Τότεναμ: Ο Μαουρίσιο Ποτσετίνο και το αδιέξοδο του Μεγαλέξανδρου στην Ασία
Οι επιδόσεις μικρομεσαίας ομάδας, οι παίκτες που περπατάνε κυριολεκτικά, η κατρακύλα στον τομέα του πρέσινγκ, ο σύλλογος που έπεσε θύμα του πείσματος της διοίκησης κι ο άθλος του Μαουρίσιο Ποτσετίνο. Ο Θέμης Καίσαρης αναλύει τα βαθύτερα αίτια της πτωτικής πορείας της Τότεναμ στην Premier League.
Το καλοκαίρι του 2018 η Τότεναμ δεν έκανε ούτε μία μεταγραφή. Παρόλα αυτά έπαιξε ξανά ωραίο ποδόσφαιρο και κυνήγησε για αρκετό διάστημα Σίτι και Λίβερπουλ. Στο τέλος κράτησε τη θέση της στην τετράδα της Premier League και κατάφερε να φτάσει μέχρι τον τελικό του Champions League, μέσα από μια ιστορική πρόκριση στο Άμστερνταμ επί του Άγιαξ.
Μόλις τέσσερις μήνες μετά τον τελικό της Μαδρίτης, η ίδια ομάδα βρίσκεται στην 9η θέση της Premier League, αφού έχει τρεις νίκες, δύο ισοπαλίες και τρεις ήττες στις πρώτες οκτώ αγωνιστικές.
Το "η ίδια ομάδα" είναι κυριολεκτικό. Η Τότεναμ δεν έχασε κανέναν από τους πυλώνες της τα τελευταία χρόνια, αφού μέχρι και ο Έρικσεν έμεινε στο Λονδίνο, ενώ εννοείται πως στον πάγκο συνεχίζει ο Ποτσετίνο. Όχι μόνο τους κράτησε όλους, αλλά ενισχύθηκε σημαντικά με τον Εντομπελέ, τον Λο Σέλσο και τον Σεσενιόν. Επιπλέον, αγωνίζεται φέτος από την αρχή της σεζόν στο ολοκαίνουργιο γήπεδό της, μια φανταστική έδρα, που είναι πόλος έλξης για κάθε επισκέπτη της πρωτεύουσας.
Ίδια ομάδα, ίδιος προπονητής, συν πολύ καλές προσθήκες και νέο γήπεδο. Τα πράγματα θα έπρεπε να είναι καλύτερα και είναι πολύ χειρότερα. Τι συμβαίνει; Ατυχία, δύσκολο πρόγραμμα, ντεφορμάρισμα, όλα μαζί; Όχι, η Τότεναμ έχει πολύ πιο βαθιά προβλήματα, που δεν θα είναι εύκολο να διορθωθούν κατά τη διάρκεια της σεζόν.
Γιατί τελικά η βαθύτερη αιτία της κρίσης είναι αυτό που έχουμε ήδη αναφέρει: το "η ίδια ομάδα". Ο κύκλος έχει κλείσει, η Τότεναμ των τελευταίων χρόνων έφτασε στο τέλος της διαδρομής, δεν έχει δυνάμεις πια.
Πρώτα η εικόνα, μετά η ανάλυση. Η Τότεναμ δεν είναι θύμα γκίνιας ή ντεφορμαρίσματος. Τα αποτελέσματά της δεν είναι μαγική εικόνα, αλλά ο καθρέφτης της εικόνας της στο γήπεδο. Εικόνα χαμηλής ένταση, προβληματική, με ζητήματα σε άμυνα και επίθεση.
Σ' αυτές τις πρώτες οκτώ αγωνιστικές οι αντίπαλοι της Τότεναμ έχουν περισσότερες τελικές από την ομάδα του Ποτσετίνο. Ναι, ένα εκτός έδρας ματς με τη Σίτι είναι αρκετό για να σου χαλάσει πολύ τους μέσους όρους, αλλά δεν φταίει μόνο αυτός ο αγώνας. Με την Άρσεναλ οι τελικές ήταν 12-26, με τη Λέστερ 11-16, με τη Σαουθάμπτον 9-14 και με την Μπράιτον 8-17.
ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΑΣ ΟΜΑΔΑΣ: 14Η ΣΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ, 16Η ΣΤΗΝ ΑΜΥΝΑ
Και ναι, δεν μετράμε τελικές, κυρίως μετράμε την ποιότητά τους, τις ευκαιρίες, τα expected goals. ΟΚ, πάμε να δούμε τι γίνεται στα xGoals σε σχέση με πέρυσι.
Στην επίθεση, σοβαρή πτώση. Από το περσινό 1.5 xGoals Υπέρ η Τότεναμ βρίσκεται φέτος στο 1.2, την 14η επίδοση της Premier αυτή τη στιγμή. Ακόμα χειρότερη η εικόνα στην άμυνα. Η Τότεναμ πέρυσι δεχόταν κατά μέσο όρο 1.2 xGoals Κατά και φέτος είναι στο 1.6, την 16η επίδοση του πρωταθλήματος στις πρώτες οκτώ αγωνιστικές.
Το αποτέλεσμα βρίσκεται στην τελευταία στήλη. Η Τότεναμ φέτος κατά μέσο όρο έχει χειρότερες ευκαιρίες από τους αντιπάλους της. Πέρυσι "κέρδιζε" τη μάχη για 0.40 xGoals Υπέρ, τώρα βρίσκεται στο 0.40 xGoals Κατά, έχει αρνητικό πρόσημο.
Τίποτα δεν λειτουργεί σε αξιοπρεπή επίπεδα. Η Τότεναμ από μία ομάδα πολύ θελκτική στο μάτι, έχει μετατραπεί σε ομάδα που δεν μπορεί με τίποτα να παράξει ευκαιρίες, ενώ ταυτόχρονα είναι διαρκώς ευάλωτη αμυντικά. Μια καλοκουρδισμένη μηχανή μοιάζει να παίζει με το χειρόφρενο σηκωμένο, παρότι δεν έχει σημαντικές απουσίες.
Η ΤΟΤΕΝΑΜ ΠΕΡΠΑΤΑΕΙ
Είναι πάντα υπερβολικό να πεις για μια ομάδα πως "οι παίκτες της περπατάνε". Κι όμως, σ'αυτήν την περίπτωση θα είναι σωστό να ειπωθεί και υπάρχουν και τα στοιχεία να το υποστηρίξουν.
Η Τότεναμ του Ποτσετίνο ήταν πάντα ομάδα βασισμένη στο πρες, όπως και η Σίτι με τη Λίβερπουλ. Η υψηλή ένταση στο πρες, πότε ψηλά και πότε στο μεσαίο μπλοκ, ήταν διαρκώς το πρώτο σημείο αναφοράς των Λονδρέζων.
Μόνο που αυτό το πρες δεν υπάρχει πια.
ΚΑΠΟΤΕ ΕΞΑΝΤΛΟΥΣΕ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΠΑΛΟΥΣ ΣΤΟ ΠΡΕΣ, ΤΩΡΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙ
Θα το δείτε στο επόμενο γράφημα, με το PPDA της Τότεναμ από το 2014-15 μέχρι και σήμερα. Το PPDA μοιάζει πολύ εξειδικευμένη ορολογία, αλλά στην ουσία είναι κάτι πολύ απλό. Είναι οι Passes Per Defensive Action, οι πάσες δηλαδή που μια ομάδα επιτρέπει στον αντίπαλο πριν παρέμβει με μια αμυντική ενέργεια.
Είναι ο πιο απλός τρόπος να μετρήσει κανείς το πόσο έντονα-ψηλά πιέζει μια ομάδα. Αν περιμένει χαμηλά τον αντίπαλο, χωρίς να πιέζει, τότε θα έχει υψηλό αριθμό στο PPDA, αφού οι αντίπαλοι θα αλλάζουν ανενόχλητοι πολλές πάσες. Αν είναι ομάδα με high press, τότε ο αριθμός του PPDA θα είναι χαμηλός, αφού οι αντίπαλοι θα αλλάζουν λίγες πάσες μέχρι να έρθει αμυντική παρέμβαση.
Πάμε να δούμε το πρες της Τότεναμ από το 2014-15 μέχρι και σήμερα.
Οι αριθμοί των Λονδρέζων ήταν πάντα χαμηλοί, γιατί το πρες ήταν πάντοτε υψηλής έντασης. Η Τότεναμ ήταν πάντα κάτω από το 8 στο PPDA, ενώ το 2015-16 έφτασε στο εκπληκτικό 6.4, που ήταν επίδοση ρεκόρ στα πέντε μεγάλα πρωταθλήματα της Ευρώπης.
Πέρυσι το πρες έπεσε, η Τότεναμ ανέβηκε πολύ στο 9.4: αρκετοί σκέφτηκαν πως η ένταση έπεσε γιατί οι Λονδρέζοι ήταν ομάδα χωρίς προσθήκες και κάποια στιγμή άφησαν την Premier για να κρατήσουν την ένταση στους αγώνες του Champions League που τους έφεραν μέχρι τον τελικό.
Φέτος όμως το πράγμα ξέφυγε. Η Τότεναμ επιτρέπει πλέον πάνω από 10 πάσες στους αντιπάλους της πριν παρέμβει με κάποια αμυντική ενέργεια. Πλέον δεν ανήκει στις ομάδες που πιέζουν, αλλά σ'αυτές που κοιτάνε: τo 10.4 στο PPDA είναι η 9η επίδοση στη φετινή Premier League. Υπάρχουν οκτώ ομάδες που πιέζουν περισσότερο από την Τότεναμ, που πλέον ανήκει στον μέσο όρο.
Το πρες ήταν το δυναμό της Τότεναμ στα πάντα. Με αυτό θωράκιζε την άμυνά της, με αυτό εξαντλούσε τους αντιπάλους και τους ανάγκαζε σε συνεχή θέση άμυνας. Μετά ο Έρικσεν είχε την μπαγκέτα, ο Ποτσετίνο είχε διδάξει το positional football και όλα λειτουργούσαν καλά και κέρδιζαν το χειροκρότημα. Πλέον όλα αυτά μοιάζουν να ανήκουν σε ένα πολύ μακρινό παρελθόν, παρότι είναι μερικούς μήνες μακριά.
Η ΤΟΤΕΝΑΜ ΕΙΝΑΙ ΘΥΜΑ ΤΟΥ ΠΕΙΣΜΑΤΟΣ ΝΑ ΚΡΑΤΗΣΕΙ ΤΟΥΣ ΠΑΙΚΤΕΣ
Τι συμβαίνει; Τίποτα περισσότερο από έναν κύκλο που έχει κλείσει, αλλά παρόλα αυτά συνεχίζεται. Αυτό το γκρουπ των παικτών με αυτόν τον προπονητή πάλεψε για αρκετά χρόνια. Δεν έχει άλλα να δώσει. Ο Ποτσετίνο δεν έχει χάσει τα αποδυτήρια, ούτε υπάρχουν παίκτες που θέλουν να τον φάνε. Παρόλα, τα αξιόπιστα ρεπορτάζ μιλάνε για κορεσμό, για έλλειψη κινήτρου.
Δεν είναι παράξενο. Για συνεχείς σεζόν η Τότεναμ βασίστηκε σε έναν κορμό που δεν ανανεώθηκε. Για μεγάλο διάστημα η ομοιογένεια και το δέσιμο ήταν μεγάλα όπλα: πλέον είναι βαρίδια στα πόδια και ρουτίνα στο μυαλό. Σκεφτείτε το.
Στο κέντρο της άμυνας ο Βερτόνχεν είναι στο Λονδινό από το 2012 και μπαίνει στην 8η σεζόν, ο Αλντερβάιρελντ από το 2015 και μπαίνει στην 5η σεζόν. Ο Ρόουζ είναι γέννημα θρέμμα του συλλόγου, έγινε βασικός το 2014. Στο κέντρο ο Σισοκό ήρθε το 2016, ο Έρικσεν το 2013. Ο Σον ήρθε το 2015 και μπαίνει στην 5η σεζόν, το ίδιο και ο Ντέλε Άλι, ενώ ο Χάρι Κέιν είναι βασικός από το 2014 και μπαίνει στην 6η σεζόν του.
Η Τότεναμ έπεσε θύμα του πείσματός της. Τα τελευταία χρόνια όρθωσε ανάστημα: δεν ήθελε πια να χάνει τα αστέρια της, όπως τον Μόντριτς και τον Μπέιλ. Ήθελε να κρατήσει το γκρουπ των παικτών, να μη χαλάσει την ομάδα, να δείξει σε όλους πως δεν είναι πλέον selling club, δεν είναι σκαλοπάτι των παικταράδων, αλλά προορισμός. Θα έδινε τον Γουόκερ για έναν σκασμό λεφτά, θα άφηνε Παουλίνιο και Ντεμπελέ να πάνε στην Κίνα, αλλά μέχρι εκεί.
Καλά έκανε, η εικόνα της τις τελευταίες σεζόν είναι αποτέλεσμα και αυτής της πολιτικής. Μόνο που τώρα ήρθε η ώρα του κόστους: το γκρουπ έδωσε πάρα πολλά, κορέστηκε ακόμα περισσότερο απ'ότι κουράστηκε. Από τους νέους παίζει μόνο ο Εντομπελέ, αφού Λο Σέλσο και Σεσενιόν είναι τραυματίες. Όμως ακόμα κι αν έπαιζαν και οι τρεις, δεν θα ήταν εύκολο να αλλάξει η εικόνα.
ΧΑΘΗΚΕ Ο ΕΡΩΤΑΣ, Η ΣΠΙΘΑ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ
Η Τότεναμ ζει αυτό που θα ζούσε η Ατλέτικο αν ο Σιμεόνε δεν αναγκαζόταν διαρκώς να φτιάχνει νέες ομάδες μετά τις πωλήσεις. Το χτίσιμο σου κοστίζει σε σταθερότητα, αλλά ταυτόχρονα σε ανανεώνει κιόλας. Η Ατλέτικο το 2014 έπαιξε ρέστα, πήρε πρωτάθλημα και έφτασε στον τελικό του Champions League. Δύο χρόνια αργότερα έφτασε ξανά στον τελικό και οι 14 που αγωνίστηκαν είχαν εννέα διαφορετικά πρόσωπα σε σχέση με αυτούς που έπαιξαν το 2014. Θα έφτανε σε δεύτερο τελικό αν δεν είχε ανανεωθεί;
Ο Γκουαρδιόλα έλεγε πως ο ανάμεσα στους παίκτες και τον προπονητή πρέπει να υπάρχει έρωτας, σπίθα στα μάτια όταν κοιτάζονται. Μετά από κάποια χρόνια, η σπίθα χάνεται, ακόμα κι όταν μιλάμε για ομάδες που έχουν κατακτήσει τα πάντα. Φανταστείτε τώρα τι μπορεί να συμβαίνει στην Τότεναμ, που κέρδισε όλο το χειροκρότημα, αλλά δεν κατάφερε να κερδίσει κάτι χειροπιαστό, ούτε καν ένα Κύπελλο ή Λιγκ Καπ.
Οι παίκτες δεν μπορούν πια να υπακούσουν στις ίδιες εντολές, να κάνουν τις ίδιες ασκήσεις, να προσπαθήσουν ξανά για την υπέρβαση. Μπροστά τους βλέπουν δύο αυτοκίνητα που τρέχουν με χίλια, τη Σίτι και τη Λίβερπουλ, ξέρουν ότι δεν μπορούν να τα πιάσουν. Στο Champions League τα νοκ-άουτ ακόμα αργούν και στο μυαλό όλων θα είναι πολύ δύσκολο να επαναλάβουν την περσινή πορεία. Για τι να παίξουν πια, ποιος είναι ο στόχος;
ΣΑΝ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΣΤΑ ΒΑΘΗ ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ
Η Τότεναμ θα έπρεπε να έχει πουλήσει, να έχει ανανεωθεί, να έχει βάλει νέα γρανάζια στη μηχανή. Δεν την πείραξε γιατί δούλευε τέλεια, αλλά τελικά ήρθε η εποχή που ο χρόνος λειτούργησε εις βάρος της. Ακόμα κι ο ίδιος ο Ποτσετίνο ήθελε το καλοκαίρι να φύγει, ήθελε το Champions League για να πει αντίο, γιατί ήξερε πως ο κύκλος έχει κλείσει.
Τώρα βρέθηκε να κοιτάει τους παίκτες του όπως κοιτούσε τους στρατιώτες του ο Μεγαλέξανδρος στα βάθη της Ασίας. Κουρασμένοι από τις αμέτρητες μάχες, δεν θέλουν να δώσουν άλλες, δεν μπορούν να συνεχίσουν. Ο ηγέτης τους θέλει να προχωρήσουν, αλλά θα το κάνουν με το ζόρι, αναγκαστικά, όχι με την καρδιά τους όπως παλιά. Θα ήθελαν να βρίσκονται αλλού, σε άλλα περιβάλλοντα, με νέα κίνητρα.
Το σόου πρέπει να συνεχιστεί, ο Ποτσετίνο είναι αναγκασμένος να κάνει ο,τι μπορεί για να διορθώσει την ομάδα και να βγει η σεζόν. Το καλοκαίρι οι αλλαγές θα είναι πολλές, αλλά θα είναι και καθυστερημένες: έπρεπε να έχουν γίνει νωρίτερα. Ο δρόμος μέχρι το τέλος της σεζόν θα είναι μακρύς, περίπου σαν την επιστροφή των Μακεδόνων από την Ινδία πίσω στη Βαβυλώνα.
Θα είναι άθλος του Ποτσετίνο αν βρει τον τρόπο να κερδίσει κάτι καλό σ'αυτήν την τελευταία σεζόν.