Και ο Ολυμπιακός άλλαξε τον Ζάρκο. Αλλά ας μείνουμε για αρχή στον τίτλο του κειμένου και στους λόγους για τους οποίους δεν ήταν ο Τάρπλεϊ, δεν ήταν ο Μπέρι, δεν ήταν η άμυνα του Σιγάλα και δεν ήταν τα βγαλμένα σακάκια του Γιάννη Ιωαννίδη ή τα εκατομμύρια του Σωκράτη Κόκκαλη που έκαναν τον Ολυμπιακό μεγάλο τη δεκαετία του ‘90, όταν πραγματικά έχτισε την εντός συνόρων δική του αυτοκρατορία και καταστούσε αδύνατη κάθε αμφισβήτηση από τους αντιπάλους του, κυρίως τον Παναθηναϊκό και τον ΠΑΟΚ, αφού ο Άρης είχε ήδη περιπέσει στη μετάπειτα κατηφόρα του. Το “ΦΩΣ των ΣΠΟΡ” όπως πολύ σωστά μου θύμισε ο Θέμης Καίσαρης (φανατικός του Ζάρκο, σχεδόν ειδωλολάτρης απέναντι στον αριστερόχειρα Μαυροβούνιο) κάλυπτε το μισό σεντόνι-πρωτοσέλιδο του με το πρόσωπο του Πάσπαλι(ε) σχεδόν κάθε εβδομάδα.

Βλέπετε, οι 32 πόντοι μέσο όρο που είχε ο Πάσπαλιε (τότε οι Έλληνες χρησιμοποιούσαμε ακόμα το -ε ως λανθασμένη κατάληξη του ονόματος) και κυρίως ο τρόπος με τον οποίο πήρε το ρόλο του ηγέτη στον Ολυμπιακό τον ανέδειξε σε μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες που πέρασαν ποτέ από το ελληνικό πρωτάθλημα. Πήρε στις πλάτες του έναν 8ο Ολυμπιακό και τον έφερε στη 2η θέση το 1992, αφού ο τότε ο ΠΑΟΚ ήταν πραγματικά δυνατός (και το απέδειξε και την επόμενη χρονιά με τη συμμετοχή του στο Φάιναλ Φορ της Αθήνας) για να συνεχίσει με δύο σερί πρωταθλήματα, συμμετοχή στο Φάιναλ Φορ του Τελ Αβίβ και στο μεσοδιάστημα άπειρη λατρεία από τον κόσμο του Ολυμπιακού, που ήθελε να τον δει, να τον αγγίξει, να του μιλήσει.

Ο Ζάρκο προσωποποίησε όλη την αφύπνιση του μπασκετικού τμήματος του συλλόγου, αλλά και γενικότερα ανύψωσε το φρόνημα των ερυθρολεύκων φιλάθλων που εκείνη την εποχή δεν έβρισκαν πουθενά τη χαρά και την οπαδική υγειά τους. Η ποδοσφαιρική ομάδα έκανε στάση εργασίας από τους τίτλους για χρόνια και στο μπάσκετ (που τότε αναπτυσσόταν για πρώτη φορά πραγματικά, μετά την κατάκτηση και του Ευρωμπάσκετ, τα πρώτα ευρωπαϊκά Κυπελλούχων κλπ από τον ΠΑΟΚ, τους επενδυτές όπως ο Κόκκαλης και ο Γιαννακόπουλος) δεν είχε ουσιαστικό ρόλο, με το επίκεντρο να βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και παλιότερα στις μάχες ανάμεσα στον Παναθηναϊκό και την ΑΕΚ.

Η Θεσσαλονίκη όμως είχε όλα τα φώτα πάνω της. Και όλες τις προσωπικότητες. Τον Γκάλη, τον Γιαννάκη, τον Φασούλα, τους ξένους του ΠΑΟΚ. Μόνο ένας Φάνης Χριστοδούλου βρισκόταν στην πλατεία της Νέας Σμύρνης και μάθαινε μπάσκετ όσους επέλεγαν το γήπεδο του Πανιωνίου για μερικά ταχύρυθμα με την πορτοκαλί μπάλα. Ο Ζάρκο ήταν ο πρώτος μεγάλος star της δεκαετίας του 90, ο οποίος πατούσε σε αθηναϊκό έδαφος και η αρχή για όλα τα υπόλοιπα που έγιναν. Η έλευση του Πάσπαλι αφύπνισε τον Παναθηναϊκό που έφερε τον Βράνκοβιτς, τον Κόμαζετς, τον Βολκόφ, κατέβασε τον Γκάλη από τη Θεσσαλονίκη, ενώ ο Ζάρκο με την πρώτη του χρόνια πλάι στον Αντώνη Σταμάτη και την υπόλοιπη ομάδα που έφτιαξε ο Ιωαννίδης ως πρώτη απόπειρα,.ξεχώριζε και σε ύψος και σε εκτόπισμα.

Οι παλιότεροι που τώρα είστε 30-35 και πάνω ξέρετε πολύ καλά τι σημαίνει Πάσπαλι, τι έκανε μέσα στο γήπεδο, τι έκανε και έξω από αυτό, με τους καφέδες, την κόκα κόλα και το τσιγάρο και τα burgers να είναι προέκταση του εαυτού του (και λόγος που δεν έμεινε στο ΝΒΑ ούτε στα 23 του στους Σπερς, ούτε στα 30 του μετά τη χρονιά στον Πανιώνιο, όταν πήγε να δοκιμαστεί από τους Χοκς και κόπηκε. Ο Ζάρκο ένας καθαρόαιμος Μαυροβούνιος, ένας άντρας που ήθελε να ρουφάει τη ζωή όπως τα τσιγάρα του, δεν σταμάτησε ποτέ τις κακές συνήθειες. Αγύριστο κεφάλι σε αυτά, παρότι ένας πολύ ευγενικός άντρας, ένας σταρ που δεν καταλαβαίνε ιδιαίτερα γιατί τόση τρέλα με την πάρτη του και ένας τύπος που του έμελε να αλλάξει ακόμα και σαν παίκτης λόγω του Ολυμπιακού.

Ο άνθρωπος που έκανε τους ερυθρόλευκους μεγάλους, που ακόμα και τώρα αποτελεί σημείο αναφοράς στη μπασκετική ιστορία του συλλόγου, είχε και άσχημες, μαύρες στιγμές. Όπως στις αλησμόνητες νοκ άουτ μάχες με τη Λιμόζ το 1993, όταν “πατούσε τις γραμμές” και πολύ περισσότερο στον τελικό της Μπανταλόνα, τότε που ένα αόρατο χέρι, ένας απρόσκλητος άνεμος του έστριψε τα δάχτυλα δύο φορές και δεν κατόρθωσε να δώσει στον Ολυμπιακό το πρώτο ευρωπαϊκό της ιστορίας. Με μια υπέρ-ομάδα που μπλόκαρε και δεν έβλεπε το καλάθι για 7 λεπτά και χρειάστηκε να πάει στη γραμμή των βολών ο μέχρι τότε ήρωας της, ο δεινός σουτέρ, αυτός που έπαιζε περιφερειακός, τριάρι και τεσσάρι ανάλογα με τις ανάγκες και τις συνθήκες. Οι χαμένες βολές στο Τελ Αβίβ εκτός του ότι άφησαν κουσούρι και τα επόμενα χρόνια μεταλλάχθηκε αγωνιστικά, χάνοντας την επαφή του από απόσταση με το καλάθι και κυρίως την επαφή του με τον κόσμο (όχι μόνο του Ολυμπιακού) που έφτασε σημείο ακόμα και να τον ειρωνεύεται.

Εκείνες οι βολές αποτέλεσαν και ρήγμα στη σχέση του με τον Ολυμπιακό, όχι οι βολές συγκεκριμένα αλλά οι επιπτώσεις αυτών και έτσι το 1994 το καλοκαίρι αποχώρησε από τον Πειραιά και έκανε αυτό που φαινόταν αδύνατο: πέρασε απέναντι, στον Παναθηναϊκό. Οι φίλοι του Ολυμπακού ενοχλήθηκαν, οι φίλοι του Ζάρκο πόνεσαν. Αυτός είναι ο διαχωρισμός. Φίλος του Ολυμπιακού και φίλος του Ζάρκο, όχι γιατί ο Μαυροβούνιος ήταν μεγαλύτερος της ομάδας αλλά γιατί ήταν τέτοια η ανάγκη του Ολυμπιακού για να έχει έναν ήρωα, που ο Πάσπαλι ενσάρκωσε αυτό το ρόλο με την απόλυτη επιτυχία και μια καθολική εξέλιξη. Πάλεψε, πέτυχε, λατρεύτηκε, απότυχε, πρόδοσε, αποκαθηλώθηκε, αλλά ο χρόνος ήταν ο καλύτερος γιατρός συν του ότι η μεταγραφή του στον Παναθηναϊκό δεν στάθηκε (ούτε αυτή) ικανή για να αλλάξει την ιστορία και να πάψει την κυριαρχία του Ολυμπιακού.

Η οποία έπαψε κάποια χρόνια αργότερα και την πιο σύγχρονη ιστορία την ξέρετε όλοι φαντάζομαι, οπότε δεν χρειάζεται να πούμε τώρα άλλα επ’ αυτής. Όμως, αυτός που δεν έπαψε να κυριαρχεί στις αναμνήσεις των μπασκετικών φιλάθλων της Ελλάδας (του Ολυμπιακού, του ΠΑΟ, του Άρη, του Πανιωνίου), είναι ο Ζάρκο, με τις περιπέτειες της υγείας του, με την καρδιά του που του έστειλε πριν από χρόνια σημάδια και φωνές βοήθειας, για να σταματήσει να την επιβαρύνει. Όμως, ο Ζάρκος ήταν ένας αθλητής με καρδιά. Με αυτήν έπαιζε, με αυτή νικούσε, με αυτή γινόταν αγαπητός στον κόσμο των ομάδων που βρέθηκε φόρεσε τις φανέλες τους. Ελπίζουμε απόψε το βράδυ να την ανοίξει και στη Super Basketball από το Βελιγράδι όπου ζει και συνεχίζει να βασιλεύει.