άγιαξ, κατακτώντας ένα μήνα πριν το Μουντιάλ, το Κύπελλο Πρωταθλητριών. Ο Γερμανός εκλέκτορας, Χέλμουτ Σεν, είχε και αυτός στη διάθεσή του αμέτρητους παίκτες υψηλότατου επιπέδου: Ζεπ Μάιερ, Μπέρτι Φογκτς, Πάουλ Μπράιτνερ, Γκίντερ Νέτσερ, Γιούπ Χάινκες, Βόλφγκανγκ Όβερατ, Γκερντ Μίλερ, Ούλι Χένες, Ράινερ Μπόνοφ, Μπερντ Χέλτσενμπαϊν και φυσικά τον μεγάλο αρχηγό Φραντς Μπέκενμπαουερ. Οι Τεύτονες είχαν φτάσει στον τελικό με πέντε νίκες και μια ήττα, από την Ανατολική Γερμανία! Το μεγάλο παιχνίδι διεξήχθη στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου και ξεκίνησε με έναν απρόσμενο, όσο και εντυπωσιακό τρόπο. Οι Ολλανδοί είχαν τη σέντρα, άλλαξαν τη μπάλα 16 φορές χωρίς να παρεμβληθεί κανένας αντίπαλος και αμέσως μετά, ο Κρόιφ ξεκίνησε μια προσπάθεια από το ημικύκλιο του κέντρου, πέρασε δυο Γερμανούς, μπήκε στην περιοχή του Μάιερ και ανατράπηκε από τον Χένες.

Αμέσως ο Άγγλος ρέφερι Τζακ Τέιλορ σφύριξε την "εσχάτη" των ποινών και ο Νέεσκενς ευστόχησε από τα 11 μέτρα, δίνοντας έτσι προβάδισμα στην Ολλανδία μόλις στο δεύτερο λεπτό! Το σκορ έδειχνε 1-0 και το πιο εντυπωσιακό ήταν ότι οι Γερμανοί δεν είχαν αγγίξει ακόμα τη μπάλα! Σιγά-σιγά πάντως οι "γηπεδούχοι" άρχισαν να ισορροπούν το παιχνίδι και στο 25' ισοφάρισαν επίσης με πέναλτι που κέρδισε ο Χέλτσενμπαϊν και εκτέλεσε εύστοχα ο Μπράιτνερ. Λίγο αργότερα ο Κρόιφ βγήκε στην αντεπίθεση, έστρωσε στον Ρεπ, αλλά εκείνος δεν μπόρεσε να πλασάρει τον Μάιερ. Δυο λεπτά πριν τη λήξη του ημιχρόνου, ο Μίλερ δέχτηκε τη μπάλα μέσα στην ολλανδική περιοχή και πλάσαρε επιτυχημένα, δίνοντας το προβάδισμα στην ομάδα του. Ήταν το τελευταίο του τέρμα με τη φανέλα της Εθνικής Γερμανίας και το πιο πολύτιμο της διεθνούς καριέρας του, αφού έδωσε το τρόπαιο στους Τεύτονες. Οι Ολλανδοί προσπάθησαν στην επανάληψη, δεν βρήκαν το γκολ της ισοφάρισης και μοιραία ηττήθηκαν. Πάνω από τέσσερις δεκαετίες αργότερα όμως, συνεχίζουν να μνημονεύονται ως μια από τις ομάδες που διαμόρφωσαν το άθλημα και χαρακτήρισαν μια ολόκληρη εποχή. Η ατυχία τους να παίξουν τον τελικό στη χώρα της διοργανώτριας, επαναλήφθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα, με το ίδιο δυστυχώς για εκείνους αποτέλεσμα, όπως θα δούμε στην επόμενη ενότητα.

3. Η ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΓΙΟΧΑΝ ΚΡΟΪΦ (1978)

Αργεντινή και Ολλανδία μαζί με το διαιτητικό τρίο και τους παρατηρητές της FIFA, λίγο πριν την έναρξη του τελικού του Μουντιάλ του 1978, στο "Μονουμεντάλ" του Μπουένος Άιρες (AP Photo/Carlo Fumagalli)

Τρία χρόνια μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1974 στη Δυτική Γερμανία, η Ολλανδία προκρίθηκε και για εκείνο του 1978 που θα διεξαγόταν στην Αργεντινή. Όμως ο αρχηγός της, Γιόχαν Κρόιφ, λίγο μετά την εξασφάλιση θέσης στην τελική φάση για τους "οράνιε", ανακοίνωσε επίσημα ότι δεν θα ακολουθούσε την αποστολή της Εθνικής του στην Αργεντινή, βάζοντας έτσι τέλος συνολικά στη διεθνή του καριέρα. Εκείνη την εποχή γράφτηκε ότι ο λόγος για την απόφαση του Ολλανδού σταρ, ήταν η πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα της Νότιας Αμερικής με τη δικτατορία του Χόρχε Βιδέλα. Όμως ο ίδιος, σε συνέντευξή του το 2008 στο Catalunya Rádio, είχε πει ότι η αιτία ήταν, στο ότι ένα χρόνο νωρίτερα, ο ίδιος και η οικογένειά του είχαν υπάρξει στόχοι αποτυχημένης απόπειρας απαγωγής στη Βαρκελώνη, κάτι που τον είχε ανησυχήσει πολύ: "Για να παίξεις σε ένα Μουντιάλ, πρέπει να είσαι 200% εντάξει. Έρχονται στιγμές που υπάρχουν άλλες αξίες στη ζωή", είχε συμπληρώσει ο "ιπτάμενος Ολλανδός". Χωρίς λοιπόν τον Κρόιφ, αλλά και πάλι με μια ομάδα γεμάτη μεγάλους παίκτες, οι "οράνιε" ταξίδεψαν στην Αργεντινή, για να διεκδικήσουν κάτι καλύτερο από τη δεύτερη θέση του '74.

Ο Γιόχαν Κρόιφ δεν ακολούθησε την αποστολή της Ολλανδίας στην Αργεντινή, επειδή ένα χρόνο πριν, ο ίδιος και η οικογένειά του είχαν υπάρξει στόχοι αποτυχημένης απόπειρας απαγωγής στη Βαρκελώνη

Ο Ερνστ Χάπελ, εκλέκτορας της εθνικής από το 1977, είχε στη διάθεσή του τους περισσότερους δευτεραθλητές κόσμου του '74, όλους πάντως κάτω από τα 30 τους χρόνια: Γιόνγκμπλουντ, Κρολ, Χάαν, οι αδελφοί Φαν ντε Κέρκοφ, Ρένσενμπρινκ, Νέεσκενς, Ρεπ, Νανίνγκα, Σουουρμπίρ, όλοι ήταν παρόντες. Η Ολλανδία ξεκίνησε τον όμιλο με ένα εύκολο 3-0 επί του Ιράν (χατ τρικ του Ρένσενμπρινκ), αλλά μετά ήρθαν τα προβλήματα. Πρώτα το 0-0 απέναντι στο Περού του μεγάλου Τεόφιλο Κουμπίγιας, που μετέτρεψε το τελευταίο ματς με τη Σκωτία σε τελικό. Οι Σκωτσέζοι των Κένι Νταλγκλίς και Γκρέιαμ Σούνες ήθελαν νίκη με τρία γκολ διαφορά, αλλά βρέθηκαν να χάνουν 1-0 στο 33' με πέναλτι του Ρένσενμπρινκ. Παρόλα αυτά, κατάφεραν να γυρίσουν το παιχνίδι και να προηγηθούν 3-1 με ένα γκολ του Νταλγκλίς (44') και δυο του Άρτσι Γκέμιλ (46' & 68'). Οι Ολλανδοί φλερτάρισαν προς στιγμή με έναν οδυνηρό αποκλεισμό, αλλά το τέρμα του Ρεπ στο 71' αποκατέστησε την τάξη και τους έδωσε την πρόκριση για τη δεύτερη φάση των ομίλων (σύστημα ίδιο με εκείνο του 1974, δηλαδή δυο γκρουπ των τεσσάρων και οι πρώτες ομάδες από τα δυο γκρουπ έπαιζαν στον τελικό). Οι "οράνιε" βρέθηκαν στον "δύσκολο" όμιλο, μαζί με την κάτοχο Δυτική Γερμανία, την Ιταλία και την Αυστρία.

Ο Ρούουντ Κρόλ προσπαθεί να σταματήσει τον Ντανιέλ Πασαρέλα, στον τελικό του 1978 (AP Photo/Carlo Fumagalli)

Στο πρώτο παιχνίδι, η Ολλανδία αντιμετώπισε τους Αυστριακούς του Χέλμουτ Σενέκοβιτς με μεγάλα αστέρια τους Χέρμπερτ Προχάσκα και Χανς Κρανκλ και τους "εξαφάνισε" με το εμφατικό 5-1 (δυο γκολ ο Ρεπ και από ένα οι Μπραντς, Ρένσενμπρινκ και Βίλι Φαν ντε Κέρκοφ). Στη συνέχεια βρήκε απέναντί της τη Δυτική Γερμανία, που της είχε στερήσει το τρόπαιο τέσσερα χρόνια πριν. Οι ανανεωμένοι Τεύτονες του Χέλμουτ Σεν, με ανερχόμενο αστέρι τον Καρλ Χάιντς Ρουμενίγκε, προηγήθηκαν δυο φορές (3' Άμπραμτσικ & 70' Ντίτερ Μίλερ), αλλά οι Ολλανδοί απάντησαν πρώτα με τον Χάαν (27') και κατόπιν με τον Ρενέ Φαν ντε Κέρκοφ (82'). Το τρίτο και τελευταίο παιχνίδι ήταν ένας "πρόωρος" τελικός για τις δυο ομάδες, αφού ο νικητής θα έπαιρνε το εισιτήριο για τον πραγματικό τελικό. Οι Ολλανδοί περνούσαν και με ισοπαλία, αφού είχαν πολύ καλύτερο συντελεστή τερμάτων από την Ιταλία των Τζοφ, Καμπρίνι, Τζεντίλε, Σιρέα, Ταρντέλι, Καούζιο, Μπέτεγκα, Ρόσι και Γκρατσιάνι. Η ομάδα εκείνη του Έντσο Μπεαρζότ θα κατακτούσε το Παγκόσμιο Κύπελλο, τέσσερα χρόνια αργότερα, στην Ισπανία. Οι "οράνιε" πάντως, πήραν τη νίκη με σκορ 2-1, πετυχαίνοντας και τα τρία γκολ, πρώτα ο Μπραντς αυτογκόλ και κατόπιν ο ίδιος παίκτης και ο Χάαν, στη σωστή εστία! Για δεύτερη σερί διοργάνωση η ομάδα που εκπροσωπούσε το "total football", βρισκόταν στον τελικό. Για δεύτερη σερί διοργάνωση έπρεπε να αντιμετωπίσει τους "οικοδεσπότες" μέσα στο σπίτι τους.

Η Αργεντινή του Σέσαρ Λουίς Μενότι (με παίκτες όπως οι Μάριο Κέμπες, Ντανιέλ Πασαρέλα, Αλμπέρτο Ταραντίνι, Ντανιέλ Μπερτόνι και Οσβάλδο Αρδίλες), είχε φτάσει με τη σειρά της στον τελικό, έχοντας νικήσει 6-0 το Περού στον κρίσιμο τελευταίο της αγώνα, σε ένα ματς για το οποίο είχαν ακουστεί πολλά (και γράφτηκαν πολλά περισσότερα) περί πολιτικών σκοπιμοτήτων, πιέσεων, ακόμα και απειλών προς τους Περουβιανούς, πριν ξεκινήσει ο αγώνας. Ο τελικός ξεκίνησε με καθυστέρηση γιατί οι Αργεντίνοι διαμαρτύρονταν (!) για έναν πλαστικό νάρθηκα που είχε στον καρπό του ο Ρενέ Φαν ντε Κέρκοφ, θέλοντας έτσι να κάνουν πόλεμο νεύρων στους αντίπαλους. Αυτός ήταν και ο λόγος που οι Ολλανδοί αρνήθηκαν στο τέλος να συμμετάσχουν στο τελετουργικό της απονομής. Στο "Εστάδιο Μονουμεντάλ" του Μπουένος Άιρες και μπροστά σε 70.000 "λυσσασμένους" Αργεντίνους φιλάθλους, η "αλμπισελέστε" πήρε προβάδισμα στο 38' με γκολ του Μάριο Κέμπες. Το ματς κύλησε ισορροπημένο και με αρκετές ευκαιρίες εκατέρωθεν, με τους "οράνιε" να ισοφαρίζουν στο 82' με κεφαλιά του Νανίνγκα μετά από σέντρα του Νέεσκενς. Το παιχνίδι πήγε στην παράταση, όπου η Αργεντινή πέτυχε δυο ακόμα τέρματα (Κέμπες και Μπερτόνι), σφραγίζοντας έτσι την κατάκτηση του πρώτου τροπαίου της. Αυτός ο τελικός ήταν και το κύκνειο άσμα εκείνης της μεγάλης, αξεπέραστης Ολλανδίας που δίδαξε ποδόσφαιρο για μια σχεδόν δεκαετία σε όλο τον κόσμο, κι ας μην κατάφερε να ανέβει στον παγκόσμιο θρόνο.

4. Η ΒΡΑΖΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΟΚΡΑΤΕΣ (1982)

Η μεγάλη Βραζιλία του 1982. Πίσω, από αριστερά: Βαλντίρ Πέρες, Λεάντρο, Όσκαρ, Φαλκάο, Λουιζίνιο, Ζούνιορ. Μπροστά, από αριστερά: Σόκρατες, Σερέζο, Σερζίνιο, Ζίκο, Έντερ.

Είδαμε τις τρεις ομάδες (από τις επτά του κειμένου) που έφτασαν μέχρι τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Σειρά έχουν τώρα εκείνες που αποκλείστηκαν νωρίτερα στο τουρνουά, χωρίς όμως να υπολείπονται σε αξία και παγκόσμια αναγνώριση στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Ξεκινάμε με την Βραζιλία του 1982, ένα πραγματικό "αριστούργημα" του αθλήματος. Οι "καριόκας" είχαν κατακτήσει ήδη τρία Μουντιάλ (1958, 1962 & 1970), όμως στις δυο επόμενες διοργανώσεις είχαν αποτύχει να φτάσουν έστω στον τελικό (τέταρτοι το 1974 και τρίτοι το 1978). Αυτό φυσικά αποτελούσε πηγή τεράστιας γκρίνιας για τους "κακομαθημένους" Βραζιλιάνους, οι οποίοι θεωρούσαν επιτυχία μόνο την πρώτη θέση. Ο Τέλε Σαντάνα είχε αναλάβει ως εκλέκτορας από το 1980 και σχεδίαζε μια άκρως επιθετική ομάδα για το Παγκόσμιο Κύπελλο της Ισπανίας. Με αρχηγό τον μεγάλο Σόκρατες και άξιους συμπαραστάτες του, τους Ζίκο, Φαλκάο, Έντερ, Ζούνιορ και Τονίνιο Σερέζο, εκείνη η Βραζιλία ήταν πράγματι η αποθέωση του "jogo bonito", απειλώντας σε δημοφιλία ακόμα και την Εθνική του 1970 με τους Πελέ, Ζαϊρζίνιο, Ριβελίνο, Τοστάο και Ζέρσον. Η "σελεσάο" βρέθηκε στον όμιλο με τη Σοβιετική Ένωση, τη Σκωτία και τη Νέα Ζηλανδία και δεν δυσκολεύτηκε να τερματίσει πρώτη με τρεις νίκες (10-2 τα γκολ).

Αρκεί να δει κανείς το 1-1 στο ματς με την Ιταλία, τον συνδυασμό του Σόκρατες με τον Ζίκο, για να αντιληφθεί το μεγαλείο εκείνης της Βραζιλίας

Ξεκίνησε με το 2-1 επί της ΕΣΣΔ, ανατρέποντας το 0-1 με τέρματα των Σόκρατες και Έντερ στο τελευταίο τέταρτο του αγώνα. Στο δεύτερο ματς, αυτή τη φορά με τη Σκωτία των Νταλγκλίς, Σούνες, Στράχαν και Άρτσιμπαλντ, βρέθηκε ξανά πίσω στο σκορ, όμως απάντησε με τέσσερα γκολ των Ζίκο, Όσκαρ, Έντερ και Φαλκάο, για να φτάσει στο άνετο 4-1. Στο τρίτο παιχνίδι, έχοντας ήδη εξασφαλίσει την πρώτη θέση του ομίλου, πραγματοποίησε μια καλή προπόνηση με αντίπαλο τη Νέα Ζηλανδία, νικώντας 4-0 (δυο γκολ ο Ζίκο και από ένα οι Φαλκάο και Σερζίνιο). Στον δεύτερο γύρο βρέθηκε στο γκρουπ του "θανάτου", μαζί με την Αργεντινή και την Ιταλία. Το πρώτο παιχνίδι με την "αλμπισελέστε", κάτοχο του τίτλου, ήταν ένα επιθετικό φεστιβάλ. Οι Βραζιλιάνοι προηγήθηκαν 3-0 με τέρματα των Ζίκο, Σερζίνιο και Ζούνιορ, παίζοντας ουσιαστικά μονότερμα τους αντιπάλους τους, οι οποίοι τα είχαν κυριολεκτικά χαμένα. Ο 22χρονος Μαραντόνα, στην πρώτη του εμφάνιση σε Μουντιάλ, αποβλήθηκε στο 85' με απευθείας κόκκινη κάρτα για αντιαθλητικό μαρκάρισμα. Ένα γκολ του Ντίας στο 89' διαμόρφωσε το τελικό 3-1, αφήνοντας εκτός συνέχειας την πρωταθλήτρια κόσμου.

Ο Πάολο Ρόσι πανηγυρίζει το δεύτερο γκολ του εναντίον της Βραζιλίας, στο τελευταίο ματς της δεύτερης φάσης του Μουντιάλ 1982. Πίσω δεξιά ο Ζούνιορ και στη μέση ο Φραντσέσκο Γκρατσιάνι (AP Photo)

Το ματς με την Ιταλία ήταν και αυτό "πρόωρος" τελικός. Οι Ιταλοί χρειάζονταν μόνο τη νίκη για να προκριθούν στα ημιτελικά (υστερούσαν στον συντελεστή των τερμάτων), ενώ οι Βραζιλιάνοι περνούσαν και με ισοπαλία. Η "squadra azzurra", που είχε τερματίσει 4η το 1978 και είχε να κατακτήσει το τρόπαιο από το 1938, ήταν ένα από τα μεγάλα φαβορί με μια εξίσου εκπληκτική ομάδα: Τζοφ, Καμπρίνι, Κολοβάτι, Τζεντίλε, Σιρέα, Αντονιόνι, Ταρντέλι, Καούζιο, Κόντι, Γκρατσιάνι και Ρόσι ήταν μερικά από τα μεγάλα ονόματα του Μπεαρζότ. Το κρίσιμο ματς παίχτηκε στο γήπεδο "Sarriá" της Βαρκελώνης. Οι Ιταλοί άνοιξαν το σκορ μόλις στο 5' με κεφαλιά του Ρόσι ύστερα από σέντρα του Καμπρίνι. Επτά λεπτά αργότερα, Σόκρατες και Ζίκο εξαφάνισαν τη μπάλα με έναν μαγικό συνδυασμό, με τον πρώτο να ισοφαρίζει, στέλνοντας τη μπάλα στην κλειστή γωνία του Τζοφ. Στο 25' η Ιταλία πήρε ξανά προβάδισμα, ύστερα από ένα τραγικό λάθος του Σερέζο, κλέψιμο του Ρόσι και πετυχημένο πλασάρισμα στην εστία του Βαλντίρ Πέρες. Από εκεί και μετά, το παιχνίδι μετατράπηκε σε επιθετικό μονόλογο των Βραζιλιάνων, που δημιούργησαν ατελείωτες ευκαιρίες, βρίσκοντας όμως απέναντί τους έναν καθοριστικό Ντίνο Τζοφ.

Στο 68' ήρθε η λύτρωση για τη "σελεσάο", με μια αριστερή βολίδα του Φαλκάο ακριβώς από το ύψος της μεγάλης περιοχής. Η Βραζιλία, είκοσι λεπτά πριν τη λήξη, είχε σκορ πρόκρισης, αλλά στάθηκε ανίκανη να το διαχειριστεί. Δεν κλείστηκε, δεν πάγωσε τον ρυθμό, αλλά πιστή στη φιλοσοφία της, έψαξε το γκολ της νίκης και το πλήρωσε πολύ ακριβά. Στο 74' η Ιταλία εκτέλεσε κόρνερ (το πρώτο του αγώνα), δυο Βραζιλιάνοι αμυντικοί μπερδεύτηκαν και δεν μπόρεσαν να απομακρύνουν τη μπάλα, ο Ταρντέλι σούταρε και λίγο πριν την μπλοκάρει ο Πέρες, παρενεβλήθη ο Ρόσι, στέλνοντάς την για τρίτη φορά στα δίχτυα. Μια εκπληκτική επέμβαση του Τζοφ σε κεφαλιά του Όσκαρ, διατήρησε το 3-2 που έστειλε τους Ιταλούς στον ημιτελικό και τους "καριόκας" στην "κόλαση" του αποκλεισμού. Η ίδια σχεδόν ομάδα βρέθηκε και στο Μεξικό το 1986, όμως και εκεί αποκλείστηκε (στα πέναλτι από τη Γαλλία), αφήνοντας την πιο ταλαντούχα γενιά Βραζιλιάνων ποδοσφαιριστών χωρίς ένα τρόπαιο σε Παγκόσμιο Κύπελλο. Παρόλα αυτά, ανήκει και εκείνη, στις μεγάλες ομάδες που έμειναν αξέχαστες για την ποιότητά τους και το θέαμα που πρόσφεραν απλόχερα στους φιλάθλους όλου του κόσμου.

5. Η ΓΑΛΛΙΑ ΤΟΥ ΜΙΣΕΛ ΠΛΑΤΙΝΙ (1982 & 1986)

Η αποστολή της Γαλλίας στο Μουντιάλ του 1982. Πίσω σειρά, από αριστερά: Μπατιστόν, Ζεράρ, Καστανεντά, Μπαρατελί, Ετορί, Αμορός, Ζανβιόν, Μαού, Λοπέζ. Μεσαία σειρά, από αριστερά: Λαριός, Ζενγκινί, Τρεζόρ, Πλατινί, Τιγκανά, Ζιρές, Ινταλγκό (προπονητής). Μπροστά σειρά, από αριστερά: Ροστό, Κουριόλ, Μπελόν, Λακόμπ, Σιξ, Σολέρ (AP Photo)

Συνεχίζουμε με μια ακόμα ομάδα, η οποία "έλαμψε" στο ίδιο Μουντιάλ, εκείνο του 1982. Η Εθνική Γαλλίας μέχρι τότε δεν είχε να επιδείξει κάτι αξιόλογο στα Παγκόσμια Κύπελλα, εκτός από την τρίτη θέση του 1958 στη Σουηδία. Η ομάδα των μεγάλων Ραϊμόν Κοπά και Ζιστ Φοντέν είχε αποκλειστεί στον ημιτελικό από τη μετέπειτα κάτοχο Βραζιλία (5-2), αλλά είχε διαλύσει στον μικρό τελικό τη Δυτική Γερμανία με το εντυπωσιακό 6-3 (καρέ του Κοπά). Στο ξεκίνημα όμως της δεκαετίας του '80, μια χαρισματική γενιά ποδοσφαιριστών, δημιούργησε ένα εκπληκτικό σύνολο, προορισμένο να πρωταγωνιστήσει. Ο εκλέκτορας Μισέλ Ινταλγκό είχε στη διάθεσή του μια ατελείωτη λίστα προικισμένων με αστείρευτο ταλέντο παικτών: Μανουέλ Αμορός, Πατρίκ Μπατιστόν, Μαξίμ Μποσίς, Ζεράρ Ζανβιόν, Μαριούς Τρεζόρ, Μπερνάρ Ζενγκινί, Αλέν Ζιρές, Ζαν Τιγκανά, Ντομινίκ Ροστό, Ντιντιέ Σιξ και φυσικά τον μεγάλο ηγέτη εκείνης της Εθνικής, Μισέλ Πλατινί. Οι "τρικολόρ" ταξίδεψαν στην Ισπανία με μεγάλες φιλοδοξίες, ξεκίνησαν όμως τις υποχρεώσεις τους με το... "αριστερό", αφού ηττήθηκαν στο πρώτο παιχνίδι του ομίλου 3-1 από την Αγγλία, μέσα στο "Σαν Μαμές". Οι Άγγλοι άνοιξαν το σκορ μόλις στο 1' με τον Μπράιαν Ρόμπσον, δέχτηκαν την ισοφάριση στο 24' από τον Σολέρ, όμως στη συνέχεια πέτυχαν δυο ακόμη τέρματα με τους Ρόμπσον και Μάρινερ, "προσγειώνοντας" ανώμαλα τους Γάλλους.

Η ποδοσφαιρική αλητεία του Σουμάχερ το 1982 "νίκησε" την ποδοσφαιρική μαγεία της Γαλλίας

Στο δεύτερο ματς ήρθε η πρώτη νίκη με το άνετο 4-1 επί του Κουβέιτ (σκόραραν οι Ζενγκινί, Πλατινί, Σιξ και Μποσίς). Η πρώτη φάση ολοκληρώθηκε με τον αγώνα απέναντι στην Τσεχοσλοβακία. Η ομάδα του Αντονίν Πανένκα, χρειαζόταν μόνο νίκη για να προκριθεί, αλλά το τελικό 1-1 (Σιξ & Πανένκα με πέναλτι) έδωσε στους Γάλλους το εισιτήριο για τη δεύτερη φάση. Εκεί οι "τρικολόρ" στάθηκαν τυχεροί, αφού απέφυγαν τα "θηρία" και κληρώθηκαν στο ίδιο γκρουπ με την Αυστρία και τη Βόρεια Ιρλανδία. Στο πρώτο ματς, με τους Αυστριακούς που είχαν στις τάξεις τους τους Κρανκλ, Προχάσκα και Σάχνερ, οι Γάλλοι δυσκολεύτηκαν αρκετά, αλλά πήραν τη νίκη με το γκολ του Ζενγκινί. Απελευθερωμένοι πλέον από την πίεση, δεν άφησαν κανένα περιθώριο στη Β. Ιρλανδία του Νόρμαν Γουάιτσαϊντ, την οποία νίκησαν εύκολα 4-1 (από δυο γκολ Ζιρές και Ροστό), παίρνοντας έτσι το εισιτήριο για τα ημιτελικά. Εκεί τους περίμενε η Δυτική Γερμανία, η οποία αφού είχε στήσει μαζί με την Αυστρία το ντροπιαστικό εκείνο 1-0 ώστε αμφότερες να προκριθούν σε βάρος της Αλγερίας, είχε κληρωθεί στη δεύτερη φάση μαζί με την Αγγλία και τη διοργανώτρια Ισπανία. Οι Τεύτονες έμειναν στο 0-0 με τους Άγγλους, νίκησαν 2-1 την Ισπανία και έτσι έφτασαν στην ημιτελική φάση.

Ο Πατρίκ Μπατιστόν αποχωρεί από τον αγωνιστικό χώρο μετά το δολοφονικό χτύπημα του Σούμαχερ, ενώ τον συνοδεύει σοκαρισμένος ο Μισέλ Πλατινί.

Οι Δυτικογερμανοί διέθεταν επίσης μια φοβερή ομάδα με ονόματα όπως ο Χανς Πέτερ Μπρίγκελ, ο Πάουλ Μπράιτνερ, τα αδέρφια Φέρστερ, Καρλ Χάιντς και Μπερντ, ο Πιέρ Λιτμπάρσκι, ο Ούλι Στίλικε, ο Τόμας Άλοφς, ο Μάνφρεντ Καλτς, ο Κλάους Φίσερ, ο Χάνζι Μίλερ και φυσικά ο Καρλ Χάιντς Ρουμενίγκε. Το παιχνίδι διεξήχθη στη Σεβίλλη, στο κατάμεστο από 70.000 θεατές "Ραμόν Σάντσεθ Πιθχουάν". Στο 17' ο Μπράιτνερ έβγαλε μια μπαλιά στον Φίσερ, ο Ετορί απέκρουσε, ο Λιτμπάρκσι πήρε το ριμπάουντ και με εύστοχο σουτ άνοιξε το σκορ. Στο 26' το ματς ήρθε στα ίσα. Ο Μπερντ Φέρστερ κράτησε μέσα στην περιοχή τον Ροστό και ο Ολλανδός ρέφερι Τσαρλς Κόρβερ έδειξε τη λευκή βούλα, από την οποία ευστόχησε ο Πλατινί. Η Γαλλία είχε την πρωτοβουλία και τις ευκαιρίες, όμως όλα άλλαξαν λίγο πριν συμπληρωθεί μια ώρα στον αγώνα. Ο Πλατινί έβγαλε μια φοβερή κάθετη πάσα στον Μπατιστόν, εκείνος πλάσαρε με τη μπάλα να φεύγει άουτ, όμως την ίδια στιγμή, ο τερματοφύλακας των Γερμανών, Τόνι Σουμάχερ, αδιαφόρησε τελείως για τη μπάλα, έκανε έξοδο και έπεσε δολοφονικά πάνω στον Μπατιστόν, τραυματίζοντάς τον άσχημα. Ο Κόρβερ όχι μόνο δεν απέβαλλε με απευθείας κόκκινη κάρτα τον Γερμανό γκολκίπερ, αλλά δεν έδωσε ούτε καν φάουλ. Οι στιγμές ήταν δραματικές.

Ο Γάλλος που είχε σπάσει δυο δόντια, τρία πλευρά και είχε σοβαρή ζημιά στους σπονδύλους, κειτόταν λιπόθυμος στο χορτάρι, ενώ το ιατρικό τιμ χρειάστηκε να του παράσχει οξυγόνο. Οι συμπαίκτες του είχαν σοκαριστεί από το συμβάν και φοβόντουσαν το χειρότερο, αφού ο Μπατιστόν δεν αντιδρούσε καθόλου. Όντας πλέον σε κώμα, ο άτυχος παίκτης απομακρύνθηκε από το γήπεδο και οδηγήθηκε αμέσως σε νοσοκομείο της Σεβίλλης. Ο Σουμάχερ δεν πλησίασε καν να δει την κατάσταση του αντιπάλου του, δικαιολογούμενος αργότερα ότι είχε φοβηθεί τις πιθανές αντιδράσεις των Γάλλων παικτών. Πέρασαν αρκετές μέρες, μέχρι να ζητήσει προσωπικά συγνώμη από τον Μπατιστόν, ο οποίος την έκανε δεκτή. Το παιχνίδι πάντως συνεχίστηκε, με το σκορ να μην αλλάζει μέχρι τη λήξη του 90λεπτου. Μόλις στο 2' της παράτασης, ο Ζιρές εκτέλεσε ένα φάουλ από πλάγια και ο Τρεζόρ με ένα όμορφο βολέ από το ύψος του πέναλτι, έδωσε προβάδισμα στους Γάλλους. Έξι λεπτά αργότερα, ο Σιξ έστρωσε τη μπάλα μέσα στην περιοχή και ο επερχόμενος Ζιρές με ευθύβολο σουτ ανέβασε τον δείκτη του σκορ στο 3-1. Όλα έμοιαζαν τελειωμένα, αλλά οι πεισματάρηδες Γερμανοί δεν είχαν πει την τελευταία τους λέξη. Στο 102', μετά από μια σέντρα του Λιτμπάρσκι στη μικρή περιοχή του Ετορί, ο Ρουμενίγκε πρόλαβε την έξοδο του Γάλλου τερματοφύλακα και με προβολή μείωσε σε 3-2. Μια ακόμα σέντρα του Λιτμπάρσκι και πάλι από δεξιά, οδήγησε στην ισοφάριση.

Η Εθνική Γαλλίας που αντιμετώπισε τη Σοβιετική Ένωση στη φάση των ομίλων στο Μουντιάλ του 1986. Πίσω, από αριστερά: Αμορός, Μπατς, Αγιάς, Μπατιστόν, Μποσίς, Φερναντέζ. Μπροστά, από αριστερά: Ζιρές, Πλατινί, Παπέν, Στοπιρά, Τιγκανά (AP Photo/Staff Cironneau)

Ο Χρούμπες με κεφαλιά επανέφερε τη μπάλα στο κέντρο της μικρής περιοχής και εκεί ο αφύλακτος Φίσερ έπιασε ένα θεαματικό ανάποδο ψαλίδι, γράφοντας το 3-3. Η παράταση ολοκληρώθηκε και όλα θα κρίνονταν στη "ρώσικη ρουλέτα". Οι πρώτες τέσσερις εκτελέσεις ήταν εύστοχες (Ζιρές, Αμορός & Καλτς, Μπράιτνερ). Αμέσως μετά ευστόχησε ο Ροστό, ενώ ο Ετορί απέκρουσε το πέναλτι του Στίλικε, δίνοντας πλεονέκτημα στους Γάλλους. Όμως ήταν η σειρά του Σουμάχερ να σταματήσει τον Σιξ και στη συνέχεια ο Λιτμπάρσκι επανέφερε την ισορροπία. Πλατινί και Ρουμενίγκε δεν είχαν πρόβλημα να σκοράρουν, ολοκληρώνοντας έτσι τα πρώτα πέντε χτυπήματα για κάθε ομάδα. Ο Σουμάχερ σταμάτησε και τον Μποσίς και ήταν ο Χρούμπες εκείνος που έδωσε την πρόκριση στη Δυτική Γερμανία. Ήταν η πρώτη φορά που ένα νοκ άουτ παιχνίδι σε Μουντιάλ κρινόταν στα πέναλτι. Και βέβαια, ήταν ένα από τα πιο όμορφα παιχνίδια όχι μόνο στη διοργάνωση του 1982, αλλά συνολικά στην ιστορία των Παγκοσμίων Κυπέλλων. Από την άλλη, ήταν μια προφανέστατη κλοπή (χωρίς εισαγωγικά), αφού οι Τεύτονες θα έπρεπε να αγωνίζονται με δέκα από το 60'. Η αλητεία του Σουμάχερ δεν τιμωρήθηκε ποτέ, αν εξαιρέσουμε τη "θεία δίκη" στον τελικό, εκεί όπου η Γερμανία έχασε 3-1 από την Ιταλία. Η Γαλλία του 1982 έμεινε στις μνήμες όλων των ποδοσφαιρόφιλων ως ένα υπέροχο σύνολο. Της δόθηκε μια ευκαιρία ακόμα, αλλά αυτό θα το δούμε στην παράγραφο που ακολουθεί.

Η μονομαχία Γαλλίας - Βραζιλίας στη Γουαδαλαχάρα, στα προημιτελικά του 1986, αποτελεί "μνημείο" ποδοσφαιρικής πανδαισίας

Η δικαίωση εκείνης της Γαλλίας ήρθε δυο χρόνια μετά, στο EURO του 1984, το οποίο κατέκτησε μέσα στη χώρα της με πέντε νίκες σε ισάριθμα παιχνίδια και έναν σεληνιασμένο Πλατινί, που σκόραρε σε όλα τα ματς, φτάνοντας τα εννέα γκολ συνολικά στη διοργάνωση! Οι πρωταθλητές Ευρώπης λοιπόν, ήταν έτοιμοι για τη δεύτερη ευκαιρία τους, αυτή τη φορά στο Μουντιάλ του Μεξικού. Ο Ανρί Μισέλ είχε διαδεχτεί τον Ινταλγκό μετά το EURO και είχε πραγματοποιήσει μια μίνι ανανέωση στην Εθνική, διατηρώντας όμως τον βασικό κορμό της. Στους Πλατινί, Αμορός, Μπατιστόν, Μποσίς, Ζιρές, Ζενγκινί, Τιγκανά και Ροστό, είχαν προστεθεί οι Παπέν, Στοπιρά, Μπατς, Φερναντέζ, Βερκρίζ, Μπελόν, Τισό και Φερερί. Οι παλιοί με τους καινούργιους έφτασαν στο Μεξικό σαφώς ως ένα από τα φαβορί για την κατάκτηση του τροπαίου. Στη φάση των ομίλων, οι "τρικολόρ" ξεκίνησαν με μια δύσκολη νίκη επί του Καναδά, με το "φτωχό" 1-0 (79', Παπέν). Στη συνέχεια, στο ντέρμπι του γκρουπ, αντιμετώπισαν τα "Μινγκ" του Λομπανόφσκι, την εκπληκτική εκείνη ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης, παραχωρώντας ισοπαλία 1-1 (53', Ρατς & 60', Φερναντέζ). Στο τρίτο και τελευταίο παιχνίδι του ομίλου, οι Γάλλοι επιβλήθηκαν άνετα της Ουγγαρίας 3-0, με γκολ των Στοπιρά, Τιγκανά και Ροστό, ισοβάθμησαν στην κορυφή με την ΕΣΣΔ και προκρίθηκαν στα νοκ άουτ ως δεύτεροι, αφού είχαν χειρότερο συντελεστή τερμάτων από τους Σοβιετικούς.

Ο Μισέλ Πλατινί αποφεύγει τον Ντίτμαρ Γιάκομπς, ενώ ο Λουί Φερναντέζ παρακολουθεί την εξέλιξη της φάσης. Ημιτελικός Μουντιάλ 1986, Γαλλία - Γερμανία (AP Photo/Staff Blaha)

Στη φάση των "16", η Γαλλία βρέθηκε απέναντι στην κάτοχο του τίτλου, Ιταλία, η οποία είχε προχωρήσει σε μεγάλη ανανέωση μετά το 1982, με παίκτες όπως ο Φερνάντο Ντε Νάπολι, ο Τζανλούκα Βιάλι, ο Αλεσάντρο Αλτομπέλι, ο Κάρλο Αντσελότι και ο Τζουζέπε Μπέργκομι. Οι "τρικολόρ" "καθάρισαν" τους παγκόσμιους πρωταθλητές με δυο γκολ των Πλατινί (15') και Στοπιρά (57'), παίρνοντας την πρόκριση για την προημιτελική φάση, όπου τους περίμενε η άλλη μεγάλη "άτυχη" του 1982, η Βραζιλία, στην τελευταία ευκαιρία των Σόκρατες, Ζίκο, Ζούνιορ και Φαλκάο να διεκδικήσουν το παγκόσμιο "στέμμα". Το παιχνίδι που διεξήχθη στην Γουαδαλαχάρα, ήταν μια μονομαχία γιγάντων. Οι "καριόκας" προηγήθηκαν στο 17' μετά από μια εκπληκτική αντεπίθεση, ασίστ του Ζούνιορ στον Καρέκα και υποδειγματικό πλασέ του τελευταίου, παραβιάζοντας έτσι την εστία του εκπληκτικού μέχρι εκείνη τη στιγμή Ζοέλ Μπατς. Η ισοφάριση για τους Γάλλους ήρθε στο 40', μετά από σέντρα στην περιοχή, αποτυχημένη διεκδίκηση από τους Κάρλος και Στοπιρά και πλασέ στην άδεια εστία από τον Πλατινί, που εκείνη την ημέρα γιόρταζε τα 31α γενέθλιά του! Οι Βραζιλιάνοι συνέχισαν να πιέζουν και να δημιουργούν ευκαιρίες, ο Μπατς όμως ήταν σε μεγάλη μέρα, σταματώντας τα πάντα. Στο 73', ο τερματοφύλακας των Γάλλων ανέτρεψε τον Μπράνκο και ο Ρουμάνος ρέφερι σφύριξε το πέναλτι. Ο Ζίκο εκτέλεσε, αλλά ο Μπατς απέκρουσε εντυπωσιακά. Το ματς συνεχίστηκε με πίεση από την "σελεσάο", αλλά και κάποιες αντεπιθέσεις των Γάλλων, χωρίς όμως να αλλάξει κάτι στο σκορ.

Η παράταση ολοκληρώθηκε στο ίδιο μοτίβο και οι δυο ομάδες κλήθηκαν να λύσουν τις διαφορές τους στη διαδικασία των πέναλτι. Στην πρώτη εκτέλεση ο Σόκρατες δεν μπόρεσε να παραβιάσει την εστία του Μπατς, ο οποίος απέκρουσε εντυπωσιακά. Ακολούθησαν εύστοχα χτυπήματα από τους Στοπιρά, Αμορός, Μπελόν (Γαλλία) και Αλεμάο, Ζίκο, Μπράνκο (Βραζιλία) και στη συνέχεια ο Πλατινί αστόχησε, στέλνοντας τη μπάλα στα... "πουλιά". Όμως ο Ζούλιο Σέζαρ δεν εκμεταλλεύτηκε το "δώρο" του Γάλλου αρχηγού, σημαδεύοντας το οριζόντιο δοκάρι του Μπατς. Και αμέσως μετά, ο Λουί Φερναντέζ λύτρωσε τους "τρικολόρ" ευστοχώντας και παίρνοντας την πρόκριση για τα ημιτελικά. Εκεί περίμενε μια παλιά γνώριμη, η Δυτική Γερμανία, στο ίδιο σενάριο του 1982. Μπατιστόν και Σουμάχερ ξανά αντίπαλοι. Αυτή τη φορά οι Τεύτονες προηγήθηκαν στο 9' μετά από σουτ του Αντρέας Μπρέμε, το οποίο σχεδόν "έπνιξε" ο ήρωας του ματς με τη Βραζιλία, Ζοέλ Μπατς. Σε ένα μέτριο παιχνίδι, οι Γάλλοι πίεσαν αλλά χωρίς αποτέλεσμα και στο 89', όταν είχαν ανέβει όλοι μπροστά, οι Γερμανοί έβγαλαν μια αντεπίθεση, με τον Ρούντι Φέλερ να υπογράφει το τελικό 2-0. Ήταν το κύκνειο άσμα της μεγάλης Γαλλίας που δυο φορές σταμάτησε πάνω στη Δυτική Γερμανία, αμφότερες στον ημιτελικό. Όμως εκείνη η παρέα του Μισέλ Πλατινί πέρασε για πάντα στην ιστορία ως μια άξια εκπρόσωπος του θεάματος, της φινέτσας και της ποδοσφαιρικής κομψότητας.

6. Η ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΤΟΥ ΒΑΛΕΡΙ ΛΟΜΠΑΝΟΦΣΚΙ (1986)

Η ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης που αντιμετώπισε τη Γαλλία στη φάση των ομίλων στο Μουντιάλ του 1986. Πίσω, από αριστερά: Μπεσόνοφ, Γιακοβένκο, Κουζνέτσοφ, Αλεΐνικοφ, Ντασάεφ, Ντεμανιένκο. Μπροστά από αριστερά: Γιάρεμτσουκ, Λαριόνοφ, Μπελάνοφ, Ζαβάροφ, Ρατς (AP Photo/Staff Lipchitz)

Και περνάμε στην τελευταία από τις μεγάλες ομάδες του σημερινού κειμένου, που αγωνίστηκαν σε Μουντιάλ, χωρίς να κατακτήσουν τον τίτλο. Ίσως ξενίσει κάποιους η επιλογή της Σοβιετικής Ένωσης, όμως όσοι την παρακολούθησαν στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986, είμαι σίγουρος ότι θα συμφωνήσουν μαζί μου. Οι Σοβιετικοί μέχρι τότε, είχαν να επιδείξουν την πολύ μεγάλη ομάδα της δεκαετίας του '60 που κατέκτησε το πρώτο EURO της ιστορίας το 1960, έπαιξε στον τελικό του 1964 χάνοντας από την Ισπανία, τερμάτισε 4η στη διοργάνωση του 1968 και ήρθε 2η το 1972 χάνοντας από τη Δ. Γερμανία. Η ομάδα του Λεβ Γιασίν είχε καλές παρουσίες και στα Παγκόσμια Κύπελλα της εποχής (7η το 1958, 6η το 1962, 4η το 1966 και 5η το 1970). Οι Σοβιετικοί χρειάστηκε να περιμένουν μέχρι το 1986 για να κατεβάσουν σε Μουντιάλ μια ομάδα τουλάχιστον αντάξια του παρελθόντος. Ο Βαλερί Λομπανόφσκι είχε αναλάβει την τεχνική καθοδήγηση λίγους μήνες πριν το ραντεβού στο Μεξικό, για τρίτη φορά στην καριέρα του. Ο Ουκρανός τεχνικός, για πολλά χρόνια στον πάγκο της Ντιναμό Κιέβου, έκανε το πιο απλό. Κάλεσε σχεδόν όλους τους παίκτες της Ντιναμό και τους πλαισίωσε με μερικούς ακόμα από άλλες ομάδες, διατηρώντας έτσι την ομοιογένεια στο σχήμα. Οι επιλογές του Λομπανόφσκι ήταν πραγματικά ατελείωτες, αφού είχε στη διάθεσή του ίσως την πιο χαρισματική γενιά στην ιστορία του ποδοσφαίρου της ΕΣΣΔ, πιθανότατα ανώτερη και από εκείνη του '60.

Το 6-0 της Σοβιετικής Ένωσης επί της Ουγγαρίας, ήταν η μεγαλύτερη ποδοσφαιρική παράσταση εκείνου του εντυπωσιακού επιθετικογενούς συνόλου του Λομπανόφσκι

Μερικά από τα ονόματα ήταν ο Ρινάτ Ντασάεφ, ο Βολοντίμιρ Μπεσόνοφ, ο Ανατόλι Ντεμιανένκο, ο Ιβάν Γιάρεμτσουκ, ο Πάβελ Γιακοβένκο, ο Αλεξάντρ Ζαβάροφ, ο Όλεγκ Κουζνέτσοφ, ο Όλεγκ Μπλαχίν, ο Γκενάντι Λιτόφτσενκο, ο Σεργκέι Ροντιόνοφ, ο Βαντίμ Γεφτουσένκο, ο Όλεγκ Προτάσοφ, ο Ιγκόρ Μπελάνοφ, ο Σεργκέι Αλεΐνικοφ και ο Βασίλι Ρατς. Πραγματικά εντυπωσιακό ρόστερ μιας ομάδας που ήταν ικανή για μεγάλα πράγματα. Οι Σοβιετικοί βρέθηκαν στον ίδιο όμιλο με τη Γαλλία, την Ουγγαρία και τον Καναδά. Το πρώτο τους παιχνίδι με αντίπαλους τους Μαγυάρους, εξελίχθηκε σε μια επιθετική ραψωδία. Το τελικό 6-0 που εύκολα θα μπορούσε να ήταν και διψήφιο, προκάλεσε τον παγκόσμιο θαυμασμό και έχρισε τους Σοβιετικούς αυτόματα ως ένα από τα φαβορί για την κατάκτηση του τίτλου. Στο ντέρμπι του ομίλου, η ΕΣΣΔ στάθηκε πανάξια απέναντι στην παντοδύναμη Γαλλία, αποσπώντας ισοπαλία 1-1 (53' Ρατς, 60' Φερναντέζ) και ολοκλήρωσε τις υποχρεώσεις της με το εύκολο 2-0 (Μπλαχίν & Ζαβάροφ) απέναντι στον Καναδά, τερματίζοντας στην πρώτη θέση. Στη φάση των "16", οι Σοβιετικοί βρήκαν απέναντί τους το Βέλγιο, μια ισχυρότατη ομάδα εκείνη την εποχή, με παίκτες όπως ο Έντσο Σίφο, ο Ζαν Μαρί Πφαφ, ο Έρικ Γκέρετς, ο Στέφαν Ντεμόλ, ο Φράνκι Βερκότερεν, ο Γιάν Κέλεμανς και ο Νίκο Κλάεσεν.

Ο Σεργκέι Ροντιόνοφ (δεξιά) είναι έτοιμος να σκοράρει εναντίον της Ουγγαρίας (όμιλοι Μουντιάλ 1986), με εξουδετερωμένο τον τερματοφύλακα Πέτερ Ντιστλ, ενώ παρακολουθεί στο βάθος ο Βαντίμ Γεφτουσένκο (AP Photo)

Η ομάδα του Λομπανόφσκι ξεκίνησε πολύ δυνατά και προηγήθηκε στο 27' με ένα εκπληκτικό γκολ του Μπελάνοφ. Στο 56' ο Βερκότερεν έβγαλε μια σέντρα στη μικρή περιοχή του Ντασάεφ, οι Σοβιετικοί αμυντικοί ολιγώρησαν, η μπάλα έφτασε στον Σίφο και εκείνος την έστειλε ανενόχλητος στα δίχτυα. Στο 70' οι Σοβιετικοί πήραν και πάλι προβάδισμα, όταν ο Ζαβάροφ έβγαλε μόνο του τον Μπελάνοφ, που πλάσαρε εύστοχα τον Πφαφ. Επτά λεπτά αργότερα, ο Ντεμόλ έκανε ένα γέμισμα από το κέντρο του γηπέδου, η σοβιετική άμυνα κοιμήθηκε τον ύπνο του δικαίου, ο Κέλεμανς υποδέχτηκε τη μπάλα σε εμφανή θέση οφσάιντ και εύκολα έγραψε το 2-2, σκορ με το οποίο συμπληρώθηκε το 90λεπτο. Στο 102' της παράτασης, ο Γκέρετς έβγαλε σέντρα από δεξιά και ο Ντεμόλ με κεφαλιά έβαλε μπροστά τους Βέλγους. Στο 110' ήταν η σειρά του Κλάεσεν να σκοράρει με σουτ μέσα από την περιοχή, ύστερα από έναν μικρό πανικό στη σοβιετική άμυνα. Ένα λεπτό αργότερα ο Μπελάνοφ ολοκλήρωσε το χατ τρικ του, ευστοχώντας σε πέναλτι και μειώνοντας στο 4-3, που ήταν και το τελικό σκορ. Οι Σοβιετικοί αποκλείστηκαν από τη συνέχεια, πληρώνοντας ακριβά την τραγική εμφάνιση της άμυνάς τους, όμως πρόλαβαν να αφήσουν πίσω τους την εικόνα μιας μαγικής δημιουργικά ομάδας που ζωγράφιζε στο χορτάρι σε κάθε ευκαιρία, με υψηλή τεχνική και απίστευτη ταχύτητα.

Βίντεο: Δεν ήθελα να γεμίσω το κείμενο με βίντεο, οπότε επέλεξα το ματς Δ. Γερμανίας - Γαλλίας, στον ημιτελικό του 1982. Ποδοσφαιρική μαγεία (Γαλλία), ποδοσφαιρικό πείσμα (Γερμανία), ποδοσφαιρική αλητεία (Σουμάχερ), αγωνία, ανατροπές, γκολ, παράταση, πέναλτι, ένα ματς που είχε τα πάντα, ένα ματς-σταθμός στην ιστορία των Μουντιάλ.