Για όλους όσους είναι σήμερα στην ηλικία των 60+, το Μουντιάλ του 1970, ήταν το πρώτο ανοιχτό παράθυρο προς (τον έξω) ποδοσφαιρικό κόσμο. Στο Μεξικό, στις 31 Μαΐου.

Λίγες μέρες νωρίτερα ο Μανώλης Γλέζος είχε ξεκινήσει απεργία πείνας στη φυλακή με αίτημα την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων. Τζίμι Χέντριξ και Τζάνις Τζόπλιν μέτραγαν, χωρίς να το ξέρουν, τις τελευταίες μέρες τους. Ο Τζίμι έφυγε στις 9 Σεπτεμβρίου και η Τζάνις στις 4 Οκτωβρίου.

Στις κινηματογραφικές αίθουσες προβαλλόταν σε ταινία, το Γούντστοκ 1969 με τη νεολαία να σπάει τις πόρτες κυριολεκτικά. Εν καιρώ δικτατορίας το ποδόσφαιρο και η μουσική είχαν την τιμητική τους. Ο Ολυμπιακός είχε τον Σιδέρη, ο Παναθηναϊκός τον Δομάζο, η ΑΕΚ τον Παπαϊωάννου, ο ΠΑΟΚ τον Κούδα.

Η Εθνική ομάδα είχε χάσει στο τσακ την πρόκρισή της για να δώσει για πρώτη φορά το "παρών" σε Μουντιάλ. Οι ταινίες του Φώσκολου έκαναν ρεκόρ εισπράξεων. Εκείνη τη χρονιά προβάλλεται η "ορατότης μηδέν" με τον Νίκο Κούρκουλο να λέει την ιστορική ατάκα "όχι άλλο κάρβουνο".

Το 1970 οι Μπιτλς βγάζουν το τελευταίο LP τους Let it be και διαλύονται, καθώς αποχωρεί ο Πολ Μακάρτνεϊ. Στην Αθήνα, οι πολυκατοικίες που σηκώνονται η μία μετά την άλλη μέσω της "αντιπαροχής" κάνουν μια τονωτική ένεση στην οικονομία. Οι 18άρηδες γίνονται άντρες. Φεύγουν από τα σφαιριστήρια και συχνάζουν στα καφενεία και στη συνέχεια στις καφετέριες. Μπιλιάρδο καλαμπούρι και χαρτί. Σακάκια με φαρδύ πέτο, πουκάμισα με μακριούς γιακάδες και παντελόνια με καμπάνα 50 πόντους.

Το Μουντιάλ, το πρώτο Μουντιάλ σε ζωντανή τηλεοπτική κάλυψη. ήταν ένα ιστορικό γεγονός. Σε ασπρόμαυρη τηλεόραση, που όμως ούτε ένα στα δέκα σπίτια είχε. Κατά συνέπεια ραντεβού στην καφετέρια κι από νωρίς μάλιστα, για να πιάσεις θέση. Κι όλοι, όλοι χωρίς καμιά εξαίρεση, με τη Βραζιλία και τον Πελέ.

Τι μπορείς να θυμηθείς από μνήμης, ύστερα από 44 χρόνια α΄αυτό το πρώτο μουντιάλ;

- Θυμάμαι τις τέσσερις μεγάλες φάσεις του Πελέ. Στις τρεις μάλιστα δεν μπήκε γκολ, στην τέταρτη το έβαλε άλλος. Στο ματς με την Τσεχοσλοβακία, η Βραζιλία έχει την σέντρα και ο Πελέ παίρνει την πρώτη πάσα και σουτάρει απευθείας για γκολ. Ο γκολκίπερ αιφνιδιάζεται, δεν μπορεί να αντιδράσει, αλλά η μπάλα φεύγει μόλις άουτ.

Με τη Ουρουγουάη κάνει την εκπληκτικής επινόησης προσποίηση στον Μαζούρκεβιτς, αλλά στο πλασέ η μπάλα φεύγει λίγο άουτ. Με την Αγγλία είναι ο Γκόρντον Μπανκς που του στερεί τη δυνατότητα να σκοράρει με κεφαλιά, όταν κάνει την απόκρουση του τουρνουά. Τέλος, στο τέταρτο γκολ της Βραζιλίας, στο 4-1 του τελικού με την Ιταλία, όταν γυρίζει την μπάλα δεξιά και δίνει ασίστ στον Κάρλος Αλμπέρτο, χωρίς να βλέπει και χωρίς καν ο συμπαίκτης του να βρίσκεται στο πλάνο!

- Το μέγα θέμα την Εθνική Ιταλίας, με τα δυο δεκάρια, με αποτέλεσμα είτε να μένει στον πάγκο ο Τζιάνι Ριβέρα της Μίλαν, είτε ο Σάντρο Ματσόλα της Ίντερ.

- Τις δυο συγκλονιστικές παρατάσεις. Στον προημιτελικό Γερμανία-Αγγλία και στον ημιτελικό Ιταλίας-Γερμανίας, που ο Μπεκενμπάουερ παίζει τραυματία με δεμένο το χέρι, γυρίζοντας από χαφ σε λίμπερο. Ένα-ένα το κανονικό ματς, 4-3 στην παράταση.

- Κάτι που θεωρήθηκε απρόοπτο και είχε συζητηθεί. Στο Βραζιλία-Τσεχοσλοβακία 4-1, αυτός που ανοίγει το σκορ είναι ο Πέτρας των Τσεχοσλοβάκων. Πρώτη κίνηση, στον πανηγυρισμό του, να κάνει τον σταυρό του. Απογοήτευση για τους αριστερούς που διαπίστωναν ότι η σοσιαλιστική διαπαιδαγώγηση είχε πάει στράφι και σχόλια από τους δεξιούς: "Μόλις τελειώσει το Μουντιάλ θα τον στείλουν Σιβηρία". Με τους αριστερούς τότε να υποστηρίζουν σφόδρα, την ομάδα της μητέρας του σοσιαλισμού της Σοβιετικής Ένωσης.

- Περίεργο πράγμα, ύστερα από τόσα χρόνια, να θυμάσαι πέρα από τον Ριβελίνο και τον Τοστάο (τον αποκαλούμενο λευκό Πελέ0 κάποιους "περίεργους" ποδοσφαιριστές: Τον σκόρερ του Περού, Τεόφιλο Κουμπίλιας, και δυο Ουρουγουανούς ποδοσφαιριστές: Τον Μοντέρο Καστίγιο, όπως τον αποκαλούσε ο Γιάννης Διακογιάννης, πατέρα του μετέπειτα σέντερ-μπακ της Γιουβέντους Μοντέρο και τον Μουχίκα.

- Σε κάθε επανάληψη, πάνω δεξιά στο καντράν της τηλεόρασης, έβγαινε με μεγάλα γράμματα το "Replay". Εξ ου και ο αγγλομαθής της παρέας να κάνει το σχετικό καλαμπούρι: "Τι παιχταράς είναι αυτός ο Replay; Σε όλες τις φάσεις μέσα είναι".

- Από τα παράδοξα της διοργάνωσης να είναι Βραζιλία και Αγγλία στον ίδιο όμιλο. Γι αυτό και στην πορεία διασταυρώθηκαν Γερμανία-Αγγλία και Γερμανία-Ιταλία.

Δεν μου αρέσει αυτή η καραμέλα για δήθεν "χρόνια της αθωότητας". Πόσο αθώο μπορεί να είναι παιδί που μεγαλώνει στα σφαιριστήρια, στα καφενεία και στη συνέχεια στα σκυλάδικα. Που μαθαίνει την πόκα από τα 15 ου και το μπαρμπούτι από τα 18, όπως οι περισσότεροι, εκείνη την εποχή; Ούτε εύκολα, ούτε αθώα ήταν αυτά τα χρόνια.

Το σφαιριστήριο και το καφενείο ήταν η εύκολη και ανέξοδη λύση. Δεν πλήρωνες εισιτήριο για να μπεις μέσα. Ούτε ήταν υποχρεωτικό να παίξεις. Αν ήσουν ρέστος και καθόσουν και κοίταζες.

Κάτω απ' αυτές τις συνθήκες, άλλοι από την παρέα, βγήκανε γιατροί, άλλοι καθηγητές, δικηγόροι κλπ. Ο ιδιοκτήτης του σφαιριστήριου, ο Γιώργος ο Καλογεράτος, ή Φύρας (βετεράνος του πολέμου της Κορέας) συχωρεμένος πια είχε να λέει: "Στα χέρια μου μεγάλωσαν τα καλύτερα παιδιά. Επιστήμονες έβγαλα". Κι είδε δίκιο. Πιο πολλές ώρες μας έβλεπε αυτός από τα 15 μέχρι τα 18, απ' ό,τι οι πατεράδες μας. Για να μη τα ισοπεδώνουμε όλα, τότε ακούγαμε και Μπιτλς και Μίκη Θεοδωράκη. Και Άνιμαλς και Γιάννη Μαρκόπουλο. Κι όποτε βρίσκαμε αφορμή, όπως στη κηδεία του Γιώργου Παπανδρέου, το 1968 δείχναμε ότι δε γουστάραμε το καθεστώς.

Χωρίς κομπιούτερ, χωρίς τηλεόραση στο σπίτι και χωρίς δικό του δωμάτιο) ο πιτσιρικάς έβγαινε γρήγορα στον δρόμο. Το γήπεδο ήταν η νο 1 διασκέδαση. Ακόμα κι αν υπήρχαν λεφτά για εισιτήριο οι πονηροί έβρισκαν τρόπους για να μπουν μέσα. Τότε, μάλιστα, είχαν βγει τα φοιτητικά εισιτήρια με δέκα δραχμές. Και δεν ήταν υποχρεωτικό να ήσουν φοιτητής. Σου έδινε την ταυτότητα ο φίλος σου. Ποιος να κάτσει να κάνει έλεγχο στη φωτογραφία;

Με δεδομένο, λοιπόν, ότι το ποδόσφαιρο ήταν το νο 1 το Μουντιάλ του 1970, ήταν όπως είπαμε η πρώτη ζωντανή σύνδεση με τον έξω κόσμο. Πελέ, Μπόμπι Τσάρλτον, Ούβε Ζέλερ, που τους διαβάζαμε στις εφημερίδες, τους βλέπαμε για πρώτη φορά ζωντανούς. Ένα Μουντιάλ που κανένας απ' όσους το είδανε δεν πρόκειται να το ξεχάσει.

(Οι στιγμές όντως είναι μοναδικές: Γούντστοκ, Joe Cocker και with a little help from my friends)