Με μισθό 105 ευρώ

Για να καταλάβουμε το μέγεθος της επιτυχίας του 87, θα πρέπει να πάμε ... ακριβώς τριάντα χρόνια πίσω. Δεν είναι εύκολο, ακόμη και για μας που το ζήσαμε από κοντά. Γράφοντας το βιβλίο "87 τίποτα δεν μας σταμάτησε" αυτό ήταν το πρώτο μου μέλημα. Όταν πέρσι το καλοκαίρι συζητήσαμε με τον Μάνο Μίχαλο την ιδέα και την βάλαμε κάτω, προσπάθησα να ξαναγίνω 22 ετών.

Εντάξει, λίγο δύσκολο. Πρώτον γιατί αν ένας 50άρης προσπαθεί να κάνει τον 20άρη, μάλλον πάσχει από παλιμπαιδισμό. Προσπάθησα, ωστόσο, να ξαναμπώ στο κλίμα εκείνης της εποχής. Να νιώσω τον παλμό, το αίσθημα που υπήρχε διάχυτο. Σας λέω, δεν είναι καθόλου εύκολο, γιατί στα 30 χρόνια που έχουν περάσει, άλλαξαν τόσα πολλά στη ζωή μας, που μοιάζει να έχει περάσει ... αιώνας.

Κινητά τηλέφωνα, ίντερνετ, σόσιαλ-μίντια, η πληροφορία που μεταδίδεται σε κλάσματα δευτερολέπτων μια Ευρώπη χωρίς την Σοβιετική Ένωση, τη Γιουγκοσλαβία και την Τσεχοσλοβακία, με ανεξάρτητες τις βαλτικές χώρες, με τη Γερμανία ενωμένη και το τείχος του Βερολίνου, γκρεμισμένο και μουσειακό, πλέον, έκθεμα στη γερμανική πρωτεύουσα.

Ευτυχώς κάποια ενθύμια από το Ευρωμπάσκετ 87, όπως ο οδηγός που είχε δοθεί στους δημοσιογράφους οι οποίοι κάλυπταν το τουρνουά, υπάρχουν ακόμη στο σπίτι για να μας θυμίζουν την εποχή. Ένα δολάριο αντιστοιχούσε σε 113, 163 δραχμές, το γερμανικό μάρο είχε τιμή 74.8 δρχ και η λίρα Αγγλίας είχε αξία 223,769 δρχ. Η ισοτιμία δραχμής ευρωπαϊκής μονάδας (αργότερα εξελίχθηκε σε ευρώ) ήταν 155,465δρχ. Όταν η Ελλάδα μπήκε στη ζώνη του ευρώ, η ισοτιμία "έκλεισε" στις 340,75δρχ. Αυτή είναι η αξία ... ενός ευρώ.

Άρα για να καταλάβετε το πως ήταν η οικονομία της εποχής αρκεί να σας πούμε ότι:

• Ο βασικός μισθός ήταν 36.000 δραχμές, δηλαδή περίπου 105 ευρώ (ωχ, λέτε να δίνουμε ιδέες στους δανειστές;)
• Η συγκοινωνία προς το ΣΕΦ εξυπηρετούσε μόνο ο ηλεκτρικός (τιμή εισιτηρίου 30 δρχ, ούτε ... 10 λεπτά του ευρώ) και το πράσινο λεωφορείο (25 δραχμές) ενώ το ταξί είχε σαν ελάχιστη διαδρομή τις 130 δραχμούλες (0,34 ευρώ).

Η δεύτερη δουλειά ήταν να επισκεφθώ τη βιβλιοθήκη της βουλής. Να διαβάσω ξανά τις εφημερίδες της εποχής. Όχι μόνο εκείνες που είχα κρατήσει στο αρχείο μου, αλλά και όλες τις άλλες. Κι εκεί, πράγματι, ένιωσα αυτή την ανείπωτη χαρά να ξεχειλίζει από τις σελίδες των παλιών εφημερίδων.

Στην απόλυτη ησυχία της Βουλής, ήμουν έτοιμος να εκραγώ, να αρχίσω να φωνάζω ξανά από χαρά διαβάζοντας το ένα άρθρο, πίσω από το άλλο. Οι εφημερίδες ήταν η ναυαρχίδα της ενημέρωσης, αν και το Ευρωμπάσκετ 87 έδωσε για πρώτη φορά την ευκαιρία στην τηλεόραση να καλύψει λεπτό προς λεπτό (και όχι μόνο μέσα στο γήπεδο) μια μεγάλη αθλητική διοργάνωση και είχαν προετοιμαστεί κατάλληληα για το μεγάλο ραντεβού.

Τότε, ο πολιτικός Τύπος είχε μεγάλη επιρροή στην αθλητική ειδησεογραφία. Καθώς υπήρχαν μόνο τρεις αθλητικές εφημερίδες (ΦΩΣ, Αθλητική Ηχώ και Φίλαθλος) τα πολιτικά φύλλα είχαν πολλές σελίδες, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να ανοίγουν την εφημερίδα ... ανάποδα. Από την τελευταία σελίδα, που είχε -συνήθως- τους τίτλους των αθλητικών. Υπήρχαν σπουδαία αθλητικά τμήματα σε όλες τις εφημερίδες, με τον ανταγωνισμό να είναι έντονος, προς όφελος βέβαια του αναγνώστη.

Το Ευρωμπάσκετ, αποτέλεσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την αύξηση της κυκλοφορίας. Θυμάμαι ακόμη ότι στην εφημερίδα που εργαζόμουν τότε ("Πρώτη") είχαμε βγάλει ένα ωραίο σκίτσο με Γκάλη και Γιαννάκη, που έγινε ανάρπαστο. Επίσης υπήρχε διαγωνισμός, "προβλέψτε την θέση της Εθνικής" και επίσης που έδινε πολλά δώρα. Αποκαλύπτω ότι υπήρξαν ... νικητές, δηλαδή άνθρωποι που (πριν αρχίσει η τελική φάση) είχαν προβλέψει την πρώτη θέση και φυσικά ήταν οι τυχεροί των προσφορών.

Μέρα με την μέρα, τα ρεπορτάζ της Εθνικής κέρδιζαν σελίδες. Από τις 4-5 που φιλοξενούσαν καθημερινά, φτάσαμε σε πολυσέλιδες εκδόσεις, για να καλυφθεί το ... θαύμα. Για πρώτη φορά ένα αθλητικό θέμα, που δεν αφορούσε αυτή καθαυτή τη νίκη, ή την ήττα, έφτασε στο σημείο να γίνεται πρωτοσέλιδο. Οι αθλητικοί συντάκτες δεν ένιωθαν πλέον "παρακατιανοί", αλλά έδιναν και το στίγμα τους και την "γραμμή" στην βασική σελίδα της εφημερίδας!

Οι μεγάλες νίκες έφεραν και τα βαριά χαρτιά των μεγάλων εφημερίδων. Η "Ελευθεροτυπία" για παράδειγμα, στέλνει στο ξενοδοχείο της Εθνικής τον Γιώργο Μαύρο, πολιτικό συντάκτη, με ιδιαίτερο κύρος και ακόμη πιο ιδιαίτερη γραφή. Ο -πάντα - ενημερωμένος (και πολιτικοποιημένος) Παναγιώτης Φασούλας τον βλέπει και αναφωνεί: "Κύριε Μαύρο, οποία μας τιμή". Ο αείμνηστος δημοσιογράφος χαμογελάει και του ζητάει ευγενικά να του πάρει συνέντευξη,

Διαβάζοντας τον Τύπο της εποχής συνειδητοποιεί κανείς και την τεράστια απήχηση του γεγονότος. Το Ευρωμπάσκετ 87 δεν ήταν ένα μεγάλο αποτέλεσμα. Μια τεράστια νίκη. Ξεπέρασε τα όρια του αθλητισμού, έγινε αφορμή για ένα λαϊκό πανηγύρι, που δεν είχε τελειωμό. Για μια έκρηξη χαράς, η οποία έβγαλε στους δρόμους όλο τον κόσμο. Όλους "ενωμένους", χωρίς διαχωριστικές δικλείδες, χωρίς προκαταλήψεις, ταμπού.

Για πρώτη φορά, οι Έλληνες ένιωθαν την ανάγκη να πανηγυρίσουν κάτι ευχάριστο. Ο αδερφός μου, ακόμη διηγείται πως κατέβηκε τις σκάλες του σπιτιού μας και βρέθηκε δακρυσμένος στην Ομόνοια.

Πολιτικοί, κοινωνιολόγοι, φιλόσοφοι προσπαθούσαν να εξηγήσουν το φαινόμενο. Ήταν πρωτόγνωρο, ήταν κάτι που αδυνατούσαμε να εξηγήσουμε. Όλοι, πλέον, μιλούσαν για μπάσκετ. Ακόμη και πολιτικές γελοιογραφίες, όπως του αξεπέραστου Ιωάννου, είχαν ... την πορτοκαλί μπάλα πρωταγωνίστρια

Αλλά γιατί, εν τέλει, είχε αυτή την απήχηση το Ευρωμπάσκετ; Και γιατί ακόμη και τώρα 30 χρόνια μετά εξακολουθεί να συγκινεί, να συνεγείρει και να γεμίζει ωραίες αναμνήσεις;

Πρώτα είναι το μέγεθος της επιτυχίας. Η νίκη και το χρυσό μετάλλιο απέναντι στα μεγαθήρια όπως η Σοβιετική Ενωση και η Γιουγκοσλαβία. Μετά ήταν ότι έγινε εντός έδρας, άρα ήμασταν δυο βήματα (άντε τρία) από τους γίγαντες των παρκέ, μπορούσαμε σχεδόν να τους αγγίξουμε. Είτε στο γήπεδο, είτε στο ξενοδοχείο. Ίσως ήταν και το μπάσκετ που δεν το πολυήξερε η ευρεία μάζα των φιλάθλων και το μάθαινε, μέρα με την μέρα. Σε κάθε καλάθι του Γκάλη, σε κάθε πάσα του Γιαννάκη, σε κάθε τάπα του Φασούλα.

Ήταν και η πρώτη μας φορά. Πάντα την θυμάσαι. Ό,τι κι αν αφορά. Πόσο μάλλον ... το έπος του Γκάλη και των συνοδοιπόρων του. Σας ευχαριστούμε, αιώνια ευγνώμονες...