Είναι αδύνατον να ακολουθήσω οποιονδήποτε κανόνα σε οτιδήποτε έχει να κάνει με τον Ζλάταν. Ακόμα κι όταν γράφω απλώς το όνομά του, σκέφτομαι, προσπαθώ αλήθεια να βρω τρόπο να δείξω στον αναγνώστη, να τον κάνω να αισθανθεί απλώς διαβάζοντας, αυτό που άκουγαν όλοι όσοι άκουγαν τον ίδιο τον Ζλάταν να προφέρει το όνομά του, με αυτό το παχύ, χαρακτηριστικό ζήτα στο ξεκίνημα.

Συγχωρείται λοιπόν το πρώτο πρόσωπο. Στο τέλος τέλος, ακόμα και για τον αντικοφορμισμό του πράγματος – και όχι σε συνθήκες κορεκτίλας – δικαιολογείται για έναν τύπο, ο οποίος έχτισε ολάκερη την περσόνα του, ποδοσφαιρική και όχι μόνο, μιλώντας για την πάρτη του, πάντα σε τρίτο πρόσωπο.

Για τον Ζλάταν συνεπώς δεν μπορώ να είμαι αντικειμενικός. Δεν θέλω να είμαι αντικειμενικός. Ούτε μπορώ, ούτε και θέλω να είμαι δημοσιογραφικός. Δεν γίνεται να τον βάλω σε κουτάκια. Ποιος το κάνει για το αντικείμενο της πίστης του; Γιατί αυτό είμαι, απλώς ένας από τους πιστούς. Που δεν βλέπουν ψεγάδι. Ή που όσα βλέπουν, απλώς βοηθάνε στον εξανθρωπισμό της έννοιας Ζλάταν.

Έννοιας, ναι. Δεν είναι απλώς ένα όνομα. Δεν θα μείνει, στον αιώνα τον άπαντα, ως απλώς ένα όνομα. Προφανώς αποδίδεται λεκτικά, μα το σύνολο που περικλείει και περιγράφει, είναι τόσο ευρύ που χρειάζεται επεξηγήσεις και ορισμούς. Το Ζλάταν, αυτό με το παχύ ζήτα στην εκφορά του, είναι το μόνο υπερβατικό όνομα – απλώς και μόνο όνομα - στην ιστορία του αθλητισμού.

Το αλάνι που μεγάλωσε στο γκέτο του Ρόζενγκορντ, στην πρώτη ισλαμική γειτονιά που αποτέλεσε ένα μεγαλεπήβολο πρότζεκτ της σουηδικής κυβέρνησης στα 60’s αλλά αντ’ αυτού, κατέληξε σε γκέτο, με όλες τις φυλές του πλανήτη, όλους τους περιθωριοποιημένους του κόσμου τούτου, όλους τους απόλυτα διακριτούς της σουηδικής κοινωνίας να μαζεύονται εντός των τειχών του.

Αν δεν ήταν ο δρόμος, δεν θα επιβίωνε. Παιδί χωρισμένων γονιών, μοιραζόταν στα σπίτια των γονιών του, χωρίς στο περιβάλλον τους να δέχεται οτιδήποτε φυσιολογικό. Μόνο ο δρόμος. Εκεί, τα βιώματα που ήδη κουβαλούσε, οι αντισυμβατικές συμπεριφορές που κληρονομούσε, εκτονώνονταν.

Ευτυχώς στο ποδόσφαιρο. Οι περισσότεροι από τους φίλους του – ναι, είχε και τέτοιους μεγαλώνοντας… - είτε δεν ζουν, είτε βρίσκονται εντός άλλων τειχών. Όχι πως δεν ακολούθησε αυτόν τον δρόμο.

Εννοείται πως το έκανε. Υπήρξε για παράδειγμα εποχή που στην προπόνηση της Μάλμε πήγαινε με ποδήλατο που είχε κλέψει το προηγούμενο βράδυ.

Και δεν ήταν παραβατικότητα. Dna ήταν, φύση.

Αυτή όμως διοχετεύτηκε στο ποδοσφαιρικό ξεχωριστό ταλέντο. Με όλα τα παρελκόμενα. Κανείς προπονητής, ακόμη και στα μικρατά του (και όχι μόνο δηλαδή), δεν τον γούσταρε. Γιατί κανείς δεν μπορούσε να τον κουμαντάρει. Πολλοί, αν όχι όλοι, προσπάθησαν να γίνουν τέτοιοι, να συμπεριφερθούν ως… προπονητές και να τον βάλουν σε καλούπια.

Ναι, καλή προσπάθεια.

Ένας, στην (απολύτως ενδεικτική των καταβολών της) Balkan, την πρώτη ομάδα της εφηβείας του, για να τον συνετίσει κατόπιν μιας μπαγαποντιάς του, τον άφησε στον πάγκο. Στο πρώτο ημίχρονο, η ομάδα του έχανε με 4-0. Η ανάγκη έγινε φιλότιμο και έτσι ο Ζλάταν πάτησε γήπεδο στο δεύτερο. Το τελικό σκορ ήταν 8-5. Για την Balkan. Όλα, και τα οκτώ γκολ, τα σημείωσε ο Ζλάταν. Σε ένα ημίχρονο.

Κανέναν δεν έβλεπε. Αλλά γρήγορα αντιλήφθηκε πως στο μόνο πεδίο που μπορούσε τον χαρακτήρα, τις καταβολές, τα κουσούρια, όλα του τα "αντί" που ήδη τον στιγμάτιζαν, να τα εκφράσει άφοβα, χωρίς συνέπειες και χωρίς κόστος ήταν ακριβώς και μόνο το γήπεδο, ήταν με μια μπάλα στα πόδια (του).

Και ας τον αποστρέφονταν, από τότε, όλοι. Έφτανε να κορδώνει – λεφτά που δεν είχε, αλλά πάντα φρόντιζε να βρει… - δέκα κορώνες σε μεγαλύτερα σε ηλικία παιδιά, ως δέλεαρ, προκειμένου απλώς να τα αναγκάσει, να τα τσιγκλίσει μόνο και μόνο για να προσπαθήσουν να του πάρουν την μπάλα από τα πόδια.

Τα σπασμένα πόδια και η… πρόσκληση

Κοντά τριάντα χρόνια αργότερα, τη στιγμή της αποχώρησής του, περπατώντας στα 42 του πια, σε γήινους, μετρήσιμους όρους ηλικία απαγορευτική για την οποιαδήποτε επαγγελματική ενασχόληση με οποιοδήποτε άθλημα, έδειξε βουρκώνοντας μια στιγμή, δικαιολογημένης, αδυναμίας.

Αμέσως, αμέσως όμως, δια μικροφώνου κιόλας, φρόντισε να υπενθυμίσει την τυχαιότητά της, κόβοντας μαχαίρι οποιοδήποτε δικαίωμα στους αντιφρονούντες. Αυτοί, τη συγκεκριμένη στιγμή ήταν οι οπαδοί της Βερόνα, οι οποίοι βρέθηκαν στο "Σαν Σίρο" για το παιχνίδι με τη Μίλαν και έτυχαν να πέσουν ακριβώς στο αντίο του Ζλάταν στο ποδόσφαιρο.

Δεν εκτίμησαν τη μοναδικότητα της στιγμής και γιούχαραν. Η απάντηση, κυριολεκτικά, αποστομωτική: "Γιουχάρετε, γιουχάρετε! Είναι η καλύτερη στιγμή της σεζόν για εσάς, που με βλέπετε".

Στο ξεκίνημα στον Άγιαξ είχε δεινοπαθήσει. Σκέφτηκε αναρίθμητες φορές να τα παρατήσει και να επιστρέψει στη Σουηδία. Αποτέλεσε τότε μια τεράστια επένδυση του "Αίαντα", η οποία όμως δεν έβγαινε. Άργησε να πάρει μπροστά, όταν το έκανε όμως, μαθαίνοντας όχι μόνο τις απαιτήσεις, αλλά και το επικοινωνιακό παιχνίδι δυνάμεων, δεν κοίταξε ποτέ πίσω του.

Σ’ ένα φιλικό Σουηδίας – Ολλανδίας προκάλεσε σε μια φάση τον τραυματισμό του συμπαίκτη του και αρχηγό του Άγιαξ, Ράφαελ βαν ντερ Βάαρτ. Με την επιστροφή τους στην Ολλανδία, τον κατηγόρησε για σκοπιμότητα. Προσπάθησε να δώσει εξηγήσεις – σπάνιο για τον Ζλάταν – βρήκε όμως τοίχο.

Ο τότε τεχνικός του Αγιαξ, Ρόναλντ Κούμαν, αναγκάστηκε να παρέμβει. Τους φώναξε στο γραφείο του για να τα βρουν. Ο Βαν ντερ Βάαρτ συνέχιζε. "Το έκανε επίτηδες". Σηκώθηκε, πήγε στην άλλη άκρη του τραπεζιού, στάθηκε από πάνω του και του είπε, με τον ίδιο τόνο που απευθύνονταν σε όποιον του την έλεγε στο γκέτο του Ρόζενγκορντ: "Την επόμενη φορά που θα με κατηγορήσεις γι’ αυτό, θα σου σπάσω και τα δύο πόδια. Και τότε ναι, θα είναι επίτηδες".

Απάντησε στο εντονότατο, άκρως δυναμικό πικάρισμα του Γκιόργκιο Κιελίνι όταν έφυγε από τη Γιουβέντους για να μετακομίσει στην Ιντερ, με τον Ιταλό να τον μαρκάρει την πρώτη φορά που βρέθηκαν πια αντίπαλοι, ανυπόφορα δυναμικά, εμφανώς επιδιώκοντας είτε καβγά είτε πνευματική και σωματική επικράτηση στο ένας εναντίον ενός των δύο τους, σέρνοντάς τον – κυριολεκτικά – ως τα αποδυτήρια μετά το τέλος του παιχνιδιού. Τον Κιελίνι.

Κατάλαβε από την πρώτη πρώτη στιγμή που πάτησε το πόδι του στη Βαρκελώνη πως εκεί, στο Καμπ Νου δεν θα αντιμετωπιζόταν ως Ζλάταν. Κανείς στην Μπαρτσελόνα του Πεπ δεν ήταν μεγαλύτερος του club. Και το αντιλήφθηκε πριν καν από το καλωσόρισμα, από τη θέση που είχε προβλεφθεί στο πάρκινγκ του προπονητικού κέντρου και ήταν μακρύτερα – μερικά μέτρα μόνο – από όλες τις βεντέτες της Μπαρτσελόνα.

Όταν μετά το θρυλικό πια φωτογραφικό στιγμιότυπό του με το – όπως αποτυπώθηκε – τρυφερότατο ενσταντανέ του με τον Ζεράρδ Πικέ, η δημοσιογράφος Λάουρα Λάγκο τον ρώτησε μπαίνοντας στη Μασία, on camera, για τις σεξουαλικές προτιμήσεις του, ο Ζλάταν δεν το άφησε αναπάντητο. Χωρίς να βγει από το αυτοκίνητο και αφού πρώτα εκεί, στο τιμόνι πάνω, υπέγραφε αυτόγραφα, κατέβασε το τζάμι και της έκανε νόημα να πλησιάσει.

"Έλα σπίτι μου να διαπιστώσεις τις προτιμήσεις μου. Και φέρε και την αδερφή σου μαζί".

Ο χυμός και ο Κέβιν

Και στο Μάντσεστερ είχε αγανακτήσει από νωρίς. Κάθε μέρα, για να περάσει τις πύλες του προπονητικού κέντρου, επιβαλλόταν να δείξει ταυτότητα. Μια, δύο, τρεις, δεν άντεξε. Όχι τη διαδικασία, αλλά τη ματαιότητά της και σε έναν από τους ελέγχους, γύρισε στον υπεύθυνο:

"Κοίτα φίλε μου, είμαι εδώ έναν μήνα, είμαι ο καλύτερος ποδοσφαιριστής του κόσμου. Αν δεν με γνωρίζεις και αν ακόμη δεν ξέρεις ποιος είμαι, τότε κάνεις λάθος δουλειά".

Δεν ξαναπέρασε από έλεγχο.

Μια λίρα; Τι διαφορά μπορεί να κάνει μια λίρα σε συμβόλαιο εκατομμυρίων; Θέμα αρχής. Και όχι μόνο η απουσία της, η οποία σε μια απόδειξη μηνιάτικου του Ζλάταν από τη Γιουνάιτεντ επισημάνθηκε, αλλά κι η αναζήτηση από τον ίδιο με τηλέφωνο μάλιστα στον εκτελεστικό διευθυντή του συλλόγου, γιατί δεν είχε συμπεριληφθεί στον μισθό του.

Η απάντηση που έλαβε ήταν γιατί είχε χρεωθεί επειδή σε ένα ξενοδοχείο που είχαν καταλύσει οι "κόκκινοι διάβολοι" παραμονές εκτός έδρας παιχνιδιού τους, είχε πιει από το μίνι μπαρ έναν χυμό. Εννοείται πως δεν το ξέχασε φεύγοντας, ανακαλώντας αυτό το περιστατικό για να χαρακτηρίσει κοτζάμ Γιουνάιτεντ ως club με μικρή νοοτροπία.

Δύσκολο προφανώς να συμβιβαστεί με κάτι λιγότερο από τον… Πύργο του Άιφελ, όπου όχι μόνο είχε παρουσιαστεί όταν μετακόμισε στο Παρίσι, αλλά ο αθεόφοβος είχε προκαταλάβει πως στο διάστημα της παραμονής του στην πρωτεύουσα της Γαλλίας, αυτός και τίποτα άλλο θα ήταν το αξιοθέατό της. Και όχι μόνο – εννοείται – της Παρί.

Στο πέρασμά του από τους Los Angeles Galaxy, απευθυνόμενος στο ημίχρονο ενός αγώνα σε συμπαίκτες του, έφερε ως παράδειγμα νοοτροπίας και απόδοσης τον "Κέβιν". Το είπε ξανά και ξανά, μέχρι που ένας τόλμησε να κάνει την ερώτηση.

"Ποιος είναι ο Κέβιν;".

Κέβιν βλέπετε, δεν υπήρχε στην ομάδα.

Απτόητος ο Ζλάταν, γύρισε και έδειξε αυτόν που εννοούσε. "Αυτός. Ο Κέβιν". Τον έλεγαν Πέρι. Δεν τόλμησε να το(ν) διορθώσει. Για τον Ζλάταν, σε όλο το υπόλοιπο διάστημα που πέρασε στο LA, Κέβιν παρέμεινε.

Περιστατικό που σε διαφορετικές εκδοχές, αλλά πάντα πάνω κάτω στο ίδιο πλαίσιο, περιγράφεται να επαναλαμβάνεται σχεδόν σε όλα τα αποδυτήρια που μοιράστηκε ο Σουηδός. Τυχαιότητα σού λέει μετά.

Τίποτα δεν είναι, τίποτα δεν ήταν. Πώς να είναι; Σημάδεψε το άθλημα, το άλλαξε, το καθόρισε. Σε όποιο επίπεδο, στο κάθε τι. Ταπεινά – και ας δεν του ταιριάζει – ήταν ο τρίτος πόλος του δίπολου Μέσι – Ρονάλντο.

Όχι ταπεινά, κάτι ακόμα περισσότερο. Κάτι που δεν μετριέται σε τίτλους και ούτε μετριάζεται από το ότι δεν πανηγύρισε ένα Champions League.

Ε, και;

Μετά τα 35 του υπέστη τρεις σοβαρούς τραυματισμούς που θα τσάκιζαν ακόμα και εικοσάρη. Γύρισε στα γήπεδα μετά από όλους, μόνο και μόνο γιατί του είπαν, γιατί διάβασε και άκουγε, πως τελείωσε.

Σιγά που θα του έλεγαν άλλοι πως θα τελείωνε. Σιγά που θα άφηνε το σώμα του – σώμα χτισμένο για αθλητή MMA, αλλά και την ίδια στιγμή με πλαστικότητα και χάρη μπαλαρίνας – να τον υποχρεώσει σε συμβατικότητες. Ούτε κατά διάνοια.

Έπαιξε όσο και όπως γούσταρε. Ήταν όπως και ό,τι γούσταρε. Έκανε όσα και όποτε γούσταρε.

Φτάνοντας στο LA, στην πρώτη του συνάντηση με τους νέους του συμπαίκτες στους Galaxy ζήτησε τον λόγο.

Βγήκε μπροστά, στο κέντρο ενός κύκλου και ρώτησε:

"Πιστεύετε στον Θεό;".

Τη σαστιμάρα, το δέος της ομήγυρης το έσπασαν δυο-τρεις πνιχτές και μετριασμένες καταφάσεις από το βάθος του κύκλου.

Δεν χρειαζόταν κάτι περισσότερο.

Άνοιξε τα πελώρια χέρια του, σήκωσε το κεφάλι, ανασήκωσε τους ώμους, έφτιαξε μια πόζα που λες κι ήταν έτοιμος να αποδείξει την απάντηση που ακολουθούσε, όντας ικανός ακόμα και να σηκωθεί από το έδαφος για να πείσει.

Τελικά όμως αρκούσε απλώς να ξεστομίσει.

"Τότε πιστεύετε σε μένα".

Μπορείτε να ακούσετε εδώ το επεισόδιο-αφιέρωμα για τον Ζλάταν στη σειρά Podcast El Sombrero by Stoiximan: