Μια επανάσταση 14 χρόνια πίσω...

Η Ευρωλίγκα, όπως την ξέρουμε, έγινε φέτος 14 ετών. Ήταν ένα θερμό καλοκαίρι εκείνο του 2000, όταν στο κοσμοπολίτικο Σίτζες λίγο έξω από τη Βαρκελώνη, ανακοινώθηκε η ίδρυση της Euroleague. Η επανάσταση 24 ομάδων, που έφυγαν από την αγκαλιά της FIBA για να δημιουργήσουν το δικό τους πρωτάθλημα.

Η διαδρομή δεν ήταν εύκολη, είχε και πισωγυρίσματα, μάλλον, όμως, το πρόσημο είναι θετικό, καθώς η Euroleague έγινε πράγματι η κορυφαία διοργάνωση στην Ευρώπη, αυτή που περιμένουμε με αγωνία κάθε χρόνο, ειδικά όταν πλησιάζει η ώρα των πλέι-οφ και του φάιναλ-φορ, αν και όπως αναδιαρθρώθηκε το σύστημα του τοπ-16, η μάχη μοιάζει να ανάβει όλο τον χρόνο. Ή σχεδόν όλο.

Για μας τους Έλληνες, η Ευρωλίγκα έχει και μια ιδιαίτερη αίγλη. Είναι το ευρωπαϊκό τρόπαιο, που ... λατρεύουμε να σηκώνουμε κάθε Μάιο. Για την ακρίβεια, εδώ και τρία χρόνια, η βαρύτιμη κούπα προσγειώνεται στο Ελευθέριος Βενιζέλος. Την έφερε ο Παναθηναϊκός το 2011 από τη Βαρκελώνη, την έκανε δική του με ένα εντυπωσιακό back to back ο Ολυμπιακός το 2012 στην Κωνσταντινούπολη και το 2013 στο Λονδίνο.

Σε αυτά τα 14 χρόνια, άλλωστε, ο ΠΑΟ κατέκτησε τα τέσσερα από τα έξι ευρωπαϊκά του τρόπαια και ο Ολυμπιακός τα δύο από τα τρία, σε μια εντυπωσιακή πορεία, με την όρεξη των “αιωνίων” να παραμένει ...ανοιχτή για νέες επιτυχίες.

Το σχέδιο που απέρριψε ο Μπ. Στάνκοβιτς...

Πριν την συγκέντρωση στο Σίτζες, το ευρωπαϊκό μπάσκετ ζούσε σχεδόν για τρία χρόνια, συνεχόμενες διεργασίες. Τα ισχυρά κλαμπ της Ευρώπης ζητούσαν μεγαλύτερη και ενεργό συμμετοχή στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, καθώς τα έσοδα που αποκόμιζαν ήταν ελάχιστα και εκ διαμέτρου αντίθετα από τις επενδύσεις τους.

Ο γηραιός, πλέον, αλλά τότε ακόμη ισχυρός άνδρας της διεθνούς ομοσπονδίας Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς, δεχόταν πιέσεις να αποδεχθεί ορισμένες από τις προτάσεις των ισχυρών. Κάποια στιγμή ο “Μπόρα” είπε “βρείτε τα, υπογράψτε ένα κείμενο και εγώ θα το κάνω δεκτό”.

Οι συναντήσεις ήταν διαδοχικές. Ο δυο μεγάλες ελληνικές ομάδες, τα πανίσχυρα τότε ιταλικά κλαμπ, η Ρεάλ και η Μπαρτσελόνα, μαζί με τους υπόλοιπους, αποφάσισαν να συνεργαστούν. Κάποιες άλλες, όπως η Μακάμπι και η ΤΣΣΚΑ Μόσχας (με μικρότερη ισχύ, απ' ό,τι τώρα) διατηρούσαν τις επιφυλάξεις τους.

Όταν οι θέσεις των κλαμπ διαμορφώθηκαν γραπτώς και δόθηκαν, σε μια γενική συνέλευση της FIBA, ο Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς όχι μόνο δεν δέχθηκε να συζητήσει, αλλά (υπό την πίεση και των περισσότερων ευρωπαϊκών ομοσπονδιών) το απέρριψε ασυζητητί, λέγοντας: “Κουμάντο κάνουμε εμείς...”

Τα καπελάκια της Σουπρολίγκα...

Τον Μάιο του 2000, ενώ ο Παναθηναϊκός νικούσε τη Μακάμπι στον τελικό της Θεσσαλονίκης, η FIBA παρουσίαζε το δικό της σχέδιο για την μετεξέλιξη της Ευρωλίγκας. Το όνομα Σουπρολίγκ και τα καπελάκια που είχαν φορέσει ο Στάνκοβιτς και οι συνεργάτες του, έδειχναν ότι η FIBA είχε πάρει το πάνω χέρι και θα συνέχιζε να διοργανώνει το κορυφαίο γεγονός σε επίπεδο συλλόγων.

Όμως τα σχέδια είχαν προχωρήσει. Από την Ισπανία, η είδηση ότι μια μεγάλη εταιρεία δέχεται να επενδύσει σε ένα κλειστό πρωτάθλημα των κορυφαίων ομάδων της Ευρώπης, αρχικά αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία, ου μην με ειρωνεία, αλλά ήταν αλήθεια.

Οι ομάδες βρήκαν σύμμαχο τις επαγγελματικές λίγκες και την ευρωπαϊκή τους ένωση (ULEB). Με την Σουπρολίγκα να έχει ήδη ανακοινωθεί, το σύνολο των εκπροσώπων ομάδων και λιγκών, συγκεντρώθηκαν σε ένα ξενοδοχείο του Σίτζες και συζήτησαν τη μεγάλη ανατροπή. Η εταιρεία που έβαζε τα χρήματα ήταν η Τελεφόνικα. Λεφτά ... υπήρχαν. Περίπου 25 εκατομμύρια δολάρια!

Απέμενε να συμφωνήσουν όλοι για να προχωρήσουν σε ένα αποφασιστικό βήμα και να ολοκληρώσουν την διάσπαση. Η σύσκεψη στέφθηκε με επιτυχία και η Ευρωλίγκα ήταν γεγονός. Με κομισάριο τον Τζόρντι Μπερτομέου, υπεύθυνο διαιτησίας τον Κώστα Ρήγα και διευθυντή μάρκετινγκ-τηλεόρασης, τον Αντρέα Μπασάνι, το όνομα του οποίου ανακοινώθηκε λίγο αργότερα, όταν δηλαδή αποδεσμεύτηκε από την ιταλική λίγκα. Και οι τρεις βρίσκονται ακόμη στον κεντρικό πυρήνα της δομής της Euroleague.

Ένα πρωτόγνωρο εγχείρημα

Δεν ήταν εύκολο το εγχείρημα. Ποτέ ως τότε, επαγγελματικές ομάδες σε οποιοδήποτε σπορ δεν είχαν αποσχιστεί από την κεντρική διαχείριση της διεθνούς ομοσπονδίας. Έπρεπε να συσταθεί ένας οργανισμός, αλλά και να βρεθούν (πρώτα απ' όλα) διαιτητές που θα αποδέχονταν τον (επικείμενο) αποκλεισμό τους από τους διεθνείς αγώνες. Χρειάζονταν περίπου 40. Ο Ρήγας βρήκε ... 53 και ο κύβος είχε ριφθεί.

Το σχίσμα ήταν γεγονός. Η Σουπρολίγκα έγινε κανονικά, αλλά θα είχε πλέον ένα άλλο πρωτάθλημα σε ταυτόχρονη εξέλιξη, την νεοσύστατη Ευρωλίγκα, με διοργανωτές τους ίδιους τους συλλόγους. Ήταν η χρονιά που είχαμε δυο ...Πρωταθλητές Ευρώπης, την Μακάμπι στο Παρίσι στην Σουπρολίγκα της FIBA και την Κίντερ Μπολόνια στην σειρά των best of five τελικών με την Ταού Κεράμικα (Κούτσα Λαμποράλ πλέον).

Η επιτυχία της Euroleague ήταν σημαντική και έπεισε Παναθηναϊκό, Μακάμπι, ΤΣΣΚΑ και Εφές Πίλσεν να συνταχθούν μαζί της. Η Σουπρολίγκα είχε, εν τέλει, ζωή ενός έτους, η FIBA πετούσε λευκή πετσέτα και υπέγραφε μια συμφωνία κυρίων με την Euroleague, για να μπούμε οριστικά (την περίοδο 2001-02) στη “νέα εποχή”.

Για την ιστορία θυμίζουμε τις 24 ομάδες που πήραν μέρος στην πρώτη Ευρωλίγκα, με τη νέα της μορφή, την σεζόν 2000-01: Παφ (Φορτιτούτο) Μπολόνια, Περιστέρι, Ζαλγκίρις Κάουνας, Εστουδιάντες, Λουγκάνο, Ζαντάρ, Κίντερ (Βίρτους) Μπολόνια, ΑΕΚ, Ταού Κεράμικα, Τσιμπόνα, Αγ.Πετρούπολη, Σαρλερουά, Ολυμπιακός, Ρεάλ Μαδρίτης, Ολύμπια Λιουμπλιάνας, Μπενετόν Τρεβίζο, Χάποελ Ιερουσαλήμμ, Οβαρένσε, Μπαρτσελόνα, ΠΑΟΚ, Μπούντουγκνοστ, Βερόνα, Λόντον Τάουερς και Σκαϊλάινερς Φρανκφούρτης.