Με αφορμή τον Αλκέτα

Σαν σήμερα πριν από δυο χρόνια έφυγε από τη ζωή ο Αλκέτας Παναγούλιας. Ο προπονητής που συνέδεσε το όνομά του με τις δυο ...πρώην μεγάλες διακρίσεις του ελληνικού ποδοσφαίρου. Την πρόκριση στο Κύπελλο Εθνών το 1980 και στο Μουντιάλ το 1994

Ο Κώστας Καίσαρης στο μικρό σημείωμα στο Sport24 έγραφε για τον " κοσμοπολίτη προπονητή, που δεν ήξερε πολλή μπάλα αλλά είχε την προσωπικότητα και τη γνώση να χειρίζεται τους ποδοσφαιριστές".

Έγραφε ακόμη, τότε, ο Καίσαρης: "Θυμάμαι την επιστροφή της ομάδας από το επικό 1-0 στη Δανία και τον Νίκο Σαργκάνη που είχε παίξει βασικός από σπόντα να παίρνει το παρατσούκλι του Φάντομ. Τότε δούλευα στον Ριζοσπάστη κι έκανα μεταξύ όλων των άλλων και ρεπορτάζ Εθνικής Ομάδας. Ο Αλκέτας Παναγούλιας, δεν ήταν αυτό που λέμε ποδοσφαιράνθρωπος.

Ούτε καν ασχολείτο με την ενδεκάδα της αντίπαλης ομάδα που έπαιζε κάθε φορά. Ούτε καν ήξερε ποια είναι τα ονόματα των καλύτερων ποδοσφαιριστών της. Αυτό που έκανε τη διαφορά στον Παναγούλια ήταν η προσωπικότητά του. Η κουλτούρα του".

Είκοσι χρόνια μετά την περιπέτεια του 1994, αξίζει να δει κανείς με διαφορετική ματιά το ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε για λογαριασμό του BBC και παίχθηκε μόλις μια φορά από την ελληνική τηλεόραση. Θα δει κανείς την αυταπάτη της εποχής, το ωραίο "ελληνικό" ψέμα που συνδύασε εθνικοπατριωτικά ιδεώδη, με "μανατζάρισμα" της κακιάς ώρας.

Η "εκδρομή" στις ΗΠΑ, η σχεδόν "παιδική" αντιμετώπιση μιας διοργάνωσης όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά και η αντιφατική προσωπικότητα του Αλκέτα φαίνονται σε αυτό το ντοκουμέντο, που αξίζει να το παρακολουθήσετε. Θα δείτε και τις περίφημες σκηνές από τα αποδυτήρια στον αγώνα με την Βουλγαρία.

Παρεμπιπτόντως το δεύτερο πέναλτι που κάνει ο Ατματζίδης στον συγκεκριμένο αγώνα, πραγματικά δεν υπάρχει!

Δεν θα παραγνωρίσουμε την προσφορά του Αλκέτα στο ποδόσφαιρο. Σε μια τελείως διαφορετική εποχή, ήταν παρών σε "μεγάλες" στιγμές, ήταν μπροστά από την εποχή του, αλλά είχε και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη απ΄όσο έπρεπε στον εαυτό του. Κι αυτό ήταν το μεγαλύτερο λάθος που έκανε όταν μετέτρεψε την Εθνική Ομάδα σε περιοδεύοντα θίασο που στάθμευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες για τρεις ολόκληρες εβδομάδες.

Αδυνατούμε να σκεφτούμε τι θα γινόταν σε ένα ανάλογο εγχείρημα στις μέρες μας. Πώς δηλαδή θα αντιδρούσαν οι ποδοσφαιριστές; Τότε (κι ενώ στην ομάδα ήταν ένα σωρό μεγάλες προσωπικότητες), φανερά τουλάχιστον, είχε αντιδράσει μόνο ο Στέλιος Μανωλάς.

Όλα αυτά μπορεί να μοιάζουν και πρωτόγονα. Έχουν περάσει δυο δεκαετίες από τότε, πολλά πράγματα έχουν αλλάξει, πολλά όμως παραμένουν και ίδια. Παρότι το 2004 κατακτήθηκε ο τίτλος που κανείς δεν περίμενε, ούτε φανταζόταν, ορισμένα πράγματα παραμένουν αναλλοίωτα μέσα στη διαδρομή του χρόνου. Υπάρχουν τρεις βασικές κατηγορίες οπαδών-κριτών της Εθνικής...

Κατηγορία πρώτη: Το ξεκατίνιασμα...

Γενικώς τους απαξιώνουμε παίζουν δεν παίζουν καλά. Ναι μεν η Εθνική έχει αποκτήσει -μέσα από τις επιτυχίες της- περισσότερο σεβασμό, άμα λάχει όμως, την ξεκατινιάζουμε αναλόγως με τις διαθέσεις και ενδεχομένως τις οπαδικές προτιμήσεις μας.

Οι καλύτεροι είναι εκείνοι που έμειναν πίσω, δεν κλήθηκαν δηλαδή καν στην αποστολή για το Μουντιάλ.

Ο προπονητής είναι παντελώς άσχετος, κατεβάζει πάντα λάθος ενδεκάδα και το ποδόσφαιρο που παίζουμε ... ανεξαρτήτως αν νικάμε ή χάνουμε, δεν αρέσει σε κανέναν.

Μετά από την πρώτη ήττα, ζητάμε ολοκληρωτικές αλλαγές, αλλά αν γίνει κάτι τέτοιο (όπως συνέβη, καλή ώρα, το 1994 στον δεύτερο αγώνα της Εθνικής) και δεν αποδώσει κολλάμε στον τοίχο τον προπονητή (πάλι).

Γενικά δεν μας αρέσει τίποτε και με τίποτε δεν είμαστε ευχαριστημένοι.

Κατηγορία δεύτερη: Όλα καλά και όλα ωραία

Στο αντίθετο άκρο βρίσκονται αυτοί που συντάσσονται ό,τι κι αν γίνει με το εθνικό συμφέρον. Πρώτα απ' όλα "είναι μεγάλη υπόθεση που είμαστε στο Μουντιάλ (μόνιμη επωδός σε κάθε άτυχο αποτέλεσμα)" και μετά ... βλέπουμε τα αποτελέσματα των άλλων.

Εμείς φάγαμε τρία, αλλά τι να πουν και οι Ισπανοί που μετράνε ακόμη;

Κι ακόμη: "Τι θα λέγαμε αν ήμασταν στη θέση τους; Εδώ οι Βραζιλιάνοι δεν έχουν σέντερ-φορ, έχουμε εμείς παράπονο;"

Τα επιχειρήματα αναπαράγονται και από τους πρωταγωνιστές της Εθνικής. Συνήθως όσοι τα βρίσκουν όλα καλά κι όλα ωραία "συμπάσχουν" με την ομάδα, είναι περήφανοι που την ακολουθούν, νιώθουν λίγο πολύ ότι παίζουν κι αυτοί μπάλα. Κάτι σαν τον Μάνο Σέργιο δηλαδή...

Κατηγορία τρίτη: Όπου φυσάει ο άνεμος

Η τρίτη κατηγορία είναι αρκετά γνωστή στην Ελλάδα. Γράφεται εν συντομία και ΟΠΑ. Όπου Φυσάει ο Άνεμος. Αν η Εθνική κάνει επιτυχία, αρχίζουν και πανηγυρίζουν σαν ... τρελοί, φωνάζοντας " το χα πει ρε, θα βάλει γκολ ο Καρνέζης" .

Πρώτοι στους πανηγυρισμούς, πρώτοι και στις φωτογραφίες, για να έχουν να λένε "ήμουν κι εγώ εκεί, όταν νικήσαμε και περάσαμε στην επόμενη φάση".

Αν στο επόμενο ματς έρθει ήττα, δεν έχουν κανένα πρόβλημα να αλλάξουν τακτική: "Έλα μωρέ. Αφού σας τα έλεγα. Ποια Εθνική Ομάδα τώρα. Μιλάμε για πολύ άμπαλους". Θα επικροτήσει και στα πιο "χολερικά" σχόλια, που έχουν γίνει στα social media, επιζητώντας βέβαια όσο το δυνατόν περισσότερα likes και retweets

Μπορεί, λοιπόν, να πέρασαν 20 χρόνια από τις "τρέλες" της Αμερικής, μπορεί να έχει μεσολαβήσει ο θρίαμβος του 2004, μπορεί αυτό το Μουντιάλ να είναι η πέμπτη μεγάλη διοργάνωση σε διάστημα δέκα ετών, κάποιες από τις παιδικές ασθένειες δεν τις έχουμε αποβάλλει πλήρως από τον οργανισμό μας.

Λένε ότι οι ισορροπίες στην Εθνική, μετά από το επεισόδιο Μανιάτη-Τζαβέλλα είναι λεπτές. Η ατμόσφαιρα είναι περίεργη και απειλούνται αλυσιδωτές εκρήξεις. Και καλά το 1994 δεν ξέραμε. Ήταν η πρώτη φορά. Το 2014 όμως;

Φυσικά, το 1994 θα μπορούσε να κρατηθεί μυστική μια κόντρα και μια λογομαχία στην προπόνηση. Στην εποχή του ίντερνετ, όμως, είναι δύσκολο να μη διαρρεύσει. Αλλά το θέμα δεν είναι η διαρροή. Και ναι είναι λογικό σε μια ομάδα να τσακώνονται οι παίκτες στην προπόνηση. Όπως έλεγε και ο Ρεχάγκελ, εδώ 15 μέρες πας ταξίδι με τη γυναίκα σου και στην πέμπτη μέρα είσαι έτοιμος να τσακωθείς.

Το θέμα είναι το όποιο επεισόδιο να μη διαβρώσει τελείως το σύστημα της ομάδας. Εκτός αν τίποτε δεν έχει αλλάξει και ο Σάντος στα αποδυτήρια φωνάζει "ένα σουτ ρε τι σας ζητάω. Μη κάνετε προμενάδα. Σουτάρετε".