Στο Ζάγκρεμπ ... της Γιουγκοσλαβίας
Καθώς η Εθνική Ομάδα βρίσκεται ήδη στο Ζάγκρεμπ για να παίξει στο Ευρωμπάσκετ 2015, ο Γιάννης Φιλέρης μεταφέρεται σουρεαλιστικά στην ίδια πόλη 26 χρόνια πριν. Ενώ έπρεπε να υπηρετεί την πατρίδα, βρέθηκε στο Ντομ Σπόρτοβα για να παρακολουθήσει το αριστούργημα του Νίκου Γκάλη και τον καλύτερο Ντράζεν Πέτροβιτς που απόλαυσε ποτέ το ευρωπαϊκό μπάσκετ...
Το καλοκαίρι του 89 ήταν ένα περίεργο καλοκαίρι. Κάτι σαν το φετινό. Το σκάνδαλο Κοσκωτά συγκλόνιζε όλη τη χώρα, οι εκλογικές διαδικασίες διαδέχονταν η μια την άλλη, καθώς ο ενιαίος συνασπισμός με κεντρική ραχοκοκαλιά το ΚΚΕ, εν ονόματι της κάθαρσης, να συμπράξει ακόμη και με τη Νέα Δημοκρατία.
Είκοσι τέσσερα χρόνια πίσω, κάτι τέτοιο ήταν πολύ πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα. Ο Χαρίλαος Φλωράκης είχε φροντίσει, όμως, να εκλαϊκεύσει τη συνεργασία με τον Κ.Μητσοτάκη, όταν μαζί με τον άλλο εμβληματικό ηγέτη της Αριστεράς, Λεωνίδα Κύρκο, είχαν φάει στη Γλυφάδα τα περίφημα ντολμαδάκια της Μαρίκας Μητσοτάκη.
Άλλοι, αυτό το καλοκαίρι το ονόμασαν “βρώμικο 89”. Βρώμικο-ξεβρώμικο, ανάμεσα σε εκλογές και έντονες πολιτικές συζητήσεις, παραλίγο να βρεθώ ... σχεδόν σηκωτός στο Κέντρο Εκπαιδεύσεως Πυροβολικού της Θήβας, ενώ ο στόχος μου ήταν να παρακολουθήσω εκ του σύνεγγυς το Ευρωμπάσκετ 89. Τη διοργάνωση, που χάρισε στην Ελλάδα ένα υπέροχο ασημένιο μετάλλιο. Στο Ζάγκρεμπ, σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα πριν. Σε ένα Ευρωμπάσκετ, όπου για δεύτερη και τελευταία φορά (η πρωτη ήταν το 1983 στη Γαλλία) συνυπήρξαν ο Ντράζεν Πέτροβιτς, ο Άρβιντας Σαμπόνις και ο Νίκος Γκάλης!
Αμέριμνος, λοιπόν, μια μέρα του Ιουνίου αν δεν κάνω λάθος λίγες μέρες μετά τις πρώτες εκλογές, πήγα στη στρατολογία του Ρουφ, όπου με περιέλαβε ένας υπολοχαγός. Είδε τα “χαρτιά” μου, με κοίταξε δυο φορές να βεβαιωθεί και ακολούθησε ο εξής διάλογος
-
Μεγάλε πρέπει να σου βγάλω Φύλλο Πορείας για τη Θήβα. Είσαι ανυπότακτος και πρέπει να πας αύριο στο Κέντρο Εκπαιδεύσεως...
-
Δε γίνεται. Αύριο φεύγω για το Ζάγκρεμπ...
-
Μάλλον δεν με κατάλαβες. Είσαι ανυπότακτος και πρέπει να παρουσιαστείς άμεσα στο ΚΕΠΒ.
-
Αποκλείεται. Έχω βγάλει εισιτήρια, έχω κλείσει ξενοδοχείο, τι θα κάνω; Δε γίνεται να τα ακυρώσω; Πάω για δουλειά και όχι για διασκέδαση. Σας παρακαλώ, αν γίνεται κάτι...
-
Να στο πω και μια τρίτη φορά. Είσαι ανυπότακτος! Εν πάση περιπτώσει, τι δουλειά κάνεις;
-
Δημοσιογράφος
-
Που;
-
Στον Φίλαθλο (σ.σ δούλευα και σε πολιτική εφημερίδα την “Πρώτη”, αλλά στον στρατό ο αθλητικός Τύπος έχει άλλη αίγλη, ειδικά εκείνη την εποχή)
-
Ποιος είναι ο “Αποδυτηριάκιας” (η κλασική στήλη που καθιέρωσε τον “Φίλαθλο” και είχε σαν βασικό γραφιά τον Κώστα Καίσαρη). Θες καφέ;
Μετά από μια ώρα συζήτησης με τον υπολοχαγό Πούλο (καλή του ώρα) περί ανέμων και υδάτων, αθλητικών και δημοσιογραφικών, το πρόβλημά μου λύθηκε ως εξής: “Εντάξει. Φύγε, πήγαινε και γύρνα από το Ζάγκρεμπ με το καλό. Αλλά μη πεις ότι ήρθες από δω. Έλα τον Σεπτέμβριο...”
Με το μάτι του Τσόσιτς
Και κάπως έτσι το Ευρωμπάσκετ 89 έγινε η δεύτερη μεγάλη διοργάνωση που κάλυψα στο εξωτερικό (η πρώτη ήταν το προολυμπιακό του Ρότερνταμ το 1988) με την Εθνική μπάσκετ αλλά και η αφεντομουτσουνάρα μου μέλος της θρυλικής σειράς 202 που μεγαλούργησε εκείνο το 19μηνο (από τον Σεπτέμβριο του 89, έως το Μάρτιο του 91) στον ελληνικό Στρατό. Μέχρι και εκλογικό τμήμα στην Καλή Κώμη της Αργιθέας φύλαξα, σε μια άλλη ωραία ιστορία.
Όταν, όμως, στο Γραφείο της Στρατολογίας στο Ρουφ έλεγα ότι “δε γίνεται να μη πάω στο Ζάγκρεμπ” είχε ισχυρή δόση αλήθειας. Εκτός των άλλων είχα επιφορτιστεί την συγκρότηση όλου του γκρουπ των δημοσιογράφων, που θα πήγαιναν στην Κροατία (τότε, βέβαια, ήταν η ενιαία Γιουγκοσλαβία)
Ένας πολύ απλός, ευχάριστος άνθρωπος. Ζούσε για το μπάσκετ και μπορούσε να μιλάει για ώρες. Πριν δυο χρόνια στην Αθήνα στο (δικό μας έπος) Ευρωμπάσκετ 87 είχε χάσει δυο φορές από την Ελλάδα, τα' χε ακούσει από τους συμπατριώτες του, αλλά ήξερε ότι βρισκόταν στο σωστό δρόμο.
Τα δικά του παιδιά, ήταν αυτά που υπό την εποπτεία του Ντούσαν Ίβκοβιτς μεγαλούργησαν στη συνέχεια. Κι αν δεν ερχόταν ο εμφύλιος, για τη διάλυσή της χώρας, η Γιουγκοσλαβία στο μπάσκετ θα κυριαρχούσε τουλάχιστον για μια δεκαετία.
Το μεγάλο γαμώτο είναι που δεν προλάβαμε να δούμε έστω κι ένα αγώνα της ντριμ τιμ του 92 με την Εθνική Γιουγκοσλαβίας...
Στο Ζάγκρεμπ, η Γουγκοσλαβία μετά από ένα διάλειμμα εννιά ετών επέστρεφε στην κορυφή της Ευρώπης, εμφανίζοντας μια ομάδα που σύμφωνα με τον Ίβκοβιτς ήταν η καλύτερη που είχε στα χέρια του:
Ο Ντράζεν Πέτροβιτς στα 26 του, στο απόγειο της καριέρα του, κρατούσε την μπαγκέτα. Σε αυτή τη διοργάνωση, μέσα στο σπίτι του κι ενώ ετοιμαζόταν να κάνει το υπερατλαντικό ταξίδι του για το Πόρτλαντ, έγινε ο Μότσαρτ του μπάσκετ. Αλλά δεν ήταν μόνος! Οι συμπαίκτες του, ένας κι ένας: Ζντράβκο Ραντούλοβιτς, Ζόραν Τσούτουρα, Τόνι Κούκοτς, Ζάρκο Πάσπαλι, Γιούρε Ζντοβτς, Ζόραν Ράντοβιτς, Στόγιαν Βράνκοβιτς, Νίνο Ράτζα, Βλάντε Ντίβατς, Πρέντραγκ Ντανίλοβιτς, Μάριο Πρίμορατς.
Για να τονώσει (υποτίθεται) την προκριματική φάση η FIBA , αλλά επί της ουσίας να μπορεί να πουλήσει ευκολότερα μια “μικρή” διοργάνωση με σπουδαία παιχνίδια είχε αποφασίσει η τελική φάση του Ευρωμπάσκετ να γίνει μεταξύ οκτώ ομάδων και να διαρκεί μια εβδομάδα. Τέσσερις ομάδες σε κάθε ένα από τα δυο γκρουπ, έπαιζαν στην πρώτη φάση και αναλόγως της κατάταξης τους διεκδικούσαν σε νοκ-άουτ αγώνες τα μετάλλια και τις θέσεις 5-8.
Το Ευρωμπάσκετ 89 έγινε με τη συμμετοχή οκτώ ομάδων. Όσο εύκολο ήταν να πρωταγωνιστήσεις και να διακριθείς, άλλο τόσο ήταν να πατήσεις τη μπανανόφλουδα
Η ελληνική ομάδα έχοντας αλλάξει προπονητή (ο Ευθύμης Κιουμορτζόγλου στη θέση του Κώστα Πολίτη) πήγαινε στο Ζάγκρεμπ σαν πρωταθλήτρια Ευρώπης. Ο στόχος ήταν η διατήρηση του κύρους που είχε αποκτήσει η ομάδα πριν δυο χρόνια στην Αθήνα, με το θαύμα του '87. Όλοι ξέραμε ότι το χρυσό ήταν εκτός εμβέλειας μας, οι περισσότεροι θα ήμασταν ευχαριστημένοι με την είσοδο στην τετράδα ενώ άλλοι είχαν πιο σοβαρές αμφιβολίες, γιατί στο προολυμπιακό του 88 η ελληνική ομάδα είχε αποτύχει να προκριθεί στους Αγώνες της Σεούλ. Και είχε δεχθεί μια μεγαλοπρεπή σφαλιάρα από τη Γιουγκοσλαβία. Κατά σύμπτωση, σατανική ή όχι δεν έχει σημασία, η Εθνική είχε κληρωθεί στον ίδιο όμιλο με τους οικοδεσπότες. Κι ακόμη, τη Γαλλία και τη Βουλγαρία. Τον άλλο όμιλο συμπλήρωναν Σ.Ένωση, Ιταλία, Ισπανία και Ολλανδία. Ελαφρώς δυσκολότερος, ας πούμε για τη δεύτερη θέση, που ευθύς εξ' αρχής είχε “κεντράρει” η ομάδα.
Πιο δύσκολο μου είναι, ωστόσο, να μεταφέρω το κλίμα της εποχής. Η Ελλάδα ήταν μεν πρωταθλήτρια Ευρώπης, ξέραμε ότι έχουμε καλή ομάδα, ο Άρης λίγους μήνες πριν είχε πάει σε ένα δεύτερο συνεχόμενο φάιναλ-φορ, παρόλα αυτά ακόμη δεν είχαμε καθιερωθεί. Δεν είχαμε πατήσει γερά στα πόδια μας, ώστε να κάνουμε ... τους καμπόσους. Μια δήλωση του Ευθύμη Κιουμουρτζόγλου στο περιοδικό “Τρίποντο” νομίζω αντικατοπτρίζει απόλυτα αυτό που νιώθαμε, φεύγοντας εν τέλει για το Ζάγκρεμπ: “Η περίφημη κληρονομιά του 87 δεν με απασχολεί. Ο αθλητισμός εξελίσσεται κάθε μέρα και ανοίγεται ένας ορίζοντας. Άρα, λοιπόν, δεν πρέπει να σκεφτόμαστε το Ευρωμπάσκετ 87 σαν τον χρυσό Αιώνα του Περικλή. Τότε πετύχαμε ένα θρίαμβο, που ίσως να μην επαναληφθεί ποτέ.
Πρέπει να είμαστε προσγειωμένοι και να μη ξεχνάμε ότι εμείς οι πρωταθλητές Ευρώπης, πρεσβευτές μιας μικρής σε έκταση και πληθυσμό χώρας, δεν έχουμε παίξει ποτέ σε μια Ολυμπιάδα και ήμασταν απόντες στην αμέσως προηγούμενη του 87 διοργάνωση του Ευρωμπάσκετ.
Δεν θυμώνω όταν διαβάζω πως πάμε να υπερασπιστούμε τον τίτλο. Απλά θεωρώ ότι θα είναι μια μεγάλη επιτυχία να μπούμε στην τετράδα και πάρουμε ένα μετάλλιο. Αυτός είναι ο στόχος μας
Σε ένα γκάλοπ μεταξύ των παικτών και των προπονητών (δεν συμμετείχε ο Γιαννάκης) ,που επιμελήθηκε στο Τρίποντο ” ο αείμνηστος συνάδελφος και καλός φίλος Γιάννης Αντωνόπουλος, μόλις τρεις προέβλεψαν τη δεύτερη θέση: Στεργάκος, Καμπούρης και Φιλίππου. Οι περισσότεροι “μας δίναμε” το χάλινο μετάλλιο. Ωραίο γκάλοπ, γιατί στην ερώτηση ποιον παίκτη θα θέλατε οι περισσότεροι διάλεγαν τον Μάικλ Τζόρνταν, ενώ ο ... Γκάλης δήλωνε: “Τον Χακίμ”. Αυτό έλειπε, να έρθει ο Τζόρνταν στην Εθινική και να ...θέλει και την μπάλα!
Κόρφας και Στεργάκος έδιναν άλλο αέρα στην Εθνική Ομάδα το 89. Λέγεται πάντως ότι Στεργάκος και Καμπούρης δεν αντάλλαξαν ούτε κουβέντα, όλο το διάστημα του τουρνουά
Εντάξει δεν είχαμε τις λύσεις των “Γιούγκων” ή των Σοβιετικών, αλλά η ομάδα ήταν καλή. Φυσικά ζούσαμε στην εποχή, που Γκάλης και Γιαννάκης είτε στο πρωτάθλημα, είτε στην Εθνική έβγαιναν σπάνια εκτός παρκέ. Το ίδιο και ο Φασούλας με τον Φάνη. Γενικά οι βασικοί ήταν βασικοί και οι αναπληρωματικοί... α-να-πλη-ρω-μα-τι-κοί, όπως έλεγε κι ο Μπέζος στο “Ετυτχισμένοι Μαζί”
Οι Γάλλοι σαμποτάρουν και αποκλείουν τον Τζον Κόρφα!
Το Ζάγκρεμπ είχε βάλει τα καλά του να υποδεχθεί τις οκτώ ομάδες του Ευρωμπάσκετ. Μέναμε όλοι στο ξενοδοχείο “Πανόραμα”. Έβγαινες από την πόρτα του και σε 100 μέτρα, έμπαινες στο γήπεδο. Πριν όμως καν αρχίσει το τουρνουά, ο υπόγειος πόλεμος των Γάλλων που από την κλήρωση κιόλας είχαν ξεκινήσει τα mind games (ο Φρανσίς Ζορντάν, κόουτς των τρικολόρ είχε χαρακτηρίσει την κλήρωση την ιδανικότερη δυνατή για την ομάδα του) έγινε ... φανερός. Με παρέμβασή της στη FIBA η γαλλική ομοσπονδία επικαλούμενη ρεπορτάζ της Λιλιάν Τρεβιζάν και του περιοδικού Maxi Basket, αμφισβήτησε την συμμετοχή του Κόρφα στο Ευρωμπάσκετ.
Λέγεται ότι η υπόθεση Κόρφα θεωρήθηκε “κάζους μπέλι” από την ΕΟΚ, υψηλόβαθμο στέλεχος της οποίας θρυλείται ότι απείλησε τους Γάλλους με αέναο “πόλεμο”. Μάλλον πρόκειται περί μύθου, για να τονιστεί μια ... εκ των υστέρων αντίδραση, σε ένα θέμα που μας έπιασαν γενικώς εν υπνώσει. Πιο πιθανό μας φαίνεται να έπεσε κάποια κατάρα, εναντίον των Γάλλων, που έπιασε τόπο. Έκαναν αμάν να νικήσουν την Ελλάδα σε μεγάλη διοργάνωση, καθώς έπρεπε να περιμένουν υπομονετικά 22 ολόκληρα χρόνια, μέχρι να επικρατήσουν στον προημιτελικό του 2011.
Και τότε, το 1989 ξέραμε ότι εναντίον τους θα παίζαμε τη δεύτερη θέση. Οι “τρικολόρ” ξεκίνησαν φουριόζοι, συντρίβοντας τη Βουλγαρία στο ματς της πρεμιέρας με 109-78. Ο Ντακουρί με 32 πόντους και οι υπόλοιποι Γάλλοι έμοιαζαν ακμαίοι και αισιόδοξοι. Τα χαμόγελά τους έγιναν ακόμη μεγαλύτερα, όταν το βράδυ οι οικοδεσπότες Γιουγκοσλάβοι έκαναν την Ελλάδα φύλλο και φτερό. Σκορ 103-68, σε μια “ξεγυρισμένη” τριανταπεντάρα.
Όσους πόντους είχε σημειώσει ο δαιμονισμένος Ντράζεν. Πόσο καλά έπαιξε η Εθνική. Αρκεί να σας πούμε ότι τελείωσε το ματς με 11 λάθη και ... μηδέν ασίστ. Ο Κιουμουρτζόγλου είχε ένα παίκτη λιγότερο (Κόρφα), αλλά έπαιξε με εννιά καθώς Φιλίππου και Αγγελίδης είδαν το ματς από τον πάγκο σα θεατές. Ο Παπαδόπουλος μόλις πλησίασε τα πέντε λεπτά συμμετοχής και ο Παταβούκας μετά βίας τα ξεπέρασε. Αλλά και η γενική εικόνα της ομάδας έμοιαζε σα να έπαιζε περισσότερο σε φιλικό προετοιμασίας, όπου το σκορ δεν έχει καμιά σημασία.
Χαλαρά στην πρεμιέρα με Γιουγκοσλαβία
Το κοουτσάρισμα του Ευθύμη είχε μια λογική. Βλέποντας τη Γιουγκοσλαβία ευθύς εξ' αρχής αφιονισμένη, ο κόουτς σκέφτηκε ότι υπήρχαν δυο ενδεχόμενα. Αρκετές μέρες μετά τα εξηγούσε ο ίδιος στο “Τρίποντο”: “Είχαμε πει ότι σε περίπτωση που το παιχνίδι πάρει άσχημη για μας τροπή και δούμε ότι δεν μπορούμε να κερδίσουμε, να χαλαρώσουμε τις προσπάθειές μας με στόχο την οικονομία ενέργειας για το παιχνίδι με τους Γάλλους...”
Ένα ματς, που ακολουθούσε σε 14 ώρες για την ελληνική ομάδα, καθώς το παιχνίδι της με την Γιουγκοσλαβία τελείωνε σχεδόν στις 12 τα μεσάνυχτα και το ματς με τη Γαλλία άρχιζε την επομένη στις 4μμ. Δεν ήταν τόσο εύκολο: “Ξέραμε ότι η Γιουγκοσλαβία είναι αχτύπητη. Κουτό, λοιπόν, να χτυπάμε γροθιές σε μαχαίρια και την επομένη να χτυπάγαμε τα κεφάλια μας στον τοίχο...” εξηγούσε ο ρεαλιστής Ευθύμης. Είχε σκεφτεί σωστά. Την άλλη μέρα το μεσημέρι, οι αρκετοί Έλληνες που είχαν βρεθεί στο Ντομ Σπόρτοβα (και εκδρομείς από την Ελλάδα και φοιτητές από όλη τη Γιουγκοσλαβία) έζησαν την πρώτη μεγάλη στιγμή τους.
Η Γαλλία ήταν κοντά, σε όλο το ματς, όχι όμως και ικανή να λυγίσει τον Γκάλη (30π, με 11/25 σουτ και 5 ασίστ) τον Γιαννάκη (16π, 5ρ, 7 κοψ), τον Φασούλα (18π 8ρ) και τον Χριστοδούλου (10π) που είχε πέσει με μανία πάνω στον Ντακουρί, μηδενίζοντας το κοντέρ του Γάλλου φόργουορντ που κατάφερε να ευστοχήσει μόλις σε μια βολή σε 31 λεπτά συμμετοχής!
Ο Ερβέ Ντιμπουϊσόν με 3/12 τρίποντα δεν ήταν απειλή και απέμενε ο Οστρόφσκι να προσπαθεί μόνος του (31π). Αργότερα, ο Παναγιώτης Φασούλας επικαλούταν μια περίεργη θεωρία: “Μας έβαλε 31π γιατί κανείς δεν ασχολήθηκε μαζί του. Εναντίον της Γαλλίας κοιτάξαμε να πιάσουμε τους πραγματικούς επικίνδυνους παίκτες. Το “τεσσάρι” δεν μπορεί να κερδίσει ένα ματς, χωρίς σημαντική βοήθεια από τους υπόλοιπους”
Ο Γκάλης φεύγει από το ξενοδοχείο όταν οι “Γιούγκοι” περνούν για πρώτη φορά στο σκορ και εν τέλει νικούν με χαρακτηριστική άνεση 106-89. Η καρδιά επανέρχεται στη θέση. Ο στόχος έχει επιτευχθεί. Η Ελλάδα είναι ξανά στην 4άδα. Το ταξίδι, παρά τη βροχή που έπεφτε διαρκώς, γίνεται απόλαυση. Ο ημιτελικός με την Σοβιετική Ένωση ακολουθούσε σε δυο μέρες. Η ομάδα είχε βρει την αυτοπεποίθηση του 87 και ο Νίκος Γκάλης ετοιμαζόταν για την ωραιότερη ραψωδία της καριέρας του.
Ο υπεράνθρωπος Γκάλης σαρώνει τους Σοβιετικούς
Ο Νικ είχε σαρώσει δυο χρόνια πριν. Συνέχιζε να βομβαρδίζει τα αντίπαλα καλάθια, κανείς δεν περίμενε, όμως, ότι σε ένα ημιτελικό θα έκανε το ... τέλειο παιχνίδι και θα έστελνε τους Σοβιετικούς αδιάβαστους στο μικρό τελικό. Και όχι όποια-όποια ομάδα της ΕΣΣΔ. Πριν από λίγους μήνες είχε θριαμβεύσει στη Σεούλ, ο Σαμπόνις ήταν πλέον παρών και οι περισσότεροι ετοιμάζονταν να έρθουν σε επαφή είτε με την Ευρώπη, είτε με το ΝΒΑ. Τα σύνορα είχαν ανοίξει, επί Γκορμπατσόφ.
Κάνει απίθανα πράγματα πάνω στο παρκέ. Εντός ρακέτας μοιάζει με ... σέντερ. Έχει 7/7 δίποντα. Παρασέρνει όλους τους αντιπάλους του, ακόμη και ολόκληρη την πεντάδα. Μάταια σηκώνοντας τα χέρια των Σοβιετικών ψηλών να τον κόψουν. Δεν υπάρχει περίπτωση. Η μπάλα κάνει τη γνωστή καμπύλη και (συνήθως) μπαίνει μέσα.
Αυτά που έκανε ο Γκάλης στον ημιτελικό με την Σ.Ένωση, απλά δεν υπάρχουν. Είναι μακράν η κορυφαία του εμφάνιση με την Εθνική Ομάδα
Βάζει περισσότερους από τους μισούς πόντους της ομάδας, με τον Γιαννάκη (7 ασίστ) να τον σημαδεύει διαρκώς: 54'' πριν από τη λήξη, οι Σοβιετικοί είναι μπροστά με 80-79. Ο Γκάλης παίρνει την μπάλα, προσπαθεί για το ντράιβ, πατάει εκτός γραμμής (... λεπτομέρειες) και κάνει πάσα στον Χριστοδούλου. Ο Φάνης βγαίνει έξω από τη γραμμή, οπλίζει και εκτελεί, που θα' λεγε και ο Βαγγέλης Ιωάννου, σημαδεύοντας στην καρδιά των Σοβιετικών! Πριν καν η μπάλα καταλήξει στο καλάθι, ο Γκάλης έχει αρχίσει να πανηγυρίζει: “Ήμουν σίγουρος ότι θα έμπαινε μέσα. Είδα την τροχιά της μπάλας...”έλεγε λίγες στιγμές αργότερα ο Νικ, πνιγμένος στις αγκαλιές όλων.
Πώς έγραψα, πότε βρήκα τον Τσόσιτς (για την στήλη του), πότε έστειλα τα φαξ αδυνατώ να ανακαλέσω τη μνήμη.
Ίσως γιατί γυρίζοντας στο ξενοδοχείο, όπου η αποστολή έκανε ... μία ώρα να φτάσει (ενώ ήταν ένας πεντάλεπτος περίπατος) λόγω της συμμετοχής των εκατοντάδων Ελλήνων φιλάθλων στη γιορτή, ήπια τόσο ουίσκι που ξέχασα και το όνομά μου.
Ναι, το θαύμα είχε ξαναγίνει. Ίσως ακόμη πιο εντυπωσιακό. Πιο αναπάντεχο. Το ίδιο, όμως, ελληνικό και ...γκαλικό. Η Ελλάδα θα έπαιζε στον τελικό, έχοντας εξασφαλίσει το μετάλλιο και γνωρίζοντας οριστικά την καθιέρωσή της στην ελίτ του παγκόσμιου μπάσκετ. Όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, ο τελικός πέρασε σε δεύτερη μοίρα. Έτσι κι αλλιώς, οι Γιουγκοσλάβοι δεν παίζονταν. Η Ελλάδα στάθηκε καλύτερα στο γήπεδο σε σχέση με την πρεμιέρα, αλλά το σκορ δείχνει τη διαφορά: 98-77
Συνηθίζεται μετά από ένα τελικό, ο φιναλίστ που έχει χάσει να μην αισθάνεται τόσο καλά, λόγω της ήττας. Αν μάλιστα έχει χάσει στον πόντο, ή στο τέλος του ματς, κάνει καιρό να συνέλθει.
Σε αυτή την απονομή, ήταν σα να είχαμε δυο Πρωταθλητές Ευρώπης. Την Γιουγκοσλαβία, βέβαια, που έκανε επίδειξη δύναμης προς όλους και την Ελλάδα, που πανηγύριζε την καταξίωση της.
Ο Ντράζεν Πέτροβιτς, ΜVP του τουρνουά καμάρωνε για το τρόπαιο και την πρώτη θέση φωνάζοντας “επιτέλους έγινα βασιλιάς” και ο Γκάλης χαμογελούσε με νόημα. Λίγα χρόνια αργότερα σε συνέντευξή του στο “Βήμα” συμφωνούσε: “Πολλοί είπαν και εγώ ήμουν ένας από αυτούς που το πίστευαν ότι αυτή η δεύτερη θέση ήταν ισάξια με εκείνη που πήραμε στην Αθήνα. Γιατί αυτή τη φορά ό,τι κατορθώσαμε το κάναμε στο σπίτι των «πλάβι». Αυτοί που ξέρουν μπάσκετ ξέρουν πολύ καλά τι σημαίνει αυτό. Δεν θέλω βέβαια να μειώσω την αξία του χρυσού στην Αθήνα.
Αν όμως θυμηθούμε ότι στο Ζάγκρεμπ η Σοβιετική Ενωση, προερχόμενη από το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς της Σεούλ το 1988, ήταν πιο δυνατή ομάδα από ό,τι πριν από δύο χρόνια και ότι οι Γιουγκοσλάβοι ήταν η ίδια ομάδα αλλά με τα φτερά του κόσμου τους αφού έπαιζαν μέσα στο γήπεδό τους, το γεγονός και μόνο ότι φθάσαμε σε έναν τελικό εκτός έδρας σημαίνει ότι το χρυσό της Αθήνας δεν ήταν απλά ένα ξέσπασμα αλλά η δημιουργία μιας μεγάλης ομάδας. Ετσι λοιπόν στο Ζάγκρεμπ αποδείξαμε ότι η επικράτηση δεν ήταν ένα τυχερό αποτέλεσμα αλλά η επιβεβαίωση της αξίας μας. Ήμασταν πια μια μεγάλη μπασκετική δύναμη στην Ευρώπη”.
“Πιστεύω στον Κιουμορτζόγλου σαν αξία και σαν άνθρωπο. Γι αυτό και ευχαριστήθηκα πάρα πολύ το ότι γεύτηκε αυτή την επιτυχία. Εμένα προσωπικά με έχει βοηθήσει πολύ, σε ανύποπτο χρόνο, όταν χρειάστηκα ιδιαίτερη βοήθεια. Προπονητική εννοώ...”
Ο ... κόουτς Κύριλος
Κρυφός πρωταγωνιστής του τουρνουά; Ο Κύριλος Γκομέλσκι! Ο 13χρονος (τότε) μικρότερος γιος του “συνταγματάρχη” που είχε αποσυρθεί από την θέση του χεντ κόουτς της Σ.Ένωσης αλλά ήθελε να ελέγχει οπωσδήποτε τον διάδοχό του Βλάντας Γκάραστας, νυν πρόεδρο της λιθουανικής ομοσπονδίας. Ο Κύριλος έγινε διάσημος γιατί μετέφερε τις οδηγίες του πατέρα του στον πάγκο της Σ.Ένωσης, τόσο εξόφθαλμα που έγινε ... αμέσως θέμα.
Το ήξεραν από την αρχή. Γι αυτό και όλη η διοργάνωση είχε μια αλεγρία. Έμοιαζε με ένα διαρκές πάρτι. Είχε δοθεί, άλλωστε, μεγάλη προσοχή και σε θέματα Τύπου, πληροφόρησης κλπ.
Για πρώτη φορά παίρναμε στα χέρια μας, ένα βιβλίο με την ιστορία των ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων, αλλά και τη συνολική στατιστική κάλυψη του τουρνουά από τα “πρωτόγονα” κομπιούτερ της εποχής.
Που να φανταζόμασταν εμείς και πολύ περισσότερο οι ίδιοι οι Γιουγκοσλάβοι, που τόσο υπερήφανοι έδειχναν με τον θρίαμβό τους, ότι σε δυο χρόνια η χώρα τους δεν θα ήταν ποτέ ... ίδια. Δεν θα υπήρχε καν...
Πηγή: Περιοδικό Τρίποντο
Όσο για το βίντεο, δείτε, θυμηθείτε όσοι είχατε δει το ματς. Στο γήπεδο ο Νίκος Γκάλης και η Εθνική, εναντίον των Σοβιετικών και στο μικρόφωνο ο Φίλιππος Συρίγος