Μια φορά κι ένα καιρό
Ο Αντώνης Καρπετόπουλος αποχαιρετά το Μουντιάλ με έναν απολογισμό 2.000 λέξεων, αραδιάζοντας τις εικόνες που έφερε μαζί του από τη Βραζιλία.
Φτάνω στη Βραζιλία τρεις μέρες πριν την έναρξη του παγκόσμιου κυπέλλου. Τις δώδεκα ώρες πτήσης από τη Φρανκφούρτη στο Σάο Πάολο, λόγω της λαχτάρας να φτάσω στη χώρα της γιορτής, δεν τις κατάλαβα καθόλου – το τρίωρο που χρειάστηκα από το αεροδρόμιο Γκουαρούλιος μέχρι την Αβενίδα Παουλίστα μου φάνηκε στρατιωτική άσκηση.
Ποια γιορτή; Στο κέντρο γίνεται πόλεμος, το κίνημα No Coppa απειλεί να μην επιστρέψει την μετάβαση των φιλάθλων στο Αρένα Κορίνθιανς τη μέρα της πρεμιέρας και ενθουσιασμός για το μουντιάλ δεν υπάρχει ούτε καν στοσυνέδριο της Fifa, εκεί που παράγοντες καυγαδίζουν γιατί δεν έχουν καταλάβει ποιος πήρε τα περισσότερα από το Κατάρ για να του δώσει τη διοργάνωση του 2022.
Οι Γερμανοί και οι Ολλανδοί, που δείχνουν τα δόντια τους με το καλημέρα, επιτίθενται στον Μπλάτερ ζητώντας του να φύγει το Μάρτιο. Ένα μουντιάλ που ξεκινά με επιθέσεις έστω και μεταξύ παραγόντων δεν μπορεί παρά να είναι ένα θεαματικό μουντιάλ.
Η μέρα της πρεμιέρας αρχίζει με ξύλο στο δρόμο και ολοκληρώνεται στο γήπεδο με πάρτι: τις εμφανίσεις της Τζο Λο και του Πιτ Μπουλ, που έχουν αρχικά ξεσηκώσει την Αρένα, επισκιάζει η φασαρία που προκαλούν τα σφυρίγματα ενός γιαπωνέζου διαιτητή που σπρώχνει τη Βραζιλία στη νίκη δίνοντας υπέρ του Φρεντ ένα πέναλτι που δεν θα έδιναν ούτε οι Βραζιλιάνοι, που τον σφυρίζουν γιατί δεν τον θέλουν στο γήπεδο.
Η Βραζιλία κερδίζει την Κροατία με 3-1, ο κόσμος δυσφορεί για τη διαιτησία, εγώ μένω εκστασιασμένος από την ατμόσφαιρα – κλαμπ που φτιάχνουν οι Βραζιλιάνοι, αλλά κυρίως οι Βραζιλιάνες στο γήπεδο, κι αναχωρώ για το Μπελ Ορίζοντε για το πρώτο ματς της Εθνικής μας κόντρα στην Κολομβία, αφού προηγουμένως έχω δει τα πιτσιρίκια από τις φαβέλες να πετάνε πέτρες στα πούλμαν της FIFA! Η Βραζιλία των αντιθέσεων δεν θέλει και δεν μπορεί και να κρύψει το πρόσωπό της.
Το Μπελ Οριζόντε, σκαρφαλωμένο στο βουνό, ζει ώρες κατάληψης από τους Κολομβιανούς. Είναι χιλιάδες, έχουν μαζί τους τους βραζιλιάνους που υποστηρίζουν αρχικά όλες τις λατινοαμερικάνικες ομάδες, φτιάχνουν μια ατμόσφαιρα εκπληκτική και πνίγουν την Εθνική μας! Πριν κοπάσει η φωνή των Κολομβιανών που τραγουδάνε όρθιοι τον εθνικό τους ύμνο η ομάδα του Σάντος χάνει 1-0 μετά από ένα φεστιβάλ λαθών της άμυνας.
Το μουντιάλ αρχίζει άσχημα κι εξελίσσεται χειρότερα, αφού παρά την καλή εμφάνιση των δικών μας, Ιμπάρα, Κουαδράδο και Χάμες Ροντρίγκες κάνουν πάρτι στις αντεπιθέσεις: το 3-0 είναι βαρύ και άδικο κι αφήνει μια πίκρα που πρέπει να εκτονωθεί.
Αλλά εδώ όλοι καταλαβαίνουν ότι ο διασυρμός από την Ολλανδία είναι ταφόπετρα.
Στο μεταξύ άλλοι αρχίζουν χειρότερα. Οι Πορτογάλοι του Ρονάλντο χάνουν τη μπάλα από τη Γερμανία. Οι Αγγλοι μπερδεύονται από τον Πίρλο και ο Μπαλοτέλι τους κάνει μια μεγάλη ζημιά στη ζούγκλα του Αμαζονίου. Η Κόστα Ρίκα του Κάμπελ, που εντυπωσιάζει το Μαραντόνα, διαλύει την Ουρουγουάη. Η Ρωσία δεν κερδίζει την Νότιο Κορέα, το φιλόδοξο Βέλγιο φτύνει αίμα για να κερδίσει την Αλγερία με ανατροπή.
Αλλά το σοκ την πρώτη αγωνιστική το παθαίνουν οι παγκόσμιοι πρωταθλητές Ισπανοί που χάνουν 1-5 από την Ολλανδία του φαν Γκαάλ, που για ένα και μοναδικό ματς, έχει καλούς και τους τρεις σωματοφύλακες, δηλαδή και το Ρόμπεν και τον Σνάιντερ και τον φαν Πέρσι: ο τελευταίος θα χαθεί στη συνέχεια. Οι Ισπανοί έχουν ξεκινήσει με ήττα και το 2010, αλλά εδώ όλοι καταλαβαίνουν ότι ο διασυρμός από την Ολλανδία είναι ταφόπετρα. Το Σαλβαδόρ γίνεται ουσιαστικά ο τόπος που οι παγκόσμιοι πρωταθλητές κλείνουν άδοξα τον υπέροχο κύκλο τους.
Η δεύτερη αγωνιστική επιβεβαιώνει υποψίες. Οι Βραζιλιάνοι στη Φορταλέτσα κολλάνε στο 0-0 με το Μεξικό. Αποθεώνουν τον άνεργο μεξικάνο τερματοφύλακα Οτσόα, τον χαρακτηρίζουν στις εκπομπές τους τον καλύτερο του μουντιάλ, αλλά οι υπερβολές στις εκτιμήσεις για τις δυνατότητες των άλλων δεν μπορεί να κρύψουν τις αδυναμίες τους.
Οποιος δεν έχει μετρήσει σωστά την κόπωση των αεροπορικών ταξιδιών και την διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ Βόρειας και Νότιας Βραζιλίας ζει εφιάλτες. Η δεύτερη αγωνιστική ανήκει στους σκληρούς που παίζουν για το αποτέλεσμα κι έχουν προσαρμοστεί ευκολότερα. Οι Ισπανοί μας αποχαιρετούν μετά από μια δεύτερη ήττα σοκ, αυτή τη φορά από τη Χιλή, που τρέχει με χίλια.
Η ηρωική Κόστα Ρίκα θυμίζει στους Ιταλούς ότι η έπαρση είναι αμάρτημα που πληρώνεται: τους κερδίζει και τους στέλνει να παίξουν ένα μπαράζ πρόκρισης με την δυνατή Ουρουγουάη που χάρη στο Σουάρες έχει καθαρίσει την Αγγλία. Οι Ευρωπαίοι ζορίζονται: ακόμα και η Ολλανδία ιδρώνει κόντρα στην Αυστραλία ενώ η Γερμανία χαίρεται για την περιπετειώδη ισοπαλία με την Γκάνα (2-2) μόνο γιατί ο καλός Κλόζε σκοράροντας γίνεται αρχισκόρερ όλων των μουντιάλ.
Την τιμή της Γηραιάς Ηπείρου σώζουν οι Γάλλοι, που με το Μπενζεμά σε τρελά κέφια βάζουν οκτώ γκολ στα πρώτα δυο ματς και οι Κροάτες που κάνουν ένα πάρτι με το Καμερούν που έχει έρθει εκδρομή. Καθώς τα πράγματα γίνονται ολοένα και πιο σκληρά φτάνει η ώρα των σκληρών: όταν κόντρα στους Γιαπωνέζους ο Κατσουράνης αποβάλλεται, ο Γιώργος Καραγκούνης, πολέμαρχος σε δεκάδες μάχες παίρνει την κατάσταση στα χέρια του. Το 0-0 με δέκα παίκτες κόντρα στην Ιαπωνία,μια μέρα μετά τον καυγά του Μανιάτη με τον Τζαβέλα, επιτρέπει στην ελληνική αποστολή να ανακαλύψει ομορφιές στο γραφικό Αρακαζού, που μέχρι εκείνη τη στιγμή ακούγονταν σαν να έχει όνομα βραζιλιάνου δαίμονα.
Την τρίτη αγωνιστική κι ενώ έχουν ετοιμάσει αποσκευές επιστροφής η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Αγγλία, ανεβαίνει στον αεροπλάνο και η Ιταλία: χάνει 1-0 με γκολ του Γκοντίν από την Ουρουγουάη και παραιτούνται προπονητές, πρόεδροι κι αντιπρόεδροι. Μόνο ο Μπαλοτέλι, έχει όρεξη να πάει στο Μαίάμι για διακοπές, αφού προηγουμένως ακούσει το κράξιμο όλων.
Στο κρίσιμο ματς η Ιταλία είναι τόσο απογοητευτική που κανείς σχεδόν δεν διαμαρτύρεται για τη διαιτησία του Μορένο που δεν βλέπει το Σουάρες να δαγκώνει στον Κελίνι. Τονσυλλαμβάνει ο τηλεοπτικός φακός, τον τιμωρεί η Fifa, τον υπερασπίζεται ο Μαραντόνα που εκτός από το να προβοκάρει τους Βραζιλιάνους κάνει και τηλεοπτικές εκπομπές, τον χάνει η Ουρουγουάη και μαζί του χάνει και τις όποιες ελπίδες διάκρισης. Στο μεταξύ ξεχωρίζουν οι ομάδες που θα παίξουν σημαντικό ρόλο.
Η Ολλανδία κερδίζει τη Χιλή με δυο γκολ στο τέλος – σημάδι μεγάλης πίστης. Η Γερμανία δεν δίνει στον παλιόφιλο Κλίνσμαν τον βαθμό που θέλει και κερδίζει τους αμερικάνους χάρη και σε ένα σωτήριο τάκλιν του Λαμ στο 90΄- σημάδισοβαρότητας. Η Κολομβία με ένα Χάμες Ροντρίγκες φανταστικό, στραπατσάρει και τους Γιαπωνέζους και κάνει πολύ κόσμο να αναρωτιέται που θα έφτανε αν είχε τον τραυματία Φαλκάο.
Το Βέλγιο κάνει την τρίτη του νίκη παίζοντας με δέκα κόντρα στην Νότιο Κορέα. Κάπου εδώ όλοι αρχίζουν να μετράνε την Αργεντινή: ναι, έχει κάνει τρία μετριότατα ματς, αλλά ο Μέσι έχει βάλει γκολ και στα τρία! Σε ένα τουρνουά που οι ήρωες του Τσάμπιονς λιγκ (οι Ρονάλντο, Ντιέγκο Κόστα, Κασίγιας, Μόντριτς, Ράμος ουδείς αντιλήφθηκε ότι υπήρξαν...) καταρρέουν απότην κούραση, αυτός μοιάζει να αντέχει περιορίζοντας τις προσπάθειες του, κι αναζητώντας συμπαίκτες να τον βοηθήσουν.
οι έλληνες έχουν βρει ένα κόλπο να περνάνε στο δεύτερο γύρο κάνοντας μόνο μια νίκη, αλλά πάντα τη σωστή
Όμως η τρίτη μέρα ανήκει στους Ελληνες: η είσοδος του Σάμαρη κόντρα στην ακτή Ελεφαντοστού λύνει το επιθετικό πρόβλημα, ο Σάντος έχει διαλέξει σωστά το Αρακαζού για προετοιμασία αφού η ομάδα έχει συνηθίσει το τροπικό κλίμα, η εθνική μας μετά τους Γιαπωνέζους τρέχει και τους Ελέφαντες του Τουρέ, που έχει χάσει το αδερφάκι του από καρκίνο, κι όταν με ένα πέναλτι – γκολ του Σαμαρά η Ελλάδα σφραγίζει το εισιτήριο πρόκρισης, η Βραζιλία μοιάζει ξαφνικά τόπος μαγικός. Το λέει κι ο Μπάλακ: « οι έλληνες έχουν βρει ένα κόλπο να περνάνε στο δεύτερο γύρο κάνοντας μόνο μια νίκη, αλλά πάντα τη σωστή».
Στην επιστροφή στο Αρακαζού η πόλη είναι στο δρόμο. Κάποιοι δακρύζουν μπροστά σε αυτή τη μοναδική αναγνώριση και δεν είναι λίγοι. Ο Μπλάτερ πανηγυρίζει για τα πολλά γκολ και στέλνει και τουίτ συγκρίνοντας τη θεαματικότητα της διοργάνωσης με αυτή του 70! Αλλά μόλις αρχίζουν τα νοκ άουτ εισβάλει η σκοπιμότητα και όλοι οι προπονητές ψάχνουν την άμυνα που θα τους βγάλει ασπροπρόσωπους.
Αντοχές μεγάλες έχει η δική μας εθνική. Αφού μας δίνει τη δυνατότητα να περάσουμε μέρες καυγάδων για το αν πρέπει να παίξει η όχι ο Κατσουράνης, δίνει ένα ιστορικό ματς με την Κόστα Ρίκα, ισοφαρίζει με το πιο μεγάλο της αστέρι, τον στόπερ Παπασταθόπουλο στο φινάλε, χάνει του κόσμου της ευκαιρίες και αποκλείεται όταν ο τερματοφύλακας Νάβας νικά τον Γκέκα στη διαδικασία των πέναλτι. Ο Σάντος ολοκληρώνει τη σπουδαία τετραετή του παρουσία με νεύρα, αποβάλλεται, δεν γυρίζει στην Ελλάδα και προσπαθεί να τα μαζέψει με μισόλογα, όταν καταλαβαίνει την κουταμάρα του.
Στο μεταξύ η Ελλάδα ανατριχιάζει με τον Καραγκούνη που στο τελευταίο του ματς μένει 120 λεπτά στο γήπεδο και υποδέχεται με πολλά μπράβο τα παιδιά που έφτασαν 11 βήματα από τους οκτώ του κόσμου.
Η χώρα μας είναι γκρινιάρα, αλλά σπανίως άδικη.
Όσοι απομένουν έχουν ραντεβού με δράματα. Ο Λέβ βρίσκει την άμυνα που ψάχνει από την αρχή με τη μετατόπιση του Λαμ στα μετόπισθεν κι ένας αμυντικός του, ο Χούμελς, βάζει τέλος στα όνειρα της Γαλλίας: οι Γάλλοι τα έχουν με το Μπενζεμά που τηρεί το Ραμαζάνι, ως καλός μουσουλμάνος, αλλά θα πρεπε να τα έχουν με το Ντεσάμπ που ξέχασε τον Ζιρού.
Ο Μαραντόνα δεν είναι ευχαριστημένος με την Αργεντινή, που με ένα γκολ – επιτέλους – του Ιγκουαίν, αποκλείει το Βέλγιο: ο Ντιέγκο βλέπει τη μεγάλη απουσία του τραυματία Ντι Μαρία, αλλά άλλος τέτοιος δεν υπάρχει κι ο Μέσι είναι ακόμα περισσότερο μόνος.
Οι βραζιλιάνοι με ψυχή μεγάλη, αλλά ποιότητα λίγη, κερδίζουν την Κολομβία αλλά χάνουν τον Νεϊμάρ: μια κλωτσιά του άγαρμπου Σουνίγκα τον στέλνει στο νοσοκομείο με ελικόπτερο. Οι Βραζιλιάνοι αποκαλούν τον Νεϊμάρ (όπως και όλους τους σπουδαίους παίκτες) «παίκτη – κρακ»: όταν χτυπάει παθαίνει κρακ όλη η Βραζιλία. Τα ημιτελικά μοιάζουν σίγουρα: Γερμανία – Βραζιλία και Αργεντινή – Ολλανδία, αλλά οι Ολλανδοί για να φτάσουν στο Σάο Πάολο χρειάζεται να νικήσουν τις μακούμπες των Κοσταρικανών: ο Φαν Γκαάλ αλλάζει το βασικό του τερματοφύλακα Σίλεσι με τον Κρουλ στα πέναλτι και περνάει.
Η εθνική έχει φύγει κι εγώ περιπλανιέμαι. Μετά το γλυκό Ρεσίφε με τη γραφική Ολίντα, περνάω από το Σαλβαδόρ και με μαγεύει το αφρικανικό του χρώμα. Πριν το Ρίο έχω να διαλέξω, αν θα δω στο Μπελ Οριζόντε Γερμανία – Βραζιλία ή στο Σάο Πάολο Αργεντινή – Ολλανδία. Διαλέγω το δεύτερο και ευτυχώς: δεν θα άντεχα να δω το μεγαλύτερο ρεζιλίκι όλων των εποχών της Σελεσάο με τα πέντε τρόπαια.
Το ντροπιαστικό 1-7 από την καταιγιστική Γερμανία απεικονίζει όλες τις αδυναμίες της: η έλλειψη του Νεϊμάρ και του Τιάγκο Σίλβα δεν μπορεί να αποτελέσουν δικαιολογία και η δήλωση του Σκολάρι ότι το ματς θα μπορούσε και να λήξει 4-5 κάνει τον κόσμο να γελάσει κρύβοντας την πίκρα του.
Οι τελευταίες μέρες είναι για τους διοργανωτές Βραζιλιάνους ψυχόδραμα. Οι Αργεντίνοι τραγουδάνε ότι ο Μαραντόνα είναι καλύτερος του Πελέ, τους αναγκάζουν να ντυθούν Γερμανοί και να γεμίσουν το Μαρακανά, για το χατίρι μιας ομάδας που τους διέσυρε. Το Ρίο με γοητεύει παρότι όλα μυρίζουν μπαρούτι: βλέπω ένα ακόμα διασυρμό των Βραζιλιάνων πίνοντας καϊπιρίνιες στην Κόπα Καμπάνα και το βράδυ με φίλους στο «Πορκάο», ενώ οι σούβλες πηγαινοέρχονται, συζητάμε αν οι Αργεντίνοι θα κάψουν το Ρίο, αν πάρουν το τρόπαιο.
Παρά το πείσμα των οπαδών τους ωστόσο οι παίκτες του Σαμπέγια, που θυμίζει όλο και πιο πολύ το Μπιλάρδο, δεν βρίσκουν τη δύναμη για να νικήσουν το γιγάντιο Νόιερ. Αστοχεί ο Ιγκουαίν, χάνει την ευκαιρία της ζωής του ο Παλάσιο, δεν βρίσκει σε τρεις φάσεις εστία ο Μέσι, από θέσεις δύσκολες.
Γράφω τις τελευταίες λέξεις στο αεροδρόμιο του Σάο Πάολο. Σε περίπου σαράντα μέρες έκανα 14 πτήσεις, είδα οκτώ πόλεις, παρακολούθησα δέκα ματς – τα πιο πολλά έληξαν στην παράταση. Είδα την ελπίδα και την οδύνη ενός μεγάλου λαού, χειροκρότησα την Εθνική μας, αναγνώρισα τη Γερμανία, έζησα την ιστορία από μέσα. Η ιστορία στη Βραζιλία έχει πάντα κάτι το παραμυθένιο: είναι το μόνο μάθημα που παίρνω φεύγοντας από μια χώρα απίστευτη…