Ματωμένο αυτογκόλ

Σε μια γειτονιά του Μεντεγίν της Κολομβίας. Ο Φελίπε, εννέα ετών, παρακολουθεί στην τηλεόραση τον αγώνα της εθνικής ομάδας της χώρας του με τις Ηνωμένες Πολιτείες, στο πλαίσιο της φάσης ομίλων του Μουντιάλ. Οι «καφετέρος» χρειάζονται τη νίκη για να ελπίζουν σε πρόκριση στην δεύτερη φάση, αφού είχαν ηττηθεί στην πρεμιέρα τους από την Ρουμανία του Γκεόργκε Χάτζι (3-1).

Το ματς είναι ισορροπημένο, μέχρι το 34ο λεπτό, όταν ο Τζον Χαρκς επιχειρεί σέντρα από τα αριστερά. Ο Φελίπε βλέπει, με κομμένη την ανάσα, τον θείο του Αντρές να κάνει τάκλιν για να διώξει την μπάλα. Άθελά του, όμως, την στέλνει στο βάθος της εστίας του Όσκαρ Κόρδοβα. Με την παιδική, αλλά και ρεαλιστικά ωμή, αθωότητά του, γυρίζει το πρόσωπό του προς την μητέρα του και αδελφή του Αντρές, Μαρία Εστέρ. «Μανούλα, θα τον σκοτώσουν τον Αντρές».

Δέκα ημέρες αργότερα από εκείνο το ματς στο «Ρόουζ Μπολ» του Λος Άντζελες (02/07), ο Αντρές Εσκομπάρ Σαλδαριάγκα έπεφτε νεκρός, στο πάρκινγκ της ντισκοτέκ «El Indio». Λογομάχησε με τον Ουμπέρτο Μουνιός Κάστρο, σοφέρ των αδελφών Πέδρο Νταβίδ και Χουάν Σαντιάγο Γκαγιόν, από τους πλέον ισχυρούς έμπορους ναρκωτικών στην χώρα, ο οποίος βγήκε από το αυτοκίνητο και, πισώπλατα, γάζωσε με έξι σφαίρες από ένα 38άρι όπλο τον ποδοσφαιριστή. Ήταν μόλις 27 ετών.

Τα αδέλφια Γκαγιόν, πιθανόν ηθικοί αυτουργοί της δολοφονίας, αν και ποτέ δεν ξεκαθαρίστηκε η ακριβής αιτία της (φέρεται να λογομάχησαν με τον Εσκομπάρ εντός της ντισκοτέκ), κρατήθηκαν μόλις για τρεις μήνες ως ένοχοι για συγκάλυψη εγκληματία και αφέθηκαν ελεύθεροι, καταβάλλοντας εγγύηση ύψους ενάμισι εκατομμυρίου πέσος (κατά αντιστοιχία και προσέγγιση, 500 χιλιάδες ευρώ).

Ο δολοφόνος του Αντρές Εσκομπάρ, Ουμπέρτο Μουνιός Κάτρο

Ο θρύλος λέει πως ο δολοφόνος, ο οποίος καταδικάστηκε σε φυλάκιση 43 ετών αλλά αποφυλακίστηκε στα έντεκα λόγω καλής διαγωγής (!), φώναζε «αυτογκόλ, αυτογκόλ» την ώρα που πυροβολούσε τον Εσκομπάρ. Άλλες εκδοχές υποστηρίζουν πως του είπε «ευχαριστώ για το αυτογκόλ» πριν τον σκοτώσει, σε μια περίοδο της ζωής του όπου αυτή έπρεπε να αλλάξει προς το (πολύ) καλύτερο.

Τον Νοέμβριο του 1994 επρόκειτο να παντρευτεί την επί μια πενταετία σύντροφό του, οδοντίατρο Παμέλα Κασκάρδο, ενώ απέμενε μια υπογραφή για να φορέσει την φανέλα της μεγάλης Μίλαν (απεσταλμένοι της τον είδαν να σημειώνει το μοιραίο αυτογκόλ), η οποία λίγες εβδομάδες νωρίτερα είχε κατακτήσει το Τσάμπιονς Λιγκ στην Αθήνα, συντρίβοντας με 4-0 την Μπαρτσελόνα. Ο Φάμπιο Καπέλο είχε δει στο πρόσωπο του «ιππότη του ποδοσφαίρου», όπως ήταν το παρατσούκλι του Εσκομπάρ, έναν αμυντικό ικανό να διαδεχθεί τον παίκτη - μύθο των «ροσονέρι», Φράνκο Μπαρέζι.

Δεν ήταν, πράγματι, ένας τυχαίος ποδοσφαιριστής. Είχε ξεπεράσει έναν σοβαρό τραυματισμό στο γόνατο, είχε συμβάλλει στην επιστροφή της Κολομβίας σε Παγκόσμιο Κύπελλο (το 1990 στην Ιταλία) ύστερα από τριάντα ολόκληρα χρόνια, ενώ ήταν εκ των πρωταγωνιστών στην κατάκτηση του Κόπα Λιμπερταδόρες από την Ατλέτικο Νασιονάλ, το 1989, το πρώτο που πήρε ποτέ ομάδα από την Κολομβία.

Αφεντικό της ομάδας, εκείνη την «χρυσή» εποχή, ο απόλυτος «βαρόνος» των ναρκωτικών, Πάμπλο Εσκομπάρ, ο οποίος σκοτώθηκε εφτά μήνες πριν από τον (απλώς συνεπώνυμό του) Αντρές. Όσοι γνωρίζουν πράγματα και καταστάσεις, λένε πως αν ζούσε ο Πάμπλο, δεν επρόκειτο ποτέ κανείς να τολμήσει να πειράξει τον Αντρές, αφού ήταν γνωστή η αδυναμία του Εσκομπάρ στο ποδόσφαιρο. Και ο Αντρές είχε υπάρξει σπουδαίος παίκτης μιας εκ των ομάδων που ο ίδιος χρησιμοποιούσε για να «ξεπλύνει» το βρώμικο χρήμα που έβγαζε από το εμπόριο ναρκωτικών.

Συμπληρώνονται 21 χρόνια από την δολοφονία του Αντρές και η οικογένειά του, η οποία δημιούργησε στη μνήμη του ένα ίδρυμα που βοηθάει φτωχά παιδιά να ασχοληθούν με το ποδόσφαιρο, ακόμα αναρωτιέται «γιατί;». Ο Νταρίο Εσκομπάρ, πατέρας και από τα πρώτα ινδάλματα του αδικοχαμένου ποδοσφαιριστή, «έφυγε» το 2008, σε ηλικία 77 ετών, με αυτό το παράπονο.

«Πέθανε με ένα μεγάλο βάρος. Ήξερε ότι στην περίπτωση του Αντρές δεν αποδόθηκε δικαιοσύνη γιατί έμειναν πολλά ερωτηματικά» εξηγεί ο αδελφός του Εσκομπάρ, Σαντιάγκο, ποδοσφαιριστής στα νιάτα του και πλέον προπονητής, για μια ιστορία που συγκλονίζει μέχρι και σήμερα την Κολομβία και το ποδόσφαιρο της χώρας. Όχι, δεν έχει σημασία αν η δολοφονία του Αντρές Εσκομπάρ οφείλεται σε χαμένα στοιχήματα κάποιων εμπόρων ναρκωτικών, αφού σε αυτή καθρεφτίζεται η μόνιμη κοινωνική σήψη που κυριαρχεί στην Κολομβία.

Μια σήψη που δεν ταίριαζε στο αρχοντικό στιλ, εντός και εκτός γηπέδου, του αριστεροπόδαρου στόπερ, ύψους 1,87, ο οποίος τα Χριστούγεννα έβγαινε στους δρόμους του Μεντεγίν και μοίραζε δώρα στα φτωχά παιδιά, αφού υπήρξε πάντα καλός Χριστιανός. Πάνω απ' όλα, υπήρξε Άνθρωπος. Ένας άνθρωπος, όμως, που πυροβολήθηκε πισώπλατα, που πλήρωσε με τον πλέον αποτρόπαιο τρόπο ένα αυτογκόλ σε ένα παιχνίδι, που στην Κολομβία αποδεικνύεται πως δεν είναι μόνο αυτό.

Η τραγική ειρωνεία; Λίγες ημέρες πριν από την δολοφονία του, ο Αντρές είχε «γράψει» (για την ακρίβεια, το κείμενο ήταν απόδοση των λεγομένων του από δημοσιογράφο) μια στήλη στην εφημερίδα «El Tiempo» για να εξηγήσει τους λόγους της αποτυχίας της Εθνικής Κολομβίας στα γήπεδα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Με τίτλο «μας έλειψε χαρακτήρας», ο Εσκομπάρ ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «θελήσαμε να είμαστε ανώτεροι, αλλά άλλο πράγμα είναι να το λες και τελείως διαφορετικό να το αποδεικνύεις και να τα καταφέρνεις».

Χαρακτηρίζοντας «πολύ οδυνηρή» την εμπειρία του Μουντιάλ, όπου οι Κολομβιανοί παίκτες και ο προπονητής Φρανσίσκο Ματουράνα δέχονταν συνεχώς απειλές για να φέρουν σε πέρας την αποστολή μιας πολύ καλής πορείας (όχι, αυτό δεν το ανέφερε ο Εσκομπάρ στο κείμενο), ο Αντρές ολοκλήρωνε ως εξής την τελευταία, επί της ουσίας, συνέντευξη της ζωής του.

«Αλλά, σας παρακαλώ, να διατηρηθεί ο σεβασμός. Μια δυνατή αγκαλιά για όλους και για να σας πω ότι ήταν μια ευκαιρία και μια ξεχωριστή εμπειρία, περίεργη, την οποία δεν είχα νιώσει ποτέ στην ζωή μου. Εις το επανιδείν, γιατί η ζωή δεν τελειώνει εδώ».

Δυστυχώς, η ζωή τελείωσε κάπου εκεί, εξαιτίας του πρώτου και τελευταίου αυτογκόλ της καριέρας του αρχηγού των «καφετέρος» στο Μουντιάλ του 1994. Πάνω από 120 χιλιάδες άνθρωποι παραβρέθηκαν στην κηδεία και αποχαιρέτησαν το αιώνιο «Νούμερο 2» του ποδοσφαίρου μιας χώρας που, 21 χρόνια μετά, εξακολουθεί να θρηνεί θύματα και να ζει υπό τον τρόμο των όπλων.

Το μοιραίο αυτογκόλ

Μιλάει ο Τζον Χαρκς, ο Αμερικανός που έκανε την σέντρα

Αφιέρωμα στον Εσκομπάρ

Το μοναδικό (κανονικό) γκολ του Εσκομπάρ με την Κολομβία

Τα καλύτερά του γκολ με την Ατλέτικο Νασιονάλ

Το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ «Οι δύο Εσκομπάρ»