Μελλοντολογία ή παραπληροφόρηση;
Ο Αντώνης Καρπετόπουλος γράφει για την ευκολία με την οποία διάφοροι αθλητικογράφοι δίνουν απαντήσεις για πράγματα που ανάθεμα κι αν ξέρουν, ενώ συνιστά πάντα ψυχραιμία, υπομονή και σεβασμό στα γεγονότα
Θα αποβάλλουν η FIFA και η UEFA την ΕΠΟ και κατά συνέπεια τις ελληνικές ομάδες; Θα έχουμε του χρόνου στα πειθαρχικά της ομοσπονδίας τακτικούς δικαστές; Είναι ένοχοι ο Ιωαννίδης και ο Κάμπαξης και αθώος ο Γιάχος; Θα αποκλειστεί από το Τσάμπιονς λιγκ ο Ολυμπιακός; Τον τελευταίο καιρό περισσότερο και από το τι θα συμβεί, ομολογώ ότι με προβληματίζει η ευκολία με την οποία διάφοροι αθλητικογράφοι δίνουν απαντήσεις για πράγματα που ανάθεμα κι αν ξέρουν!
Τώρα γίναμε δημοσιογράφοι…
Παλιά, οι δημοσιογράφοι που ασχολούνταν με τα αθλητικά, δεν αποκαλούνταν «δημοσιογράφοι» αλλά «αθλητικοί συντάκτες». Δεν ήταν καθόλου υποτιμητικό αυτό – ίσα ίσα που έδειχνε εύλογα και τα όρια της δουλειάς. Αντίθετα με την απεραντοσύνη του πολιτικού ρεπορτάζ, το αθλητικό, για να το κάνεις καλά, χρειάζεται να έχεις μια ειδικότητα, ώστε να ξέρεις το σπορ και τους κανόνες, τους ανθρώπους και τον κόσμο τους. Επειδή ο κόσμος αυτός στην Ελλάδα δεν είναι και ό,τι πιο λαμπερό, για χρόνια οι άλλοι τους «αθλητικούς» δεν τους λέγανε
«δημοσιογράφους» και κάποιοι «αθλητικοί» για αυτό (ψιλο)υποφέρανε – ειδικά κάποια μορφωμένα παιδιά, που είχαν περάσει από κανα πανεπιστήμιο, μιλούσαν ξένες γλώσσες, ένοιωθαν ως άνθρωποι ικανότεροι από διάφορους στόκους που τους αντιμετώπιζαν με τουπέ γιατί ασχολούνταν με άλλους χώρους. Μετά ήρθαν οι επιτυχίες των Εθνικών ομάδων σε μπάσκετ και ποδόσφαιρο, το Τσάμπιονς λιγκ που έκανε τα γήπεδα πασαρέλα, οι Ολυμπιακοί της Γιάννας που μοίραζε λεφτά με τη σέσουλα σε όποιον ήξερε να γράφει το όνομά του και ξαφνικά γίναμε κι
εμείς «δημοσιογράφοι» και αναβαθμιστήκαμε. Και με τον καιρό την ψωνίσαμε κανονικά!
Ιστορίες με τη σέσουλα
Ο συνδυασμός πολυπραγμοσύνης και οπαδικής ευαισθησίας (για να μην πω τρέλας) που χαρακτηρίζει τους σημερινούς «δημοσιογράφους», έχει σταθεί αιτία για να διαβάσουμε τα τελευταία χρόνια ιστορίες γεμάτες από περισπούδαστες αποκαλύψεις, αποκλειστικές «πληροφορίες», βαθυστόχαστες αναλύσεις και κυρίως μελλοντολογικού χαρακτήρα εκτιμήσεις. Κάποια χρόνια πριν αυτά δεν γράφονταν, όχι γιατί οι αθλητικοί συντάκτες ήταν κακοί, αλλά απλά γιατί οι άνθρωποι είχαν αξιοπρέπεια. Θέλω να σας θυμίζω μερικές κορυφαίες εκτιμήσεις για νακαταλάβετε το είδος της γοητευτικής μελλοντολογίας που είναι συνώνυμο της παραπληροφόρησης. Ο Κόκκαλης ήταν έτοιμος να πάει φυλακή το 2004 μόλις κέρδισε τις εκλογές η ΝΔ κι ο Ολυμπιακός να υποβιβαστεί το 2002 λόγω της Παράγκας του Θωμά. Ο Ντέμης Νικολαϊδης το 2004 έσωσε την ΑΕΚ και το 2006 την ξεχρέωσε: η Ενωση χάρη στην υπαγωγή στο 44 δεν είχε τίποτα να φοβηθεί. Οι μετοχές του Ολυμπιακού πέρασαν στον Λαυρεντιάδη. Το γήπεδο του ΠΑΟ στο Βοτανικό θα είναι έτοιμο το 2008 ώστε ο ΠΑΟ να γιορτάσει τα γενέθλια του στην έδρα του. Ο Τσάκας φέρνει σεϊχηδες. Τα προβλήματα της ΑΕΚ λύνονται χάρη στον Κοζώνη, τον Βιντιάδη και τον Κιθ Χάρις. Τον ΠΑΟΚ τον αποκτά η Γκαζπρόμ. Η Αγιά Σοφιά θα είναι έτοιμη με την επιστροφή της ΑΕΚ στην Σουπερλίγκα – μάλιστα υπάρχει και συζήτηση δυο «μελλοντολόγων» στο ράδιο, που ανησυχούσαν μήπως το γήπεδο γίνει, ενώ η ομάδα είναι στη Β Εθνική και πάθει καμιά ζημιά η ΑΕΚ, γιατί οι παίκτες της μπορεί να ψαρώσουν από τη λάμψη του. Όλα αυτά, και χιλιάδες άλλα, γράφτηκαν και συνεχίζουν να γράφονται γιατί, αντίθετα με τους παλιούς αθλητικούς συντάκτες που ασχολούνταν με γεγονότα, οι μοντέρνοι δημοσιογράφοι (που ξέρουν νομικά, οικονομικά, ναυτιλιακά και τελευταία και τα μυστικά του δικαστηρίων ή της UEFA!) θέλουν να γράφουν για όσα δεν έχουν γίνει ακόμα! Οι πιο πολλοί έχουν την εντύπωση πως γράφοντας, όχι για όσα γίνονται, αλλά για όσα μπορεί να γίνουν, κερδίζουν πόντους ικανοποιώντας ένα κοινό που θέλει να ξέρει. Φυσικά υπάρχει ένα κοινό που αγαπάει τα παραμύθια, αλλά η ύπαρξή του δεν δίνει σε παραμύθια το χαρακτήρα της είδησης: όσο γοητευτικά και να είναι τα παραμύθια, από τη στιγμή που δεν στηρίζονται σε γεγονότα, παραμύθια είναι.
Τόνοι άχρηστων λέξεων
Συνιστώ πάντα ψυχραιμία και υπομονή: και σεβασμό στα γεγονότα.
- Κανείς δεν γνωρίζει αν η FIFA και η UEFA θα αποβάλουν την ΕΠΟ εξαιτίας του νόμου Κοντονή: η διαδικασία προβλέπει σύσκεψη της αρμόδιας επιτροπής της FIFA, πιθανότατα ακρόαση της ΕΠΟ ή αλληλογραφία, γνωμοδότηση αρμοδίων – την οποία κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει. Δεν υπάρχει επίσης απευθείας αποβολή της ομοσπονδίας, αλλά αρχικά ποινή αναστολής ιδιότητας: τις επόμενες δέκα μέρες θα ξέρουμε.
- Κανείς, επίσης, στην Ελλάδα δεν μπορεί να ξέρει ή όχι, αν ο Ολυμπιακός θα έχει πρόβλημα με τη συμμετοχή του στο Τσάμπιονς λιγκ: υπάρχει μια δικαστική έρευνα, η UEFA την παρακολουθεί, έχει μια πειθαρχική επιτροπή που θα κρίνει αν θα ζητηθούν ή όχι εξηγήσεις – τίποτα δεν είναι δεδομένο. Υπενθυμίζω ότι η UEFA εξετάζει περιπτωσιολογικά: κάθε υπόθεση είναι μια και μοναδική και δεν υπάρχουν αποφάσεις που βασίζονται σε προηγούμενα, παρά μόνο διαδικασίες οι οποίες πάντα ακολουθούνται, χωρίς πάντα να οδηγούν στο ίδιο αποτέλεσμα.
- Από πουθενά επίσης δεν προκύπτει ότι τα όσα ψηφίστηκαν από την Βουλή, μετά τη συζήτηση για το νόμο Κοντονή, θα εφαρμοστούν: ακόμα και το θέμα της ύπαρξης ή όχι των τακτικών δικαστών θα το κρίνουν οι αρμόδιοι δικαστικοί προϊστάμενοι και υπάρχει σημαντική πιθανότητα να μην δοθεί καμία λίστα στην ΕΠΟ για να διαλέξει τακτικούς δικαστές, γιατί η ΕΠΟ είναι μια ιδιωτική εταιρία και ως τέτοια δεν μπορεί να απασχολεί δικαστές – και το 2010 που η ΕΠΟ ήθελε δικαστές το πράγμα οδηγήθηκε σε αδιέξοδο.
- Ούτε ο Γιάχος είναι αθώος γιατί δεν του επιβλήθηκαν από τον Ανδρεάδη περιοριστικοί όροι, ούτε ο Ιωαννίδης και ο Κάμπαξης και ο Αμπάρκιολης ένοχοι γιατί τους απαγορεύτηκε ν ασχοληθούν με το ποδόσφαιρο μέχρι νεωτέρας: μπορεί όλοι να παραπεμφθούν, μπορεί και όχι κι όπως και να χει, οι τελικές κρίσεις για το αν οι άνθρωποι αυτοί θα δικαστούν δεν είναι του Ανδρεάδη – η έρευνα έχει ακόμα δυο στάδια, πριν φτάσουμε στο ακροατήριο.
- Ούτε είναι αθώος ο Σπανός και ο Αγγελόπουλος γιατί δεν τους επιβλήθηκαν περιοριστικοί όροι, ούτε είναι συκοφάντης ο Φύσσας, που θυμήθηκε μετά από είκοσι μέρες μια συζήτηση με το Σα Πίντο: μπορείς να εκφράσεις οποιαδήποτε κρίση για τη συμπεριφορά όλων, αλλά αφού πρώτα καταγράψεις και εξηγήσεις τα γεγονότα. Αν δεν το κάνεις, μπορείς να γίνεις σεναριογράφος, συγγραφέας μυθιστορημάτων, ή να ζητήσεις να σε ανακηρύξουν προφήτη.
Μπορώ να φέρω κι άλλα παραδείγματα. Σκεφτείτε τον τόνο των λέξεων και τη μπόχα των εκπομπών που στήθηκαν πάνω στις καταθέσεις του Κούγια στον Κορέα πχ, καταθέσεις που σήμερα είναι διαφορετικές. Πως γίνεται όποιος έπαιρνε στα σοβαρά τον Κούγια τότε, να μην τον παίρνει τώρα – κι όποιος τότε τον λοιδορούσε, τώρα να τον υμνεί; Μήπως θα ήταν προτιμότερο, θυμίζοντας ποιος είναι, απλά να εκφράζουμε την έκπληξή μας για το ότι έρευνες βασίστηκαν πάνω του; Σκεφτείτε επίσης τα όσα γράφτηκαν για την γενναιότητα του Κοντονή «που δεν τον νοιάζει το αυτοδιοίκητο της ΕΠΟ γιατί αναλαμβάνει το πολιτικό κόστος να βάλει τάξη» και στο τέλος έφερνε στη Βουλή τα άρθρα, όπως του τα γράψανε στη Νιόν. Σκεφτείτε την προαναγγελία για τη σίγουρη καταδίκη του Βρέντζου γιατί μιλούσε με ένα παράγοντα του Πανιωνίου για τον Ελευθερόπουλο: σήμερα ο άνθρωπος δεν είναι ούτε καν κατηγορούμενος!
Λέγεται ό,τι να ναι. Και δεν έχουν σφίξει ακόμα οι ζέστες…