Κιπτσόγκε: Ο άνθρωπος που άλλαξε την ιστορία του Μαραθωνίου
Ο Ελίουντ Κιπτσόγκε άλλαξε την ιστορία του Μαραθωνίου, κάνοντας κάτω από 2 ώρες στη Βιέννη και μπήκε στο πάνθεον της ιστορίας του κλασικού αθλητισμού. Ο Γιάννης Λαμπίρης γράφει για τον απίθανο Κενυάτη που τρέλανε την υφήλιο.
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Αντζελες στις γυναίκες έγινε για πρώτη φορά Μαραθώνιος και η υπερπροσπάθεια της 39χρονης Ελβετίδας, Γκαμπριέλα Άντερσεν, να τερματίσει έγινε ένα από τα ιστορικά βίντεο όλων των εποχών για τη δύναμη του ανθρώπου.
Η Ελβετίδα είχε μπει στο στάδιο αφυδατωμένη και εμφανώς ταλαιπωρημένη, σχεδόν δυόμιση ώρες μετά την εκκίνηση – να τερματίσει τρεκλιζοντας και με την αριστερή της πλευρά να μοιάζει παράλυτη από την κόπωση.
Σταμάτησε αρκετές φορές δίνοντας την αίσθηση ότι θα λιποθυμούσε. Τα τελευταία 400 μέτρα ήταν συγκλονιστικά, καθώς γιατροί και κριτές έτρεχαν δίπλα της και την παρακαλούσαν να σταματήσει. Εκείνη όμως τους έδιωχνε και συνέχιζε αφού ήθελε να τερματίσει.
Χρειάστηκαν 5 λεπτά και 44 δευτερόλεπτα για να ολοκληρώσει τα τελευταία 400 μέτρα της εξαντλητικής κούρσας. Οι γιατροί δεν έφυγαν λεπτό από δίπλα της δίχως όμως να την αγγίζει κανείς. Η ΔΟΕ άλλαξε τον κανονισμό επιτρέποντας πλέον σε ανάλογες περιπτώσεις την ιατρική βοήθεια.
Στους άνδρες ο Πορτογάλος, Κάρλος Λόπεζ, έπαιρνε το χρυσό μετάλλιο με νέο Ολυμπιακό ρεκόρ (2ωρ.09’ 21’’). Τρείς μήνες αργότερα, στις 5 Νοεμβρίου του ίδιου έτους (1984) στην Καπτσισίγουα της Κένυας γεννιόταν ο άνθρωπος που 35 χρόνια αργότερα θα άλλαζε για πάντα την ιστορία του Μαραθωνίου.
Ο Ελίουντ Κιπτσόγκε έγινε ο πρώτος άνθρωπος που καταφέρνει να τρέξει σε Μαραθώνιο, κάτω από δυο ώρες! Στη Βιέννη σε έναν αγώνα που τον είχε σχεδιάσει πάντως στα μέτρα του (γι’ αυτό και δεν θα μετρήσει ως παγκόσμιο ρεκόρ) κάλυψε την απόσταση των 42.195 μέτρων σε 1 ώρα 59 λεπτά και 40 δευτερόλεπτα!
Πρόκειται για έναν από τους κορυφαίους μαραθωνοδρόμους όλων των εποχών που άρχισε από τα στίπλ και συνέχισε με τα 5000 μέτρα μέχρι να βάλει στο στόχαστρο να καταρρίψει όλα τα ρεκόρ στο Μαραθώνιο.
Αλλωστε από πιτσιρικάς ήταν συνηθισμένος στο τρέξιμο όταν αναγκαζόταν να τρέχει κάθε μέρα 6 χιλιόμετρα (συνολικά) για να πάει στο σχολείο του στο Κάπτελ και για να επιστρέψει στη συνέχεια σπίτι του.
Η μητέρα του ήταν δασκάλα και τον μεγάλωσε μόνη της όπως και τα τρία μεγαλύτερα αδέλφια του, καθώς ο Κιπτσόγκε είχε δει τον πατέρα του μόνο σε φωτογραφίες!
Οταν γνώρισε στα 16 του τον πρώην ολυμπιονίκη στα στιπλ, Πάτρικ Σάνγκ, η ζωή του άλλαξε, καθώς ο τελευταίος έγινε ο προπονητής του. Αρχισαν οι πρώτες καλές επιδόσεις και τα μετάλλια σε αγώνες μικρότερων ηλικιών, αλλά η έκρηξη έγινε στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ανδρών - γυναικών στο Παρίσι το 2003.
Ο Κιπτσόγκε κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στα 5000 μέτρα αφήνοντας πίσω του δύο τεράστιους αθλητές. Τον Μαροκινό, Χισάμ Ελ Γκερουί και τον Αιθίοπα, Κενενίσα Μπεκέλε!
Ενα χρόνο αργότερα στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας είδε πάντως την...πλάτη τους, μένοντας στο χάλκινο μετάλλιο επίσης στα 5000 μέτρα. Ο Μπεκέλε μάλιστα τον νίκησε και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου το 2008 στα 5000 μέτρα.
Ο Κιπτσόγκε είχε παρατηρήσει ότι έχει μεγάλες αντοχές, τρέχοντας πλέον και σε αγώνες 10 χιλιομέτρων και πήρε τη μεγάλη απόφαση να αρχίσει να συμμετέχει σε Μαραθωνίους καθώς εκεί υπήρχε και το δέλεαρ των υψηλών χρηματικών βραβείων για ρεκόρ.
Στη Βραζιλία και το Ρίο, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016 ήρθε και το πρώτο μεγάλο χρυσό μετάλλιο στη νέα του πρσπάθεια στο μαραθώνιο. Χρυσός ολυμπιονίκης σε 2 ώρες 08’ 44’’ ήταν το ρεκόρ του, αλλά πλέον ο νέος στόχος ήταν ξεκάθαρος. Τα ρεκόρ (που θα συνοδεύονταν από... χρυσάφι από χορηγούς κλπ) στο Μαραθώνιο.
Επικεντρώθηκε σε Βερολίνο και Λονδίνο, δύο από τους πιο διάσημους Μαραθώνιους με σαφώς πιο βατές διαδρομές (από την Αθήνα για παράδειγμα που έχει από τις πιο δύσκολες) και τους έκανε προσωπική του υπόθεση με επτά χρυσά, τέσσερα στην αγγλική πρωτεύουσα (2015,2016,2018,2019) και άλλα τρία στη γερμανική (2015,2017,2018).
Εκεί μάλιστα που έχει καταγράψει την κορυφαία (επίσημα αναγνωρισμένη) επίδοση 2ωρ.01’.39’’ στις 16 Σεπτεμβρίου 2018 που αποτελεί ακόμα και σήμερα Παγκόσμιο ρεκόρ.
Καθώς ο χρόνος που έκανε στη Βιέννη δεν θα αναγνωριστέι ως παγκόσμιο ρεκόρ λόγω της βοήθειας από 42 δρομείς λαγούς (ο ένας με ποδήλατο που τον προμήθευε με νερό στη διαδρομή).
Σε κάθε Μαραθώνιο στο Βερολίνο και στο Λονδίνο συγκέντρωνε ποσά από 120-150.000 δολάρια κάθε φορά με τις επιδόσεις του και τις πρωτιές.
Ομως ο στόχος του ήταν να μπει στην... αιωνιότητα. Οπως είπε, όταν τερμάτισε στη Βιέννη σε χρόνο κάτω από δύο ώρες: "Νοιώθω σαν να πήγα στο φεγγάρι αποψε".
Ανάμεσα στους δρομείς-λαγούς που δέχτηκαν να τον βοηθήσουν σε αυτό το μεγάλο εγχείρημα ήταν και πολύ γνωστοί αθλητές όπως ο Αμερικανός χρυσός ολυμπιονίκης στα 1500 μέτρα στο Ρίο, Μάθιου Τσέντροβιτς, ο επίσης Αμερικανός ασημένιος ολυμπιονίκης στα 5000 μέτρα στο Ρίο, Πολ Τσελίμο και οι διάσημοι Νορβηγοί αδελφοί Ινγκέμπριγκτσεν, ο Τζέικομπ, ο Φίλιπ και ο Χένρικ.
Στην πόλη που μένει στην Κένυα με τη γυναίκα του και τα τρία τους παιδιά, στο Ελντορέτ επικράτησε ένας μικρός πανικός από χιλιάδες συμπατριώτες του που είδαν τον άθλο του σε γιγαντοοθόνη και πανηγύρισαν έξαλλα.
Οπως παραδέχτηκε ο ίδιος η προετοιμασία του με το πρωϊνό ξύπνημα από τις 4.50 μέχρι τις 8.30 που άρχισε να τρέχει ήταν η δυσκολότερη στιγμή στην καριέρα του. Ομως χάρις στον Ελιούντ Κιπτσόγκε, ο Μαραθώνιος δεν θα είναι ποτέ πια ο ίδιος.