Για να φτάσουμε εδώ, στο σημείο δηλαδή η Ισπανία να εξάγει μαζικά παίκτες στο ΝΒΑ, πρέπει να γυρίσουμε πίσω στο 1986. Ο θρύλος της Ρεάλ, Φερνάντο Μαρτίν, έγινε ο πρώτος Ισπανός που έκανε το υπερατλαντικό ταξίδι για να παίξει στην κορυφαία βιομηχανία μπασκετικού θεάματος στον κόσμο!

Εκατομμύρια μπασκετμπολίστες ζουν και βασιλεύουν ανά την υφήλιο. Όπως συμβαίνει σε κάθε χώρο, έτσι και σε αυτόν του μπάσκετ, το εργατικό δυναμικό κατανέμεται σε κατηγορίες ανάλογα με την αξία της μονάδας στο αντίστοιχο ''χρηματιστήριο''. Κακοί, μέτριοι, καλοί, πρωτοκλασάτοι, σούπερ σταρ. Υπάρχουν όμως και οι πρωτοπόροι, αυτοί που επιβεβαιώνουν ότι τα όνειρα μπορούν να γίνουν πραγματικότητα. Ο Μαρτίν ήταν ένας από αυτούς.

''Είναι ένας θρύλος! Δεν υπάρχει καλύτερη λέξη για να τον περιγράψει. Ήμουν πολύ μικρός όταν σκοτώθηκε ο Μαρτίν, δεν τον θυμάμαι καλά-καλά να παίζει όμως όλοι οι Ισπανοί φίλαθλοι τον γνωρίζουν. Ακόμα κι αυτοί που δεν τον είδαν να αγωνίζεται. Ήταν πιονέρος. Ένα είδωλο μιας εποχής. Ένας παίκτης που θα θυμόμαστε για χρόνια. Έβαλε τις βάσεις για αυτό που θα ακολουθούσε. Ήταν το πρόσωπο της Ρεάλ Μαδρίτης, αυτός που άνοιξε τον δρόμο των Ισπανών στο ΝΒΑ! Πέθανε με τραγικό τρόπο ενώ έζησε μια πολύ έντονη ζωή'' εξηγεί στο SPORT24 ο δημοσιογράφος του Gigantes del Basket, David Sardinero Peñalba ( @davidsardinero ). Ειρήσθω εν παρόδω, το κορυφαίο μπασκετικό περιοδικό της Ευρώπης είναι αφιερωμένο αυτόν τον μήνα στον Μαρτίν, με τίτλο ''25 χρόνια χωρίς τον μύθο''.

Την περίοδο, λοιπόν, που το ΝΒΑ αποτελούσε άπιαστο όνειρο για τους Ευρωπαίους και πολύ πριν ο Ντιρκ Νοβίτσκι, ο Πάου Γκασόλ και ο Τόνι Πάρκερ εξελιχτούν σε σούπερ σταρ στις ομάδες τους, ο θρύλος της Ρεάλ Μαδρίτης πέρασε τον Ατλαντικό και μέτρησε τις δυνάμεις του ανάμεσα στους κορυφαίους!

Ήταν ο πρώτος Ισπανός που επιχειρούσε το άλμα για το ΝΒΑ και μόλις ο δεύτερος Ευρωπαίος μετά τον Βούλγαρο Γκεόργκι Γλούτσκοφ

Προηγουμένως γνώρισε μέρες δόξας με τη ''Βασίλισσα'' αφού κατέκτησε σχεδόν τα πάντα με τους Μαδριλένους. Και λέμε ''σχεδόν'' αφού ο Φερνάντο Μαρτίν έφτασε μια ανάσα από την κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών στον τελικό του ΣΕΦ, το 1985 όμως η Τσιμπόνα του Ντράζεν Πέτροβιτς είχε άλλη άποψη. Ο Μαρτίν δεν πρόλαβε να στεφθεί πρωταθλητής Ευρώπης με την αγαπημένη του Ρεάλ αφού στις 3 Δεκεμβρίου 1989 πέρασε στην αιωνιότητα όταν έχασε τη ζωή του σε τροχαίο δυστύχημα. Ήταν μόλις 27 χρονών όμως η μνήμη του παραμένει ζωντανή, οι μονομαχίες του με τον Όντι Νόρις της Μπαρτσελόνα παραμένουν θρυλικές ενώ η φανέλα με το #10 είναι η μοναδική που έχει αποσύρει η ''Βασίλισσα'' στα 83 χρόνια του μπασκετικού τμήματος!

Από το χάντμπολ, στα παρκέ!

Ο Μαρτίν έκανε τα πρώτα του βήμα στην Εστουντιάντες ενώ το 1981, σε ηλικία 19 ετών, πήρε μεταγραφή στη Ρεάλ για να εξελιχτεί σε ηγέτη της φοβερής ''Βασίλισσας'' του Χουάν Αντόνιο Κορμπαλάν, του Φερνάντο Ρομάι και του Λόπεθ Ιτουριάγκα! Και να σκεφτεί κανείς ο Φερνάντο Μαρτίν Εσπίνα όπως ήταν το πλήρες όνομά του, κατέκτησε πέντε φορές το πρωτάθλημα κολύμβησης στην Καστίλη ενώ είχε υψηλές επιδόσεις στο χάντμπολ, την επιτραπέζια αντισφαίριση και το τζούντο!

''Μύθος'' στη Μαδρίτη

Στο πρώτο του πέρασμα από τη Ρεάλ (1981-86), κατέκτησε τέσσερα πρωταθλήματα Ισπανίας, δύο Copa del Rey και το Κύπελλο Κυπελλούχων κόντρα στη Σίμακ Μιλάνο του Ντίνο Μενεγκίν, το 1984 στην Οστάνδη. Στις 3 Απριλίου 1985, ο Μαρτίν αγωνίστηκε στον τελικό του Πρωταθλητριών κόντρα στην Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ όμως οι Κροάτες επικράτησαν 87-78. Σε εκείνο τον αγώνα ο Ντράζεν Πέτροβιτς σημείωσε 36 πόντους ενώ ο Φερνάντο Μαρτίν 14. Οι αριθμοί του ήταν εντυπωσιακοί. Σε 170 συμμετοχές στην ACB, είχε 3.302 πόντους (19.4 μ.ό.) με 61% στα δίποντα. Παράλληλα είχε 1.279 ριμπάουντ (7.5 μ.ό.), 146 ασίστ, 289 κλεψίματα και 207 κοψίματα. Σε ηλικία 24 ετών, είχε προλάβει να γίνει μύθος στη Μαδρίτη!

Το αμερικάνικο όνειρο

Τη σεζόν 1986-'87 ο νεαρός σέντερ της Ρεάλ έγραψε ιστορία ως ο πρώτος Ισπανός που επιχειρούσε το μεγάλο άλμα για το ΝΒΑ! Ο Μαρτίν έγινε πικ στο Νο.38 του ντραφτ το 1985 από τους Νιου Τζέρσι Νετς όμως τα δικαιώματά του μεταφέρθηκαν στους Μπλέιζερς. Το ντεμπούτο του στο ΝΒΑ έγινε στις 31 Οκτωβρίου 1986, κόντρα στους Σιάτλ Σούπερσονικς. Τα πράγματα, πάντως, δεν εξελίχτηκαν όπως θα περίμενε ο Μαρτίν αφού ταλαιπωρήθηκε από πολλούς τραυματισμούς. Αγωνίστηκε συνολικά σε 24 παιχνίδια με το Πόρτλαντ, έχοντας 22 πόντους και 28 ριμπάουντ σε 146 λεπτά πριν πάρει τον δρόμο της επιστροφής στη Μαδρίτη.

Συμπαίκτης με τον Ντράζεν

Ο τελευταίος τίτλος κόντρα στον Σμιντ

Τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, η Ρεάλ Μαδρίτης κατακτά το Copa del Rey κόντρα στην Μπαρτσελόνα. Ο Μαρτίν σκόραρε 11 πόντους σε εκείνο το παιχνίδι ενώ ο Πέτροβιτς ήταν ο κορυφαίος της ''Βασίλισσας'' με 27 πόντους. Στις 14 Μαρτίου 1989, ο Φερνάντο Μαρτίν πανηγύρισε τον τελευταίο του τίτλο με τη Ρεάλ, στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων κόντρα στην Καζέρτα. Το παιχνίδι διεξήχθη στο ΣΕΦ, εκεί όπου ο Μαρτίν έχασε το Πρωταθλητριών από τον Πέτροβιτς! Η Ρεάλ επικράτησε 117-113 ενώ το παιχνίδι εξελίχτηκε σε μονομαχία του Ντράζεν (62 πόντοι, 8/16 τρίποντα) με τον Οσκάρ Σμιντ (44 πόντοι με 6/11 τρίποντα!).

Πέρασε στην αιωνιότητα

Στις 3 Δεκεμβρίου 1989, η Ρεάλ Μαδρίτης υποδεχόταν τη Σαραγόσα στο Palacio de los Deportes όμως ο Φερνάντο Μαρτίν δεν μπορούσε να αγωνιστεί λόγω τραυματισμού στη μέση που τον ταλαιπωρούσε αρκετό καιρό.

Ο Ισπανός πήρε το αυτοκίνητό του, μια πολυτελέστατη Lancia, με κατεύθυνση το γήπεδο όταν έχασε τον έλεγχο του οχήματος στον αυτοκινητόδρομο Μ30 και συγκρούστηκε με άλλο αμάξι

Ο οδηγός του άλλου αυτοκινήτου, Ρικάρντο Ντελγάδο, τραυματίστηκε σοβαρά όμως ο Μαρτίν δεν τα κατάφερε. '''Όταν η τραγωδία επιβεβαιώθηκε, ήθελα να πάω να συμπαρασταθώ στην οικογένειά του αλλά έπρεπε να πάω στο γήπεδο για να ηρεμήσω τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Όλοι οι παίκτες ήταν συντετριμμένοι. Αυτό που αισθάνθηκα δεν μπορεί να συγκριθεί με τίποτα άλλο που έχω νιώσει μέσα στον αθλητισμό. Ήταν μία από τις πιο δύσκολες στιγμές στη ζωή μου, χωρίς αμφιβολία" εξήγησε ο Λόλο Σάινθ, πρώην τεχνικός και γενικός διευθυντής της Ρεάλ καθώς και ομοσπονδιακός προπονητής της εθνικής Ισπανίας. Το ισπανικό μπάσκετ θρηνούσε τον χαμό ενός μεγάλου παίκτη, ο οποίος πέρασε στην αιωνιότητα.

O Αΐτο Γκαρσία Ρενέσες αποχαιρετά τον Φερνάντο Μαρτίν

Ο ΠΑΟΚ και τα... γατάκια!

Ο αγώνας της Ρεάλ με τον ΠΑΟΚ για το Κύπελλο Κυπελλούχων ήταν προγραμματισμένος για τις 5 Δεκεμβρίου ενώ ο κόσμος του μπάσκετ ήταν συγκλονισμένος από τον θάνατο του Μαρτίν, δύο μέρες νωρίτερα. Οι Μαδριλένοι, ο ''δικέφαλος'' και η FIBA συμφώνησαν αρχικά πως θα ήταν καλύτερο να αναβληθεί το παιχνίδι όμως τελικά διεξήχθη κανονικά λίγες ώρες μετά την κηδεία αφού οι παίκτες της ''Βασίλισσας'', μεταξύ αυτών και ο αδελφός του Φερνάντο, Αντόνιο Μαρτίν, θεώρησαν πως έτσι θα τιμούσαν τη μνήμη του. Ήταν ένας απίστευτος σε εξέλιξη αγώνας, ο καλύτερος στην καριέρα του Τζορτζ Καρλ όπως παραδέχτηκε αργότερα ο σπουδαίος Αμερικανός τεχνικός!

"Ακόμα θυμάμαι το γεύμα μετά την κηδεία. Τα συναισθήματα ήταν απίστευτα με τους παίκτες να κλαίνε και κάποιοι να μαλώνουν μεταξύ τους. Εκείνο το βράδυ έγινε το σπουδαιότερο παιχνίδι που κοουτσάρισα στη ζωή μου! Ήμασταν 13 πόντους πίσω στο ημίχρονο από τον ΠΑΟΚ (σ.σ. 33-46). Το μόνο πράγμα που τους είπα στα αποδυτήρια ήταν πως ο Φερνάντο πιστεύει πως είστε ένα μάτσο γατάκια! Το είπα αυτό γιατί ο Φερνάντο Μαρτίν δεν ήταν ο καλύτερος παίκτης του κόσμου όμως ήταν πολύ σκληρός! Αυτό που έγινε ήταν απίστευτο. Μέσα σε έξι λεπτά, από 13 πόντους που χάναμε, προηγηθήκαμε με 21! Μετά το παιχνίδι ο κόσμος φώναζε «ο Φερνάντο είναι εδώ, ο Φερνάντο είναι εδώ!» Ήταν απίστευτο'', περιγράφει χαρακτηριστικά ο Τζορτζ Καρλ. Η Ρεάλ κέρδισε 92-71 ενώ από εκείνο το παιχνίδι ουδείς άλλος παίκτης της ''Βασίλισσας'' φόρεσε ξανά τη φανέλα με το #10.

Ρεάλ Μαδρίτης – ΠΑΟΚ 92-71 (33-46 ημίχ.)

Ρεάλ Μαδρίτης (Καρλ): Άντερσον 21, Μπιριούκοφ 17, Καργκόλ, 11, Αντόνιο Μαρτίν 18, Ρομάι 4, Γιορέντε, 5, Σάντος, Φρέντερικ 16

ΠΑΟΚ (Πολίτης): Σταυρόπουλος 17, Πρέλεβιτς 18, Κουκ, 12, Παπαχρόνης, 4, Φασούλας 14, Μαματζιόλας 1, Παπασαράντος, Μακαράς 5, Καρατζουλίδης.

Ο Φερνάντο Μαρτίν άνοιξε τον δρόμο στον Πάου Γκασόλ και τους υπόλοιπους Ισπανούς NBAers

Ο Ρούντι ντύθηκε Μαρτίν

Ο Φερνάντο Μαρτίν έκανε την αρχή για να ακολουθήσουν άλλοι 11 Ισπανοί που αγωνίστηκαν ή συνεχίζουν να αγωνίζονται στο ΝΒΑ. Πρόκειται για τους Πάου Γκασόλ, Ραούλ Λόπεθ, Χοσέ Καλδερόν, Χόρχε Γκαρμπαχόσα, Χουάν Κάρλος Ναβάρο, Ρούντι Φερνάντεθ, Σέρχιο Ροντρίγκεθ, Μαρκ Γκασόλ, Σερζ Ιμπάκα, Ρίκι Ρούμπιο και Βίκτορ Κλαβέρ. Κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού καρφωμάτων στο All Star Game 2009, o Ρούντι Φερνάντεθ έβγαλε την κόκκινη φανέλα των Μπλέιζερς κι έμεινε με την μαύρη, ρετρό εμφάνιση του Πόρτλαντ με το #10 στην πλάτη!

Ήταν η φανέλα του Φερνάντο Μαρτίν, τη χρονιά που συμπληρώθηκαν 20 χρόνια από τον θάνατό του. Οι Αμερικανοί δεν εκτίμησαν ιδιαίτερα την κίνηση, απορώντας on air για το αν το ''Martin'' στη φανέλα του Ρούντι αφορούσε τον γνωστό τραγουδιστή Ρίκι Μάρτιν! ' 'Ήθελα να τιμήσω τη μνήμη του. Επικοινώνησα με την οικογένειά του και ζήτησα την άδεια να φορέσω τη φανέλα με το όνομα του σπουδαίου Φερνάντο. Ήμουν ο πρώτος Ευρωπαίος που συμμετείχε σε διαγωνισμό καρφωμάτων όμως ο Μαρτίν ήταν ο πρώτος σε όλα! Είμαι πολύ περήφανος που τον τίμησα με αυτόν τον τρόπο'' εξήγησε ο άσος της Ρεάλ Μαδρίτης.

Η Ρεάλ τίμησε την μνήμη του

Φέτος συμπληρώνονται 25 χρόνια από το θάνατο του Φερνάντο Μαρτίν και η Ρεάλ Μαδρίτης τίμησε τη μνήμη του στην 9η αγωνιστική της ACB. Αντίπαλος της ''Βασίλισσας'' η Σαραγόσα, η ομάδα που αντιμετώπισε το 1986 λίγε ώρες μετά το τροχαίο που συγκλόνισε την μπασκετική Ισπανία. Την περασμένη Κυριακή (30/11), λοιπόν, όλοι οι παίκτες της Ρεάλ φορούσαν στο ζέσταμα φανέλες με το όνομα του αδικοχαμένου Ισπανού ενώ ο αδελφός του Φερνάντο, Αντόνιο Μαρτίν, παρέλαβε τη φανέλα με το #10. Μαζί του βρέθηκαν και πολλοί συμπαίκτες του θρύλου της Ρεάλ που είχε προετοιμάσει ένα ειδικό λάβαρο για την περίσταση.

Twitter @Giannis_Stavr