Τερματοφύλακας: Άγγελος ή Δαίμονας;

Το ποδόσφαιρο, όπως και η ζωή, "γεννάει" καθημερινά νέους πρωταγωνιστές. Παίκτες που χάρη σε ένα γκολ, μία εντυπωσιακή προσπάθεια ή ένα λάθος θα αποτελέσουν θέμα συζήτησης μεταξύ των φιλάθλων, των οπαδών και γενικότερα της ποδοσφαιρικής κοινωνίας. Η θέση που δέχεται, σε μεγάλο βαθμό, την μεγαλύτερη κριτική και τις περισσότερες φορές άδικα, είναι αυτή του τερματοφύλακα. Λόγω της ιδιαιτερότητας της θέσης, ο τερματοφύλακας πολλές φορές παίρνει πάνω του όλη την ευθύνη για ένα αρνητικό αποτελέσματα, παρά το γεγονός πως το άθλημα είναι ομαδικό.

Αντίθετα, υπάρχουν στιγμές που είναι καταλυτικός για την ομάδα του, πραγματοποιώντας σωτήριες επεμβάσεις, αλλά ένα γκολ είναι ικανό να του "κλέψει" τη δόξα. Το "ήρωας" απ' το "αποδιοπομπαίος τράγος" απέχει μόλις μία στιγμή, μία φάση, μία σωστή ή λάθος αντίδραση. Για όλους τους παραπάνω λόγους, γεννούνται δύο πολύ σημαντικές απορίες. Πρώτον, τελικά πόσο δύσκολο είναι να είσαι τερματοφύλακας; Και δεύτερον, γιατί ένα παιδί να επιλέξει μία θέση που γνωρίζει εξ ορισμού πως θα δεχθεί, σε περίπτωση που ακολουθήσει επαγγελματικά το άθλημα, μεγάλη κριτική ακόμα κι αν δεν φέρει εξ ολοκλήρου την ευθύνη;

Τις απαντήσεις έρχεται να δώσει ο Διονύσης Χιώτης, παλαίμαχος παίκτης της ΑΕΚ και του ΑΠΟΕΛ, με σημαντική συμβολή στις ευρωπαϊκές επιτυχίες των δύο ομάδων την τελευταία 15ετία, ο οποίος δημιούργησε πρόσφατα μία σχολή ποδοσφαίρου μόνο για τερματοφύλακες: "Ήθελα χρόνια να δημιουργήσω μία ακαδημία ποδοσφαίρου και δη για τερματοφύλακες. Τώρα, που σταμάτησα την καριέρα μου, ήταν μία καλή ευκαιρία να το βάλω μπροστά. Σκοπός μου είναι να μεταδώσω τη γνώση στα νέα παιδιά. Θέλω, μέσα απ' την ' Dionisis Chiotis Goalkeeper Academy' να μεταλαμπαδεύσω τα μυστικά της θέσης προκειμένου να έρθουν νέες φουρνιές στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Η σχολή άνοιξε τον περασμένο Σεπτέμβριο, με τη βοήθεια της Κύπρου Κορυδαλλού και τα γήπεδα 5Χ5 'Soccerino' που μου παρέχουν το χώρο. Αυτή την στιγμή έχουμε 27 τερματοφύλακες".

Είναι μία ατομική θέση μέσα σε ένα ομαδικό άθλημα

Κι αφού έγιναν οι κατάλληλες συστάσεις, ήρθε η ώρα, ο λόγος να περάσει στον ίδιο: "Η θέση του τερματοφύλακα είναι ιδιαίτερη. Δεν μπορείς να αλλάζεις θέση κατά τη διάρκεια ενός αγώνα ή να αγωνίζεσαι σε παραπάνω από μία. Γι' αυτό το λόγο, ειδικά σε νεαρές ηλικίες, ένα παιδί που έχει σκοπό να γίνει τερματοφύλακας, χρειάζεται ιδιαίτερα. Όπως κάνουμε παράδειγμα ξένες γλώσσες ή φροντιστήρια για το σχολείο. Εμείς, μέσω της σχολής, παρέχουμε γνώσεις στους τερματοφύλακες.

Πολλοί με ρωτούν 'Γιατί ένα παιδί να γίνει τερματοφύλακας'; Προσωπικά, αν γυρνούσα το χρόνο πίσω, πάλι τερματοφύλακας θα γινόμουν. Διότι προσφέρει συγκινήσεις, είναι μία πολύ ιδιαίτερη θέση και θέλει υπευθυνότητα. Ναι μεν μπορεί να γίνεις ήρωας, αλλά σε μία στιγμή μπορείς να μετατραπείς στον αποδιοπομπαίο τράγο. Ωστόσο, μέσα απ' αυτά τα έντονα συναισθήματα γεμίζεις ως άνθρωπος. Ουσιαστικά, είναι μία ατομική θέση, ένα ατομικό παιχνίδι μέσα σε ένα ομαδικό άθλημα.

Για να γίνεις τερματοφύλακας πάνω απ' όλα χρειάζεται να έχεις καρδιά και... συκώτια. Να έχεις υπομονή και επιμονή. Πρέπει να δουλεύεις ασταμάτητα. Το τρίπτυχο της επιτυχίας είναι δουλειά, δουλειά, δουλειά. Ειδικά στις κακές στιγμές πρέπει να δουλέψεις ακόμη περισσότερο. Ο δρόμος ενός τερματοφύλακα είναι σίγουρα μοναχικός. Ωστόσο, η βοήθεια που χρειάζεται απ' την υπόλοιπη ομάδα είναι μεγάλη, αφού μόνος του δεν μπορεί να καταφέρει τίποτα.

Ο τερματοφύλακας κουράζεται πολύ περισσότερο στην προπόνηση σε σχέση με τον αγώνα

Στο αγωνιστικό κομμάτι, η προπόνηση ενός τερματοφύλακα έχει πολλά παρακλάδια. Πολύ σημαντικοί είναι οι βηματισμοί κι η αντίδραση. Στις πιο μεγάλες ηλικίες παίζει μεγάλο ρόλο η δύναμη και η ταχυδύναμη. Κάθε προπόνηση είναι ξεχωριστή. Είναι πολύ πιθανό, κάθε ημέρα, να υπάρχουν και διαφορετικές ασκήσεις κατά τη διάρκειας της προπόνησης. Ένα απ' τα καλά του να είσαι τερματοφύλακας είναι πως υπάρχει μεγάλη ποικιλία ασκήσεων, οπότε δεν βαριέσαι και είναι πολύ ευχάριστη η προπόνηση. Η αλήθεια είναι πως ο τερματοφύλακας κουράζεται πολύ περισσότερο στην προπόνηση σε σχέση με τον αγώνα.

Βασικά, ο τερματοφύλακας δουλεύει τις 3-4 πρώτες ημέρες της εβδομάδας. Είναι πολύ πιθανό κάποιες απ' τις ασκήσεις να είναι σε συνάρτηση με τον επόμενο αντίπαλο. Δηλαδή, αν υπάρχουν κάποια ιδιαίτερα στοιχεία στους αντιπάλους, μπορεί οι τερματοφύλακες να προσαρμόσουν ανάλογα την προπόνησή τους. Προσωπικά, παρακολουθούσα video απ' τις αντίπαλες ομάδες, προκειμένου να αποκωδικοποιήσω τον τρόπο παιχνιδιού κάποιων παικτών. Παράλληλα, βέβαια, όταν τελείωνε ένα παιχνίδι, καθόμουν κι έβλεπα τα λάθη μου, με σκοπό να τα διορθώσω και να γίνω ακόμα καλύτερος.

Πλέον, η τεχνολογία έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, επομένως είναι πιο εύκολο το scouting ενός αντιπάλου. Οι αρμοδιότητες μοιράζονται ισομερώς μεταξύ του προπονητή, των βοηθών και του προπονητή τερματοφυλάκων. Ένας προπονητής τερματοφυλάκων ασχολείται κυρίως με τον τρόπο που δουλεύει ο αντίπαλος τις στατικές φάσεις, αν οι επιθετικοί της άλλης ομάδας έχουν κάποια συγκεκριμένα χαρίσματα, αλλά και πώς λειτουργούν απ' τη μέση και μπροστά.

Πολλές φορές γίνεται συζήτηση για το πόσα διαφορετικά είδη τερματοφυλάκων υπάρχουν. Δεν υπάρχουν διαφορετικά είδη. Κάθε τερματοφύλακας είναι ξεχωριστός. Για παράδειγμα, μπορεί ένας τερματοφύλακας να είναι κοντός για τη θέση, αλλά να καταφέρνει μέσα απ' την εκρηκτικότητα, την αλτικότητα να καλύψει τα τρωτά σημεία και να γίνει καλύτερος ακόμα κι από κάποιον που έχει εκ γενετής τα προσόντα. Γι' αυτό το λόγο λέω πως κάθε γκολκίπερ έχει το δικό του, διαφορετικό στυλ.

Αν θες τίτλο, πρέπει να έχεις καλό τερματοφύλακα

Την τελευταία εικοσαετία το ποδόσφαιρο έχει τεράστια εξέλιξη. Επομένως, είναι λογικό να έχει εξελιχθεί σημαντικά και η θέση του τερματοφύλακα. Πλέον, η ταχύτητα είναι το Α και το Ω στο ποδόσφαιρο. Γι' αυτό κι οι γκολκίπερ έχουν προσθέσει σε μεγάλο βαθμό την ταχύτητα στο παιχνίδι τους. Πρέπει να είσαι πιο γρήγορος στην σκέψη, παρά στα πόδια. Για εμένα, αυτή την στιγμή η θέση του τερματοφύλακα είναι η πιο ολοκληρωμένη στο ποδόσφαιρο. Υπό την έννοια πως πρέπει να έχει αντίληψη, να είναι αλτικός, να παίρνει σωστές τοποθετήσεις, να είναι καλός με την μπάλα στα πόδια.

Ουσιαστικά, ένας σύγχρονος τερματοφύλακας πρέπει να τα έχει όλα. Βασικό είναι το ύψος, αλλά κι η ταχύτητα αντίδρασης/σκέψης. Μεγάλο ρόλο στη συγκεκριμένη θέση παίζει η εμπειρία. Όσο περισσότερα παιχνίδια παίζεις, αισθάνεσαι όλο και καλύτερος. Προσωπικά, θεωρώ πως έπαιξα καλά μετά τα 31-32. Για εμένα, ένας τερματοφύλακας 26-27 χρονών είναι σαν έναν 20χρονο αμυντικό, μέσο ή επιθετικό.

Στη θέση του γκολκίπερ χρειάζεσαι και την... τρέλα. Διαφωνώ με όσα ακούγονταν παλαιότερα για χαζούς και χοντρούς τερματοφύλακες. Πλέον, μία ομάδα ξεκινάει από έναν καλό τερματοφύλακα. Αν δεν υπάρχει, τότε όσο καλή και να είναι, είναι βέβαιο πως θα αντιμετωπίσει προβλήματα. Οι ομάδες θα πρέπει να αλλάξουν νοοτροπία. Για παράδειγμα, λένε 'να βρούμε έναν τερματοφύλακα και καλούς παίκτες μπροστά'. Αυτό είναι λάθος. Για εμένα, τους τίτλους και τις επιτυχίες τους δίνουν οι άμυνες, άρα και κατ' επέκταση ο τερματοφύλακας. Δεν υπάρχει πρωταθλήτρια ομάδα χωρίς καλή άμυνα. Αν θες τίτλο, πρέπει να έχεις καλό τερματοφύλακα.

Κλείνοντας, θα πρέπει να καταστήσουμε σαφές πως μία ακαδημία ποδοσφαίρου θα πρέπει, πρώτα και πάνω απ' όλα, να είναι ένα σχολείο. Τα παιδιά δεν πρέπει να ενδιαφέρονται για το αν κάνουν πρωταθλητισμό. Άποψή μου είναι πως στις μικρές ηλικίες, μέχρι 14 ετών, δεν θα έπρεπε να υπήρχε καν βαθμολογία στα πρωταθλήματα. Δεν πρέπει να φορτώνεις τα παιδιά με άγχος. Σκοπός των παιδιών θα πρέπει να είναι να διασκεδάζουν και να μαθαίνουν το παιχνίδι. Τι σημαίνει ακαδημία; Σχολείο. Άρα, πρέπει να τα μάθεις πρώτα τα παιδιά. Δεν μπορείς να τα 'μπολιάζεις' με το μικρόβιο του πρωταθλητισμού. Στόχος μίας ακαδημίας είναι να βγάλει ποδοσφαιριστές. Κι εμείς, μέσω της ' Dionisis Chiotis Goalkeeper Academy', αυτό προσπαθούμε να επιτύχουμε".

Δείτε εδώ ένα πλούσιο φωτογραφικό ρεπορτάζ απ' την προπόνηση.

Photo Credits: Georgia Panagopoulou / Tourette Photography