Τουρλουμπούκι
Από τον Τάκη Λουκανίδη και τον Κρεμενλίεφ στον Κατσουράνη και στον Μάρτενς. Ο Κώστας Καίσαρης γράφει για τον Στέφενς, που γύρισε το ποδόσφαιρο πενήντα χρόνια πίσω κι έκανε τον ΠΑΟΚ καφενείο.
Να γυρίσουμε πίσω στη δεκαετία του '60; Γιατί όχι; Ωραία ήταν και ρομαντικά. Με θερινά σινεμά, με χρυσάνθεμα και γιασεμιά. Με Χατζηδάκη και Θεοδωράκη. Με Καζαντζίδη και Μπιθικώτση. Με Δομάζο και Σιδέρη. Με Γιώργο Κούδα και Μίμη Παπαϊωάννου.
Από τότε είναι που ανατρέχει, ο τίτλος του πλέον ολοκληρωμένου Έλληνα ποδοσφαιριστή. Που είχε απονεμηθεί στον Τάκη Λουκανίδη. Επειδή ακριβώς μπορούσε να παίξει με την ίδια ευκολία και επιτυχία, και σέντερ μπακ και χαφ και σέντερ φορ.
Ο αστικός μύθος, μάλιστα, αναφέρει ότι κάποτε που είχε χρειαστεί, τα είχε καταφέρει και σαν τερματοφύλακας! Προσωπική άποψη δεν είχα. Τον Λουκανίδη τον είχα δει σε κάποια παιχνίδια, αρχές της δεκαετίας του '70, όταν έπαιξε στα τριανταφεύγα στον Άρη και με προβλήματα μάλιστα στη μέση.
Έτσι κι αλλιώς όμως, η δεκαετία του '60 έχει περάσει στην ιστορία. Ό,τι φεύγει, δεν γυρίζει πίσω. Πολύ περισσότερο στο ποδόσφαιρο. Παρά ταύτα, όμως, υπάρχει ο Χουμπ Στέφενς, που επιμένει να χρησιμοποιεί μεθόδους και πρακτικές του περασμένου αιώνα.
Ο ΠΑΟΚ δεν είναι καμιά ομάδα της γειτονιάς. Σαν κι αυτές που αντιμετωπίζει η ΑΕΚ στο πρωτάθλημα της Γ' Εθνικής. Με ερασιτέχνες ποδοσφαιριστές, που το Σάββατο το βράδυ πάνε σε γάμο, τρώνε, πίνουνε, και την Κυριακή το πρωί παίζουν μπάλα.
Ο ΠΑΟΚ είναι δεύτερος στο πρωτάθλημα, έχει προκριθεί στους "32" του Γιουρόπα Λιγκ και στοιχίζει στον Σαββίδη ένα τσουβάλι λεφτά. Μια 100% επαγγελματική ομάδα, έξω από κάθε νοοτροπία και λογική για ποδοσφαιριστές "εργαλεία", όπως αποκαλείται στην παλιομοδίτικη ποδοσφαιρική γλώσσα η περίπτωση του Κατσουράνη. Και στα 34 του μάλιστα και χωρίς να είναι και στα καλύτερά του.
Κατά κανόνα αυτή τη σεζόν ο Κατσουράνης έπαιζε κεντρικό μπακ. Ειδικότερα στο διάστημα που είχε τραυματιστεί ο Βίτορ. Στο εκτός έδρας με τη Σκόντα, ο Στέφενς τον είχε ξεκινήσει εξάρι. Στα δύο τελευταία ματς, τον έβαλε δεκάρι, πίσω από τον φορ. Σ' αυτή τη θέση έπαιξε στη Νέα Σμύρνη μέχρι το 59', όταν μπήκε στο παιχνίδι ο Μάρτενς, κι ο Κατσουράνης πέρασε σαν κεντρικός χαφ, δίπλα στον Τζιόλη.
Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Και δεν το λέω αυτό εγώ. Το λέει η ποδοσφαιρική λογική. Δεν είμαστε στη δεκαετία του '60. Φοράει κανείς απ' αυτούς που περπατάνε στο δρόμο παντελόνι καμπάνα, πουκάμισο με λουλούδια και μεγάλους γιακάδες και σακάκι με φαρδύ πέτο; Και δεν είναι το θέμα ότι στο ποδόσφαιρο έχει αλλάξει η μόδα. Στο ποδόσφαιρο πλέον υπάρχουν αρχές και κανόνες. Μιλάμε πλέον για επαγγελματισμό και επαγγελματίες.
Πειράματα κάνει στα Μίκυ Μάους ο Κύρος Γρανάζης. Όχι οι προπονητές. Όποιος βρει μια ομάδα υψηλού επιπέδου, στην οποία ένας ποδοσφαιριστής, τη μια Κυριακή να παίζει σέντερ μπακ και την άλλη δεκάρι, πάσο. Δεν υπάρχει. Και δεν υπάρχει επειδή οι προπονητές σέβονται τις αρχές και τους κανόνες που προαναφέραμε. Δεν τα ξεφτιλίζουν όλα όπως ο Στέφενς.
Κι αυτό θα ίσχυε, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, στο ματς του Σαββάτου στη Νέα Σμύρνη. Όχι κατ' ανάγκη επειδή κέρδισε ο Πανιώνιος. Ακόμα κι αν κέρδιζε ο ΠΑΟΚ, η λογική ότι μετατρέπουμε το ποδόσφαιρο σε κουμ-καν και τον Κατσουράνη σε μπαλαντέρ, αποκαλείται μονολεκτικά τουρλουμπούκι.
Ψάχνοντας να βρω, έπεσα στην περίπτωση του Γιάγια Τουρέ. Κι όχι στον Ολυμπιακό, αλλά στην Μπαρτσελόνα μάλιστα. Από χαφ να παίξει σέντερ μπακ και σε τελικό Τσάμπιονς Λιγκ μάλιστα. Από αμυντικός χαφ όμως σε σέντερ μπακ, υπάρχει μια συνάφεια. όταν όμως το εξάρι, που θεωρητικά είναι η θέση του Κατσουράνη, γίνεται και στόπερ και δεκάρι, τότε επανερχόμαστε στο τουρλουμπούκι που προαναφέραμε.
Υποτιμώντας, αν όχι εξευτελίζοντας τους άλλους ποδοσφαιριστές του ΠΑΟΚ. Κι όχι μόνο με τα σούρτα-φέρτα του Κατσουράνη. Την Πέμπτη πάτησε το πόδι του στη Θεσσαλονίκη ο Μάρτενς. Κι αργά το βράδυ μάλιστα. Ούτε το πρωί, ούτε το μεσημέρι. Την Παρασκευή ο Στέφενς τον πήρε αποστολή και το Σάββατο στη Νέα Σμύρνη τον έβαλε στο 59'. Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Και δεν ξεφτιλίζεις έτσι μόνο τους άλλους ποδοσφαιριστές. Ξεφτιλίζεις την ομάδα στο σύνολό της. Το ποδόσφαιρο, όπως είπαμε, έχει αρχές και κανόνες. Δεν γίνεται από Πέμπτη σε Σάββατο να φοράς φανέλα και να παίζεις.
Στην ομάδα της γειτονιάς μου, τον ΑΟ Πετραλώνων, ο Σταύρος Γιαφάλογλου δεν τα έκανε αυτά. Σεβόταν το ποδόσφαιρο. Ακόμα και τον Μέσι να κάνεις μεταγραφή την Πέμπτη, δεν γίνεται να τον βάλεις κατευθείαν να παίξει το Σάββατο. Στο 5x5 γίνεται. Όσοι μαζεύονται κάθε φορά, παίζουν. Παίρνουν χρόνο συμμετοχής. Επειδή ακριβώς παίζουν για την πλάκα τους. Για χαβαλέ. Όσα προβλήματα κι αν έχεις σαν ομάδα, όσο άχρηστο κι αν θεωρείς το έμψυχο υλικό σου, αυτό δεν το κάνεις. Δεν επιτρέπεται να το κάνεις.
Επειδή ωστόσο, δεν θέλω να είμαι άδικος, έψαξα να βρω ανάλογη περίπτωση. Και τη βρήκα. Στον Ολυμπιακό, όταν επικρατούσαν συνθήκες καφενείου. Μεσοβδόμαδα είχαν πάρει έναν Κρεμενλίεφ από τη Βουλγαρία και την Κυριακή ο Σταύρος Διαμαντόπουλος τον είχε βάλει να παίξει. Και σε ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό μάλιστα. Σχετικά με το ποιος είχε κερδίσει το ντέρμπι, τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται. Αν μιλάμε λοιπόν για μισό αιώνα πίσω ή για συνθήκες καφενείου, ΟΚ. Κανένα πρόβλημα. Μια χαρά ξηγιέται ο Στέφενς. Το 2014 όμως, αυτά δεν γίνονται ούτε στο σινεμά.