Ο πειρασμός της δικαιολογίας

Οι περισσότερες από τις συνεντεύξεις που δίνουν οι προπονητές και οι παίκτες στο τέλος των ματς είναι μια συρραφή από κοινότυπες απαντήσεις: οι πιο πολλοί είναι προσεχτικοί για οτιδήποτε πουν καθώς γνωρίζουν πως κάθε λέξη μπορεί να χρησιμοποιηθούν εναντίον τους από ένα Τύπο που έχει την αγαπημένη συνήθεια να κανιβαλίζει.

Εξαίρεση είναι οι τοποθετήσεις του Αγγελου Αναστασιάδη που, ειδικά όταν η ομάδα του έχει κερδίσει, είναι πάντα χειμαρρώδης και λέει συχνά και κάποιες αλήθειες. Τον άκουσα πχ την Κυριακή το βράδυ να εξηγεί την εμφάνιση των παικτών του ΠΑΟΚ στο Καραϊσκάκη τονίζοντας μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια: την δική του θέληση να μην υπάρχουν δικαιολογίες για ήττες.

Η διαφορά με τα προηγούμενα

«Τα προηγούμενα χρόνια» είπε χαρακτηριστικά «σαν ομάδα ψάχναμε συνέχεια δικαιολογίες για να χάσουμε. Πλέον αυτές τις δικαιολογίες τις πετάξαμε, παρόλο που έγιναν κάποια πράγματα που δεν αξίζει να συζητηθούν. Χρειάστηκε τακτική, ψυχή, αλλά μέτρησε πολύ και ότι ξεχάσαμε τις δικαιολογίες, τις αφήσαμε στην άκρη. Αντιμετωπίσαμε τα πάντα, ξέραμε τη δυσκολία αλλά όχι για να την χρησιμοποιήσουμε ως δικαιολογία» είπε.

Αυτή είναι για μένα η πιο συνθετική και ωραιότερη εξήγηση που έδωσε άνθρωπος για τη νίκη του ΠΑΟΚ στο Καραϊσκάκη. Ο εφετινός ΠΑΟΚ, αν είναι σε κάτι πολύ διαφορετικός (για την ώρα τουλάχιστον…) σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, είναι κυρίως σε αυτό: δεν αναζητάει άλλοθι για αποτυχίες, δεν μοιάζει να υποφέρει από την εσωστρέφεια που τόσο τον χαρακτήριζε τα προηγούμενα χρόνια, όταν συχνά ενδιαφέρονταν περισσότερο και από το να παίξει ποδόσφαιρο, να χτίσει αυτές τις δικαιολογίες που ο Αναστασιάδης μισεί.

Εχει πει πολύ γλαφυρά κάτι ανάλογο χρόνια πριν ο Γιάννης Ιωαννίδης: «αν δώσεις στην ομάδα μια δικαιολογία για να χάσει, θα χάσει και θα την επικαλεστεί». Το ματς του Καραϊσκάκη ήταν γεμάτο από βολικές δικαιολογίες. Δεν έλειψαν ούτε οι γνωστές αθλιότητες μιας μερίδας της εξέδρας, ούτε κάποια λάθη των διαιτητών, ούτε κάποιες αναποδιές: ο ΠΑΟΚ είχε χτυπητές απουσίες, έχασε το Σκόνδρα από τραυματισμό, χρειάστηκε να γίνουν αλχημείες αγωνιστικές για να παρουσιαστεί αξιόμαχος. Αλλά όλα αυτά τα αντιμετώπισε με το ένα και μοναδικό τρόπο που μπορείς να τα αντιμετωπίσεις: προσπάθησε να παίξει λογικότερα, πιο ψυχωμένα, πιο προσεχτικά και εν τέλει καλύτερα από τον αντίπαλό του. Και τα κατάφερε να φύγει νικητής.

Η φιλαρμονική της συνωμοσιολογίας

Ο Αναστασιάδης δεν μίλησε θεωρητικά: στην πραγματικότητα επισήμανε αυτό που καιρό τώρα κι εγώ λέω ότι είναι ένα από τα μεγάλα προβλήματα του ποδοσφαίρου μας. Το να χρησιμοποιείς δικαιολογίες πριν καν αγωνιστείς, φωνάζοντας για διαιτητές που θα σε διαλύσουν ή για τα κέντρα των αποφάσεων που είναι στην Αθήνα και δεν θα σε αφήσουν να κερδίσεις κτλ, είναι βολικό κι εύκολο, αφού χαϊδεύει τα αυτιά οπαδών, που έχουν μάθει τέτοια ν ακούνε. Το να μην παρασύρεται μια ομάδα από τη φιλαρμονική ορχήστρα της συνωμοσιολογίας που χρόνια τώρα γνωρίζει σουξέ στη Θεσσαλονίκη δεν είναι εύκολο: είναι όμως απαραίτητο, γιατί η ήττα, ακόμα κι αν δικαιώνει τη συνωμοσιολογία, δεν σου αφήνει τίποτα απολύτως.

Είναι επίσης εύκολο να κάνεις ως προπονητής αυτό που έκανε ο Σάντος π.χ που χαρακτηρίζοντας το ρόστερ του ΠΑΟΚ «σαρδέλες» έμοιαζε μάγκας στα μάτια πολλών που απαιτούν πάντα μεταγραφές και ενισχύσεις: δεν είναι τυχαίο ότι τον καιρό του Πορτογάλου τους τρεις του κέντρου ο ΠΑΟΚ δεν τους κέρδιζε για κανα δυο χρόνια ούτε στην Τούμπα. Το δύσκολο είναι να χτίσεις μια πίστη, όπως είναι αυτή που χαρακτηρίζει τον εφετινό ΠΑΟΚ: είναι δύσκολο γιατί για να το κάνεις πρέπει πρώτα από όλα την πίστη ό,τι μπορείς να κερδίσεις παίζοντας ποδόσφαιρο χωρίς δικαιολογίες να την έχεις εσύ. Ο Αναστασιάδης πάντα την είχε: φέτος μοιάζει να την έχει κι ο υπόλοιπος ΠΑΟΚ. Σίγουρα την είχε στο Καραϊσκάκη.

Κι όμως τον λογόκριναν!

Μου έκανε εντύπωση ρίχνοντας μια ματιά σε διάφορα site ότι τη δήλωση αυτή με την οποία ο προπονητής του ΠΑΟΚ ξεκίνησε τις δηλώσεις του την απέκρυψαν! Εβαλαν τις συνηθισμένες ατάκες του για την Παναγιά, τις ιντριγκαδόρικες απαντήσεις του για το Τζαβέλλα, τους επαίνους του για το Σαλπιγγίδη που κι αυτοί μπορεί να γίνουν λόγος για να τσακώνονται κάποιοι οπαδοί μεταξύ τους ειδικά στη Σαλονίκη, αλλά τη βασική εξήγηση της νίκης και της δουλειάς του την άφησαν έξω: λογόκριναν τον προπονητή του ΠΑΟΚ, γιατί όταν λέει ότι δεν πρέπει να ψάχνεις δικαιολογίες για να γίνεις πρωταθλητής χαλάει την πιάτσα! Δεν είναι παράξενο: η βιομηχανία της δημιουργίας δικαιολογιών είναι στην Ελλάδα βαριά, και τα κατορθώματα της τα βλέπουμε.

Χάρη στις δικαιολογίες έχουμε ένα ποδόσφαιρο που περισσότερο το συζητάς, παρά το βλέπεις. Το να δημιουργείς και να πουλάς δικαιολογίες είναι τέχνη: υπάρχουν δεκάδες που βγάζουν το ψωμί τους αποκαλύπτοντας συνωμοσίες, προβλέποντας εγκλήματα διαιτητών, χτίζοντας άλλοθι. Υπάρχουν δημοσιογράφοι που τα λένε αυτά από αγάπη -τοις μετρητοίς- για την ομάδα, παλιοί διαιτητές έτοιμοι να προσφέρουν υπηρεσίες σχολιάζοντας φάσεις ή αναλαμβάνοντας θέσεις υπευθύνων διαιτησίας, παράγοντες που θεωρούν καριέρα το να τσακώνονται και να καταγγέλλουν, παλιοί παίκτες έτοιμοι να θυμηθούν με το αζημίωτο «σφαγές» και «φονικά». Όλα αυτά είναι εύκολα κι εξασφαλίζουν ακροατήριο, λατρεία από κόσμο, καλές αμοιβές: αλλά δεν δίνουν νίκες, δεν βοηθούν ομάδες να γίνουν καλύτερες, δεν σου επιτρέπουν να φτιάξεις τίποτα.

Σε μια στιγμή προσωπικού θριάμβου ο Αναστασιάδης είπε ότι για να κερδίσεις, πρέπει να αποφύγεις τον πειρασμό της δικαιολογίας: αλλιώς από αυτή δεν γλυτώνεις. Η τύχη του ΠΑΟΚ θα ναι αυτό να το ασπαστούν πραγματικά οι ποδοσφαιριστές του – για τους άλλους ελπίδα δεν υπάρχει. Το να κατανοήσουν το ποδοσφαιρικό μάθημα του Αναστασιάδη όσοι μετράνε τα αράουτ, όσοι ψάχνουν τι ομάδα είναι ο Αρετόπουλος, όσοι νομίζουν ότι υπάρχει ένα πανταχού παρών σύστημα που βγάζει πρωταθλητές κτλ, το θεωρώ μάταιο: κανείς δεν θα καταφέρει ποτέ να πείσει κανένα ότι επιτυχίες έρχονται όταν παίζεις ποδόσφαιρο – δεν τρέφω αυταπάτες.

Μου αρκεί η τοποθέτηση του προπονητή του ΠΑΟΚ γιατί αυτός από αληθινό ποδόσφαιρο καταλαβαίνει.