Ο Σαργκάνης των ονείρων μας
Ο Γιάννης Φιλέρης αποχαιρετάει τον ονειρικό Νίκο Σαργκάνη και θυμάται την πρώτη "συνάντηση" τους, όταν το φάντομ απέκρουσε δυο από τα τρία χαμένα πέναλτι του Ολυμπιακού εναντίον της Καστοριάς. Σαν όνειρο, από το 1979...
Ο Σαργκάνης μου συστήνεται στο Καραϊσκάκης. Νοέμβριος του 1979 είμαι δεν είμαι 14 ετών κι έχω πάει στο Καραϊσκάκης, μαζί με τον πατέρα. Τότε, η Θύρα 7 φιλοξενούσε τους πάντες, όχι μόνο τους οργανωμένους σε πρωτόλεια έκδοση που κάθονταν συνήθως κάτω από το περίφημο ρολόι, είχε και απέναντι ένα ίδιο που έγραφε το σκορ και ενημέρωνε για τα άλλα ματς, αν και πάντα ήταν καλύτερο το "ελαστικά Νικολαΐδης (δις) σας ενημερώνουν, Παναχαϊκή-ΟΦΗ 0-1, ελαστικά Νικολαΐδης".
Είχαμε πάρει τα γνωστά εισιτήρια των 50 δραχμών, φελιζόλ μαξιλαράκια για το τσιμέντο, τσακα-τσούκα να περνάει η ώρα, γιατί πηγαίναμε και αρκετή ώρα πριν (αλλιώς δεν θα βρίσκαμε καλή θέση) έτοιμοι να δούμε ξανά τον Ολυμπιακό του Βεσελίνοβιτς. Ο πατέρας ήταν Ολυμπιακός, έγινε από αντίδραση μικρός στο Κολωνάκι που μεγάλωσε (βέβαια, μεγαλεία...) όταν όλοι γύρω του ήταν... παναθηναϊκοί.
Το 1979 οι "ερυθρόλευκοι" είχαν φτιάξει -μετά από χρόνια- μια ομάδα που θα μπορούσε να πάρει το πρωτάθλημα. Μέχρι και ο Αντώνης Αντωνιάδης ήταν εκεί, κάνοντας την αντίθετη διαδρομή από τον Γιώργο Δεληκάρη που φορούσε τα "πράσινα" και δεν το πιστεύαμε! Σάμπως πίστευαν οι παναθηναϊκοί ότι ο Μίμης Δομάζος είχε μετακινηθεί στην ΑΕΚ;
Οι αγώνες του ΠΣΑΠ έπιαναν τόπο, οι ποδοσφαιριστές δεν ήταν πια αιώνιοι σκλάβοι, είχαν και δικαιώματα και κανείς παράγοντας, όσο ισχυρός κι αν ήταν, δεν θα τους κάρφωνε το δελτίο στο ταβάνι. Άντε βέβαια να πείσεις ένα 15χρονο ότι ο Δεληκάρης (ή ο Δομάζος, ή ο Αντωνιάδης) μπορεί να είχαν -από την πλευρά τους- και ένα δίκιο...
Ουρά, σουβλάκι, τουρνικέ...
"Πάμε γήπεδο. Σήμερα με Καστοριά" είπε ο κυρ-Βασίλης εκείνο το πρωί του Μαΐου, μπήκαμε στο ντεσεβό και κατεβήκαμε (από Παγκράτι) στο Καραϊσκάκης. Το γήπεδο τότε είχε τη δική του σειρά. Ουρά στα εκδοτήρια για ένα (φτηνό) εισιτήριο, ένα σουβλάκι στα όρθια γιατί τα ματς παίζονταν μεσημέρι και μετά πέρασμα από τα (καταραμένα αργότερα) τουρνικέ για να ανέβουμε στη Θύρα. Σε τέτοια ματς βρίσκαμε εύκολα θέση...
Ο Ολυμπιακός ήταν πρωτοπόρος στη βαθμολογία. Ο Τόζα είχε μαζέψει μερικούς καλούς πιτσιρικάδες (Λεμονής, Περσίας, Ξανθόπουλος, Βαμβακούλας, Μίχος) όλοι μεταξύ 20-22 ετών εκείνη την εποχή, που μαζί με τους πιο έμπειρους Κυράστα, Γαλάκο, Παπαδόπουλο, τους βετεράνους Κρητικόπουλο, Λοσάντα, Καραβίτη, Κατσαβάκη, τον αρχισκόρερ του ΠΑΟ Αντώνη Αντωνιάδη, δυο σπουδαίους τερματοφύλακες τον εμβληματικό Παναγιώτη Κελεσίδη και τον "γάτο" Χρήστο Αρβανίτη, τον Ραφαέλ Περόνε ένα βιρτουόζο Ουρουγουανό που είχε έρθει με αφάνα, αλλά κουρεύτηκε μετά και τον Γερμανό Τόμας Ρόρμπαχ, ένα τρελό ξανθομάλλη εξτρέμ που είχε κερδίσει 2 Κύπελλα Γερμανίας με την Αϊντραχτ Φραγκφούρτης και ο Ολυμπιακός είχε πάρει από τον Εθνικό. Ξανθός ήταν και ο Χρήστος Καλτσάς, μεταγραφή της προηγούμενης σεζόν από τις Σέρρες.
Αν νικούσε την Καστοριά ο Ολυμπιακός διατηρούσε απόσταση ασφαλείας από την ομαδάρα της ΑΕΚ, με Μπάγεβιτς, Μαύρο, Δομάζο και λοιπούς.
Στον πάγκο των "γουναράδων" καθόταν ο Κάζιμιρ Γκόρσκι, που είχε φύγει από τον Παναθηναϊκό, οι εφημερίδες έγραφαν ότι δεν είχε χάσει ποτέ από τον Ολυμπιακό, τον οποίο ωστόσο ο αείμνηστος Πολωνός θα οδηγούσε από το 1980 και μετά σε συνεχόμενους θριάμβους! Η Καστοριά, από την πλευρά της, θα έπαιρνε το Κύπελλο Ελλάδας σε ένα τελικό-ρόλερ κόστερ με τον Ηρακλή, έχοντας βάση εκείνη την ομάδα που έμπαινε στο Καραϊσκάκη για να κοντράρει τον Ολυμπιακό που ήθελε πως και πως τον πρώτο του τίτλο μετά το 1975.
Απ' έξω κι ανακατωτά
Παράσχος, Παπαβασιλείου, Κόπανος, Χουνουζίδης, Τουμπόγλου τους θυμάμαι. Με Δίντσικο και Τσιρώνη, την ερχόμενη χρονιά πήραν το Κύπελλο στην Καστοριά και οι περισσότεροι μεταγραφή σε μεγαλύτερες ομάδες. Κάτω από τα δοκάρια, ένας ψηλός, ξερακιανός, με δυο χαρακτηριστικά "αυλάκια" στο πρόσωπο του. Σαν σημαδεμένος! Το ονοματεπώνυμο του, το μάθαμε απ' έξω κι ανακατωτά εκείνο το μεσημέρι στο Καραϊσκάκης: Νίκος Σαργκάνης!
Ο Ολυμπιακός είχε παίξει ένα φανταστικό πρώτο ημίχρονο. Έχανε ευκαιρίες, πίεζε, πατούσε περιοχή και είχε αστοχήσει σε δυο πέναλτι. Το πρώτο (του Λεμονή νωρίς νωρίς, πριν συμπληρωθεί το πρώτο δεκάλεπτο) βρήκε το δοκάρι, το δεύτερο (στο 26') του Περόνε, το "ψάρεψε" ο Σαργκάνης! Δίπλα μας, κάποιοι πιο ψαγμένοι άρχισαν να μονολογούν ότι "αυτός ο Σαργκάνης ήταν τρομερός στη Β Εθνική, με τον Ηλυσιακό. Όχι μόνο πιάνει πέναλτι, αλλά όταν χρειαστεί τα ... εκτελεί κιόλας".
Έβαλα τα γέλια. "Τι λέει αυτός μπαμπά" ρώτησα τον κυρ-Βασίλη, που δεν απάντησε. Είχε τη δική του αγωνία. Όταν ο Ολυμπιακός έκανε επίθεση και έχανε ευκαιρία, τίναζε μπροστά το πόδι του σα να ... σούταρε αυτός την μπάλα! "Δεν μας βλέπω καλά" απάντησε συννεφιασμένος από τις πολλές χαμένες ευκαιρίες.
"'Ακου πέναλτι ο τερματοφύλακας" συνέχιζα να σκέφτομαι εγώ. Θα τον έβλεπα, χρόνια αργότερα να βάζει γκολ από την άσπρη βούλα (ένα, μάλιστα, εναντίον του Ολυμπιακού στον περίφημο τελικό του 1988) και θα θυμόμουν, πάντα το πνιχτό μου γέλιο στην τσιμεντένια "Θύρα 7". Το οποίο, βέβαια, βγήκε ... ξινό.
Ο Ολυμπιακός αγχώθηκε. Η Καστοριά, σπουδαία επαρχιακή ομάδα, αμυνόταν καλά και όλο το γήπεδο αγωνιούσε πότε θα μπει η μπάλα μέσα. Αν θυμάμαι καλά στο δεύτερο ημίχρονο οι ευκαιρίες ήταν λιγοστές, μέχρι που στο 86', ο συγχωρεμένος Γιάννης Κυράστας (πόσοι αλήθεια έχουν φύγει, περνάει αδυσώπητα ο χρόνος γαμώτο) πέφτει στα όρια της περιοχής. Ήταν δεν ήταν πέναλτι.
"Ήταν" απεφάνθη ο ρέφερι Παναγόπουλος, με τους Καστοριανούς να τραβάνε τα μαλλιά τους. Κι εμείς τα δικά μας! Το τρίτο (!) πέναλτι ανέλαβε να χτυπήσει ο Ρόρμπαχ. Γερμανός, ψυχρός, μπουμ και μέσα, πιστεύαμε. Αμ δε! Ο Σαργκάνης έκανε μια εκτίναξη προς τα δεξιά αν δεν κάνω λάθος και έδιωξε την μπάλα.
Το ματσάκι τελείωνε 0-0, το ντεσεβό γκρίνιαζε στην επιστροφή προς το Παγκράτι και το πρωτάθλημα φτερούγιζε προς Νέα Φιλαδέλφεια μεριά.
Την ίδια μέρα, που ο Σαργκάνης έκανε τη ζωή δύσκολη στον Ολυμπιακό, η ΑΕΚ νικούσε τον ΟΦΗ και μείωνε την απόσταση στον ένα βαθμό. Οι "ερυθρόλευκοι" θα έχαναν έναν ακόμη, στο Ηράκλειο στο περίφημο 3-3 με τους Κρητικούς, που είχε μεταδοθεί ζωντανά από το Γεντί Κουλέ (χωρίς χορτάρι ακόμα) σε περιγραφή του... Τέρενς Κουίκ. Υπήρχε, μάλιστα, παράλληλη σύνδεση με τη Νέα Φιλαδέλφεια για το ΑΕΚ-ΠΑΣ Γιάννινα (7-2) με τον Μανόλη Μαυρομμάτη στο μικρόφωνο!
Το μπαράζ για την ανάδειξη του πρωταθλητή δεν έγινε ποτέ, καθώς ο Ολυμπιακός που ισοβάθμησε στους 56β με την ΑΕΚ δεν κατέβηκε ποτέ να αγωνιστεί, διαμαρτυρόμενος για τη διαιτησία (στο ματς με τον ΟΦΗ).
Η απογείωση του "φάντομ"
Κάπως έτσι γνώρισα (από την εξέδρα) έναν από τους μεγαλύτερους τερματοφύλακες που έβγαλε ποτέ το ελληνικό ποδόσφαιρο. Η θρυλική φωνή του Γιάννη Διακογιάννη ηχεί στα αυτιά όλων μας να λέει "η εκπληκτική απόκρουση του Σαργκάνη" στο σουτ του Άλαν Σίμονσεν, στο ματς που απογειώθηκε για πρώτη φορά το "φάντομ".
Ο Σαργκάνης σαν όνειρο να αποκρούσει την κεφαλιά του Βλαστού και ο Θαλής Τσιριμώκος να σπεύδει να του δώσει συγχαρητήρια, να φωνάζει έξαλλος ήταν φάουλ όταν ο Δέδες έδινε πέναλτι στον Παναθηναϊκό, ενώ ο Ντουρονικολάε είχε πέσει με τις τάπες πάνω του και αμέσως μετά να πανηγυρίζει με τη φανέλα του ΠΑΟ το πέναλτι του Φούνες που είχε αποκρούσει σε μια ονειρική αντιστροφή ρόλων, αγάπης και μίσους μεταξύ ολυμπιακών και παναθηναϊκών. Τι κάνεις ρε άνθρωπε μου;
Ο Σαργκάνης που τα έβαλε με ολόκληρη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ενώ φορούσε τη φανέλα του Αθηναϊκού! Αυτός ήταν, όμως. Γρήγορος, τολμηρός, με σπουδαία ρεφλέξ, όχι τόσο καλές εξόδους ψηλά, αξεπέραστος στα τετ-α-τετ και σπουδαίος με την μπάλα στα πόδια, γιατί είχε ξεκινήσει να παίζει σαν σέντερ-φορ. Θα έκανε καριέρα και στην εποχή που ο γκολκίπερ πρέπει να είναι καλός και στο ... ποδόσφαιρο.
Το φάντομ πέταξε για τελευταία φορά, μαζί με τα παιδικά μας όνειρα...
