Θα ομολογήσω ότι αυτό που ήθελα να γράψω ήταν ένας απολογισμός όσων έχουν γίνει από την τελευταία φορά που "πάτησε" ο Παναθηναϊκός στην κορυφή της Ευρώπης, μέχρι το "σκούπισμα" που του έκανε φέτος η Φενέρμπαχτσε. Σε αυτό το πρώτο πλάνο, θα γινόταν και ένα crossover με τον Ολυμπιακό, με στόχο να καταλήξουμε κάπου. Σε κάτι που σου είναι οικείο, γιατί το είχες δει στα χρόνια του Ζέλικο Ομπράντοβιτς στο "τριφύλλι". Τότε που ο ελληνικός κορμός ήταν το Νο1 στη λίστα με τις προτεραιότητες. Μαζί με όσα θετικά προέκυπταν από την μακροχρόνια συνύπαρξη των παικτών, τους διακριτούς ρόλους, τη ξεκάθαρη φιλοσοφία και τα λοιπά και τα λοιπά. Μετά, προέκυψε αυτό.

Δεδομένων και όσων ακολούθησαν της απόφασης να επιστρέψει η αποστολή από την Κωνσταντινούπολη με λεωφορείο (μεταξύ τους ήταν σχόλια από ανθρώπους του ευρωπαϊκού μπάσκετ, που έφτασαν να αμφισβητούν τη δυνατότητα που θα 'χουν οι "πράσινοι" να προσεγγίσουν παίκτες, το καλοκαίρι), έγινε επαναπροσδιορισμός του στόχου και αναζητώντας έναν τρόπο να εξηγήσω πώς ο Παναθηναϊκός μπορεί να επιστρέψει στο δρόμο του, σε αυτόν που τον έκανε έξι φορές πρωταθλητή Ευρώπης, ανακάλυψα την "πυραμίδα της επιτυχίας" του John Wooden. Έναν θρύλο του παγκοσμίου μπάσκετ, ο οποίος οικοδόμησε τη μεγαλύτερη "δυναστεία" που έχει υπάρξει ποτέ στο κολεγιακό μπάσκετ. Στις ποιότητες του ξεχωριστού αυτού προπονητή, άνηκε και η ικανότητα του να επικοινωνεί, με σύντομες και περιεκτικές φράσεις, με τους παίκτες του. Η μεγαλύτερη ιδιαιτερότητα που είχε ήταν ότι ουδέποτε ανέφερε τη λέξη "νίκη", σε ό,τι και αν έλεγε. Ενδεχομένως να έχεις ακούσει το "δεν έχει σημασία ποιοι ξεκινούν ένα ματς, αλλά ποιοι το τελειώνουν". Είναι δική του ατάκα, όπως και το "δεν μπορείς να έχεις εξέλιξη, χωρίς αλλαγή, είτε μιλάμε για το μπάσκετ, είτε για οτιδήποτε άλλο". Τα όσα ξεχώρισε, όπως δημιουργούσε τη λίστα που διευκόλυνε τους παίκτες του να καταλάβουν τι ήθελε και ποια ήταν τα ζητούμενα, έγιναν η πυραμίδα που σου λέω. Αυτή, ξέφυγε από τα όρια του αθλητισμού και υιοθετήθηκε από επιχειρήσεις.

Πριν δεις πόσο απλή μπορεί να γίνει η δουλειά, όταν ξεκαθαρίζεις στο μυαλό σου το τι θες, να σου πω και κάποιες άλλες από τις δηλώσεις του που έμειναν στην ιστορία:

Δεν είσαι αποτυχημένος, μέχρι να αρχίσεις να κατηγορείς άλλους για τα λάθη σου

Ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός που είχα ποτέ, ήταν με τον εαυτό μου, για να γίνω καλύτερος

Με ανησυχεί το γεγονός ότι οι επιχειρηματίες ενδιαφέρονται περισσότερο για το υλικό κέρδος από το να έχουν υπομονή, να οικοδομήσουν έναν δυνατό οργανισμό. Αυτός ξεκινά από το ενδιαφέρον για τους άλλους ανθρώπους.

Αν δεν κάνεις λάθη, τότε δεν κάνεις τίποτα. Είμαι πεπεισμένος ότι αυτός που πράττει, κάνει λάθη.

Χρειάζεται χρόνος για να δημιουργήσεις κάτι το ανώτερο, για να διακριθείς. Αν μπορούσε να γίνει γρήγορα, θα τα κατάφερναν περισσότεροι

Οι δυσκολίες είναι η περιουσία σου

Σε περίπτωση τώρα, που υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι δεν γνωρίζουν, να ξεκινήσουμε με τις συστάσεις. Ο John Wooden ανακάλυψε τον προορισμό του, όταν έπαιζε στον αχυρώνα της φάρμας που είχε η οικογένεια του στο Hall, της Indiana, με τα αδέλφια του. Ένα καλάθι με ντομάτες και μια μπάλα, από κουρέλια ήταν ό,τι χρειάζονταν για να κάνουν τη δουλειά τους. Ως μαθητής high school, έπαιζε σε γήπεδο που είχε 5.200 θέσεις. Ήταν 400 περισσότερες, από τους κατοίκους της πόλης του, παρ' όλα αυτά δεν υπήρχε μια κενή, στα ματς του Martinsville. Πολλώ δε, την τρίτη του χρονιά, όταν οδήγησε την παρέα του στον τίτλο της πολιτείας. Το 1928 έγινε φοιτητής στο Purdue. Έμεινε εκεί έως το 1932. Εκείνη τη χρονιά αναδείχθηκε "ο καλύτερος παίκτης του κολεγιακού μπάσκετ".

Όταν έγινε άγαλμα στο Purdue (γιατί αργότερα, έγινε και άγαλμα στο UCLA)

Έπαιζε στη θέση του γκαρντ και ήταν ο πρώτος που μπήκε στην All American ομάδα, τρεις φορές. Ως junior έγινε αρχηγός. Ως τελειόφοιτος είχε πτυχίο στα αγγλικά και μια πρόταση να μετάσχει σε περιοδεία των αυθεντικών New York Celtics. Του έδιναν 500.000 δολάρια. Ήταν τρεις φορές περισσότερα από όσα θα “έβγαζε” σε ένα χρόνο, ως δάσκαλος. Παρ' όλα αυτά, δέχθηκε τη θέση στο Dayton High School, του Kentucky, όπου προπόνησε διάφορες ομάδες και παντρεύτηκε τη Nellie -την πρώτη και παντοτινή του αγάπη. Το 1934 προσελήφθη από το South Bend Regional High, όπου δίδασκε μπάσκετ, μπέιζμπολ και τένις. Η καριέρα του διεκόπη από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατετάγη στο Ναυτικό. Το 1946 έγινε αθλητικός διευθυντής του μπάσκετ και του μπέιζμπολ, στο Indiana Teachers College (μετέπειτα Indiana State). Το ρεκόρ της ομάδας μπάσκετ, στη διετία που ήταν ο Wooden, ήταν 44-15.

Το 1948 ήλθε αντιμέτωπος με νέο δίλημμα: είχε προτάσεις από τη Minnesota και το UCLA. Είχε αποφασίσει να πάρει την πρώτη επιλογή -ώστε να μείνει στη Midwest. Μόνο που δεν τον πήραν τηλέφωνο, πριν εκπνεύσει η προθεσμία και τότε δεσμεύτηκε με το UCLA. Μάταια μετά προσπάθησαν να του εξηγήσουν ότι η κλήση δεν κατέστη δυνατή, λόγω χιονοθύελλας. Εκείνος όμως, είχε δώσει την υπόσχεση του.

Τους έδειχνε μέχρι πώς να δένουν τα κορδόνια τους

Με τους Bruins "έχτισε" και διατήρησε τη μεγαλύτερη δυναστεία που έχει εμφανιστεί ποτέ, στο κολεγιακό μπάσκετ. Ο “Wizard of Westwood” κατέκτησε 10 εθνικά πρωταθλήματα, σε 12 σεζόν, εκ των οποίων τα επτά ήταν διαδοχικά. Αυτό είναι κάτι που δεν έχει επιτύχει ποτέ, κάποιος άλλος. Για να καταλάβεις, στο Νο2 της σχετικής λίστα (με τα back to back) είναι ομάδες με δυο σερί τίτλους. Μεταξύ αυτών που έζησε με το UCLA, ήταν 88 συναπτές επιτυχίες, κάτι που επίσης, δεν έχει συμβεί ξανά. Αναδείχθηκε έξι χρονιές καλύτερος προπονητής στο NCAA και μεταξύ των στοιχείων που τον έκαναν ξεχωριστό, ήταν για τα μικρά, απλά και εμπνευσμένα μηνύματα προς τους παίκτες του. Για να σου πω την πάσα αλήθεια, ασχολείτο με όλα. Δηλαδή, τους έδειχνε μέχρι το πώς να φορούν τις κάλτσες τους και να δένουν τα κορδόνια τους "για να μη βγάλετε κάλους". Κρατούσε λεπτομερείς σημειώσεις από όλες τις προπονήσεις, στις οποίες φρόντιζε να δημιουργεί την ατμόσφαιρα των ματς.

Ο Kareem Abdul-Jabbar (ηγέτης σε τρία πρωταθλήματα του UCLA, από το 1967 έως το 1969) είχε πει ότι "μας έμαθε αυτοπειθαρχία και ήταν το καλύτερο παράδειγμα που είχαμε, προς μίμηση. Μας αποθάρρυνε από το να εκφράζουμε τα συναισθήματα μας στο γήπεδο, γιατί όπως μας είχε πει, αυτό θα μας έκανε ευάλωτους προς τους αντιπάλους". Ο Bill Walton, επίσης τρεις φορές πρωταθλητής με τους Bruins, είχε προσθέσει "μας έμαθε πώς να επικεντρωνόμαστε στον πρωτεύοντα στόχο μας: να είμαστε δηλαδή, οι καλύτεροι σε όποιο εγχείρημα επιλέγουμε να δοκιμαστούμε. Μας έλεγε να μην μας ενδιαφέρει το σκορ, η εικόνα ή ο αντίπαλος. Όλα αυτά ακούγονται εύκολα, αλλά σας διαβεβαιώ στην πράξη ήταν πολύ δύσκολα και ο κόουτς μας έδειξε πώς μπορούμε να το καταφέρουμε".

Βρήκε τη φόρμουλα για την πραγματική επιτυχία

Το απαύγασμα των σημειώσεων ήταν η “πυραμίδα της επιτυχίας”, δηλαδή το σημερινό μας θέμα. Αφορά μόνο 15 σημειώσεις, ενδεχομένως όμως, να είναι οι πιο σημαντικές, οι πιο ουσιαστικές που έχεις δει και αφορούν την επιτυχία. Όχι μόνο στον αθλητισμό, αλλά στην ίδια τη ζωή. Και να σκεφτείς ότι ο ίδιος πίστευε πως έχει μόνο τρεις κανόνες για τους παίκτες του: “Να μη βωμολοχούν, να μην κριτικάρουν τους συμπαίκτες τους και να μην αργούν”.

ANTAΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ

“Το να νικάς, θέλει ταλέντο. Το να το επαναλαμβάνεις, θέλει χαρακτήρα”

“Αν δεν έχεις χρόνο να κάνεις κάτι σωστά, πότε θα έχεις χρόνο να το κάνεις από την αρχή;”

“Αν υπάρχει κάτι στο οποίο μπορείτε να εστιάσετε, ώστε να πείτε ότι ήμουν λίγο διαφορετικός, είναι ότι ουδέποτε έθιξα το θέμα της νίκης”.

ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

“Έχω την αίσθηση πως πρέπει να είσαι ο εαυτός σου. Μην προσπαθήσεις να γίνεις κάποιος άλλος. Πρέπει να είσαι ο εαυτός σου, υπό την όποια συνθήκη”.

“Αν είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου, θα είσαι και με όλους τους άλλους”

“Να είσαι ο εαυτός σου. Να μην επηρεάζεσαι από τα γεγονότα, είτε είναι καλά, είτε όχι”.

ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ

“Το πιο δυνατό ατσάλι είναι η πίστη στον εαυτό σου, που στηρίζεται σε γερά θεμέλια. Αυτό το κερδίζεις. Δεν στο χαρίζει κανείς”.

“Να λες την αλήθεια, γιατί κατ' αυτόν τον τρόπο δεν θα χρειάζεται να θυμάσαι μια ιστορία”.

“Οι δυσκολίες είναι η περιουσία σου”

ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

“Η ικανότητα ενδεχομένως να σε φτάσει στην κορυφή. Ο χαρακτήρας όμως, θα σε κρατήσει εκεί. Το μυαλό σου, η ηθική σου και η φυσική σου κατάσταση”.

“Ποτέ μην μπερδεύεις τη κινητικότητα, με την επιτυχία”.

“Η επιτυχία έρχεται μέσω του να γνωρίζεις ότι έκανες το καλύτερο, ώστε να γίνεις ο καλύτερος που μπορείς να γίνεις”.

ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ

“Η ικανότητα είναι ο πλούτος του φτωχού”.

“Μην μετράς τον εαυτό σου, βάσει των όσων έχεις επιτύχει, αλλά βάσει των όσων θα έπρεπε να έχεις επιτύχει βάσει των ικανοτήτων σου”.

“Να προσπαθείς πάντα να είσαι ο καλύτερος που μπορείς. Να μην σταματάς ποτέ να προσπαθείς να είσαι ο καλύτερος που μπορείς, διότι αυτή είναι η δύναμη σου”.

ΟΜΑΔΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ

“Ο σταρ της ομάδας είναι η ομάδα. Το “εμείς” είναι πάντα πάνω από το “εγώ”.

“Να ακούς, αν θέλεις να σε ακούν”.

“Το κύριο συστατικό της επιτυχίας, είναι η υπόλοιπη ομάδα”.

“Χρειάζονται δέκα χέρια, για να μπει ένα καλάθι”.

“Να ενδιαφέρεσαι για τα δικαιώματα των άλλων, πριν των συναισθημάτων σου και για τα συναισθήματα των άλλων, πριν των δικαιωμάτων σου”.

ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ

“Η δυσκολία είναι η κατάσταση, κατά την οποία ένας άνθρωπος γνωρίζει καλύτερα τον εαυτό του. Ειδικά αυτός που δεν έχει θαυμαστές”.

“Ο έλεγχος του οργανισμού σου, ξεκινά από τον έλεγχο του εαυτού σου. Να έχεις πειθαρχία”.

“Να πειθαρχείς τον εαυτό σου, ώστε να μην το κάνουν άλλοι”.

“Ποτέ να μη λες ψέματα, να μην απατάς και να μην κλέβεις”.

ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ

“Τα πράγματα έχουν την καλύτερη δυνατή κατάληξη, για τους ανθρώπους που κάνουν το καλύτερο δεδομένου το πώς έχουν εξελιχθεί τα πράγματα”.

“Μην επιτρέπεις στο χθες να σου “κλέψει” πολύ από το σήμερα”

“Να είσαι πάντα σε ετοιμότητα και να παρατηρείς. Να ψάχνεις πάντα τρόπους να βελτιώσεις τον εαυτό σου και την ομάδα σου”.

“Να είσαι προετοιμασμένος και ειλικρινής”.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ

“Να αποφασίζεις! Η αδυναμία του να πράξεις είναι συχνά η μεγαλύτερη αποτυχία όλων”.

“Δεν έχει σημασία το τι κάνεις, αλλά πώς το κάνεις”.

“Μην αφήσεις αυτό που δεν μπορείς να κάνεις, να επέμβει σε αυτό που μπορείς να κάνεις”.

ΠΡΟΣΟΧΗ

“Να μένεις πάντα στο δρόμο σου. Όταν τα πλάνα ανατρέπονται, προσπάθησε ξανά, πιο δυνατά, πιο έξυπνα. Να επιμένεις ασταμάτητα”.

“Δεν μπορείς να αφήνεις τα θετικά ή τα αρνητικά σχόλια να σε επηρεάσουν. Είναι αδυναμία να μπεις σε αυτήν τη διαδικασία, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο”.

“Το ταλέντο το δίνει ο Θεός. Να είσαι ταπεινός. Τη φήμη τη δίνουν οι άνθρωποι. Να είσαι ευγνώμων. Την έπαρση τη δίνει ο εαυτός σου. Να είσαι προσεχτικός”.

ΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

“Να είσαι γρήγορος, αλλά να μη βιάζεσαι”

“Τίποτα δεν θα “δουλέψει”, αν δεν δουλέψεις εσύ”

“Η αποτυχία στην προετοιμασία, είναι προετοιμασία για αποτυχία”.

'Να σε προβληματίζει περισσότερο ο χαρακτήρας σου, από ό,τι η φήμη σου, γιατί ο χαρακτήρας είναι αυτό που πραγματικά είσαι. Η φήμη είναι εν μέρει, αυτό που πιστεύουν οι άλλοι πως είσαι”.

ΦΙΛΙΑ

“Να υπερβάλλεις εαυτόν, ώστε να δημιουργήσεις ομάδα με κύρια χαρακτηριστικά τη συντροφικότητα και το σεβασμό”.

“Να αναζητάς ευκαιρίες, για να δείξεις πως ενδιαφέρεσαι. Οι μικρότερες ενέργειες κάνουν συχνά τη μεγαλύτερη διαφορά”.

“Αν είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου, θα είσαι ειλικρινής και με όλους τους άλλους”.

ΑΦΟΣΙΩΣΗ

“Να είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου και με αυτούς, των οποίων ηγείσαι”.

“Αν σταματήσω να μαθαίνω, τελείωσα”.

“Το πάθος είναι στιγμιαίο. Η αγάπη διαρκεί για πάντα”.

“Να μην επιτρέπεις στο να βγάζεις μεροκάματο να σε αποτρέψει από το να φτιάξεις τη ζωή σου”.

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

“Να σε ενδιαφέρει περισσότερο από όλα τι είναι το σωστό. Όχι ποιος έχει δίκιο”.

“Να μην χρησιμοποιείς δικαιολογίες. Οι φίλοι σου δεν τις χρειάζονται και οι εχθροί σου δεν θα τις ακούσουν”.

“Αν ένας παίκτης δεν κάνει ό,τι του λες, βάλτον στον πάγκο. Θα συνέλθει”.

ΕΝΘΟΥΣΙΑΜΟΣ

“Η ενέργεια και ο ενθουσιασμός, το κίνητρο και η αφοσίωση, θα δώσουν το ερέθισμα και θα εμπνεύσουν σε πολύ μεγάλο βαθμό άλλους”.

“Οι μικρές λεπτομέρειες είναι ζωτικής σημασίας. Τα μικρά πράγματα κάνουν εφικτά τα μεγάλα”.

“Δεν μπορείς να ζήσεις την τέλεια ημέρα, χωρίς να έχεις κάνει κάτι για έναν άνθρωπο που δεν θα ανταποδώσει”.

Στα 29 χρόνια της παρουσίας του σε πάγκους (το ρεκόρ του ήταν 664-162) και της εξόχως θετικής στάσης που είχε, ο Wooden δημιούργησε μια κληρονομιά τεράστιου ενδιαφέροντος όχι μόνο για τα σπορ, αλλά και για τις επιχειρήσεις, όπως και για την προσωπική επιτυχία. Ή αν προτιμάς, την προσωπική ευτυχία, γιατί όπως είχε πει “love is the most powerful four-letter word”. Αν σου φάνηκαν πολλά, κράτα την ουσία. Πως η εξέλιξη (ή αν προτιμάς η αλλαγή), θέλει πλάνο, επιστροφή στις βασικές αρχές, σκληρή δουλειά και υπομονή. Από όλους.