Σχίσμα για την πίτα
Ο Γιάννης Φιλέρης εξηγεί τους λόγους της διαίρεσης του ευρωπαϊκού μπάσκετ, δεκαπέντε χρόνια μετά το πρώτο σχίσμα το 2000. Η FIBA, η Euroleague και το κακό του κεφαλιού μας...
H απόφαση της FIBA να προχωρήσει στην διεξαγωγή του Basketball Champions League σηματοδοτεί το νέο σχίσμα του ευρωπαϊκού μπάσκετ, μετά από 15 χρόνια και το 2000, όταν μια σημαντική μερίδα των κορυφαίων ομάδων της Ευρώπης είχε αποσχιστεί από τους κόλπους της διεθνούς ομοσπονδίας.
Η δημιουργία της Euroleague και η -κατά κράτος- νίκη της επί της Suproleague της τελευταίας διοργάνωσης σε συλλογικό επίπεδο της οποίας την ευθύνη είχε η FIBA, ουσιαστικά σημάδεψαν την 15ετία που μας πέρασε. Το μπάσκετ έγινε το μοναδικό σπορ στην Ευρώπη, στο οποίο η διεθνής ομοσπονδία έχασε τον έλεγχο. Με ελάχιστη μάλιστα, αντίσταση. Σχεδόν αναίμακτα.
Πολλοί, μάλιστα, είπαν ότι το εγχείρημα της Euroleague ήταν ένα μοντέλο, που θα ακολουθούσαν αργά ή γρήγορα και τα υπόλοιπα αθλήματα, αν και η UEFA μπροστά σε ένα τέτοιο κίνδυνο, όχι μόνο είναι γενναιόδωρη, αλλά δίνει γη και ύδωρ στα κορυφαία κλαμπ της Ηπείρου, ώστε να είναι όλοι ικανοποιημένοι στο Champions League.
Μετά από 15 χρόνια, η FIBA επιχειρεί να ανακτήσει τον έλεγχο του αθλήματος σε συλλογικό επίπεδο. Πρώτα το έκανε δια της ...πλαγίας οδού. Η ανασυγκρότησή της, η ουσιαστική κατάργηση των ανά ηπείρων ομοσπονδιών αφού όλοι πλέον θα υπάγονται στην "ομπρέλα" της παγκόσμιας FIBA και η αναδιάρθρωση των μεγάλων διοργανώσεων επί εθνικού επιπέδου, ήταν το πρώτο χτύπημα.
Εν μέσω μιας βεβαρυμένης από αγώνες σεζόν, η FIBA αποφάσισε να επαναφέρει τα προκριματικά των μεγάλων τουρνουά. Η επιτυχία των διοργανώσεων επί εθνικού επιπέδου της ... άνοιξε την όρεξη. Κι έτσι τέθηκε το θέμα διεξαγωγής των αγώνων των εθνικών ομάδων, εν μέσω της χρονιάς, όπως συνέβαινε παλιότερα. Το επιχείρημα ήταν ότι "πρέπει να γυρίσουν οι εθνικές εντός συνόρων. Να τις βλέπουν οι φίλαθλοι κάθε χώρας, που δεν έχουν αυτό το προνόμιο..."
Φυσικά, ο απώτερος στόχος ήταν να "βάλει χέρι" η FIBA στην πίτα του μπάσκετ και το... χειμώνα. Να πουλήσουν οι ομοσπονδίες δικαιώματα των αγώνων των εθνικών, να κόψουν εισιτήρια, να κινηθεί όλος ο μηχανισμός των εθνικών, έτσι ώστε να κινείται και το χρήμα προς την πλευρά και των ομοσπονδιών. Όχι μόνο των συλλόγων, που με το πέρασμα του χρόνου είχαν κυριαρχήσει απόλυτα και έκαναν ό,τι ήθελαν, σε σχέση με το καλεντάρι. Η αναδιάρθρωση του τοπ-16 που μετατράπηκε σε ένα μίνι-μαραθώνιο 14 συνεχόμενων αγωνιστικών, η μετάθεση των αγώνων την Παρασκευή, ήταν ορισμένα από τα νέα ήθη της Euroleague.
Καθώς τα σχέδια της Euroleague δεν μπορούσαν να ευοδωθούν με το καλεντάρι που πρότεινε η FIBA (οι αγώνες εθνικών, εν μέσω της σεζόν δεν ...χωράνε πουθενά), η διεθνής ομοσπονδία προχώρησε ένα βήμα παραπάνω, θέτοντας θέμα απευθείας διοργάνωσης του κορυφαίου πρωταθλήματος. Εντάξει τα 150 εκατομμύρια δολάρια, που είχαν υποσχεθεί αρχικά, έγιναν στο τέλος 35, αλλά φάνηκε ότι η FIBA μιλούσε σοβαρά.
Η απάντηση της Ευρωλιγκας, ήταν άμεση. Αν και αρχικά αιφνιδιάστηκε, κατάφερε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να πείσει τα μέλη της (μη ξεχνάμε ότι μιλάμε για μια εταιρεία με μετόχους τα ίδια τα κλαμπ) ότι μπορεί να μετεξελιχθεί σε πολύ περισσότερο κερδοφόρα επιχείρηση απ' όσο είναι. Οι δέκα από τις έντεκα ομάδες με εγγυημένο συμβόλαιο έβαλαν την υπογραφή τους στο σχέδιο της δεκαετούς συνέχειας της Euroleague. Μόνο, ο Παναθηναϊκός κρατάει ακόμη επιφυλάξεις.
Την Πέμπτη, στη Ρώμη, συγκεντρώθηκαν οι πρόεδροι των εφτά πιο σπουδαίων ομοσπονδιών της Ευρώπης: Ισπανία, Ελλάδα, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ρωσία και Τουρκία. Συμφώνησαν για τη δημιουργία (από την επόμενη περίοδο 2016-17) του Champions League. Θα προτείνουν, μάλιστα, ένα διαφορετικό μοντέλο σε σχέση με την αρχική πρόταση της FIBA που είχε πολλά κοινά σημεία με το τελικό σχέδιο της Euroleague (εγγυημένες ομάδες, πρωτάθλημα 16 ομάδων σε 30 αγωνιστικές, προκριματική φάση κλπ, κλπ) ώστε να προφυλαχθούν περισσότερο τα εθνικά πρωταθλήματα.
Αυτό, που δεν γνωρίζουμε είναι πόσο είναι το μπάτζετ του Champions League. Aν, δηλαδή, ισχύουν τα δεδομένα της πρώτης πρότασης της FIBA, ή τώρα που θα λείπουν οι κορυφαίες ομάδες, θα αρχίσουν οι εκπτώσεις.
Στο πλευρό του Μπερτομέου οι...
Αν θέλουμε να κάνουμε μια πρώτη ... καταμέτρηση δυνάμεων, μπορούμε να πούμε ότι. Υπέρ της Ευρωλίγκας τάσσονται οι 10 + 1 ισχυροί της Ευρωλίγκας. Δηλαδή οι ομάδες, που έχουν εγγυημένη παρουσία: Εφές, ΤΣΣΚΑ Μόσχας, Αρμάνι Μιλάνο, Μπαρτσελόνα, Φενέρ, Λαμποράλ, Μακάμπι, Ολυμπιακός, Ρεάλ, Ζαλγκίρις Κάουνας. Ο"συν ένας" είναι ο Παναθηναϊκός, που μετέχει στο γκρουπ των "ισχυρών" αλλά δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει το αν θα υπογράψει τη νέα συμφωνία ή όχι.
Εν δυνάμει σύμμαχοι του Τζόρντι Μπερτομέου, θα πρέπει να θεωρούνται οι ομάδες που προέρχονται από την Αδριατική Λίγκα ή την λίγκα VTB που δίνουν ομάδες στη διοργάνωση. Κι εκεί, βεβαίως, υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις...
Οι "αντάρτες" της Εuroleague
Χωρίς αυτές τις ομάδες, που είναι κατά τεκμήριο οι κορυφαίες της Ευρώπης, σε τι μπορεί να ελπίζει η FIBA. Υπάρχουν, ήδη, κάποιες ομάδες που φέρονται να μην αντέχουν τη μονοκρατορία Μπερτομέου και τις ετσιθελικές, καμιά φορά, αποφάσεις της Euroleague.
Μία είναι η Μάλαγα, που έχασε το εγγυημένο συμβόλαιο (λόγω όμως των επιδόσεων στο ισπανικό πρωτάθλημα) οι υπεύθυνοι της οποίας στάζουν χολή κατά του προέδρου της Euroleague (στον αγώνα με την Μακάμπι, οι οπαδοί της ισπανικής ομάδας) είχαν γιγαντιαία δολάρια όπου στο κέντρο φιγούραρε η χαμογελαστή μουτσούνα του συμπαθούς Τζόρντι. Κι η άλλη είναι η Γαλατασαράι, που επίσης έχει κηρύξει πόλεμο στην Ευρωλίγκα, με σημαιοφόρο τον προπονητή της Εγκίν Αταμάν.
Λέγεται ότι υπάρχει έτοιμη πρόταση για την Παρτιζάν, σίγουρα θα γίνει σε μια ή δυο ελληνικές ομάδες ( ΑΕΚ, Άρης), ενώ οι Γάλλοι έχουν ταχθεί από την αρχή υπέρ του σχεδίου της FIBA. Προφανώς μπορούν να συγκεντρωθούν άλλες 16 ισχυρές ομάδες και να γίνει και το Champions League μια ανταγωνιστική διοργάνωση.
Άλλες σκόρπιες σκέψεις
.... Η ύπαρξη πάντως δυο διοργανώσεων, όπου η μία θα συγκρούεται με την άλλη, καλό στο μπάσκετ δεν κάνει. Αυτό νομίζουμε ότι το αντιλαμβάνονται και οι πιο αδαείς, πόσο μάλλον εκείνοι που παίρνουν τις αποφάσεις για το μέλλον του σπορ σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
.... "Η Ευρωλίγκα δεν ανατπύσσει το μπάσκετ, επειδή μοιάζει με κλειστή λίγκα" είναι ένα επιχείρημα για όσους αντιτίθενται στην Euroleague. Προφανώς και η ύπαρξη εγγυημένων συμβολαίων δεν ευνοεί τον ανταγωνισμό των εθνικών πρωταθλημάτων, παρόλα αυτά θυμίζουμε ότι τα πιο ανταγωνιστικά εθνικά πρωταθλήματα στην Ευρώπη είναι το ισπανικό και το τουρκικό, όπου ο θεσμός των εγγυημένων συμβολαίων στην Euroleague, ζει και βασιλεύει.
.... Ούτε οι επενδύσεις απαγορεύονται, όπως αρέσκονται να ξιφουλκούν ορισμένοι. Οι μεγαλύτερες των επενδύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έγιναν στην εποχή της Ευρωλίγκας κι αυτό δεν μπορεί κανείς να το αμφισβητήσει.
.... Έχει ενδιαφέρον να δούμε την ώρα που η Euroleague ανακοινώνει συνεταιρισμό με την IMG, έχει επεκτείνει τη συνεργασία της με την Turkish Airlines και έκανε μια ολοκληρωμένη οικονομική πρόταση ποια θα είναι η τελική προσφορά της FIBA. Γιατί ξέρετε, στο τέλος, οι ομάδες αυτό που κάνουν είναι να σκεφτούν σαν ...λογιστές: "Τρεις το λάδι, τρεις το ξύδι"