ΠΑΟΚ, Θρύλος και... Αμερική!

Ανοικονόμητος σε περίπου 5.500 λέξεις. Εδώ που τα λέμε, πώς να τον βολέψεις τον Φασούλα με τα 213 εκατοστά του; Σε μια μεγάλη όσο και αποκαλυπτική συνέντευξη στοSport24.gr, η θρυλική αράχνη του ελληνικού μπάσκετ, εξομολογείται, κάνει αποκαλύψεις, δίνει ειδήσεις και δηλώνει ευτυχής που επέστρεψε στο μπάσκετ, μετά το «λάθος» του να ασχοληθεί με το δημόσιο βίο και την πολιτική.

Ο ΠΑΟΚ (μια σχέση αγάπη-μίσους), ο Ολυμπιακός που τον ανανέωσε, η Εθνική Ομάδα, ο Ιωαννίδης ο δίκαιος, ο Ίβκοβιτς "που έπρεπε να του είχα κάνει μήνυση", μια σπουδαία καριέρα του κορυφαίου Έλληνα σέντερ όλων των εποχών, πέρασε σαν κινηματογραφική ταινία στις δυο ώρες που ήμασταν μαζί στο αγαπημένο του στέκι στη Γλυφάδα.

Τον βρήκαμε λίγες μέρες μετά την επιστροφή του από την Αμερική, όπου συνάντησε τα «αμερικανάκια» της Εθνικής, σε μια πρώτη κουβέντα ενόψει προολυμπιακού τουρνουά και όχι μόνο.

Εδώ και κάμποσο καιρό ο «Πάνυ» είναι πίσω στις μπασκετικές επάλξεις. Ο Γιώργος Βασιλακόπουλος τον ενεργοποίησε σε ένα ρόλο που του αρέσει, γιατί όπως λέει νιώθει χρήσιμος.

Η αλήθεια είναι ότι η δουλειά του Φασούλα είχε και αποτελέσματα. Η άμεση ελληνοποίηση του Τέιλορ Ντόρσεϊ, ήταν ένα μικρό επίτευγμα αν αναλογιστούμε τη γραφειοκρατία της χώρας. Ο ψηλός επέμενε για τον ταλαντούχο γκαρντ, ενώ στο πρόσφατο ταξίδι του στις ΗΠΑ εκτός του Τέιλορ (που παίζει στο 'Ορεγκον) συναντήθηκε και με τον επίσης ελληνικής καταγωγής Ζάκχαρι Όγκουστ (Νοτρ Νταμ) που ετοιμάζεται κι αυτός να φορέσει τα γαλανόλευκα (ετοιμάζονται τα χαρτιά για την απόκτηση διαβατηρίου).

Ο Φασούλας βρέθηκε και στο Σακραμέντο, όπου είδε το ματς των Κινγκς με τους Μιλγουόκι Μπακς. Στους Κινγκς, πλέον, είναι αντιπρόεδρος (και General Manager) ο Βλάντε Ντίβατς, που έχει στο πλευρό του σαν διευθυντή ανάπτυξης τον Πέτζα Στογιάκοβιτς. Και οι δυο είναι καλοί φίλοι του Παναγιώτη, που εξ' αιτίας αυτού του αγώνα βρήκε την ευκαιρία να δει από κοντά και να συζητήσει τόσο με τον Γιάννη Αντετοκούμπο, όσο και τον Κώστα Κουφό. Αμφότεροι δήλωσαν διαθέσιμοι για τη μάχη του προολυμπιακού. Η Εθνική ομάδα, άλλωστε, μπαίνει σιγά-σιγά στην εποχή των "Αμερικανών". Οι δυο ΝΒΑερς είναι μόνο η αρχή. Ο Ντόρσεϊ θα κληθεί σίγουρα στη μίνι προετοιμασία εν όψει προολυμπιακού, ενώ υπάρχει η προοπτική του Όγκουστ, των άλλων δυο Αντετοκούμπο (του Θανάση και κυρίως του 16χρονου Κώστα, που λέγεται ότι ... θα τους ξεπεράσει όλους) αλλά και του Κώστα Μήτογλου που συνεχίζει τις σπουδές του στο Wake Forest. Ίσως και κάποια άλλα ελληνόπουλα της διασποράς, που μπορούν να προκύψουν στο μέλλον.

Η Αμερική μοιάζει, άλλωστε, να "καλεί" τον Φασούλα σε διάφορες στιγμές της ζωής του. Σε ηλικία 23 ετών, βρέθηκε στο North Carolina State και έπαιξε μπάσκετ υπό τις οδηγίες του Τζιμ Βαλβάνο. Το καλοκαίρι του 1986 μάλιστα έγινε ντραφτ στον β΄γύρο, στο νο 37. Πολύ ψηλά για τα δεδομένα της εποχής σε ένα ντραφτ, όπου στο νο 2 ήταν ο αδικοχαμένος Λεν Μπάιας (βρέθηκε νεκρός λίγες ώρες μετά την επιλογή του από τους Σέλτικς), στο νο 7 ο Ρόι Τάρπλεϊ, στο νο 14 ο Γουόλτερ Μπέρι, στο νο 24 ο Άρβιντας Σαμπόνις και στο νο 60 ο Ντράζεν Πέτροβιτς!

Στην Αμερική (Boston College) βρίσκεται, πλέον, η κόρη του Μαριέλα Φασούλα που στα 17 της χρόνια κάνει εξαιρετικές εμφανίσεις στην πρώτη της κιόλας χρονιά (13.9π, 5.4ρ) και ήδη συμπεριλήφθηκε στην καλύτερη ομάδα των πρωτοετών της περιφέρειας ΑCC.

Και στην Αμερική, στο Μέμφις, η οικογένεια Φασούλα έδωσε μαζί με το νεαρότερο μέλος της Γιάννη μια γενναία όσο και νικηφόρα μάχη με τον καρκίνο.

Θεσσαλονίκη, Πειραιάς, Μεμφις. ΠΑΟΚ, Ολυμπιακός, πολιτική, δημαρχία, κόντρες και φιλίες. Όπως και να το δει κανείς, η διαδρομή του Φασούλα είχε πάντοτε ξεχωριστό ενδιαφέρον. Ο ίδιος, άλλωστε, σαν άνθρωπος από νεαρός ... δεν έκλεινε το στόμα του, είχε πάντα κάτι αξιόλογο να πει. Ήταν μέλος της ΚΝΕ, χρημάτισε πρόεδρος του ΠΣΑΚ, έγινε ΠΑΣΟΚ, γνώρισε την καλή και κυρίως την ανάποδη πλευρά της πολιτικής. Βαθιά μέσα του, όμως, ήταν πάντα ένας άνθρωπος του μπάσκετ. Σε αυτό επέστρεψε, όπως λέει, τώρα λίγο μετά τα 50 του, με όρεξη να προσφέρει. Όπως έκανε σαν παίκτης. Κι όσοι δεν τον προλάβατε να παίζει και αναρωτιέστε πόσο καλός ήταν, απλά σημειώστε την άποψη που είχε διατυπώσει μετά το Ευρωμπάσκετ ο Ευθύμης Κιουμουρτζόγλου βασιζόμενος σε μια στατιστική ανάλυση του έπους της Αθήνας: "Φυσικά χωρίς τον Γκάλη δεν θα τα καταφέρναμε. Ο Γιαννάκης, ήταν επίσης συγκλονιστικός, αλλά είτε το πιστεύετε, είτε όχι, ο παίκτης κλειδί της ομάδας μας ήταν ο Παναγιώτης..."

- Λοιπόν, Παναγιώτη, κάθε φορά που κάνουμε ένα αφιέρωμα στο μπάσκετ της δεκαετίας του 90 γίνεται ένας ... μικρός χαμός...

“Η χρυσή εποχή του μπάσκετ; Και όχι μόνο. Της Ελλάδας ήταν, γενικότερα. Τότε τα Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός ήταν το γεγονός της ημέρας. Σε ενα γενικότερο κλίμα ευφορίας στη χώρα, αναπτύχθηκε κι αυτή η αίσθηση. Ήταν και μια πραγματικοτητα, ωστόσο. Έπαιζαν, πράγματι, πολύ καλοί παίκτες και όπως γράφατε, είχαμε το καλύτερο πρωτάθλημα μπάσκετ στην Ευρώπη. Άρα δεν ήταν μικρή υπόθεση να πηγαίνεις στο γήπεδο και να βλέπεις από κοντά Τάρπλεϊ, Ντομίνι Γουίλκινς και Πάσπαλι...”

- Σε ένα πιο ανταγωνιστικό πρωτάθλημα

“Ναι, αν και πάλι Ολυπιακός-Παναθηναϊκός έπαιζαν στον τελικό. Κι ο ΠΑΟΚ, βέβαια. Ήταν μια σκάλα πιο κάτω οι ομάδες, αλλά κινδύνευες να χάσεις. Ο Ολυμπιακός έχασε από τον ΠΑΟΚ ένα πρωτάθλημα, με το τρίποντο του Στογιάκοβιτς. Ο οποίος Στογιάκοβιτς πήγε μετά και έκανε τρομερή καριέρα στο ΝΒΑ, με απίστευτα νούμερα, για να θυμόμαστε και τι παίκτες έπαιζαν τότε...”

- Εσύ, πάντως, προέρχεσαι από την προηγούμενη δεκαετία. Στα 80's έζησες μια άλλη παράννοια. Τα Άρης-ΠΑΟΚ...

“Η δεκαετία του 80 βρήκε τους φαρμακωμένους και καρπαζωμένους Έλληνες να έχουν κάτι σύγχρονο να υπερηφανεύονται. Κι ήταν το μπάσκετ, με την Εθνική Ομάδα και τους συλλόγους, Άρη και ΠΑΟΚ. Όταν ξεπεράσαμε την “εποχή της σφαλιάρας”, βρεθήκαμε σε εκείνη της “ευδαιμονίας” και τώρα ... ξανατρώμε τις σφαλιάρες. Μπασκετικά, όμως, δεν ξαναφάγαμε φάπες. Από το 87 και μετά το σπορ, παραμένει σε σταθερή τροχιά”.

- Άρα ήσουν ένας από τους τυχερούς

“Ναι, έζησα ολες τις εποχές. Πρόλαβα και τα δύσκολα χρόνια, έζησα όμως και τις μεγάλες στιγμές. Όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο, οι παίκτες έτσι κι αλλιώς πάντα πληρώνονταν. Δεν ήταν δηλαδή, ο μέσος εργαζόμενος. Ήρθε όμως μια γενικότερη αναγνώριση, εκεί στα τέλη της δεκαετίας του 80 και στις αρχές του 90”.

- Υπάρχουν διάφοροι αστικοί μύθοι για το πως ξεκίνησες το μπάσκετ. Μέχρι ότι σε είδαν σε μια στάση λεωφορείου και επειδή ξεχώριζες λόγω ύψους σε φώναξαν να παίξεις μπάσκετ; Ποια είναι η αλήθεια;

"Ότι είχα ένα φίλο που δεν ήθελε να παίξω στον Έσπερο Καλλιθέας Θεσσαλονίκης, αλλά με έπεισε να πάω για μια προπόνηση στο παλέ ντε σπορ. Εκεί με είδε ο Ορέστης Αγγελίδης και με πήρε στον ΠΑΟΚ. Έτσι έγινε. Όλα τα άλλα μην τα πιστεύετε..."

Η σχέση Φασούλα-ΠΑΟΚ ήταν θυελλώδης. Η ίδια εξέδρα που τον έκανε σύνθημα και σύμβολο, τον μίσησε όσο κανέναν. Το 1991 όταν ο Δικέφαλος γινόταν η δεύτερη ομάδα μετά την ΑΕΚ του 68, που έπαιρνε ένα ευρωπαϊκό Κύπελλο (το Κυπελλουχων), από τη μανία των πανηγυρισμών η κούπα έσπαγε στα χέρια του. Δυο χρόνια αργότερα έπαιρνε τον δρόμο για τον Πειραιά και αμέσως μετατρεπόταν σε προδότη ολκής. Ο ιδιος δεν ακυρώνει την καριέρα του στη Θεσσαλονίκη, δε χαρίζει και κάστανα όμως:

“Στον ΠΑΟΚ έπαιξα 13 χρόνια. Ήταν ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής μου. Θα σου πω κάτι. Στον ΠΑΟΚ, ο παίκτης της ομάδας αντί να έχει ασυλία, όπως συμβαίνει ας πούμε σε Ολυμπιακό ή Παναθηναϊκό, τα “ακούει” από την εξέδρα. Υπάρχει μια σχέση αγάπης. Υπάρχει, όμως, και μια σχέση μίσους. Δηλαδή, όταν κερδίζαμε ήταν όλα καλά και οκέι. Όταν χάναμε, έφταιγα ... μόνο εγώ. Και τώρα συμβαίνει αυτό. Η στοχοποίηση παικτών για τα “δεινά” της ομάδας, είτε είναι μπασκετμπολίστες, είτε ποδοσφαιριστές. Δεν ακυρώνω την καριέρα μου στον ΠΑΟΚ, ούτε αυτά που μου πρόσφερε. Προφανώς, γίνεται πάντοτε η σύνδεση με το οικονομικό, λες και δεν ήξεραν ότι αμείβομαι. Στις ήττες, έφταιγα κι εγώ. Δεν είπα, άλλωστε, ότι ήμουν ανεύθυνος....”

- Ναι, αλλά λένε ότι μέσα σε μια νύχτα γύρισες την πλάτη, τα διέγραψες όλα και κατέβηκες στον Πειραιά για να παίξεις στον Ολυμπιακό...

“Δεν έριξα καμιά μαύρη πέτρα πίσω μου, ούτε ακύρωσα τον ΠΑΟΚ από μόνος μου. Όσοι θυμούνται ξέρουν ότι ο ΠΑΟΚ δεν με ήθελε άλλο. Από κάποια στιγμή και μετά ήθελαν να απαλλαγούν από μένα, το συμβόλαιό μου κλπ, κλπ. Δεν θα ξεχάσω σε ένα από τα τελευταία παιχνίδια μου, όταν έγινα αλλαγή, όλοι φώναζαν ρυθμικά το όνομα του προπονητή, ότι επιτέλους με έβγαλε. Ε, μένεις σε αυτή την ομάδα όταν είναι φανερό ότι δεν σε θέλουν;”

- Παρόλα αυτά ακόμη και τώρα, υπάρχουν κατηγορίες εναντίον σου. Όπως αυτές που εκτόξευσε πρόσφατα ο Νίκος Βεζυρτζής

“Δεν σχολιάζω. Με ανθρώπους που ψάχνουν να βρουν κάτι για να επανέλθουν στο προσκήνιο, δεν ασχολούμαι. Στον ΠΑΟΚ, όλοι ήθελαν να γίνουν ... Παντελάκηδες. Με τι προσόντα όμως; Ένας είναι ο Παντελάκης, ο άνθρωπος που χωρίς να έχει τα λεφτά, έκανε τον ΠΑΟΚ μεγάλο με έργα και όχι με λόγια. Παράγοντες σαν αυτόν ήταν ελάχιστοι. Και στον ΠΑΟΚ, βέβαια, δεν ξαναβγήκε ποτέ ένας Παντελάκης..."

- Η προσπάθεια να φτάσετε τον Άρη πόσο σας σημάδεψε;

“Ο ΠΑΟΚ έκανε μια τιτάνια προσπάθεια να ανέβει ένα επίπεδο, ώστε να ξεφύγει από τη μάχη που έδινε να μην υποβιβαστεί, να γίνει ανταγωνιστικός όπως έγινε, αλλά βρισκόταν πάντα πίσω από τον Άρη. Λογικό ήταν. Ο Άρης είχε ξεκινήσει από νωρίς τον πρωταθλητισμό. Το 1979 είχε πάρει τον τίτλο, ενώ ο ΠΑΟΚ έπαιζε αγώνα διαβάθμισης με τον Δημόκριτο. Αμέσως έγινε ανταγωνιστική η ομάδα. Ο Άρης, όμως, ήταν πάντα μπροστά, ακόμη και στις μεταγραφές όπως του Κοκολάκη, ή ακόμη πιο πολύ του Γιαννάκη. Υπήρξε μια αγωνία, μια μεγάλη προσπάθεια να τους περάσουμε. Κι όταν το καταφέραμε, έπεσε η βόμβα της διάλυσης. Από την πολλή μας, θέληση να φτάσουμε στην κορυφή, δεν μείναμε επί μακρόν. Δεν ξέρω γιατί. Έτυχε, ίσως...”

- Συμφωνείς ότι το μπάσκετ βοήθησε σηματικά στην όλη ανάπτυξη της πόλης

“Η Θεσσαλονίκη έγινε γνωστή μέσω του μπάσκετ. Ήταν το μπάσκετ, που την ανέβασε, γιατί η κρίση στην πόλη προϋπήρχε πολύ νωρίτερα απ' ό,τι στην υπόλοιπη χώρα. Υπήρχε τεράστιο πρόβλημα, με την κρίση να έρχεται στη συνέχεια και να αποτελειώσει την οικονομία της. Βέβαια, κάθε χρόνο στην Έκθεση ακούμε ότι θα γίνει η πόλη η πύλη των Βαλκανίων. Τελικά, τα καταφέραμε. Έγινε γενικώς η Ελλάδα πύλη εισόδου...”

- Και τι σου έχει μείνει από εκείνα τα ιστορικά ντέρμπι

“Μου έχει μείνει η αγωνία και η προσμονή. Ραδιόφωνα, εφημερίδες. Η επόμενη εβδομάδ της νικης. Είτε κέρδιζες οπότε ήσουν στον έβδομο ουρανό, είτε έχανες και είχες διαρκές βαρύ και ασήκωτο. Η πίεση είναι ψυχοφθόρα, αλλά και καλή ταυτόχρονα. Αν κάνεις πρωταθλητισμό και δεν στενοχωριέσαι όταν χάνεις, τι σημασία έχει; Εκεί έχω μια διαφωνία με το αμερικάνικο μπάσκετ, όπου είτε κερδίζεις, είτε χάνεις, δεν υπάρχει καμιά διαφορά. Είμαι του συναισθήματος, πολύ.

- Γι αυτό έκανες αργότερα (στο Ευρωμπάσκετ 95) την περίφημη δήλωση για ... τα πατατάκια. Παρεξηγήσιμη αν μη τι άλλο (σ.σ είχε πει ότι ενώ η ομάδα τα δίνει όλα στο γήπεδο κάποιοι στην εξέδρα έτρωγαν πατατάκια)

“Μα εκεί ήταν ακόμη ...χειρότερα. Όταν παίζεις για την Εθνική, ξεπερνάει τα συνηθισμένα στάνταρ. Δεν παίζεις, πλέον, για το σύλλογό σου, αλλά για κάτι πιο μεγάλο. Είναι πολύ σημαντικό, όταν λοιπόν παίζεις, έχεις ξέρω κι εγώ πόσους σφυγμούς, λες και καμιά ... μαλακία σαν τη δική μου. Αλλά επαναλαμβάνω ότι η Εθνική σε ξεπερνάει. Είναι πολύ μεγάλη η τιμή να εκπροσωπείς τη χώρα σου και δεν το λέω με καμιά εθνικιστική διάθεση”

- Την έβρισκες λοιπόν με τα ντέρμπι...

Μου άρεσε η ατμόσφαιρα .Κι ας είχε βρισίδια. Αυτά δεν πειράζουν, άλλα ενοχλούν. Πορωνόμαστε κι εμείς, θέλαμε να κερδίσουμε τον αντίπαλο. Προσοχή, να τον νικήσουμε και όχι να τον σφάξουμε στο γόνατο, όπως θα επιθυμούσε βέβαια ο ... χουλιγκάνος”.

- Ποιο ματς θυμάσαι περισσότερο; Ίσως εκείνο, που σπάσατε το 80-0 του Άρη και μετά ήθελες ουίσκι στα αποδυτήρια...

“Ναι; Χα, χα. Είχα;”

“Όχι, ζήτησες να σου φέρουν!”

Ο Ιωαννίδης είναι δίκαιος

Στα 30 του ο Φασούλας, αλλάζει φανέλα. Γίνεται πρωτοσέλιδο, αλλά όχι και σίριαλ γιατί η μεταγραφή του στον Ολυμπιακό του Ιωαννίδη, έμοιαζε μονόδρομος.

"Με τον Ιωαννίδη χαιρετιόμασταν, αλλά δεν είχαμε στενές σχέσεις. Ήταν και επικίνδυνο, άλλωστε. Μιλάμε για ... πραγματικό διάβολο. Έχανα ας πούμε μια βολή και μου έκανε με τον αντίχειρα το σήμα του “οκέι”. Να το δει ο κόσμος και να πει “τους κερατάδες συνεννοημένοι είναι”. Τόσο σατανικός. Θα πω κάτι, όμως. Ο Ιωαννίδης εκτός από εξαιρετικός προπονητής και κόουτς στο γήπεδο, ήταν δίκαιος. Σπάνια θα βρεις κάποιον να πει ότι αδικήθηκε από τον Ιωαννίδη. Έκανε άλλα πράγματα. Στον Θύμιο Μπακατσιά, ας πούμε, του έκοψε το σουτ, αλλά ήθελε τον Θύμιο σαν εργαλείο για να του κάνει μια συγκεκριμένη δουλειά. Και έτσι τον χρησιμοποιούσε, αλλά έτσι έπαιζε και ο παίκτης. Λέω δίκαιος, γιατί δεν επηρεαζόταν από “μικρότητες”. Να πεις δηλαδή ότι ο καλύτερος προπονητής είναι πχ ο Ροδόπουλος και να σε στείλει από κει που' ρθες. Μπορεί να τον έθιγε, αλλά στην ώρα του παιχνιδιού, όλα έμπαιναν στην υπηρεσία της ομάδας και της νίκης. Εμείς σε μεγάλα χρονικά διαστήματα δε μιλάγαμε. Δεν ανταλλάσσαμε ούτε καλημέρα. Κι όμως, συνεργαζόμασταν άψογα μέσα στο παιχνίδι...."

- Παίζατε και για πάρτη του;

“Τον ακούγαμε κι εμείς, γιατί τον πιστεύαμε. Τον ... εμπιστευόμασταν. Με τον Ιωαννίδη, ήξερα ότι όταν με έκανε αλλαγή δεν ήθελε να “με φάει” την επόμενη χρονιά, αλλά με έβγαζε επειδή δεν ήμουν καλός. Ο παίκτης, άλλωστε, ξέρει πότε παίζει καλά και πότε όχι. Πολλές φορές, απορούσα κι εγώ γιατί ... με είχαν ακόμη μέσα, ενώ δεν ήμουν καλός. Απο την άλλη ο προπονητής σκέφτεται ότι μπορείς να του δώσεις δυο τρία πράγματα, που κάποιος άλλος δεν ήταν σε θέση να κάνει. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν τσακωνόμασταν. Και τώρα, άλλωστε, αν συναντηθούμε θα ... τσακωθούμε. Αυτό, που δεν μπορεί να καταλάβει ο κόσμος ότι δεν μπορεί να μη τσακωθείς με τον προπονητή σου. Πρόβλημα υπάρχει όταν βγαίνει προς τα έξω, είτε από τον προπονητή, είτε από τον παίκτη ο καυγάς. Ο Ομπράντοβιτς, δηλαδή, πιστεύεις ότι δεν είχαν τσακωθεί ποτέ. Ε, δεν βγήκε ποτέ. Κι ας τσακώθηκαν...”

- Τι σου πρόσφερε ο Ολυμπιακός;

“Με ανανέωσε στην εποχή της απόρριψης από τον ΠΑΟΚ, που μου έκανε πρόταση του στυλ πάρε και πέντε δραχμες και συνέχισε. Έμεινα ελεύθερος, δεν πήγα βέβαια στη συνάντηση που ήθελε ο ΠΑΟΚ παρουσία των φιλάθλων, αυτό έλειπε. Πήγα στον Ολυμπιακό, έπαιξα, βοήθησα νομίζω ότι πήγα καλά...”

- Το μυστικό της επιτυχίας, ποιο ήταν;

“Ο Ολυμπιακός πέτυχε, με ένα συνδυασμό. Υπήρχε δίψα γιατί η ομάδα είχε περάσει δύσκολα χρόνια, μακριά από τίτλους. Μετά υπήρχε ο Κόκκαλης. Ένας αρχοντάνθρωπος που δεν έβαζε μόνο τα λεφτά του. Ας πούμε έφτιαξε τα αποδυτήρια στο ΣΕΦ αποκλειστικά για την ομάδα, κάτι που χρόνια στο Αλεξάνδρειο το είχαμε μαράζι κι εμείς και ο Άρης. Οργάνωσε πλήρως την ομάδα. Και βεβαια ήταν ο Ιωαννίδης, που ήθελε να δείξει ότι μπορεί να πετύχει πολλά εκτός από τον Άρη. Ήταν και οι παίκτες, όλοι μαζί δέσαμε, μαζί με τον κόσμο που μας αγκάλιασε και δεν γκρίνιαζε. Χτίσαμε ένα Ολυμπιακό, που είχε διάρκεια ζωής εφτά-οκτώ χρόνια...”

- Μεγάλη χαμένη ευκαιρία ο τελικός στο Τελ Αβίβ;

“Θα μπορούσαμε να έχουμε πάρει την Ευρωλίγκα νωρίτερα. Αλλά δεν ξέρεις τι σου προκύπτει. Αλλά τι σου έλεγα προηγουμένως. Χάσαμε ένα τελικό το 1994, όπου ο Τάρπλεϊ, ο Πάσπαλι κι εγώ κάναμε να βάλουμε καλάθι εφτά λεπτά. Αυτό στον ΠΑΟΚ σήμαινε καταστροφή. Στον Ολυμπιακό κοιτάξαμε την επόμενη μέρα. Συνεχίσαμε. Μπήκε το κεφάλι κάτω...”

- Και τι συνέβη εν τέλει, μέχρι το τρίποντο του Τόμπσον. Το έχεις αναλύσει ποτε;

“Τι έγινε; Ακόμη δεν το έχω συνειδητοποιήσει. Ίσως επειδή η κορυφαία στιγμή ήταν να κερδίσουμε τον Παναθηναϊκό. Και μετά ... ξεφουσκώσαμε. Ξέρω κι εγώ. Μπορεί να ήταν, αυτό. Μπορεί και το επεισόδιο με τον Τάρπλεϊ, αν και δεν το πιστεύω, γιατί το ξεπεράσαμε. Έγιναν αρκετά λάθη σε αυτό το ταξίδι. Είχαμε πάει και δέκα μέρες νωρίτερα, πηγαίναμε στους Αγίους Τόπους, για προσκύνημα και το περίφημο ευχέλαιο...”

- Ποιο ευχέλαιο;

“Δεν το ξέρεις; Όταν πήγαμε στον Πατριάρχη, πήραμε την ευλογία του και επειδή δεν ήξερε ότι υπήρχε κι άλλη ελληνική ομάδα, είπε ο Παναγιώτατος να κάνει κι ένα ευχέλαιο. Άλλο, όμως, το ... ευχέλαιο με ένα παπά κι άλλο με τον Πατριάρχη, που κρατάει τρεις ώρες. Χα,χα...”

- Με τον Ιωαννίδη πήρατε τα πρωταθλήματα. Γίνατε ισχυρή ομάδα, αλλά την Ευρωπη την κατακτήσατε με τον Ίβκοβιτς ( ... με τον οποίο ο Παναγιώτης είχε κοντραριστεί άγρια στον ΠΑΟΚ)

"Η αποχώρηση του ξανθού ήταν ένα σοκ. Είχε κάνει, όμως και τον κύκλο του, αλλά δεν θα ήταν ζημιά να έμενε στην ομάδα. Ο Κόκκαλης, ήθελε να κάνει μια ανανέωση. Δεν μπορώ να κρίνω την συγκεκριμένη απόφαση.

Θα με ρωτήσεις τώρα για τον Ιβκοβιτς και τις σχέσεις μου, μετά. Να ξέρεις ότι ποτέ δεν έθεσα θέμα προπονητή, σε καμιά φάση της καριέρας μου, σε καμιά ομάδα...”

- Κάτσε, και με τον Ευθύμη τι έγινε το 94 στο Τορόντο στην Εθνική Ομάδα

“Μα δεν τον έδιωξα εγώ. Αντιθέτως του είπα ότι δεν είχα κανένα πρόβλημα να φύγω εγώ αφού με κατηγορούσε για πειθαρχικό παράπτωμα. Ποτέ δεν έχει τιμωρηθεί παίκτης για πειθαρχικό παράπτωμα στην Εθνική Ομάδα, εκτός από τον ... Γκούμα στο Βελιγράδι. Το ότι παραιτήθηκε, δεν καταλαβαίνω γιατί φταίω εγώ. Δεν τον έφαγα...”

- Έρχεται, λοιπόν, ο Ίβκοβιτς

“Ναι και ενώ είχα πρόβλημα από την προηγούμενη συνεργασία μας, έκανα αυτό που νόμιζα σωστό. Τη δουλειά μου, όσο γίνεται καλύτερα. Μιλάμε για ένα άνθρωπο που με είχε κατηγορήσει ευθέως ότι ήμουν πουλημένος. Ότι έδινα όλα τα συστήματά μας στον Ιωαννίδη. Ίσως έπρεπε να κάνω από τότε μήνυση. Αυτά είναι εκτός κάθε ηθικού κανόνα που έχουν ανάμεσά τους προπονητές και τους παίκτες!”

- Μισό λεπτό. Είπες ότι ο Ιωαννίδης ήταν δίκαιος. Ο Ίβκοβιτς δεν ήταν;

“Ο Ίβκοβιτς δεν άγγιξε την ομάδα του Ιωαννίδη, την πρώτη χρονιά. Δεν ακυρώνω την συνεισφορά του, κάθε άλλο. Όταν, όμως, κάναμε κάποια προσπάθεια να αλλάξουμε την άμυνά μας και χάσαμε τρία-τέσσερα παιχνίδια, με δική μας παρέμβαση, τον πείσαμε να επιστρέψουμε σε ό,τι ξέραμε καλύτερα, για να πάρουμε όλους τους τίτλους. Μετά γυρίσαμε στο ... 1992!”

- Τελικά στον Ολυμπιακό έπαιξες καλύτερο μπάσκετ απ' ό,τι στον ΠΑΟΚ;

"Ήμουν 30 χρονών, δεν ήμουν μεγάλος, αλλά στην καλύτερη ηλικία. Είχα και μεγαλύτερη στήριξη. Έβλεπες δεξιά και ήταν ο Πάσπαλι, αριστερά ο Τάρπλεϊ. Όχι ότι δεν είχα καλούς συμπαίκτες και στον ΠΑΟΚ. Στον Ολυμπιακό, όμως, ήμασταν ποιοτικά καλύτεροι...”

Πριν απ' όλα αυτά, όμως, ο Φασούλας είχε βρεθεί στην Αμερική, για πρώτη φορά στη ζωή του, το 1985. Ένα χρόνο νωρίτερα, το North Carolina State, πρωταθλήτρια NCAA (το 1983) είχε έρθει στην Ελλάδα (με αστέρια τον αείμνηστο Λορέντσο Τσαρλς, αλλά και τον "κοντορεβυθούλη" Σπαντ Γουέμπ) και συμμετείχε στα Δημήτρια της Θεσσαλονίκης παίζοντας εναντίον του Άρη αλλά και της Εθνικής Ομάδας. Ήταν η πρώτη γνωριμία του Φασούλα με τον Τζιμ Βαλβάνο, που εκτίμησε δεόντως τα 213 εκατοστά του Πάνι, την ικανότητά του στα κοψίματα και τις προοπτικές του να παίξει μπάσκετ στην Αμερική.

Τριάντα χρόνια πριν κάτι τέτοια ήταν αδιανόητα. Σαν μύθος κυκλοφορούσαν από στόμα σε στόμα οι περιπέτειες του Γιαννάκη στη Βοστώνη και πως έφτασε την τελευταία στιγμή να διεκδικεί θέση στους Σέλτικς, ή την εμμονή του ατζέντη του Γκαλη να προωθεί την καριέρα της Νταϊάνα Ρος, αφήνοντας το Νικ ... μπουκάλα. Να πάει ένας Έλληνας παίκτης στο κολεγιακό πρωτάθλημα; Μεγάλη υπόθεση. Ο Φασούλας αποδέχθηκε την πρόταση και πήγε στο Νορθ Καρολάινα, έστω και για ένα χρόνο.

"Κολέγιο ε. Δεν υπάρχει ωραιότερη εμπειρία. Απορώ με τους πιτσιρικάδες, που δεν πάνε, ή διακόπτουν τις σπουδές για να γυρίσουν πίσω" λέει ο ψηλός και προσθέτει: "Όποτε πάω το διαπιστώνω ξανά και ξανά. Είδα πρόσφατα τοNotreDame-NorthCarolina. Ό,τι έγινε στο ΣΕΦ το 1987, ή στη Ρώμη το 1997, εκεί το ζουν μετά από μια μεγάλη νίκη. Μπαίνει όλος ο κόσμος στο γήπεδο και πανηγυρίζει. Πόσες φορές θα σου δοθεί μια τέτοια δυνατότητα. Συν το γεγονός ότι σου ανοίγει ο δρόμος, αν είσαι καλός, να ρίξεις τη ζαριά σου στο ΝΒΑ. Εκτός του ότι θα έχεις και πανεπιστημιακές σπουδές, δυο-τριών ετών, άσχετα αν δεν του δίνουν… σημασία"

- Έχεις κρατήσει αναμνηστικά, κάποιες φωτογραφίες;

«Έχω χάσει και τις φωτογραφίες, δηλαδή μου τις πήρε μια μέρα ο … Σκουντής. Σάμπως, όμως, ήξερε κανείς ότι έπαιζα στο κολεγιακό πρωτάθλημα, πλην όσων ασχολιόντουσαν με το μπάσκετ; Εμείς για να διαβάσουμε για μπάσκετ στη Θεσσαλονίκη, πηγαίναμε στο περίπτερο Εγνατίας και Ιασωνίδου, μπας και βρίσκαμε το ιταλικόGigantiDelBasket….»

Ψάξαμε εμείς για χάρη του, όμως. Και ψάξε-ψάξε βρήκαμε αρκετά. Στο παζλ, που ακολουθεί βλέπετε κάποια δημοσιεύματα από την τοπική εφημερίδα της Νorth Carolina που κάλυπτε τους αγωνες των Wolfpacks. Στην επίσημη "παρουσίασή" του γίνεται μάθημα πως προφέρεται το όνομά του, υπάρχει μια φωτογραφία από το φιλικό Ελλάδας-Νorth Carolina State (που έγιναν και διακρίνεται ο Φασούλας με τη φανέλα του πανεπιστημίου να μαρκάρεται από το Νίκο Φιλίππου), η ομαδική φωτό της σεζόν 1984-85 όπου ο Παναγιώτης ποζάρει χαμογελαστός στο ... κέντρο, ένα ακόμη δημοσίευμα με φωτο όπου ο Έλληνας σέντερ κόβει τον αντίπαλό του (σε ματς εναντόν του Κεντάκι) και βεβαίως την είδηση ότι έγινε ντραφτ από τους Πόρτλαντ Τρέιλ Μπλέιζερ. Surprisingly γράφουν. Ούτε οι Αμερικανοί το περίμεναν. Το assist-king μάλλον το εκλαμβάνουμε σαν ... ειρωνεία, γιατί είναι αλήθεια ότι στους 24 αγώνες που έπαιξε ο Φασούλας δεν έκανε ούτε μια πάσα! Αλλά δεν είχε πάει για αυτή τη δουλειά στην Αμερική. Ιδού και οι φωτο:

Να προσθέσουμε ότι ο Φασούλας ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στο κοινό της ομάδας όπου τα αστέρια της χρονιάς ήταν ο δυναμικός Κρίς Γουόσμπερν (νο 3 στο ντραφτ του επόμενου καλοκαιριού), ο Νέιτ Μακμιλαν και ο Βίνι Ντελ Νέγκρο (αμφότεροι έγιναν προπονητές στο ΝΒΑ με τον πρώτο μάλιστα να είναι βοηθός του Μαικ Σιζέφσκι στην team USA το 2006), αλλά και ο Τσαρλς Σάκλεφορντ, που δέκα χρόνια μετά ερχόταν στην Ελλάδα για να παίξει πρώτα στον Άρη και εν συνεχεία στον ΠΑΟΚ, σαν αντίπαλος του Φασούλα, που βρισκόταν πλέον στον Ολυμπιακό. Ο 23χρονος Πάνυ, είχε αγωνιστεί σε 29 από τους 34 συνολικά αγώνες, έχοντας 2.8π, 3.2ρ και 1.9 κοψ.

"Δοκίμασα στο ΝΒΑ. Αλλά δεν είχαμε μάνατζερ για ουσιαστικούς και ψυχολογικούς λόγους. Αν δηλαδή είχα μάνατζερ στο Πόρτλαντ θα ήμουν εκεί και θα έπαιζα. Ξέρεις τελείωσα κανονικά το ρούκι καμπ και μου είπαν ότι τον Σεπτέμβριο θα ήμουν στο βέτερανς-καμπ. Αυτό σήμαινε ότι με υπολόγιζαν και εκτός απροόπτου θα υπέγραφα και συμβόλαιο. Θα έπαιρνα, αν δεν κάνω λάθος, κάπου 70-75.000 δολάρια. Αλλά πρόσεξε. Είμαστε στο 1986. Το να βρεθείς ξαφνικά σε ένα πρωτάθλημα, όπου έπαιζαν ο Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ, ο Μάτζικ Τζόνσον, ο Λάρι Μπερντ, ο Χακίμ Ολάζουγιον, ο Ντέιβιντ Τόμπσον, ονόματα που ήταν κάτι το άπιαστο. Δεν είναι όπως τώρα, που πάει, ποιος να σου πω, ο Μπαρνιάνι. Και πετυχαίνει. Ή ο Άντις, που έπαιξε δυο χρόνια. Τότε δεν ήταν έτσι. Σε κοιτούσαν και με μισό μάτι, αφού δεν υπήρχε ούτε ένας Ευρωπαίος. Ο Ντίβατς, για παράδειγμα, πήγε στην Αμερική, αλλά ήξερε τι να κάνει. Είχε μάνατζερ, πρώτα απ’ όλα. Και μετά τον πήρε υπό την προστασία του, ο Μάτζικ…" λέει τώρα. Αν μπορουσε να γυρίσει πίσω το χρόνο είναι σίγουρο ότι θα ... επέμενε περισσότερο.

- Σε τι σε βοήθησε η αμερικάνικη εμπειρία;

«Η Αμερική με έκανε πιο υπομονετικό. Με αυξημένη την έννοια της αξιοκρατίας. Αν είσαι καλός θα παίξεις κι ας έχει ο συμπαίκτης σου τον Θεό μπάρμπα. Τότε σε έκανε καλύτερο παίκτη, βελτίωνε την τεχνική σου, τώρα όχι, γιατί βασίζονται περισσότερο στο ταλέντο που ήδη υπάρχει. Δίνουν λιγότερη σημασία στην ατομική κατάρτιση. Το κολεγιακό μπάσκετ με βοήθησε στο ζήτημα της αγωνιστικότητας και της κόντρας με πολύ πιο αθλητικά κορμιά, που δεν είχα καν φανταστεί ότι θα μπορούσα να τα αντιμετωπίσω…»

- Πώς ήταν εκείνη η χρονιά. Η μετάβασή σου, δηλαδή, από το ελληνικό πρωτάθλημα σε ένα επίπεδο, για τα δεδομένα της εποχής, πολύ υψηλότερο από το δικό μας, σε κάθε επίπεδο...

"Είχα πάει, για ένα χρόνο. Δεν μπορούσα να παίξω άλλο, γιατί ήμουν 23 ετών. Υπήρχε επίσης η κολεγιακή ιεραρχία, με τους παίκτες που είχαν αγωνιστεί σαν πρωτοετείς, δευτεροετείς κλπ. Όποτε υπήρχε σημαντικό παιχνίδι, ο Βαλβάνο μου έδινε χρόνο . Το σημαντικό είναι ότι αμέσως μετά έγινα ντραφτ και μάλιστα στο δεύτερο γύρο, στο νο 37. Ήταν το υψηλότερο, για Έλληνα παίκτη και αρκετούς Ευρωπαίους, θα έλεγα. Έγινα την ίδια χρονιά ντραφτ με τον Σαμπόνις που ήταν πιο ψηλά από μένα και τον Ντράζεν Πέτροβιτς, που ήταν … μετά. Και θυμήσου ότι ο Ντράζεν πήγε στην Αμερική και τέσσερα χρόνια γυάλιζε τον πάγκο. Τόσο δύσκολο ήταν να στεριώσει κανείς. Μιλάμε για τον Ντράζεν, ε. Ένα παίκτη που δεν πρόκειται να ξαναπεράσει από τα ευρωπαϊκά γήπεδα…»

- Παρόλα αυτά ο Σαμπόνις πήγε και έκανε παπάδες στα 34…

«Καλά, αυτός ήταν άλλη κλάση. Μόνο οι πάσες πίσω από την πλάτη του, έφταναν να τρελάνουν τους Αμερικανούς. Κι ο Ντίβατς είχε αυτό το προσόν. Την έξυπνη πάσα, μαζί και με το μυαλό…

Η εμπειρία που λες στο κολέγιο, ήταν η ένταση που βρήκα μέσα στο γήπεδο. Θυμάμαι επίσης ότι τότε είχαν δοκιμάσει τον Φερνάντο Μαρτίν, που ήταν ο καλύτερος σέντερ στην Ευρώπη τότε. Δεν άντεξε, τις κόντρες. Έμοιαζε με γυμνασιόπαιδο. Υποθέτω ότι πήρα παραστάσεις και αγωνιστικά έγινα καλύτερος, καθώς ένα χρόνο μετά κοντραριζόμουν με Σοβιετικούς, Γιουγκοσλάβους και τους νικούσα»

Η συνομωσία του ... '87

Ο Φασούλας δεν πήγε στο βέτερανς-καμπ των Μπλέιζερς, επέστρεψε στον ΠΑΟΚ και βέβαια... ενίσχυσε ξανά την Εθνική Ομάδα, από την οποία έλειπε το καλοκαίρι του 86 στο Παγκόσμιο της Ισπανίας. Ένα χρονο μετά ήταν στο τρελό πανηγύρι όλων των Ελλήνων

«Το 87; Νομίζω ότι έγινε αυτό που λέμε συνωμότησε όλο το σύμπαν. Ευτυχήσαμε, δηλαδή, να βρεθούμε σε καλή ηλικία πολλοί καλοί παίκτες. Βρεθήκαμε όλοι μαζί, με λιγότερους εγωισμούς, αλλά κοινό στόχο να φτάσουμε κάπου ψηλά. Θέλω να πω ότι και παλιότερα από εμάς η Εθνική είχε σπουδαίους παίκτες, αλλά επειδή δεν υπήρχε κάτι να κατακτήσει η ομάδα, σηκώνονταν διάφορα μπαϊράκια. Με εμάς συνέβη αυτό, που δεν είχε γίνει μέχρι τότε. Καταλάβαμε ότι μπορούσαμε να βρεθούμε κάπου ψηλά και όλοι παραμερίσαμε τα εγώ μας. Είχε την τύχη αυτή η Εθνική Ομάδα να μην έχει και 12 σούπερ-ντούπερ παίκτες. Ήταν οι 6-7 καλοί παίκτες που δεν υπήρχε αμφισβήτηση και οι υπόλοιποι είχαν το ρόλο τους. Το βλέπω ότι αυτό συμβαίνει στο κολεγιακό μπάσκετ. Και στην Αμερική δεν υπάρχει το περίφημο ροτέισον, που δεν το … καταλαβαίνω στην Ευρώπη. Δηλαδή, παίζει ο Ντάνκαν σαράντα λεπτά, ο ΛεΜπρον επίσης και τελειώσαμε. Εδώ έχουμε το χρονόμετρο. Βλέπω, ας πούμε, τον Ολυμπιακό και στο έβδομο λεπτό βγαίνει ο Σπανούλης γιατί κουράστηκε. Μα αν κουράζεται ο Σπανούλης, δεν πρέπει να … παίζει μπάσκετ»

- Εχει αλλάξει η εποχή, είναι πιο γρήγορο το σπορ, με περισσότερους αγώνες από τα δικά σου χρόνια

«Έλα, σοβαρευτείτε. Και στο ΝΒΑ γιατί παίζουν σαράντα λεπτά. Εκεί δεν … έχει πολλά παιχνίδια; Δεν καταλαβαίνω τι σημαίνει ροτέισον. Το θεωρώ γελοιότητα…»

- Πότε καταλάβατε ότι είστε έτοιμοι;

«Με την πάροδο των αγώνων. Δεν φανταζόμασταν ποτέ ότι θα κερδίζαμε δυο φορές τη Γιουγκοσλαβία, ή την Ιταλία και την Σ. Ένωση. Μόνο την Ισπανία δεν κερδίσαμε και εξακολουθούμε να μη μπορούμε! Δεν υπάρχει μέρα από τότε, που να μη θυμηθώ έστω μια στιγμή του Ευρωμπάσκετ. Σίγουρα για μένα είναι η πιο σημαντική στιγμή της ζωής μου και νομίζω ότι ήταν ένα ορόσημο στη μεταπολιτευτική Ελλάδα. Ένα σημείο αναφοράς. Δεν θυμάμαι άνθρωπο, που να μη θυμάται που ήταν εκείνη την μέρα. Και να φανταστείς ότι του χρόνου συμπληρώνονται τριάντα χρόνια από τότε…»

- Επειδή μιλήσαμε για Ιωαννίδη και Ίβκοβιτς. Ο Πολίτης πως ήταν, σαν προπονητής;

«Εξαιρετικός. Πολύ καλός. Συνέπεσε και αυτός με ό,τι προείπα. Ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη ομάδα. Χωρίς εγωισμούς, είχε μια γλυκύτητα, που σε έκανε να παίζεις για αυτόν. Το είχε και ο Ιωαννίδης, με δυο τρόπους»

- Δηλαδή;

«Ο ένας γιατί σε είχε κάνει ρετάλι, σκουπίδι και ήθελες να τον γ@#$σεις με την απόδοσή σου, κάτι που το προκαλούσε σε αρκετούς και έπιανε μάλιστα, όπως στον Σιγάλα και ο άλλος όταν σε έπιανε στο φιλότιμο και σου έλεγε «έλα ρε βοήθησε μας» και πάλι έπαιζες όσο καλύτερα γινόταν»

- Ο Πολίτης;

«Είχε άλλη μέθοδο. Σου έβγαζε το άγχος από πάνω σου. Σε έπιανε και σου’ λεγε «κοίτα δεν θέλω να κάνεις τρελά πράγματα σήμερα, βάλε μου πέντε πόντους και πάρε άλλα τόσα ριμπάουντ, θα είμαι πολύ ευχαριστημένος». Μόλις τα έκανες αυτά, πήγαινε και για το … παραπάνω που φυσικά το περίμενε κι αυτός στον πάγκο. Ήταν μια ψυχοθεραπεία που σε αποσυμπίεζε πριν από ένα πολύ κρίσιμο παιχνίδ黨

- Αυτή η επιτυχία θα μπορούσε να σας τρελάνει

«Ε, λίγο μας τρέλανε. Σε μικρή ηλικία, όμως. Αυτή είναι η διαφορετικότητα των αθλητών, που πετυχαίνουν πράγματα σε μικρή ηλικία. Το διαχειριστήκαμε, ωστόσο. Αυτό που μετράει είναι ότι το συνεχίσαμε. Πραγματικά, πιστεύαμε ότι το Ευρωμπάσκετ της Αθήνας ήταν ο Όλυμπος, δεν υπήρχε κάτι άλλο. Ήρθε, λοιπόν, το αργυρό μετάλλιο στο Ζάγκρεμπ και νιώσαμε ότι υπήρχε κι άλλο. Μπορούσαμε, δηλαδή, να συνεχίσουμε. Τότε, λοιπόν, άρχισε όλος ο κόσμος να παρακολουθεί μπάσκετ και αυτή ήταν η μεγάλη επιτυχία του αθλήματος. Η απήχηση που είχε στις πλατιές μάζες. Δεν έβλεπαν μπάσκετ οι οπαδοί, ή οι «μπασκετάκηδες», αλλά οι γιαγιάδες και οι παππούδες επειδή η ομάδα έπαιζε για κάτι μεγαλύτερο κι απ’ αυτούς τους ίδιους. Έτσι άνοιγε η τηλεόραση και ήρθε η ανάπτυξη, μεγάλωσε η οικονομική πίτα και επωφελήθηκαν πολλοί άνθρωποι. Ήταν τεράστιο επίτευγμα, για όλους».

- Την αγάπησες την Εθνική. Έπαιζες χωρίς σταματημό...

«Περάσαμε ωραία στην Εθνική, γιατί κάναμε και νίκες. Η Εθνική δίνει ζωή στον παίκτη. Ίσως αυτή να είναι η μοναδική ένσταση που έχω να κάνω σε ένα παίκτη τον οποίο εκτιμώ πάρα πολύ, τον Δημήτρη Διαμαντίδη. Ότι σταμάτησε νωρίς από την Εθνική. Αντίθετα, άλλοι συνέχισαν. Φαντάζεσαι για παράδειγμα, αν ο Μπουρούσης σταματούσε να παίζει στην Εθνική, όπως ήθελε ο Τρινκιέρι. Αμφιβάλλω αν θα είχε την εξέλιξη που τον έφερε φέτος σε αυτή την οργιώδη απόδοση και τον έκανε σημαντικό στέλεχος ομάδας Ευρωλίγκας. Η Εθνική είναι ζωοδότης. Σε κάνει να συνεχίζεις. Να μην αισθανθείς γέρος στα … 35 σου»

"Είχα λύσσα να αποδείξω στον Ίβκοβιτς ότι έκανε λάθος, θα έκανα τη χρονιά της ζωής μου το 1999"

-Τώρα λέμε γέρος, για ανθρώπους που είναι … νέοι

«Σωστά, γέροι για μπάσκετ. Ξέρεις ότι στο ΝΒΑ υπάρχουν ειδικοί ψυχολόγοι για το πώς θα γίνει η μετάβαση ενός αθλητή στη κανονική ζωή, διότι δεν μπορείς να είσαι …συνταξιούχος σε ηλικία 35 ετών. Όταν έχεις μάθει να κάνεις κάτι, είναι δύσκολο να ακολουθήσεις κάτι άλλο κι ας έχεις σπουδάσει. Δε γίνεται, να γίνεις γιατρός ή δικηγόρος στα 35 σου…»

- Εσύ πάντως ήθελες να παίξεις κι άλλο, όταν το 1999 ανακοίνωσες ότι σταματάς το μπάσκετ…

«Ναι, ήθελα. Δεν σταμάτησα γιατί βαρέθηκα. Δεν ήθελα να φύγω από τον Ολυμπιακό, άλλωστε από την αρχή της καριέρας μου, αυτό επιζητούσα. Και στον ΠΑΟΚ δεν σκεφτόμουν ότι θα έφευγα ποτέ, αν δεν έσπαγε το ψυχικό δέσιμο που είχα με την ομάδα. Μετά ήθελα να τελειώσω την καριέρα μου στον Ολυμπιακό. Αλλά το καλοκαίρι του 99 όταν ξανάρθε ο Ιωαννίδης, επί της ουσίας είχα να παίξω ένα χρόνο γιατί με είχε παραγκωνίσει ο Ίβκοβιτς και δύσκολα ο «ξανθός» θα με εμπιστευόταν. Ποιος θα το έκανε άλλωστε, με ένα παίκτη που ήταν 36 χρονών και προερχόταν από τραυματισμό. Έτσι αποφάσισα να σταματήσω, ενώ ήθελα να παίξω! Και ξέρεις κάτι; Θα έκανα την καλύτερη χρονιά μου. Είχα τόση λύσσα να παίξω και να αποδείξω για μια ακόμη φορά ότι ο Ίβκοβιτς είχε κάνει λάθος. Δεν ήταν θέμα χρημάτων, κάθε άλλο. Μπορούσα να πάω σε άλλη ομάδα, να πάρω κι ένα καλό εφάπαξ, αλλά δεν το έκανα. Προτίμησα να σταματήσω στον Ολυμπιακό. Αυτόν είχα διαλέξει, μετά τον ΠΑΟΚ παρά το όποιο ενδιαφέρον του Παναθηναϊκού, όπου δεν ψηνόμουν για να πάω. Ήθελα να παίξω στον Ολυμπιακό. Και για τον Ιωαννίδη, που του άρεσαν οι ψηλοί παίκτες και για την όλη ιστορία του «καινούργιου» που χτιζόταν. Δεν ήμουν Ολυμπιακός από τα γεννοφάσκια μου…»

- Έγινες όμως…

«Βεβαίως…κι έγινα»

- Μοιάζουν Ολυμπιακός και ΠΑΟΚ, όπως λένε

«Όχι, δεν έχουν καμιά σχέση. Στον Ολυμπιακό για να πετάξουν κορνέδες, έπρεπε να περάσουν δέκα χρόνια … σφαλιάρας. Στο μπάσκετ δεν πέταξαν ποτέ. Στον ΠΑΟΚ ήταν συνηθισμένο να τα βάζουν με τους αθλητές της ομάδας».

Γράψτε λάθος, που ανακατεύτηκα με την πολιτική

- Και ξαφνικά, εμφανίζεται ένας άλλος Φασούλας. Με κουστούμι και γραβάτα, πολιτικός και δήμαρχος...

«Ο Φασούλας ήταν καλός μόνο στο μπάσκετ. Το άλλο ήταν ένα λάθος. Δεν ήμουν εγώ αυτού του χώρου. Δεν μπορούσα να έχω το μηχανισμό, που απαιτούσε η πολιτική. Ή να στήσεις, ή να βρεις το μηχανισμό για να σε στηρίξει. Παρακαλούσα πολλούς από τους εκσυγχρονιστές βουλευτές του ΠΑΣΟΚ να με βοηθήσουν να ξεπεραστεί η κρίση στον Πειραιά, γιατί η κρίση στην πόλη είχε έρθει νωρίτερα από την υπόλοιπη Ελλάδα. Ο Πειραιάς είχε δανειστεί 250 εκατομμύρια, όχι από ξένους δανειστές, αλλά από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, με επιτόκιο 5,7% . Ένα ποσό το οποίο απαιτούσαν να το επιστρέψουμε. Συγχρόνως ο δημόσιος τομέας λειτουργούσε όπως όλοι γνωρίζουμε, με υπέρογκους μισθούς και υπερωρίες, αλλά και έκτακτους …»

-Γιατί έκτακτους, ενώ υπήρχαν οι μόνιμοι. Αυτό ποτέ δεν το κατάλαβα…

«Γιατί έτσι συνηθιζόταν στην Ελλάδα, τότε. Αν άλλωστε κρίνουμε τη δημόσια διοίκηση του 2008, με όρους του 2016, όλοι πρέπει να πάνε φυλακή. Από τον τελευταίο δημοτικό σύμβουλο, μέχρι τον Πρωθυπουργό. Γιατί, το να προσλαμβάνεις έκτακτους υπαλλήλους, ενώ έχεις μόνιμους είναι εκτός λογικής. Μόνο, που στους μόνιμους για παράδειγμα, χρωστούσαν 2.000 ρεπό! Τέτοια αλλοπρόσαλλα πράγματα. Και όταν από κάποιον μεγαλοσχήμονα ζήτησα να με βοηθήσει, μου είπε το περίφημο «έλα μωρέ πάρε κι εσύ έκτακτους». Και τον βλέπω τώρα στα κανάλια να κάνει τον κήνσορα για τις σπατάλες του δημοσίου και λοιπά. Εν πάση περιπτώσει, αν είχα ένα μηχανισμό και με στήριζε, ίσως τα πράγματα να ήταν διαφορετικά…»

-Ίσως κι εσύ να τα περίμενες αλλιώς

«Ναι, αν και τελικά έβγαλα το συμπέρασμα ότι η χώρα αυτή εξουσιάζεται από διάφορες μαφίες, χωρίς να λειτουργεί η δημοκρατία, σε κάθε επίπεδο. Γι αυτό, άλλωστε, δεν θέλω να ασχοληθώ. Και επίσης δεν θέλω να καταγγείλω κανέναν. Να πω «ο μπήξας Τσίπρας, ή ο δείξας Σαμαράς» Τι εννοώ; Δεν ξέρω αν κάποιος μπορεί να κάνει ένα, δυο πράγματα κάποιος, αν δεν ισοπεδωθεί η χώρα και δεν χτιστεί κανονικά από την αρχή, με δομές, με κανόνες κλπ, κλπ».

-Κι όμως, όταν ξεκινούσες νεαρός δήμαρχος θυμάμαι ότι είχες διάφορα σχέδια. Μου είχε κάνει εντύπωση το σχέδιο που μου είχες αναλύσει σε μια συνέντευξη, για την διαχείριση των σκουπιδιών…

«Μα είχα σαν στόχο τα εργοστάσια διαχείρισης. Ήθελα μαζί με άλλους δήμους, γειτονικούς με τον Πειραιά να κάνουμε αυτό το έργο. Τότε, όμως, κανείς επιχειρηματίας δεν ήταν έτοιμος και όλοι … θα στο πω στεγνά με «γ#@σαν». Προβοκάρανε όλο το σχέδιο, όλη την επιστημονική μελέτη. Κανένας άλλος δήμαρχος δεν ήρθε και την επόμενη μέρα διάβασα ότι θέλω να καίω τα σκουπίδια σαν άλλος Νέρωνας! Υπάρχει πρωτοσέλιδο μια φωτογραφία δική μου και από κάτω φωτιές. Και τώρα, όλοι μιλάνε για εργοστάσια διαχείρισης. Τι άλλο θες να σου πω. Τη δημοπράτηση του έργου στο Δημοτικό Θέατρο την έκανα στους πρώτους μήνες, γιατί ήθελα να αλλάξει η όψη του Πειραιά, μαζί και η ψυχολογία των πολιτών. Ήμουν και λίγο άτυχος, γιατί δεν τελείωσε ενώ ήμουν ακόμη δήμαρχος. Άλλο: Ήθελα να ανακαινίσω ένα νεοκλασικό κτίριο, ώστε να υπάρχει ένα επίσημο κτίριο για τον Δήμο, με έξοδα από τις υπηρεσίες του Δήμου. Θέλαμε να το επιπλώσουμε. Ε, βγήκε εκπομπή στην τηλεόραση ότι στοίχιζαν 70.000 ευρώ, οι κουρτίνες. Ρε παιδιά, τόσο ήταν το κόστος όλου του έργου. Αν το δημοπρατούσαμε, θα στοίχιζε 800 χιλιάρικα».

- Αυτό ήταν όμως το πρόβλημα του Πειραιά;

«Δεν στα λέω όλα αυτά για να κάνω …απολογισμό της θητείας μου. Σου εξηγώ πως «καθαρίζεται κάποιος». Δεν είχα μηχανισμό προστασίας. Δεν διόριζα κανέναν, δεν είχα στρατό και όπως καταλαβαίνεις αν στα σωστά πράγματα που κάνεις σε στήνουν στη γωνία, στα όποια λάθη σε κάνουν κιμά. Απογοητεύτηκα νωρίς, ίσως έπρεπε παραιτηθώ, εν πάση περιπτώσει δεν το έκανα. Υπάρχει ένα γενικότερο πρόβλημα στην Ελλάδα, που δεν οφείλεται μόνο στα μνημόνια. Άσε που ο καθένας έχει … άποψη για τα πάντα. Να, δες τους αγρότες. Ακούς δέκα διαφορετικές γνώμες. Ρε παιδιά, να οργανωθούμε. Εν πάση περιπτώσει ήταν λάθος που μπήκα σε ένα χώρο, ενώ δεν είχα το μηχανισμό. Πως την πάτησε ο Ντέμης Νικολαΐδης, που πήγε στην ΑΕΚ, χωρίς να έχει τους ανθρώπους που ακολουθούν συνήθως έναν παράγοντα. Αυτό που λείπει, επίσης, είναι οι δομές. Δεν είναι θέμα προσώπου, κάποιου πρωθυπουργού, ή δημάρχου, το ότι δεν λειτουργεί τίποτε χωρίς … σπρώξιμο»

-Αν γυρνούσες τον χρόνο πίσω, τι θα έκανες;

«Δεν θα … έφευγα από το μπάσκετ. Αλλά είχα μπουχτίσει, ρε παιδί μου. Δεν ήθελα να δω παιχνίδια. Δεν πήγαινα στο γήπεδο. Δεν είχα συνηθίσει να είμαι φίλαθλος, αλλά να ζω την αγωνία του παίκτη. Ε, αυτό το ξαναβρήκα όταν άρχισε να παίζει η κόρη μου. Και τώρα καταλαβαίνω και τη μάνα μου και τον πατέρα μου, τι ζόρια τραβούσαν βλέποντας εμένα να παίζω. Τι στενοχώρια περνούσαν όταν έχανα. Πάντα, έχω την αγωνία αν θα κερδίζει ο Ολυμπιακός, αλλά το συναίσθημα που έχεις όταν παίζεις, ή όταν έχεις ένα παιδί που παίζει, δεν το καταλαβαίνει κανείς»

"Η Μαριέλλα, ο Γιάννης και η Μάσα"

- Δεν είσαι από τους μπαμπάδες που επεμβαίνουν;

«Όχι καμιά σχέση. Έχω αγωνία. Να σήμερα η κόρη μου παίζει στις 2 το πρωί. Θα κάτσω να δω το ματς μέσω ίντερνετ. Θα τελειώσει γύρω στις 4 και θα κοιμηθώ το ξημέρωμα, μέχρι περάσει η υπερένταση»

- Της δίνεις συμβουλές

«Κάποια πράγματα της τα έχω δείξει. Πως θα κινηθεί, πως θα τρέξει, τέτοια πράγματα».

- Δεν έτρεχες μαζί της;

«Όχι, όχι. Η Μάσα το έκανε. Πήγαινε ευθύς εξ’ αρχής με τη μητέρα της, γιατί δεν ήθελαν να πουν ότι εμφανίζομαι εγώ στο γήπεδο να επηρεάσω καταστάσεις. Λες κι εγώ πάω να δω την κόρη μου, για να … επηρεάσω τους διαιτητές, ή τον αντίπαλο. Σαχλαμάρες. Ή τι; Να την επιβάλλω; Αν δεν ήταν καλή, δεν θα έπαιζε…»

- Περίμενες ότι θα ασχοληθεί με το μπάσκετ;

«Ναι, αλλά έκανε και η ίδια μεγάλο αγώνα. Της αρέσει πάρα πολύ. Είναι εξαιρετική αθλήτρια και μαθήτρια, αλλά το μπάσκετ το αγαπάει παθολογικά. Και τη βοήθησε πολύ η Μάσα. Φαντάσου, όταν ξεκίνησε να παίζει στην Αμερική, ταξίδευε μαζί της για να τη δει να παίζει, ας πούμε 450 μίλια μακριά από το Μέμφις. Μετά ήρθε στον Πρωτέα, όπου είχε καλές συνθήκες και τη βοήθησε να εξελιχθεί. Εγώ δεν της είπα ποτέ παίξε ή σταμάτα το. Απλά είδα ότι είχε προοπτικές και μπορούσε να διαλέξει και ένα καλό κολέγιο στην Αμερική. ΤοBostonCollegeείναι εξαιρετικό σε ακαδημαϊκή καριέρα και δευτερευόντως έρχεται και το μπάσκετ. Τώρα, έχει και … άγχος. Θα μου πεις χωρίς άγχος δε γίνεται. Κι εγώ είχα, όταν έπαιζα. Με δυσκολία κοιμόμουν δυο-τρεις ώρες. Και μου’ μεινε…»¨

- Πέρασες και μια άλλη περιπέτεια, με τον γιο σου. Δεν μιλάς πολύ για αυτό…

«Εντάξει δεν ήμουν ο πρώτος, ούτε ο τελευταίος που αντιμετώπισε ένα τέτοιο γεγονός. Στην Ελλάδα υπάρχουν 400-500 οικογένειες, που έχουν παιδιά με νεοπλασματικές ασθένειες. Το σοκ στην αρχή είναι τεράστιο, αλλά μετά τον πρώτο-δεύτερο μήνα, γυρνάς στη κανονική ζωή δίνοντας ένα αγώνα. Με ανησυχεί τώρα η οικονομική κατάσταση, γιατί είναι πολύ δύσκολο να σου τυχαίνει μια τέτοια ασθένεια και να βρίσκεσαι σε ένα νοσοκομείο που επίσης αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα. Ξέρεις ο πολύς κόσμος δεν το συνειδητοποιεί, βγαίνοντας έξω για ένα καφέ, αλλά η κρίση σε μια χώρα φαίνεται σε αυτές τις πολύ δύσκολες στιγμές. Τότε καταλαβαίνεις τι ακριβώς γίνεται. Όταν τελειώνουν οι γάζες, ή τα φάρμακα για τις χημειοθεραπείες, ή τα παυσίπονα. Περνάς από τρομερές διαδικασίες, όπως οι άνθρωποι που πάσχουν από σκλήρυνση κατά πλάκας και πρέπει να πηγαίνουν κάθε μήνα να γράφουν τα φάρμακά τους. Λες και η σκλήρυνση θεραπεύεται ξαφνικά, οπότε τον επόμενο μήνα δεν χρειάζεται να πάρεις φάρμακα. Και χρειάζεται βεβαίωση. Αλλά γιατί συμβαίνουν αυτά; Διότι κάτι είχε γίνει. Κάποια «απάτη», που δεν εξηγείται…»

-Όλα αυτά σε κάνουν πιο σκληρό…

«Πιο χαλαρό, θα έλεγα. Βλέπεις τα πράγματα, με άλλο … μάτι. Ευτυχώς για μας, όλα πήγαν καλά και ο Γιάννης είναι καλά».

- Και τώρα πίσω στο μπάσκετ, μοιάζεις να έχεις στραμμένη την προσοχή στου στην Αμερική.

«Με ενοχλεί, που λες γιατί τα παιδιά δεν μένουν στα κολέγια. Πρέπει να διεκδικήσουν το όνειρο του ΝΒΑ. Κατά τη γνώμη μου, τουλάχιστον. Επίσης πιστεύω ότι τα δικά μας παιδιά είναι πιο έτοιμα και πιο ώριμα να παίξουν μπάσκετ πηγαίνοντας στην Αμερική. Ο προπονητής του Ντόρσεϊ στο Όρεγκον μου έλεγε πόσο τον βοήθησε αυτό το εικοσαήμερο στην Ελλάδα, που έπαιξε με την Εθνική. Κι ήταν πολύ χαρούμενος που ήρθε και έπαιξε σε αυτό το επίπεδο. Πιστεύω, λοιπόν, ότι αν έχεις την τύχη να πας σε ένα κολέγιο, εφόσον διαθέτεις και το ταλέντο, θα πας στο ΝΒΑ».

- Πάμε προς την ΕθνικήmadeinUSA

«Νομίζω πως ναι. Βλέπεις ότι ο Αντετοκούμπο γίνεται σιγά-σιγά αστέρι του ΝΒΑ. Κι είναι προϊόν δικό μας. Ίσως μάλιστα να πρέπει να μπούμε αποκλειστικά στους δικούς του ρυθμούς. Λογικό είναι να συμβεί αυτό, γιατί είναι ένα παιδί με τεράστια προοπτική και ένα ταλέντο που το εξελίσσει κάθε μέρα ολοένα και περισσότερο.

Από την άλλη, υπάρχει και μια άλλη διάσταση. Σε ένα χρόνο θα γίνονται προκριματικά μέσα στη χρονιά. Με δεδομένο ότι δεν θα έρχονται οι ΝΒΑερς, η Εθνική θα έχει μεγαλύτερο εύρος. Θα παίζουν περισσότεροι παίκτες, θα δίνονται πιο πολλές ευκαιρίες και φυσικά θα χρειάζεται μόνιμος προπονητής. Για όλο το χρόνο…»

- Πες μου για τους ομογενείς, όμως…

«Ο Ντόρσεϊ είναι πολύ υπερήφανος που έπαιξε με την Ελλάδα. Ξέρεις ότι όταν έφευγε μετά το παγκόσμιο για τις ΗΠΑ, από την υπερηφάνεια του, έδειξε το ελληνικό διαβατήριο. Μάλιστα τον ρώτησαν αν έχει…βίζα για την Αμερική. Ένιωθε πολύ ωραία που έπαιζε για την Ελλάδα. Ο Όγκουστ μιλάει ελληνικά. Δεν το περίμενα. Ο πατέρας του είναι από την Αϊτή, η μητέρα του Ελληνίδα και ο ίδιος νιώθει συμπατριώτης μας…»

-Όλοι οι ομογενείς, κάπως έτσι είναι. Ο Κουφός φωνάζει πάντα …ζήτω η Ελλάς

«Ναι είναι τρομερός. Τον είδα στο Σακραμέντο. Μια χαρά περνάει. Λογικό μου φαίνεται με τέτοιο συμβόλαιο. Ήταν ιδιαίτερα ενθουσιώδης για την ομάδα και την πρόκριση στους Ολυμπιακούς Αγώνες»

-Να λοιπόν που γύρισες στο μπάσκετ…

«Ναι. Και μου αρέσει. Μου άρεσα που βρέθηκα στην Αμερική και είδα αυτά τα παιδιά από κοντά. Είμαι σε ένα χώρο, που μπορώ να προσφέρω, που αισθάνομαι καλά, γιατί όλοι με ξέρουν και τους ξέρω. Πολλοί μπορούν να βλέπουν φιλοδοξίες για διοικητικές θέσεις και άλλα τέτοια, αλλά το ζητούμενο για μένα δεν είναι αυτό. Δεν θέλω να κάνω τον παράγοντα της ομοσπονδίας. Δεν μου λείπει κάποιο αξίωμα. Θέλω να κάνω κάτι χρήσιμο και αυτό μου το δίνει η ΕΟΚ. Ξαναμπαίνω στο χώρο, βλέπω ξανά αγώνες, σχολιάζω φάσεις, που πριν από πέντε χρόνια δεν το έκανα. Γενικά δεν με απασχολούσε το μπάσκετ, τώρα με απασχολεί και έχει ενδιαφέρον»

-Επιστροφή στις ρίζες, λοιπόν;

«Γυρίζω σε αυτό που με έκανε ό,τι με έκανε και του οφείλω τα πάντα. Ακόμη και η κόρη μου που παίζει μπάσκετ, εκεί το οφείλει. Γιατί είμαστε σε αυτό το χώρο, από … μικρά παιδιά»

- Σε ποιους ανθρώπους χρωστάς πράγματα, όλα αυτά τα χρόνια

«Είναι πάρα πολλοί, θα αδικήσω αν αρχίσω να λέω. Δεν μπορώ να ξεχάσω τον Ορέστη τον Αγγελίδη, τον Ροδόπουλο, τον Μελετιάδη, τον Ιωαννίδη, τον Πολίτη… πολύς κόσμος. Ούτε να αρχίσω να λέω για συμπαίκτες. Είναι πάρα πολλοί, κι ας έχω να τους δω χρόνια, όπως το Λάκη τον Τσάβα. Πως μπορώ να τον ξεχάσω, όμως, αφού ήταν ο πρώτος προπονητής που με έβαλε να παίξω στον ΠΑΟΚ, εναντίον του Εθνικού Αλεξανδρούπολης, αν δεν κάνω λάθος. Κι ο Ορέστης, που ήταν στα κλιμάκια και με πήρε στις εθνικές. Ο Μελετιάδης δούλεψε μαζί μου. Ο Πολίτης με κάλεσε στην Εθνική ανδρών. Είναι και ο Χολέβας, τι να σου πω. Πάρα πολλοί. Αυτόν που θυμάμαι πιο πρόσφατα είναι ο Ιωαννίδης, για την εξέλιξή μου σαν μπασκετμπολίστα. Τώρα τα θυμάμαι και είναι ωραία τα χρόνια, που περάσαμε. Κι ακόμη είναι … λόγω του μπάσκετ».

- Με το ποδόσφαιρο;

«Βλέπω, αλλά μόνο όταν παίζει ο Ολυμπιακός…»

-Άλλο σπορ;

«Αμερικάνικο φούτμπολ. Μου αρέσει, αν και δεν είμαι Πάτριοτς, κι ας φοράω το καπέλο του. Στο ΝΒΑ είμαι … Μέμφις, γιατί είναι μια πόλη που δεν τη ξεχνάμε στην οικογένεια. Είναι αυτή που μας ξανάδωσε ζωή, και δεν το ξεχνάμε»

* Photo Credits: Action Images