Στο πυρ το εξώτερον

Ανεξάρτητα αν το τρίποντομπορεί σε ένα παιχνίδινα αποδειχθεί«ευχή ήκατάρα», το σίγουρο είναι ότι αν δεν υπήρχε, το μπάσκετ δεν θα ήταν τόσο συναρπαστικό. Τουλάχιστον όπως το ξέρουμε σήμερα...

Μερικές από τις πιο συνταρακτικέςανατροπές ( πχ των Ρώσων απέναντι στους Γιουγκοσλάβους στον ημιτελικό του Μουντομπάσκετ του 1986 με τα τρία σερί τρίποντα των Σαμπόνις , Τιχονένκο, Βάλτερς), πολλά από τα πιο δραματικά φινάλε (το νικητήριο τρίποντο του Τζόρτζεβιτς που χάρισε το κύπελλο πρωταθλητριών στην Παρτίζαν στον τελικό του 1992 κόντρα στην Μπανταλόνα)στην ιστορία του παιχνιδιού δεν θα είχαν συντελεστεί ανδεν είχε χαραχτεί αυτή η περίφημηγραμμή περιμετρικά της ρακέτας, για να πριμοδοτεί τους παίκτες που έχουν εξασκηθεί και αναπτύξει την ευστοχία τους στα μακρινά σουτ.

Το πιθανότερο ήταν οι ψηλοί να παρέμεναν ακόμη «κυρίαρχοι» από την στιγμή που οι προπονητές , θα ταμπούρωναν την άμυνά τους γύρω από τη ρακέτα , αφούδεν θα είχαν να ρισκάρουν απολύτως τίποτα και κατ’ αναλογία, ο ρυθμός,θα ήταν πολύδύσκολο να επιταχυνθεί.

Magic (Σταυρόπουλος) για ... τρεις!

Και φυσικά , ο Νίκος“Magic” Σταυρόπουλος , νυν τεχνικός διευθυντής του ΠΑΟΚ,δεν θα έμπαινεστο πάνθεον ωςο πρώτοςπαίκτης που ευστόχησε «για τρεις» στις 6Οκτωβρίου του 1984 , στην αναμέτρηση του «Δικεφάλου»με αντίπαλοτον Πανιώνιο και διαιτητή τον Κώστα Ρήγα (νυν υπεύθυνο διαιτησίας τηςEuroleague) στην πρεμιέρα του πρωταθλήματος εκείνης της σεζόν.

Πάντως , ο πρώτος Έλληνας που ευστόχησε σε τρίποντο, ήταν ο νυν προπονητής, Γιώργος Καλαφατάκης. Τα κατάφερε λίγες μέρες νωρίτερα σε παιχνίδι του Κυπέλλου Κόρατς, ως παίκτης του Ιωνικού Νικαίας , κόντρα στον ΑΠΟΕΛ.

Από τότε υπήρξαν πολλά τρίποντα που έμειναν αξέχαστα και παίκτες που έκαναν καριέρα χάρη σε αυτή τους την δεξιότητα.

Αλησμόνητο θα παραμείνει το «βαλ’ το αγόρι μου» νικητήριο τρίποντου του ΔημήτρηΔιαμαντίδη στον ημιτελικό τουΕυρωμπάσκετ του 2005 στο Βελιγράδι κόντρα στην Γαλλία. Αυτό του σουτ ολοκλήρωσε την ανατροπή (67-66), προσυπέγραψε την πρόκριση και στην ουσία απετέλεσε το εφαλτήριο για την κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου για δεύτερη φορά μετά το 1987.

Λίγα χρόνια πριν, στο Ευρωμπάσκετ του Ζάγκρεμπ, το 1989, το τρίποντο του Φάνη Χριστοδούλου έδωσε την δυνατότητα στην Εθνική να ρίξει , με81-80 , στο καναβάτσο τους Σοβιετικούς και να την στείλει , με το ασημένιο μετάλλιο στην τσέπη, στον τελικό κόντρα στην ανίκητη Γιουγκοσλαβία.

Στα ελληνικά πρωταθλήματα, ο γκαρντ του Ρεθύμνου, Γιάννης Κυριακόπουλος, με τα 9 στα 9 τρίποντα που σημείωσε κόντρα στη Ν. Ηστ και μάλιστα όταν η γραμμή είχε μεταφερθεί στα 6.75μ., έσπασε το ρεκόρπου κατείχε από τον Νοέμβριο του 2007 ο Αυστραλός γκαρντ του Πανιωνίου Μπραντ Νιούλεϊ με τα 8 στα 8 που φόρτωσε το καλάθι της ΑΕΚ,αλλά από τα 6.25μ

ΤονΜάιο του 1990 στο Ιβανώφειο ο ΠΑΟΚ επικράτησε του Ηρακλή με 124-106 σε αγώνα για τα playoffs, με πρωταγωνιστή τον νυν πρόεδρο Μπάνε Πρέλιεβιτς , ο οποίος πέτυχε 40 πόντους με 10 στα 14 τρίποντα. Μετά από 9 χρόνια, στις 20 Μαρτίου του 1999, ένας άλλος Αυστραλός «μπόμπερ» ο Σέιν Χιλ«έγραψε» 10 στα 16 στην αναμέτρηση της Ν. Ηστμε τον Πανιώνιο. Πέρυσι, ο Νίκος Χατζής πέρασε τον Άγγελο Κορωνιό, όχι μόνο σε συμμετοχές στην επαγγελματική κατηγορία αλλά και σε εύστοχα τρίποντα καριέρας.

Το 1991 είχαμε δυο καταπληκτικά ματς Άρη-ΠΑΟΚ που τελείωσαν με ... τρίποντο στην εκπνοή. Το πρώτο ήταν στις 4 Μαΐου, όταν ο Παναγιώτης Γιαννάκης αφού βάζει ένα λέι-απ ... στα γρήγορα, μετά το κλέψιμο του Σούμποτιτς και την πάσα του Γκάλη διαμορφώνει το τελικό 86-85 δίνοντας το πρωτάθλημα στον Άρη!

Λίγους μήνες αργότερα (στο πρώτο ντέρμπι της κανονικής περιόδου του πρωταθλήματος 1991-92), ο Μπάνε Πρέλεβιτς με τρίποντο, λίγο μετά το κέντρο του γηπέδου, υπογράφει τη νίκη του ΠΑΟΚ με 99-96

Φέτος, στα τρίποντα καταρρίφθηκε ένα άλλο ιστορικό ρεκόρ που κατείχε οβραζιλιάνος «HallofFamer”Οσκάρ Σμιντ, ο οποίοςείχε σουτάρει 11 στα 19 το 1994,με την φανέλα της Βαγιαδολίδ κόντρα στην Μούρθια.. Μετά από 7.294 ημέρες , οαναπληρωματικός γκαρντ της Μπαρτσελόνα, ο Αμερικανός Τζέϊκομπ Πούλεν σούταρε 12 στα 15στην νίκη των «μπλαουγκράνα» με 111-66 επί της Βαγιαδολίδ. Παρόλα αυτά μια τέτοια επίδοση δεν τον κράτησε στην Μπαρτσελόνα , αφού το καλοκαίρι ο Πούλενμετακόμισε στην Σεβίλλη.

Ο Αργεντίνος Λέο Γκουτιέρεζ τελείωσε τον αγώνα της Πενιαρόλ απέναντι στην Μπόκα Τζούνιορς με 48 πόντους ευστοχώντας στα 15 από τα 22 σουτ τριών πόντων, αφήνοντας πίσω του την επίδοση του Λέα Ζανάσι, ο οποίος πέτυχε 13 τρίποντα το 1997, επίσης με τη φανέλα της Πενιαρόλ.

Αυτό το κλειστό κλαμπ των 10+ εύστοχων τριπόντων περιλαμβάνει επίσηςτον Κόμπι Μπράιαντμε τα 12/18 (2003) , τον Ντόνι Μάρσαλ με τα 12/19 (2005) από το ΝΒΑ, τον Σάμι Γουίλι με , 15/25 (Division III, 2006),και τον Κιθ Βένι με15/25 (1996) από τοNCAA, τον Τερέλ Μακιντάιρ και τον Τόμας Κελάτιμε 10/10 ( το 2006 και το 2009 αντίστοιχα) στην Ιταλική Λίγκα, τον Κρις Λόφτον με 17/22 (2008) στην Τουρκία, τον Μαρσελίνιο Μασάδο, με16/21 (2010) στην Βραζιλία , τον «δολοφόνο με την Βίβλο» , Χένρι Ουίλιαμς με12/15 (1999) στοΣαπόρτα, τον Αλεξέι Πιντσικάου με11/12 (2000) στο Κόρταςαλλά και τον μεγάλο Τόνι Κούκοτςπου τελείωσεμε 11 στα 12στην πρεμιέρα του Παγκοισμίου πρωταθλήματος Εφήβων του 1987, στο Μπόρμιο της Ιταλίας, κόντρα στις ΗΠΑ. Μιαδιοργάνωση πουονομάστηκε «Κουκοτσιάδα» με αφορμή τα κατορθώματα του μετέπειτα σταρ της Γιουγκοπλάστικα και των Μπουλς.

Άργησε αλλά … πέτυχε

Για την θέσπιση του τρίποντου, ερίζουν πολλές …ημερομηνίες ( 1933, 1940,1945, 1950 και 1960). Επικρατέστερος δημιουργός εμφανίζεται οΠορτορικανός καθηγητήςEddieRiosMellado. Το συναντάμε σε αγώνα μεταξύ σχολείων στο Οχάϊο το 1933. Το πρότεινεο Χέρμαν Σάιγκερ, ο οποίος εφάρμοσεμια ιδιόμορφη λογική στο μέτρημα: μέχρι τα 4,56 μέτρα το σουτ θα μετρούσε για έναν πόντο, από τα 4,57 μέχρι τα 7,61 μέτρα για δύο πόντους και από τα 7,62 για τρεις πόντους. Ευτυχώς, η πρότασή του του δεν επικράτησε.

Το τρίποντο , δοκιμάστηκε επίσηςτο 1945 σε μια αναμέτρηση μεταξύ των Κολλεγίων του Κολούμπια και του Φόρνταμ.

Πάντως, στο κολεγιακό πρωτάθλημα το τρίποντο καθιερώθηκετο1986 και η απόσταση ήταν 6,02 μέτρα. Το2009, μεταφέρθηκεστα 6,32 μέτρα.Η πρώτη επαγγελματικήλίγκα πουείχε τρίποντα ήταν ηABL, το 1961, αλλάδεν άντεξε πάνω από δυόμιση χρόνια. Κάτι ανάλογο συνέβη καιμε τηνΑΒΑ, που το εισήγαγε στον κανονισμό της το 1968.

Κρις ΦορνττωνΜπόστον Σέλτικςείναι ο πρώτος παίκτης στην ιστορία τουΝΒΑπου ευστόχησε σε σουτ τριών πόντων. Ήταν στις 12 Οκτωβρίου του 1979, στη νίκη τωνΜπόστον Σέλτικςεπί τωνΧιούστον Ρόκετς.Μια προσπάθεια ναμειωθεί η απόστασηαπό τα 7,24 μέτρα που είναι σήμεραστα 6.71μέτραπου εφαρμόστηκε για δυο σεζόν κρίθηκε αποτυχημένη.

Έτσιη απόσταση επανήλθε εκεί όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα.Η δεFIBAκαθιέρωσε το τρίποντο στις διοργανώσεις της την σεζόν 1984-1985 .

Διαφορές και τακτική

Στο ΝΒΑη απόσταση είναι σταθερά πιαστα7.25 μέτρα, ενώ στοNCAAστα 6 μέτρα και στοWNBAστα 6,25. Στην FIBA έχει επικρατήσει η απόσταση των 6,75 μέτρων.

«I’mold-school,Iwishthereweren’tanythrees.It would be more basketball – like tome» (είμαι της παλιάς σχολής, εύχομαι να μην υπήρχαν τρίπονα. Θα έμοιαζε περισσότερο με μπάσκετ, κατά την άποψη μου)

Ειδικά στην Ευρώπη, η πιο χαρακτηριστική μετατροπή ήταν όταν ξεκίνησαν να αναδεικνύονται«τεσσάρια» με ικανότητα να παίζουν με πρόσωπο, μακριά από το καλάθι, ώστε να ανοίγει ο χώρος για τους παίκτες ρακέτας ή για διεισδύσεις περιφερειακών. Μεταξύ σοβαρού κι αστείου, ο πάντα ευρηματικός Στηβ Γιατζόγλου, πριν πολλά χρόνια , είχε υποστηρίξει ότι το μεγαλύτερο κακό που έκανε στο μπάσκετ είναι ότι οι παίκτες δεν ακολουθούν την συνέχεια της κίνησης, αλλά σταματάνε για να τσεκάρουν τη γραμμή , ώστε να διαπιστώσουν αν είναι μέσα ή έξω, πριν σουτάρουν, με αποτέλεσμα να χάνουν τη συγκέντρωσή τους.

Μεγάλη συζήτηση για τακτική γίνεται αν , μετά το τέλος κάποιου αγώνα, η στατιστική δείξει ότι μια ομάδα επιχείρησε περισσότερα τρίποντα από δίποντα. Το ίδιο όταν κάποιος παίκτηςσουτάρει για «τρεις» σε κατάσταση αιφνιδιασμού. Αν και πλέον φαίνεται να επικρατεί ότι «τα πάντα είναι θέμα προσώπου» και«προπονητικής φιλοσοφίας». Εφόσον αποτελεί συνειδητή επιλογή ή ένας συγκεκριμένος παίκτης έχει το ελεύθερο να σουτάρει, εμάςδεν μας πέφτει λόγος.

Τουλάχιστον ως υστερόγραφο, δεν θα μπορούσαμε να μην συμπεριλάβουμε το πιο γλυκό ΤΡΙΠΟΝΤΟ της δημοσιογραφίαςστην Ελλάδα. Το περιοδικό, το οποίο υπό τον αείμνηστο Φίλιππο Συρίγο και εκδότες τουςΒασίλη Νασίκακαι τον Μανώλη Φλουράκη, ξεκίνησε το ταξίδι του στις 8 Νοεμβρίου του 1988, συνοδεύοντας τις χαρές και τις λύπες του Ελληνικού Μπάσκετ για 16 ολόκληρα χρόνια. Το περιοδικό πουσυνδυάστηκε με τα χρόνια του πρωτόλειου ενθουσιασμού αλλά και της αθωότητας. Όλων μας.