Ευδοκίμως συμπλήρωσε σχεδόν 40 χρόνια στους πάγκους. Για την ακρίβεια 38 σαν πρώτος προπονητής, αν και ένα χρόνο νωρίτερα πριν από το πρώτο του τριπλ κράουν με την Παρτιζάν, ήταν ήδη βοηθός του μακαρίτη Ράνκο Ζεράβιτσα. Έχει κατακτήσει όλους τους τίτλους που θα μπορούσε να διεκδικήσει ένας Ευρωπαίος προπονητής, πλην του χρυσού ολυμπιακού μεταλλίου. Δικαιωματικά, μπορεί να πει κανείς ότι την Παρασκευή 1 Ιουλίου, αποχώρησε από την ενεργό δράση ο κορυφαός Ευρωπαίος προπονητής. Ο Ντούσαν Ίβκοβιτς...

Τέσσερις δεκαετίες στο κουρμπέτι, ο Ντούντα ήταν νιος και γέρασε, αλλά το πάθος δεν τον εγκατάλεψε δευτερόλεπτο. "Ποτέ δεν ένιωσα άγχος, παρά μόνο πάθος" όπως έγραψε ο ίδιος στη δήλωση του αποχαιρετισμού, που μετέδωσε το beta news στο Βελιγράδι.

Στα 73 του, ο Ντούντα ένιωσε ότι ήρθε το πλήρωμα του χρόνου. Η εμπειρία της Εφές, η τελευταία της καριέρας του, δεν του ήταν τόσο ευχάριστη. Τα χρόνια πέρασαν για τα καλά, ώστε ο Ντούντα που έτσι κι αλλιώς ήταν αγύριστο κεφάλι από μικρός, από τότε που έπαιζε μπουνιές στα πεζοδρόμια του Βελιγραδίου (κι έτσι τα χέρια του απέκτησαν μια αφύσικη δύναμη) να βάλει νερό στο κρασί του.

Ήταν πολύ μεγάλος να ανεχθεί τις ειρωνίες του ζάμπλουτου προέδρου-ιδιοκτήτη της Εφές. Η απάντησή του στα μηνύματα που του έστελνε, ήταν κάθετη: "Μπορείς να πιστεύεις ότι θες για μένα, όσον αφορά τις προπονητικές μου ικανότητες. Δεν σου επιτρέπεω όμως, να με προσβάλλεις. Φεύγω πριν σε συναντήσω..." έγραψε και αποχώρησε. Νωρίτερα μέσα στη χρονιά, είχε υποβληθεί σε επέμβαση αγγειοπλαστικής, καθώς για πρώτη φορά, όλα αυτά τα χρόνια, η σιδερένια του καρδιά έδειξε ότι υπάρχει πρόβλημα.

Ο Ντούντα, είναι πολύ έξυπνος για να μη λάβει υπόψη τα προειδοποιητικά μηνύματα, που του έστελνε το σώμα του. Ήξερε ότι μετά από σχεδόν 40 χρόνια είχε έρθει η ώρα να αποχωρήσει από την ενεργό προπονητική. Δεν πρόκειται, όπως είπε να αφήσει το μπάσκετ, ωστόσο οι τίτλοι τέλους στο μεγαλύτερο κεφάλαιο της καριέρας του που είχε την επικεφαλίδα προπονητής, έπεσαν οριστικά.

Δεν πέρασε άσχημα ο Ντούσαν Ίβκοβιτς. Ούτε και οι ομάδες στις οποίες εργάστηκε, είτε σε συλλογικό, είτε σε εθνικό επίπεδο. Αυτός ο γεμάτος πάθη, συγκρουσιακός όσο κανείς αλλά και πλούσιος σε ιδέες ώστε να πετύχει τον στόχο του, έχει πετύχει ένα μοναδικό κατόρθωμα. Για σαράντα χρόνια, ήταν στην κορυφή του μπάσκετ. Στην ελίτ των προπονητών. Κι άλλοι το επιχείρησαν κι άλλοι το έκαναν, όχι όμως τόσο ξεκάθαρα, τόσο ευδιάκριτα όπως ο Ντούντα.

Το 1978 κοούτσαρε τον Κιτσάνοβιτς και τον Νταλιμπάγκιτς στην Παρτιζάν που κατέκτησε τα τρία τρόπαια (Κόρατς και νταμπλ στην ενιαία Γιουγκοσλαβία). Δέκα χρόνια αργότερα είχε υπό τις διαταγές του την κορυφαία φουρνιά του γιουγκοσλάβικου μπάσκετ με Ντράζεν, Κούκοτς, Ντίβατς, Ντανίλοβιτς, Ράτζα, Ζντοβιτς και λοιπούς. Αν η Γιουγκοσλαβία δεν διαλυόταν, αυτή η ομάδα θα κυριαρχούσε τουλάχιστον για μια δεκαετία.

Το 1997 έκανε τριπλ-κράουν με τον Ολυμπιακό, στο πιο ισοπεδωτικό δεύτερο μισό της χρονιάς, που έκανε ποτέ μια ομάδα στην Ευρωλίγκα. Που έφτανε από την πλήρη απαξίωση και κριτική, στην πλήρη αποθέωση και τον θρίαμβο, κερδίζοντας όχι μόνο ένα αλλά τρεις τίτλους, τον ένα μετά τον άλλον.

Η επόμενη δεκαετία (2009) τον έβρισκε ακόμη ... ακμαίο και οραματιστή, αυτή τη φορά στην Εθνική ομάδα της Σερβίας. Ανέλαβε ένα χάος, μια ομοσπονδία που δεν είχε ούτε μηχάνημα φαξ, μια ομάδα η οποία το 2005 μέσα στο σπίτι της είχε αποτύχει παταγωδώς ντροπιάζοντας κι αυτόν ακόμη τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς που είχε αναλάβει τις τύχες της, ενώ δυο χρόνια αργότερα προκαλούσε τη θλίψη, έχοντας στο τιμόνι τον Μόκα Σλάβνιτς και βασικό σέντερ τον ημίτρελο Ντάρκο Μίλιτσιτς.

Ο Ίβκοβιτς ήρθε σαν από μηχανής Θεός. Σήκωσε τα μανίκια, έδωσε την μπαγκέτα στη γενιά του Τεόντοσιτς και αναγέννησε την Σερβία, που ξαναμπήκε στην ελίτ χάρη στη δουλειά αυτού του "σοφού" , ένα παρατσούκλι το οποίο το "κόλλησε" ειρωνικά ο Παναγιώτης Φασούλας, αλλά ταιριάζει γάντι στον γερο-Ίβκοβιτς, ειδικά των τελευταίων χρόνων.

Το αριστούργημά του ήρθε, όμως, το 2012. Στον δεύτερο χρόνο της δεύτερης θητείας του στον Ολυμπιακό. Με τους "ερυθρόλευκους" ο Ντούντα είχε μια ιδιαίτερη σχέση. Ήταν, άλλωστε, και η μόνη ομάδα στην οποία επέστρεψε στην καριέρα του. Ποτέ δεν κοιτούσε πίσω. Ποτέ δεν είπε "ξανάρχομαι", με δυο εξαιρέσεις. Την Εθνική ομάδα της πατρίδας του, και τον Ολυμπιακό!

Στο λιμάνι γύρισε το καλοκαίρι του 2010. Δέχθηκε την πρόταση των Αγγελόπουλων και γύρισε, ίσως επειδή και ο ίδιος χρωστούσε κάτι, από την πρώτη του θητεία. Εκείνη που σημαδεύτηκε από τους τρεις τίτλους το 1997, αλλά στη συνέχεια είχε μόνο αποτυχίες σε μια διετία η οποία επί της ουσίας σηματοδότησε την έναρξη της κυριαρχίας του Παναθηναϊκού. Ο 'Ιβκοβιτς γύρισε, προειδοποιώντας ότι "από δω και πέρα ο ΠΑΟ δεν θα έχει πλεονέκτημα" και μέσα από τις συγκυρίες της δεύτερης θητείας του, δικαιώθηκε απόλυτα. Ο Ολυμπιακός υπό τις οδηγίες του κέρδισε άλλους τρεις τίτλους. Το Κύπελλο του 2011 και βέβαια δυο τρόπαια που ... ξεκίνησαν μια νέα ιστορία:

- Την ανεπανάληπτη Ευρωλίγκα της Κωνσταντινούπολης, με ένα επικό come-back από το -19 και το καλάθι του Πρίντεζη, δυο ανάσες πριν από την εκπνοή.

- Και φυσικά το πρωτάθλημα της ίδιας σεζόν, που έβαλε τέλος στο 15ετές σχεδόν αποκλειστικό μονοπώλιο του Παναθηναϊκού, με τη νίκη στους τελικούς των πλέι-οφ και ενώ ο κουμπάρος του, Ζέλικο Ομπράντοβιτς, ετοιμαζόταν να εγκαταλείψει το ΟΑΚΑ.

Ο Ίβκοβιτς επί της ουσίας έβαλε τα θεμέλια για να φτιαχτεί αυτό το οικοδόμημα του σύγχρονου μπασκετικού Ολυμπιακού. Της ομάδας που έβαλε στο χάρτη πολλά από τα στοιχεία που εξακολουθούμε να βλέπουμε στο σύγχρονο ευρωπαϊκό μπάσκετ και κυρίως είχε την ταυτότητα του μαχητή που δεν το βάζει κάτω ποτέ, ακόμη κι όταν ο αντίπαλός του είναι σίγουρος για τη νίκη του.

Φυσικά, δεν ήταν μόνο ο Ολυμπιακός στην Ελλάδα, που είχε την τύχη να δει τον Ντούντα, στην πρώτη θέση του πάγκου του. Μπορεί με τους "ερυθρόλευκους" να έζησε τις μεγαλύτερες στιγμές του, όπου πήγε, όμως, ο Ίβκοβιτς κάτι άφησε. Το ελληνικό μπάσκετ του οφείλει πάρα πολλά γιατί ήταν ένας προπονητής που δούλεψε σε πέντε διαφορετικές ομάδες. Σε όλες κάτι έδωσε. Σε όλες δούλεψε με πάθος.

Στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 80, οι αρειανοί ... δυσκολεύονταν να ακολουθήσουν τις προπονητικές του καινοτομίες, που για την εποχή ήταν πραγματικά επαναστατικές. Ασχέτως με τον τρόπο που έφυγε από τον Άρη, ο Ίβκοβιτς στα πρώτα του χρόνια στη Θεσσαλονίκη, είχε κάνει μια σπουδαία δουλειά...

Υπό τις οδηγίες του ο ΠΑΟΚ, το 1992, πήρε τον τίτλο του πρωταθλητή που κυνηγούσε μια οκταετία για να σπάσει την κυριαρχία του Άρη. Μια σεζόν αργότερα, με Κόρφα, Πρέλεβιτς, Λέβινγκτον, Μπάρλοου, Φασούλα, Φιλίππου, Μπουντούρη και σία, ο ΠΑΟΚ αν και δεν τα κατάφερε στο φάιναλ-φορ της Αθήνας, έπαιξε ίσως το ωραιότερο μπάσκετ από την ομάδα με τα μαυρόασπρα.

Ο Πανιώνιος της διετίας 1994-96 ήταν επίσης ένα μικρό έπος του Ντούντα, καθώς οι "κυανέρυθροι" φτάνουν μέχρι την 3η θέση (το 1996) παίζοντας πολύ όμορφο μπάσκετ, με τον Ζάρκο Πάσπαλι και τον Μπάιρον Ντίνκινς να συνεγείρουν το κλειστό της Αρτάκης και την ομάδα να κερδίζει μια ιστορική πρόκριση στην Ευρωλίγκα

Η ΑΕΚ της διετίας 2000-01 κερδίζει δυο Κύπελλα Ελλάδας και το Κύπελλο Σαπόρτα, με την "Ένωση" να επιστρέφει στον θρόνο της, μετά από 33 ολόκληρα χρόνια. Ο Ίβκοβιτς στην ΑΕΚ άνοιξε την πόρτα σε όλα τα νέα παιδιά και ουσιαστικά δρομολόγησε τις εξελίξεις για τον τίτλο του 2002, με τον Σάκοτα στο τιμόνι των "κιτρινόμαυρων".

Ο Ίβκοβιτς μπορεί να έμοιαζε απόλυτος, αλλά όταν οι συνθήκες το απαιτούσαν ρίσκαρε όσο κανείς. Δεν πήγαινε, κάθε φορά, στα "σίγουρα". Πολεμούσε, έβαζε ιδέες και κυρίως δημιουργούσε. Αυτό που είπε άλλωστε στη δήλωσή του "η δημιουργία έχει μεγαλύτερη αξία από οποιοδήποτε τρόπαιο" ήταν ένα από τα δόγματά του. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ακόμη και στις ομάδες με τις οποίες απέτυχε παταγωδώς, όπως η ΤΣΣΚΑ του 2005 όταν έχασε τον τίτλο μέσα στη Μόσχα, η ομάδα του έχει μείνει στην ιστορία σαν μια από τις καλύτερες όλων των εποχών που εμφάνισε ποτέ το μεγάλο ρωσικό κλαμπ. Ο Θοδωρής Παπαλουκάς, χωρίς αμφιβολία, του χρωστάει ένα μεγάλο μέρος της τρομερής καριέρας του.

Ναι, ο Ίβκοβιτς δεν είναι εύκολος άνθρωπος. Είναι καυγατζής, φουντώνει εύκολα, είναι αρκετά καχύποπτος αν δεν καταλάβει πρώτα τις προθέσεις σου, είναι απότομος, έχει τσακωθεί με ουκ ολίγους παίκτες και προπονητές στην καριέρα του. Κάποτε σε αγώνες Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού, έβλεπε τον Μάλκοβιτς στον απέναντι πάγκο του και έπιανε τα γεννητικά του όργανα σε κάθε καλάθι των "ερυθρολεύκων". Στα αποδυτήρια του ΟΑΚΑ λίγο έλειψε να παίξει ξύλο με τον Λευτέρη Σούμποτιτς. Βρίστηκε με τον Γκαλη, τον Φασούλα, τον Μπουρούση.

Έτσι όμως δεν είναι όλοι οι μεγάλοι; Γεμάτοι πάθη, συγκρούσεις, μεγάλες απογοητεύσεις και ακόμη μεγαλύτερες νίκες. Σε σαράντα χρόνια καριέρας θα ήταν αδιανόητο να είναι ... φίλος με όλους. Φεύγει όμως, σαν ο προπονητής που τους κοούτσαρε (σχεδόν) όλους και κέρδισε τα πάντα. Δεν θα ξαναδούμε, άλλον σαν αυτόν. Τουλάχιστον ... σύντομα.