Εχασε ο Στέφενς το ματς με τον Πανιώνιο; Μια ευθύνη ο Ολλανδός την έχει. Ο προπονητής του Πανιώνιου, ο Κωνσταντίνος Παναγόπουλος τοποθετώντας τρία στόπερ, και τον Παντίδο αμυντικό χαφ δίπλα στον Λάζνικ, γέμισε παίκτες τον άξονα αφήνοντας χώρους στο πλάι.

Ο ΠΑΟΚ, υποχρεωμένος από νωρίς να κυνηγάει το σκορ, έπαιξε αρκετά από το πλάι, αλλά οι σέντρες και τα μπασίματα του Κίτσιου (κυρίως) και του Σπυρόπουλου και του Λίνο ή δεν βρήκαν αποδέκτες η δεν αξιοποιήθηκαν. Ο ΠΑΟΚ δεν ήταν τόσο κακός, αλλά πλήρωσε για μια ακόμα φορά την αστοχία του Αθανασιάδη, την ατολμία του Στοχ, αλλά και το ότι Τζιώλης και Λάζαρ δεν είναι παίκτες που παίρνουν τελικές προσπάθειες. Αυτό το κάνουν πιο πολύ ο Κατσουράνης και ο Λούκας: το επιχείρησαν, τον πρώτο τον σταμάτησε ο Ανέστης μια δυο φορές, ο δεύτερος δεν έγινε απειλητικός όσο άλλες φορές.

Η απόδοση του ΠΑΟΚ, ωστόσο, έπεσε όταν έγιναν οι αλλαγές: ο Σαλπιγγίδης έμεινε μακριά από την περιοχή, ο Μάρτενς κακώς αγωνίστηκε αφού είχε κάνει μόνο μια προπόνηση. Ποια είναι η ευθύνη του προπονητή σε όλα αυτά; Πιο πολύ και από το πλάνο το πρόβλημα ήταν η αγωνιστική ένταση: ο ΠΑΟΚ είναι λίγο ντεφορμέ. Ανεξήγητο; Καθόλου. Η ομάδα έχει παίξει παρά πολλά ματς από την αρχή και ο Στέφενς στις χώρες που δούλευε (Γερμανία, Ολλανδία) τέτοιο καιρό έκανε τη χειμερινή προετοιμασία της ομάδας του, που δεν είχε αγώνες πρωταθλήματος. Για μένα μια πτώση στην απόδοση ήταν προβλεπόμενη: για αυτό και ο προπονητής ρίχνει στα ματς αμέσως όποιον αποκτά (Μαντούρο, Μάρτενς έπαιξαν μόλις πάτησαν το πόδι τους στη Θεσσαλονίκη) και για αυτό και το μεγάλοrotationστο οποίο δεν μας είχε συνηθίσει.

Ο Στέφενς μαθαίνει την ομάδα, αλλά και τις ιδιαιτερότητες του πρωταθλήματος: το ότι αυτό θα συνέβαινε για μένα είναι δεδομένο – απλώς όπως συχνά συμβαίνει στην Ελλάδα δημιουργήθηκε η λανθασμένη εντύπωση ότι ένας καλός κι ακριβός προπονητής δεν έχει ανάγκη προσαρμογής, τα γνωρίζει όλα κι αρκεί η παρουσία του για να ανεβάσει την ομάδα επίπεδο. Δεν είναι ακριβώς έτσι.

Η διαχείριση της ενδεκάδας

Αν υπάρχει ένα ζήτημα με το Στέφενς αυτό δεν είναι η διαχείριση των αγώνων ή η σύσταση της ενδεκάδας: το πρόβλημα ξεκινά από το περασμένο καλοκαίρι και έχει σχέση με τον ΠΑΟΚ γενικότερα. Ο Στέφενς, όπως έχει συμβεί με πολλούς προπονητές που έχουν έρθει εδώ από πρωταθλήματα σπουδαιότερα, έκανε ένα λάθος: ενδιαφέρθηκε περισσότερο για να πάρει ένα μεγάλο συμβόλαιο και λιγότερο να γίνει αφεντικό. Πιθανότατα πίστευε ότι αρκεί η δική του δουλειά για να γίνει συνολικά η ομάδα καλύτερη: η επαγγελματική έπαρση είναι χαρακτηριστικό κάθε καλού Ολλανδού προπονητή.

Αυτή η επιλογή του Στέφενς είχε ως αποτέλεσμα «πατεράδες» της ομάδας να γίνουν άλλοι. Μεταγραφές το καλοκαίρι έκαναν ο Τσιστιακόφ, ο Βρύζας, ο ίδιος ο Σαββίδης και οι άγνωστοι σε μένα σύμβουλοί του και δεν ξέρω, αν ειδικά για τον ερχομό τόσων πολλών ελλήνων διεθνών, είχαν λόγο και παίκτες – δεν το αποκλείω. Ούτε κι αυτό θα ήταν κακό, αν δεν υπήρχε ένα πρόβλημα: όλοι αυτοί οι «πατεράδες» εκτίμησαν ότι η περσινή ομάδα που τελείωσε το πρωτάθλημα ήταν μια χαρά, είχε καλύψει τη διαφορά από τον Ολυμπιακό κι απλώς χρειάζονταν μερικές προσθήκες.

Το λάθος ήταν μεγάλο, αφενός γιατί ο Ολυμπιακός άλλαξε και κακώς στον ΠΑΟΚ σκέφτονταν πως ήταν πέρυσι κι αφετέρου γιατί η ομάδα περνούσε από το Δώνη στο Στέφενς που αγαπάει ένα άλλου τύπου ποδόσφαιρο. Για το «γύρω γύρω όλοι» ποδόσφαιρο του Δώνη, που θέλει πολλές πάσες, «χτισμένες» επιθέσεις, μεθοδικότητα (χωρίς απαραίτητα πολύ κίνηση), παίκτες όπως ο Σκόνδρας, ο Τζιόλης, ο Κατσουράνης, ο Λάζαρ, ο Ολίσε, ο Βούκιτς, ο Αθανασιάδης, ο Σαλπιγγίδης, ο Κάτσε (αλλά κι ο Λόρενς κι ο Καμαρά που έφυγαν) ήταν μια χαρά. Για τον Ολλανδό που θέλει πολύ πίεση, λίγη κατοχή μπάλας αλλά γρήγορη μεταφορά της, στόπερ που να βγαίνουν στη μπάλα και φορ που να σπάνε τη μπάλα και να παίζουν με πλάτη, πολλοί από τους παίκτες αυτούς, χωρίς απαραίτητα να είναι πρόβλημα, εν τούτοις δεν είναι ό,τι καλύτερο για το πλάνο του.

Στους παίκτες αυτούς μάλιστα προστέθηκαν κι άλλοι. Ο Νίνης δύσκολα θα έπαιζε σε ομάδα του Στέφενς. Ο Τζαβέλας και ο Σπυρόπουλος δεν νομίζω πως θα επιλέγονταν από τον προπονητή για το ρόλο του αριστερού μπακ. Ο Λόπεθ αμφιβάλω αν του κάνει για τα διπλά της προπόνησης: με άλλο προπονητή, που παίζει π.χ με τρία στόπερ, μπορεί να είναι έως και χρήσιμος.

Δική του ομάδα, με υλικά που διάλεξαν άλλοι

Αυτό είναι για μένα η βάση της δυσκολίας. Ο Ολλανδός προσπάθησε να φτιάξει μια δική του ομάδα με υλικά που άλλοι διάλεξαν. Επειδή είναι καλός τεχνίτης το παλεύει πολύ. Από τους Κίτσιου, Κωνσταντινίδη και Αποστολόπουλο διάλεξε τον πρώτο γιατί κάνει για το δικό του ποδόσφαιρο: πέρσι έπαιζαν οι άλλοι δυο. Το Τζαβέλα, ενδυναμώνοντας τον μάλιστα(είναι φανερό ότι ο παίκτης έχει κάνει βάρυ κι έχει αλλάξει σουλούπι), τον μετέτρεψε σε στόπερ.

Από τον Τζιόλη και το Λάζαρ ζητά πιο γρήγορες πάσες – με συνέπεια να κάνουν και οι δυο πιο πολλά λάθη, αλλά να παίζουν και πιο πολύ κάθετα. Ζητά επίσης στις μεταγραφές μέσους, για να γίνει η ομάδα πιο πιεστική και πιο ποιοτική και φωνάζει ότι θέλει ένα φορ. Αλλά είμαστε στον Ιανουάριο, οι επιλογές είναι δύσκολες και παρά τις εξαγγελίες για Μπερμπάτοφ και Ροναλντίνιους τα χρήματα που δίνονται δεν είναι τόσα πολλά. Το πρόβλημα δεν είναι οι δανεικοί: δανεικούς έχει κι ο Ολυμπιακός. Αλλά είναι άλλο να πληρώνεις εσύ τα συμβόλαια του Ρομπέρτο και του Κάμπελ και να συζητάς την αγορά τους αμέσως, και άλλο να καλύπτεις ένα μέρος (και μάλιστα σχετικά μικρό…) από τα συμβόλαια του Στοχ ή του Νέσιντ: αυτοί δύσκολα σε βλέπουν σαν αφεντικό.

Το καλό για το Στέφενς είναι ότι μετά από τρεις μήνες δουλειές έχει μια απευθείας επικοινωνία με το Σαββίδη και μοιάζει να έχει μεγαλύτερο λόγο πλέον από τις άλλες συνιστώσες του ΠΑΟΚ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορεί να κάνει τις επιλογές του και κατά συνέπεια κάποια στιγμή να φτιάξει και την ομάδα του. Από την άλλη αναλαμβάνοντας την ευθύνη των επιλογών, αναλαμβάνει και το ρίσκο τους. Αν δεν του βγουν οι παίκτες που τώρα αποκτήθηκαν και συνεχίζει η ομάδα να είναι στατική και αργή και αληθινά απειλητική μόνο στις στημένες φάσεις θα έχει πρόβλημα: στην Ελλάδα είμαστε.

Ο κόσμος του ΠΑΟΚ λέει ότι τον καιρό του Ζαγοράκη – ειδικά στην αρχή – οι μεταγραφές έβγαιναν: η ομάδα είχε Κοντρέρας, Κονσεϊσάο, Μουσλίμοβιτς, Λίνο, Σορλέν, Βιερίνια - φυσικά Πάμπλο Γκαρσία. Η αλήθεια είναι ότι τον ίδιο καιρό υπήρχαν κι άλλοι τόσοι που δεν βγήκαν, αλλά αυτό δεν έχει σημασία: για την οικονομία της συζήτησης να δεχτώ ότι όλα τότε ήταν καλά. Η διαφορά όμως εκείνης της εποχής με την τωρινή είναι απλή: τότε υπήρχε μεγαλύτερη υπομονή και ένα τεχνικό σχέδιο με το οποίο όλοι συμφωνούσαν. Ο Βρύζας, ο Ζαγοράκης και ο Σάντος είχαν το ίδιο ποδόσφαιρο στο μυαλό τους: τα ίδια γούστα!

Οι ίδιες μεταγραφές, αν προπονητής ήταν ο Στέφενς, πάλι θα ήταν συζητήσιμα χρήσιμες: ο Γκαρσία π.χ δύσκολα θα έπαιζε σε ομάδα του Στέφενς και είμαι βέβαιος ότι και ο Κοντρέρας κι ο Μουσλίμοβιτς θα ήταν δύσκολα επιλογές του, αφού θέλει ψηλούς και δυνατούς αμυντικούς και πιο κινητικούς κυνηγούς. Θέλω να πιστεύω ότι μετά από έξι μήνες δουλειάς το ποδόσφαιρο που θέλει να παίξει ο Στέφενς έχει γίνει κατανοητό στους διοικούντες της ομάδας:ο Ολλανδός δε θέλει παίκτες που τον ανέχονται αλλά πιστούς στρατιώτες. Για να το δουν το ποδόσφαιρό του πρέπει να ασπαστούν τα θέλω του. Αν άλλοι νοσταλγούν τις μέρες του Σάντος κι άλλοι μουρμουράνε για τις υποδείξεις του, προβλέπω μπλεξίματα. Γιατί ο τύπος είναι σκληρό καρύδι. Κι ο Σαββίδης, μετά από αυτό που έπαθε με το Δώνη, δεν θέλει να πληρώνει αποζημιώσεις…