Σχεδόν δύο ώρες κράτησε την προηγούμενη Παρασκευή το ματς του Ολυμπιακού με τη Μακάμπι. Δεν είχε παράταση, ούτε διακόπηκε για κάποια έκτακτη περίσταση. Απλά οι διαιτητές πήγαιναν κάθε τόσο και λιγάκι στο instantr replay της Γραμματείας εξαντλώντας τον χρόνο, αλλά και την υπομονή όλων χωρίς ουσιαστικό λόγο.

Θα μου πείτε το ίδιο έκαναν και οι ομάδες, αφού ενώ ο νικητής είχε κριθεί, στο τέλος έπαιζαν για τη διαφορά των έξι ή επτά πόντων, ώστε να εξασφαλιστούν στην περίπτωση ισοβαθμίας. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι με την παραμικρή (ή με καθόλου) αφορμή οι διαιτητές πρέπει να διακόπτουν τη ροή του ματς και να τρέχουν στο ριπλέι για να επιβεβαιώσουν ή όχι -στις προβλεπόμενες από το νόμο περιπτώσεις- την κρίση τους.

Μια μέρα αργότερα στο Σέλτικς - Λέικερς, όλοι -και πιο πολύ ο Λεμπρόν Τζέιμς- απόρησαν πως πέρασε απαρατήρητο το φάουλ του Τέιτουμ. Το ματς πήγε στην παράταση, με την ομάδα της Βοστώνης να παίρνει τη νίκη, όμως η φάση ξεσήκωσε σάλο, καθώς ήταν πεντακάθαρη η παράβαση.

Όπως όμως συμβαίνει και στον υπόλοιπο κόσμο, έτσι και στο NBA οι διαιτητές εφόσον δεν έχουν σφυρίξει κάτι δεν μπορούν να συμβουλευτούν τα ριπλέι της τηλεόρασης. Ούτε οι προπονητές έχουν δικαίωμα για challenge. Οι Αμερικανοί έχουν διευρύνει τον κανονισμό για τα φάουλ (αν είναι επιθετικό ή αμυντικό ή καθόλου) όχι όμως και στις φάσεις όπου οι σφυρίχτρες μένουν σιωπηλές.

Οι Λέικερς και ο ΛεΜπρον αρκέστηκαν στη δημόσια συγγνώμη της επιτροπής διαιτησίας του ΝΒΑ που επικαλέστηκε τον ανθρώπινο παράγοντα και τις άγρυπνες, πλέον, νύχτες των μελών για τη μη επανάληψη τέτοιων λαθών

Τι γίνεται λοιπόν με το IRS (Instant Replay System) και τη χρήση του. Είναι σωστό να πηγαίνουν οι ρέφερι κάθε τόσο και λιγάκι στη Γραμματεία, αλλά να μην μπορούν να διορθώσουν ένα εξόφθαλμο λάθος τους, γιατί απλά τους ξέφυγε η φάση; Κι από την άλλη, πόσο βοηθάει τους διαιτητές η τεχνολογία, σε σχέση με τις συνολικές επιδόσεις τους και τη γενικότερη κρίση τους;

Μήπως χρειάζεται μια αναθεώρηση της λειτουργίας του ριπλέι, ώστε να επεμβαίνει (όπως το VAR στο ποδόσφαιρο) σε εξόφθαλμες περιπτώσεις όπως αυτή του Λεμπρόν; Ή μήπως έτσι θα ανοίξουμε τον ασκό του αιόλου;

Ο Κώστας Ρήγας, μέλος της τεχνικής επιτροπής της FIBA, άλλοτε υπεύθυνος διαιτησίας στην EuroLeague, δεν αρνείται τη βοήθεια του instant replay, διαφωνεί όμως κάθετα με τη συνεχή χρήση του: "Το λέμε συχνά στην επιτροπή με τον Λιούμπο Κοτλέμα, όχι γιατί είμαστε παράξενοι ή λόγω ηλικίας δεν καταλαβαίνουμε τη χρησιμότητα της τεχνολογίας, αλλά επειδή παρατηρείται ένα επικίνδυνο φαινόμενο.

Η εκτεταμένη χρήση του ριπλέι δεν βοηθάει κανέναν. Ούτε τους προπονητές, που ζητάνε διαρκώς την επίκληση του, έχουν δεν έχουν το δικαίωμα, είτε τους παίκτες, είτε τους ίδιους τους ρέφερι, που κάθε τόσο και λιγάκι πάνε στη Γραμματεία, λες και τους αρέσει να βγαίνουν πρώτο πλάνο στην τηλεόραση. Υποψιάζομαι ότι κάποιοι έχουν και αυτό το κίνητρο!"

Ο Ρήγας θεωρεί ότι ο διαιτητής δεν μπορεί να αξιολογεί συνεχώς τα δικά του σφυρίγματα, τη δική του κρίση, για ένα φάουλ μέσω της τηλεόρασης: "Προφανώς σε κάποιες φάσεις θα χρειαστεί το ριπλέι για να διορθώσει, με βάση τους κανονισμούς αναβάθμισης ή όχι, ενός φάουλ.

Σε γενικές γραμμές όμως περιμένω από τους διαιτητές να είναι σχεδόν σίγουροι ότι έχουν εφαρμόσει τον κανονισμό και να καταφεύγουν στην βοήθεια της τεχνολογίας λιγότερο απ' όσο κάνουν τώρα. Ο αγώνας της Παρασκευής, ανάμεσα σε Ολυμπιακό και Μακάμπι είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, πως ξεπερνιούνται τα όρια χρόνου και υπομονής για να δεις ένα παιχνίδι μπάσκετ".

Δεν γίνεται να διαλέγουμε φάσεις

Σύμφωνα με την οδηγία της τεχνικής επιτροπής της FIBA οι διαιτητές πρέπει να είναι σύντοιμοι στην επίσκεψή τους στη Γραμματεία, να μην χρονοτριβούν και γενικά η χρήση του ριπλέι να γίνεται με μέτρο.

Μήπως όμως θα 'πρεπε να υπάρχει άλλου είδους παρέμβαση, ώστε να αποφεύγονται τέτοια λάθη, όπως συνέβη με τη φάση του ΛεΜπρον, που έχει γίνει και θα ξαναγίνει σε αγώνα μπάσκετ, όχι μόνο στο ΝΒΑ...

Ο Ρήγας διαφωνεί: "Δε γίνεται να κάνουμε κάτι τέτοιο, γιατί δεν μπορούμε να διαλέξουμε ποια φάση θα εξετάζεται αυτόματα, όπως συμβαίνει στο ποδοσφαιρικό VAR. Δεν έχουμε οφ-σάιντ ή πέναλτι. Αν πούμε ναι σε αυτή τη φάση θα υπάρξει ένσταση για την επόμενη και την μεθεπόμενη, οπότε θα χάσουμε και τον μπούσουλα. Προτιμώ οι διαιτητές που κάνουν το λάθος να τιμωρούνται πραγματικά και όχι επιφανειακά, να είναι καλά εκπαιδευμένοι και όχι να σφυρίζουν μέσω τηλεόρασης. Αλλιώς θα αφήσουμε τους ανθρώπους και θα πάμε σε διαιτητικά ρομπότ που αποκλείεται να κάνουν και λάθος".

Η εκπαίδευση των διαιτητών είναι ένα βασικό ζητούμενο. Οι διαιτητές οφείλουν να γίνονται καλύτεροι και όχι να επαφίενται στο ότι βρίσκεται πλέον στο πλευρό τους το ριπλέι και η τεχνολογία. Ο Ρήγας, μάλιστα, επισημαίνει το αποτέλεσμα σχετικής έρευνας στο ποδόσφαιρο: "Παρά την εμφάνιση του VAR τα λάθη των διαιτητών δεν μειώθηκαν. Αυτό σημαίνει ότι η τεχνολογία είναι δίπλα μας, αλλά η ευκολία να βασιζόμαστε σε αυτή δε σημαίνει ότι θα μας κάνει καλύτερους αν δεν βελτιωθούμε πρώτα απ' όλα οι ίδιοι".