Το 1986 στο Μεξικό δεν ήταν μόνο το χέρι του Θεού. Δεν υπήρχε μόνο ο Μαραντόνα, που έβαλε γκολ με το χέρι πανηγυρίζοντας σα να μην είχε συμβεί τίποτε. Στην ιστορία έχει περάσει και η "σφαγή" των Σοβιετικών από τον Σουηδό διαιτητή Φρέντρικσον, στο περίφημο παιχνίδι με το Βέλγιο. Οι "διάβολοι" νίκησαν με 4-3 στην παράταση, αλλά τα δυο πρώτα τους γκολ ... σημειώθηκαν από θέση οφ-σάιντ.

Κάπως έτσι γράφτηκε ο επίλογος για μια σπουδαία ομάδα, όπως η Σ.Ένωση σε εκείνο το Μουντιάλ. Το εξαιρετικό συγκρότημα που κοούτσαρε ο δάσκαλος Βαλερί Λομπανόφσκι και δυο χρόνια αργότερα έφτανε μέχρι τον τελικό του Euro, όπου έχασε από την τρομερή Ολλανδία των Γκούλιτ, Φαν Μπάστεν και σία με 2-0.

Εκείνη η χρονιά, το 1986 ήταν σημαδιακή για τη Σ.Ένωση και ειδικότερα την Ουκρανία. Στο Κρεμλίνο είχε ανατείλει το άστρο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ένα χρόνο νωρίτερα, ενώ τον Απρίλιο του 86 το πυρηνικό ατύχημα του Τσέρνομπιλ σκόρπιζε τρόμο σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Λίγες μέρες αργότερα, η Ντιναμό Κιέβου είχε κατακτήσει το Κύπελλο Κυπελλούχων, κερδίζοντας στον τελικό που έγινε στο Ζερλάν της Λιόν, την Ατλέτικο Μαδρίτης με 3-0. Ήταν το δεύτερο τρόπαιο της μεγάλης ουκρανικής ομάδας (το πρώτο ήταν το 1975) με κοινούς παρανομομαστές τον Λομπανόφκσι στον πάγκο και τον Μπλαχίν στον αγωνιστικό χώρο.

Λέγεται (και μάλλον είναι αλήθεια) ότι το δεύτερο γκολ του τελικού (στο 85) από τον Μπλαχίν, είναι η επιτομή της ποδοσφαιρικής φιλοσοφίας του Λομπανόφσκι. Οι πάσες των παικτών της Ντιναμό, που θύμιζαν ...φιγκιουρέιτ στο μπάσκετ, η εκμετάλλευση του κενού χώρου και το γκολ, συμπύκνωσαν εν πολλοίς τον τρόπο με τον οποίο ο καθηγητής Λομπανόφσκι ήθελε να αναπτύσσεται η ομάδα του.

Δείτε το βίντεο του τελικού για να πάρετε μια ιδέα (προσοχή στο δεύτερο γκολ)

Αυτή η ομάδα, η Ντιναμό Κιέβου, ήταν και η βάση της Εθνικής ομάδας της Σοβιετικής Ένωσης, που ταξίδεψε το 1986 στο Μεξικό για το Παγκόσμιο Κύπελλο. Ο Λομπανόφσκι πήρε ολόκληρη την ενδεκάδα του. Ο Ιγκόρ Μπελάνοφ ένας ... διαστημικός σε ταχύτητα κυνηγός, πρώτος σκόρερ του Κυπέλλου Κυπελλούχων αλλά και κορυφαίος Ευρωπαίος ποδοσφαιριστής το 1986, ήταν σε τρομερή κατάσταση. Δεν ήταν και μόνος, όμως.

Ο άνθρωπος που συνδύασε το ποδόσφαιρο με τα μαθηματικά, δημιούργησε τη Ντιναμό Κιέβου και τη μεγάλη Σοβιετική Ένωση. Ο Βαλερί Λομπανόφσκι ήταν ένας από τους μεγαλύτερους θεωρητικούς του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου

Ο Αλεξάντρ Ζαβάροφ, ο Βασίλι Ρατς, ο Ιβάν Γιάρεμτσουκ, ο Όλεγκ Κουζνετσόφ, ο Ανατόλι Ντεμιανένκο, ο Αντρέι Μπαλ, ο Πάβελ Γιακοβένβκο, ο Βαντίμ Γεφτουσένκο και βέβαια ο Μπλαχίν στα 34 ήταν παρόντες σε μια ομάδα, όπου υπήρχαν και άλλοι τρεις Ουκρανοί, δυο εκ των οποίων (Προτάσοφ, Λιτόφτσενκο) πήγαν την επόμενη χρονιά στην Ντιναμό Κιέβου (από την Ντιναμό Ντνιπρ) και αργότερα φόρεσαν τη φανέλα του Ολυμπιακού.

Ο Ολέγκ Μπλαχίν στα ... ντουζένια του

Ο πολύ καλός γκολκίπερ Ρινάτ Ντασάεφ, με τον επιθετικό Σεργκέι Ροντιόνοφ ήταν οι μοναδικοί εκπρόσωποι της πρωτεύουσας (Σπαρτάκ Μόσχας), ενώ Γεωργιανός Τσιβάτζε ήταν ο βασικός στόπερ μιας πολύ καλής ομάδας, σε ένα... πολύ καλό Μουντιάλ.

Στον πάγκο καθόταν ένας προπονητής, που κινιόταν πέρα δώθε την ώρα του αγώνα, είχε ένα κασετόφωνο όπου προφανώς κατέγραφε ό,τι έκαναν οι παίκτες του στον αγωνιστικό χώρο. Ήταν ο Βαλερί Λομπανόφσκι, ένας από τους μεγαλύτερους θεωρητικούς του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, για πολλούς εφάμιλλος του Ρίνους Μίχελς, που εδραίωσε το ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο του Άγιαξ στην δεκαετία του 70. Οι μέθοδοι και η φιλοσοφία του (αλλά και το ποδόσφαιρο που έπαιξε η Ντιναμό) δεν διέφεραν πολύ. Για πολλούς ήταν ακόμη... καλύτερο, από εκείνο των ιπτάμενων Ολλανδών.

Γεννημένος το 1939, ο Λομπανόφσκι σταμάτησε την καριέρα του σε ηλικία 29 ετών, έχοντας διανύσει το μεγαλύτερο μέρος της στη Ντιναμό Κιέβου και έχοντας σκοράρει 71 γκολ σε 253 αγώνες. Άφησε εποχή γιατί μπορούσε να σκοράρει με απευθείας χτυπήματα κόρνερ, αλλά και επειδή είχε την ικανότητα να στέλνει τη μπάλα σε όποιο σημείο του γηπέδου επιθυμούσε.

Το ζητούμενο είναι να αναγκάσουμε τον αντίπαλο να κάνει λάθος. Πρέπει να βρούμε νέους τρόπους, μια νέα στρατηγική για να πετύχουμε τον στόχο μας. Αυτή είναι διαλεκτική του παιχνιδιού

Συζητώντας περί ανέμων και υδάτων, αναζητώντας το μέλλον τους μέσω της επιστήμης αλλά και του ποδοσφαίρου, κατέληξαν στο να γράψουν ολόκληρο βιβλίο για "τη μεθοδολογική άση της εξέλιξης των προπονητικών μοντέλων". Σύμφωνα, με τη θεωρία τους, το ποδόσφαιρο δεν ήταν παρά ένα σύστημα 22 στοιχείων (δυο των 11) που κινούνται σε συγκεκριμένο πεδίο. Αν τα δυο συστήματα ήταν ισοδύναμα, επέρχεται η ισοπαλία.

" Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να βρούμε νέους τρόπους δράσης, οι οποίοι δεν θα αφήσουν τον αντίπαλό μας να προσαρμοστεί στον τρόπο του παιχνιδιού μας. Αν ο αντίπαλος προσαρμόζεται και μπορεί να αντεπεξέλθει, τότε είμαστε υποχρεωμένοι να αναζητήσουμε μια νέα στρατηγική" έλεγε ο Λομπανόφσκι για να προσθέσει: "Αυτή είναι η διαλεκτική του παιχνιδιού. Πρέπει να επιτεθείς με τέτοιο τρόπο και με τέτοιες επιλογές, που θα αναγκάσουν τον αντίπαλο να κάνει λάθος. Με άλλα λόγια, πρέπει να αναγκάσεις τον αντίπαλο να περιέλθει στην κατάσταση που θες να βρίσκεται. Και το πιο σημαντικό απ' όλα είναι να μεγαλώνεις τον αγωνιστικό χώρο".

Η δικαίωση ενός παθιασμένου κόουτς

Ο Λομπανόφσκι δεν πέτυχε κατευθείαν. Και το ποδόσφαιρο δεν είχε γίνει ακόμη ...ένα απόλυτα επιστημονικό σπορ. Ομάδες που στηρίζονταν περισσότερο στις ατομικές ικανότητες των παικτών τους, όπως η Ντιναμό Μινσκ και η Σπάρτακ Μόσχας κυριαρχούσαν. Ο Λομπανόφσκι όμως επέμενε στην επιστήμη του, δουλεύοντας στο εργαστήριο της Ντιναμό: "Το πάθος παραμένει πάθος. Είτε στη διάρκεια της ημέρας, είτε στη διάρκεια της νύχτας, είτε το ξημέρωμα". Ο τελικός της Λυόν, το Μουντιάλ του 86 και το Εuro του 88, θα ήταν η απόλυτη δικαίωσή του.

Λάγιος Ντέταρι και του Μάρτον Εστερχάζι με 6-0! Μόλις στο 4 το σκόρ ήταν 2-0, σε ένα φεστιβάλ από γκολ (Γιακοβένκο, Ζαβάροφ, Μπελάνοφ, Γιάρεμτσουκ δύο και Ροντιόνοφ) που έδιξε με το καλημέρα τις μεγάλες δυνατότητές τους.

Η ταχύτητα με την οποία έφευγαν στους κενούς χώρους (ειδικά ο Μπελάνοφ, που έκανε σπουδαία καριέρα στη Μπουντεσλίγκα) ήταν τρομερή, όπως και η πίεση στον αντίπαλο, αλλά και το εξαιρετικό πάσινγκ-γκέιμ. Μια καλοκουρδισμένη μηχανή, με αυτοματοποιημένες κινήσεις. Με τη Γαλλία (πρωταθλήτρια Ευρώπης δυο χρόνια νωρίτερα) του Πλατινί ήταν το ντέρμπι του ομίλου, ο Βασίλι Ρατς άνοιξε το σκορ στο 53 με τρομερή βολίδα έξω από την περιοχή, αλλά ο Φερναντέζ ισοφάρισε εφτά λεπτά αργότερα. Ο Ντασάεφ ήταν εξαιρετικός σε όλο το ματς, ενώ το δοκάρι ... έσωσε ένα καταπληκτικό χτύπημα φάουλ του Πλατινί. Ευκαιρίες, βέβαια, έχασαν και οι Σοβιετικοί για το 2-1, που δεν ήρθε ποτέ.

Τελικά η ομάδα του Λομπανόφσκι πήρε την πρώτη θέση με καλύτερη διαφορά τερμάτων. Στην τελευταία αγωνιστική των ομίλων νίκησε τον Καναδά στον οποίο αγωνιζόταν ο μετέπειτα παίκτης του Ολυμπιακού Ιγκόρ Βράμπλιτς με 2-0 (Μπλαχίν, Ζαβάροφ)

Το σύστημα του 86 είχε ένα Μουντιάλ με 24 ομάδες, χωρισμένες σε έξι ομίλους. Από κάθε γκρουπ προκρίνονταν οι δυο πρώτοι, ενώ στους 16 περνούσαν και οι τέσσερις καλύτεροι τρίτοι. Η Σ.Ένωση θα έπαιζε με ... μια τέτοια ομάδα, που ήταν το Βέλγιο.

Τα δυο οφ-σάιντ που δεν είδε ο Φρέντρικσον

Οι " κόκκινοι διάβολοι" είχαν μια εξαιρετική ομάδα, που είχε μείνει τρίτη στο γκρουπ, πίσω από Μεξικό και Παραγουάη. Ο Γιαν Κέλεμανς, ο Έντσο Σίφο, ο Φρανκ Βερκότερεν (ή Φερκάουτερεν όπως αποκάλυψε σε μια ιστορική του μετάδοση ο Μανόλης Μαυρομμάτης), ο ογκόλιθος Ερικ Γκέρετς, ο Φράνκι Βαν Ντερ Ελστ, ο Νίκο Κλάσεν και ο γκολκίπερ Ζαν Μαρί Πφααφ, ήταν ορισμένα από τα μεγάλα ονόματα εκείνης της σπουδαίας βελγικής ομάδας, που είχε για προπονητή τον Γκι Τάις.

Με μια διαφορά, όμως. Και τα δυο γκολ των Βέλγων σημειώθηκαν από θέση οφ-σάιντ! Ο Σουηδός διαιτητής Φρέντρικσον (και ο Ισπανός βοηθός του) έκλεισαν τα μάτια σε ένα ματς που έχει μείνει στην ιστορία σαν μια από τις μεγαλύτερες αδικίες όλων των εποχών. Οι Βέλγοι έμειναν ζωντανοί, το ματς πήγε στην παράταση, ο Ντεμόλ (στο 102) και ο Κλάσεν (στο 110) έκαναν το 4-2 (αυτή τη φορά με κανονικό γκολ) για να κλείσει το σκορ με ένα τρίτο γκολ του Μπελάνοφ (πέναλτι στο 111).

Το Βέλγιο συνέχισε την πορεία του, καθώς απέκλεισε στους "8" την Ισπανία (1-1, 5-4 στα πέναλτι) έχασε στον ημιτελικό από την Αργεντινή με 2-0 (με δυο πολύ μεγάλα γκολ του Μαραντόνα) και τελικά πήρε την 4η θέση καθώς ηττήθηκε και στον μικρό τελικό από την Γαλλία με 4-2 στην παράταση (2-2). Ήταν η κορυφαία πορεία που έκανε το Βέλγιο σε Παγκόσμιο Κύπελλο, με τον Γκι Τάις να το μεταμορφώνει σε μια από τις κορυφαίες ευρωπαϊκές εθνικές ομάδες.

Μετά τον αγώνα με τους Σοβιετικούς, ο τότε πρωθυπουργός του Βελγίου, Γουίλφριντ Μάρτενς είχε πει: "Τελικά μπορούμε να μετακινούμε ακόμη και βουνά"!

Ο Λομπανόφσκι έγραψε αργότερα μια ολόκληρη μελέτη, για τα συμπεράσματά του από το Μουντιάλ. Εκεί περιγράφει και αρκετά γλαφυρά τη φιλοσοφία του, Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι αυτός ο λάτρης της πειθαρχίας, δεν δίνει τόσο μεγάλη σημασία στον σχηματισμό των παικτών μέσα στο γήπεδο, όσο στην εκτέλεση των ομαδικών προσπαθειών " Αρκετές συζητήσεις γίνονται τα τελευταία χρόνια για την τοποθέτηση των ποδοσφαιριστών στο τερέν και πολλοί πιστεύουν πως το σχήμα 3-5-2 είναι το ιδανικότερο

Δεν έχει σημασία ο σχηματισμός των παικτών μέσα στο γήπεδο. Βέβαια, κάποια τάξη πρέπει να υπάρχει στο γήπεδο, το βασικό είναι η εκτέλεση των συλλογικών προσπαθειών

Το 1958, όταν οι Βραζιλιάνοι στο Μουντιάλ της Σουηδίας έπαιξαν με το σχήμα 4-2-4 θεωρήθηκε επανάσταση στο ποδόσφαιρο. Μετά από λίγα χρόνια οι περισσότεροι τεχνικοί χρησιμοποίησαν το σχήμα 4-3-3. Το 1966 στο Μουντιάλ της Αγγλίας πολλές ομάδες συγκέντρωναν τις δυνάμεις τους στο κέντρο, αφήνοντας στηνεπίθεση συχνά μόνο ένα παίχτη.Στις μέρες μας η τοποθέτηση των ποδοσφαιριστών δεν παίζει πλέον τον πρώτο ρόλο. Βέβαια, κάποια τάξη στο γήπεδο πρέπει να υπάρχει, αλλά το βασικό είναι η εκτέλεση των συλλογικών προσπαθειών.

Το ζήτημα δεν είναι πόσους αμυντικούς, κεντρώους ή επιθετικούς θα παρατάξεις, αλλά ο συσχετισμός των επιθετικών και αμυντικών προσπαθειών που θα πραγματοποιήσει στογήπεδο κάθε ομάδα παιχτών.Φυσικά, όταν αρχίζει το ματς, οι παίχτες πρέπει να πάρουν κάποια θέση. Στη συνέχεια, όμως, και σε συνδυασμό με τον όγκο των συλλογικών καθηκόντων που έχουν καθοριστεί από πριν, όλα αλλάζουν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Ο ποδοσφαιριστής που βρέθηκε σε κάποια «άλλη ζώνη» του γηπέδου απ’ τη δική του,πρέπει να εκπληρώνει τα καθήκοντα της συγκεκριμένης ζώνης.

Είναι αυτό που λέμε αλληλοκάλυψη, σκοπός της οποίας είναι να επιτύχουν οι ποδοσφαιριστές μια«ειδικευμένηολοκληρωτικότητα».Δεν υπάρχει ανάγκη επιθετικούς να τους μετατρέπουμε με το ζόρι σε αμυντικούς ή το αντίθετο, όταν μια τέτοια αλλαγή ρόλων είναι φυσική ανάγκη ενός αγώνα. Όμως αν οι ποδοσφαιριστές μιας ομάδας μπορούν να εκπληρώσουν διαφορετικούς ρόλους σε ένα παιχνίδι,ενώ οι αντίπαλοί τους μόνο συγκεκριμένους,τότε οι πρώτοι θα έχουν την υπεροχή. Και παρακολουθώντας τα παιχνίδια του Μουντιάλ του 1986 πειστήκαμε για αυτό".

Φυσικά, ο Λομπανόσκι αναφέρθηκε και στον αγώνα με το Βέλγιο. Είχε παράπονα από τη διαιτησία, ήξερε, ωστόσο, ότι το ματς δεν χάθηκε μόνο από τις λάθος υποδείξεις:

Ο Ισπανός επόπτης κατέβασε τα μάτια

"' Όταν στη φάση αυτού του γκολ (σ.σ εννοεί το δεύτερο του Βελγίου, από τον Κέλεμανς) ο επόπτης σήκωσε στην αρχή το σημαιάκι του,αλλά στη συνέχεια το κατέβασε, για πρώτη φορά στην καριέρα μου δεν άντεξα κι έτρεξα κοντά του. Απλά ήθελα να τον κοιτάξω κατάματα. Όμως ο Ισπανός είχε κατεβάσει τα μάτια του.

Το παιχνίδι γενικά κυλούσε όπως το περιμέναμε: Οι Βέλγοι δεν μας πίεζαν πάρα πολύ και φρόντιζαν περισσότερο να εμποδίζουν την ανάπτυξη του δικού μας παιχνιδιού, παρά να δημιουργήσουν επικίνδυνες καταστάσεις μπροστά στη δική μαεστρία.

Και παρόλο που εμείς προηγηθήκαμε δυο φορές, οι Βέλγοι δεν φαίνονταν ότι βιάζονταν να ισοφαρίσουν, όπως για παράδειγμα είχαν κάνει οι Γάλλοι.

Οι Βέλγοι πάγωναν το παιχνίδι, προσπαθούσαν να κρατήσουν όσο περισσότερο μπορούσαν την μπάλα. Και έδιναν την εντύπωση ότι κρατούσαν τηνμπάλα όχι για να προετοιμάσουν κάποια επίθεση, αλλά για να μην τη χάσουν και αναγκαστούν να ξαναπρεσσάρουν για να την κερδίσουν.

Όμως όλα τα παραπάνω αποδείχτηκε ότι ήταν απατηλές εικασίεςδικές μας.Δεν μπορεί να πει κανείς ότι υποτιμήσαμε το παιχνίδι μετους Βέλγους, τους οποίους είχαμε και έχουμε σε εκτίμηση. Και δεν είναι φυσιολογικό να υποτιμάς κανέναν αντίπαλο στο Παγκόσμιο κύπελλο.

Για το συγκεκριμένο ματς αν είχαμε περισσότερο χρόνο στην διάθεσή μας, πιστεύω ότι θα προετοιμαζόμασταν καλύτερα μιας και δεν μπορέσαμε να αντικαταστήσουμε επάξια τους δυο βασικούς μας αμυντικούς, Τσιβάτζε και Λαριόνοφ"

Ο Φρέντρικσον χτυπάει δυο φορές!

Η αλήθεια είναι ότι ο Φρέντρικσον είχε αδικήσει τους Σοβιετικούς. Και δεν το έκανε μία φορά. Ο ίδιος διαιτητής ήταν παρών στον αγώνα Αργεντινής-Σοβιετικής Ένωσης 2-0, όπου (σχεδόν) μπροστά στα ματια του ο Ντιέγκο Μαραντόνα έγινε ... δεύτερος τερματοφύλακας, αποκρούοντας τη μπάλα φανερά με το χέρι, χωρίς ο Σουηδός να σφυρίξει το πέναλτι και να αποβάλλει τον Ντιέγκο.

Ιδού και η απόδειξη:

Ο Ερικ Φρέντρικσον, πέρασε στην ιστορία σαν ένας από τους ...χειρότερους διαιτητές σε Μουντιάλ. Τα λάθη του συμπεριλαμβάνονται συχνά στο τοπ-10 της ιστορίας των παγκοσμίων Κυπέλλων. Οι Σοβιετικοί το 1986 είχαν κρατήσει χαμηλούς τόνους. Το 1990, όμως, δεν άντεξαν. Ο Λομπανόφσκι ξεσπάθωσε: " Το φερ-πλέι, πρέπει να ισχύει για όλους. Αυτός ο διαιτητής δεν αξίζει να βρίσκεται σε αυτό το επίπεδο. Ένας διαιτητής σαν αυτόν μπορεί να καταστρέψει ό,τι μια ομάδα έχει χτίσει. Αυτό συνέβη σε εμάς" σχολίασε.

Ο Νικίτα Σιμονιάν, αντιπρόεδρος της σοβιετικής ομοσπονδίας έκανε επίσημη διαμαρτυρία στην FIFA υποστηρίζοντας ότι "ο Φρέντρικσον πρέπει να μαζέψει τώρα τα πράγματά του, να παραδώσει το σήμα του διαιτητή και να αφήσει το ποδόσφαιρο για πάντα".

Ο Μαραντόνα παραδέχθηκε ότι είχε κάνει χέρι: "Είδα τη μπάλα ξαφνικά να έρχεται προς το μέρος μου. Ενστικτωδώς έβαλα το χέρι μου μπροστά απ' αυτήν". Αυτή τη φορά δεν ... έμπλεξε τον Θεό.

Η αφιέρωση του Σεφτσένκο

Δυο χρόνια νωρίτερα (το 1988), η Σοβιετική Ένωση πιο έμπειρη έπαιζε στον τελικό του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος, αλλά έπεσε πάνω στους καταπληκτικούς Ολλανδούς, που θριάμβευσαν με 2-0 (με την κεφαλιά του Γκούλιτ και το καταπληκτικό γκολ του Φαν Μπάστεν).

Η περεστρόικα, βρήκε τους περισσότερους Σοβιετικούς άσους να αλλάζουν παραστάσεις και ... χώρα. Ο Μπελάνοφ έκανε μεγάλη καριέρα στη Γερμανία, ο Ζαβάροβ έγινε "αστέρι" της Γιουβέντους.

Ο Αντρέι Σεφτσένκο ήταν το μεγαλύτερο ταλέντο που έπλασε στα χέρια του. Το 2001 άρχισαν τα προβλήματα της υγείας του. Στις 7 Μαΐου του 2002 έπαθε εγκεφαλικό και έξι μέρες αργότερα άφησε την τελευταία του πνοή. Στην κηδεία του έδωσαν το παρών 100.000 άνθρωποι.

Ένα χρόνο μετά, ο Σεβτσένκο έπαιρνε το τσάμπιονς λιγκ με τη Μίλαν και αφιέρωνε το τρόπαιο στη μνήμη του. Όπως έκανε και με τη χρυσή μπάλα που κέρδισε το 2005. Ήταν το λιγότερο που είχε να κάνει ο κορυφαίος Ουκρανός ποδοσφαιριστής της σύγχρονης εποχής, για ένα πραγματικό δάσκαλο, θεωρητικό και μεγάλο προπονητή ποδοσφαίρου...

Πηγές: Guardian, Wikipedia, εφημερίδα "Οδηγητής"