“Ας υποθέσουμε” έλεγε πολύ συχνά ο Βαγγέλης Νικητόπουλος, μόνο που αυτή τη φορά η υπόθεση βγήκε αληθινή…

Δυστυχώς δεν το υποθέτουμε, αλλά είναι αλήθεια πως μια από τις πιο εμβληματικές φιγούρες της “Belle Époque‎‎” του ελληνικού μπάσκετ έφυγε από τη ζωή, ξεριζώνοντας κιόλας ένα μεγάλο κομμάτι της…

Υπήρξε όντως σπουδαίος ο “Σουηδός”, αυτό ήταν το παρατσούκλι του εξ απαλών ονύχων, επειδή είχε ξανθά μαλλιά που ανέμιζαν μέσα στους αέρηδες οι οποίοι λυσσομάναγαν στα ανοικτά γήπεδα εκείνης της εποχής…

Η χειροβομβίδα στο Καλλιμάρμαρο

Aπλώς ούτε αυτοί οι αέρηδες που έπνεαν στις 3 Αυγούστου του 1963 στο Καλλιμάρμαρο δεν μπόρεσαν να εκτροχιάσουν την μπάλα σε ένα από τα μεγαλύτερα σουτ στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ!

Δεν ήταν μοναχά ένα «σουτ-τηλεφώνημα”, όπως είχε πει κάποτε σε μια μετάδοση ποδοσφαιρικού αγώνα ο Μανώλης Μαυρομάτης …

Αυτό ήταν ένα σουτ-πρωτάθλημα, καθώς με εκείνη τη… χειροβομβίδα που εξαπέλυσε ο Νικητόπουλος μόλις πέρασε τη σέντρα, η ΑΕΚ έριξε στο κανναβάτσο τον Πανελλήνιο με 71-70 και ανέβηκε στον θρόνο του Πανελληνίου Πρωταθλήματος, για δεύτερη φορά στην ιστορία της.

Η δυναστεία και η αδημονία

Ήταν επίσης το σουτ που θεμελίωσε τη δυναστεία της ΑΕΚ στη δεκαετία του ’60, στην οποία κατέκτησε έξι τίτλους, χώρια το Κύπελλο Κυπελλούχων του 1968.

Ήταν ακόμα το σουτ που τράβηξε στην “Ένωση” τον Γιώργο Τρόντζο από το πανεπιστήμιο του Γκονζάγκα και τον Χρήστο Ζούπα από τον Αμύντα ώστε να δημιουργηθεί μια από τις καλύτερες που εμφανίσθηκαν στον ρουν της ελληνικής μπασκετικής ιστορίας…

«Χάναμε με έναν πόντο και εάν έμενε αυτό το σκορ, θα έπαιρνε το πρωτάθλημα ο Πανελλήνιος. Ακόμη και τώρα έπειτα από 62 χρόνια δεν έχω ξεχάσει την αδημονία που ζήσαμε μέχρι να δούμε την μπάλα στο καλάθι από αυτό το απίθανο σουτ του Βαγγέλη» μου είπε πριν από λίγη ώρα ο Νίκος Μπαμπανικολός.

Ο Πανελλήνιος προηγούνταν με 70-69, αλλά το καλάθι του Νικητόπουλου διαμόρφωσε το τελικό 71-70 και η ΑΕΚ η οποία είχε ηττηθεί μόνο από τον Παναθηναϊκό στην τελική φάση του Πρωταθλήματος κλείδωσε τον τίτλο: τον κατέκτησε και τυπικά την επόμενη ημέρα νικώντας τον Άρη, ενώ πίσω της ισοβάθμησαν με 4-2, ο Τρίτων, ο Παναθηναϊκός και ο Πανελλήνιος.

Μιλάμε για θρίλερ περιωπής!

“Ήταν όλοι τους παιδιά μου”

Ο Νικητόπουλος ήταν σουτέρ ολκής από τότε που πρωτοεμφανίσθηκε στη σκηνή ως παίκτης του Σπόρτιγκ και η καριέρα του κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητη υπήρξε τόσο στους αγωνιστικούς χώρους, όσο και στους πάγκους.

Δεν το γράφω αυτό επειδή σώνει και καλά ο νεκρός δεδικαίωται, αλλά εκτός από μεγάλος παίκτης, υπήρξε επίσης ένας ευγενέστατος (όπως και ο αείμνηστος αδερφός του και επίσης προπονητής Γιώργος) άνθρωπος και ένας αυθεντικός μέντορας στα χέρια του οποίου διαπλάσθηκαν γενιές και γενιές παικτών και παικτριών μέσω των συλλόγων και των Εθνικών ομάδων.

“Ήταν όλοι τους παιδιά μου”, όπως θα έλεγε και ο Αρθουρ Μίλερ, χώρια το κανονικό παιδί του ο Τάσος, που έπαιξε στον Έσπερο Καλλιθέας.

Στο λογιστήριο του “Hilton”

Στο μεταξύ διαπιστώνω ότι θυμάμαι ακόμη τον αριθμό στον οποίο τον τηλεφωνούσα και ζητούσα να με συνδέσουν μαζί του στη δεκαετία του ’80 για το ρεπορτάζ….

Εκείνη την εποχή οι προπονητές δεν ήταν αμιγώς επαγγελματίες και διατρούσαν τις βασικές δουλειές τους από τις οποίες βιοπορίζονταν: ο Βαγγέλης Νικητόπουλος εργαζόταν στο λογιστήριο του ξενοδοχείου “Hilton”, ο Γιάννης Ιωαννίδης γεωπόνος στην Αγροτική Τράπεζα, ο Μιχάλης Κυρίτσης καθηγητής φυσικής αγωγής στο Πολυτεχνείο, ο Κώστας Αναστασάτος διευθυντής προσωπικού στο πολυκατάστημα “Μινιόν” και πάει λέγοντας…

Οι ΑΕΚατζήδες και το θαύμα των Μοϊκανών

Η είδηση του θανάτου του σκόρπισε θλίψη σε όλο το ελληνικό μπάσκετ και δη στους ΑΕΚατζήδες, όπως αποκαλούσε την κιτρινόμαυρη φυλή, συμπεριλαμβάνοντας και τον εαυτό του στις τάξεις της.

“Εμείς οι ΑΕΚατζήδες” (όχι οι ΑΕΚτζήδες) έλεγε πάντοτε…

Οι ΑΕΚατζήδες και βεβαίως οι “Μοϊκανοί” όπως βάφτισε ο Φαίδων Κωνσταντουδάκης την ομάδα της σεζόν 1987-1988 μετά την απροσδόκητη νίκη επί του Παναθηναϊκού με 70-66 στο γήπεδο του Σπόρτιγκ!

Τότε ο “Σουηδός” είχε αντικαταστήσει τον Γιώργο Αμερικάνο κοουτσάροντας μια ομάδα που απάρτιζαν επτά όλοι κι όλοι παίκτες: ο Μηνάς Γκέκος, ο Κώστας Παταβούκας, ο Αλέξης Γιαννόπουλος, ο Παναγιώτης Αριδάς, ο Γιώργος Αγιασωτέλης, ο Θανάσης Σκουρτόπουλος και ο Βαγγέλης Φώτσης.

Ο Νικητόπουλος συνέδεσε το όνομα του με κάμποσες ξεχωριστές στιγμές, πέρα από εκείνο το σουτ και το “θαύμα των Μοϊκανών” …

Στις 11 Νοεμβρίου του 1965, στην Κρακοβία η ΑΕΚ όντως πέτυχε μια θρυλική νίκη, με 81-79 και προκρίθηκε στον δεύτερο γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών.

Στην τελευταία επίθεση του αγώνα με το σκορ ισόπαλο, ο Βαγγέλης Νικητόπουλος (αγωνιζόμενος αντί του Ζούπα, που αποβλήθηκε με πέντε φάουλ) και βλέποντας τον Γιώργο Αμερικάνο στενά μαρκαρισμένο έδωσε την μπάλα στον Μόσχο, που σηκώθηκε από την κορυφή της ρακέτας και σημάδεψε διάνα (79-81)!

Τα νεύρα του Αμερικάνου και το δράμα του Μόσχου

Στις 31 Μαρτίου του 1966, μετά τον ημιτελικό τα αποδυτήρια μετά τη βαριά ήττα της ΑΕΚ με 103-73 από τη Σλάβια Πράγας στον ημιτελικό του Final 4 του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, στο Μιλάνο ο Γιώργος Αμερικάνος τσατισμένος και χωρίς να έχει ιδέα για τον καρκίνο στους λεμφαδένες που κατέτρωγε τα σωθικά του Γιώργου Μόσχου, του μίλησε άσχημα και του επέρριψε ευθύνες για την ήττα, σε μια σκηνή που συμπεριλαμβάνεται καις την ταινία “1968”.

Τότε, σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες, ο Μόσχος, εξουθενωμένος, θυμωμένος και δακρυσμένος, σήκωσε, λέει, τη φανέλα του, έδειξε με τα δάχτυλα του τα σημάδια από τις θεραπείες και φώναξε με όση δύναμη μπορούσε να αντλήσει από μέσα του…

“Κοίτα ρε Γιώργο. Κοιτάξτε όλοι σας πως έχω γίνει από τον καρκίνο που με τρώει κάθε στιγμή. Γι’ αυτό δεν μπορώ ούτε να τρέξω, ούτε να παίξω καλά. Και μόνο που στέκομαι όρθιος είναι θαύμα”!

Οι παίκτες σοκαρίσθηκαν μπροστά σε αυτό το θέαμα. Κάποιοι έβαλαν τα κλάματα και μέσα στα αποδυτήρια επικράτησε νεκρική σιγή…

“Έβγαζε αφρούς από το στόμα και γρύλιζε”

Η επόμενη πράξη του δράματος θα παιζόταν μετά από δυο ώρες στο ξενοδοχείο και τη βίωσε σοκαρισμένος ο Βαγγέλης Νικητόπουλος, ο οποίος μου τη διηγήθηκε πριν από εννέα χρόνια…

“Κοιμόμασταν στο ίδιο δωμάτιο και ξαφνικά μέσα στη νύχτα ξύπνησε από μια περίεργη φασαρία. Άναψα το πορτατίφ, γύρισα δεξιά μου και τι να δω; Ο Γιώργος έβγαζε αφρούς από το στόμα του και γρύλιζε από τον πόνο. Έτρεξα αμέσως στο δωμάτιο του γιατρού μας, του Μίμη Γιαννακόπουλου και τον πήρα σηκωτό για να έρθει στο δικό μας. Του έδωσε ένα καταπραϋντικό χάπι και την άλλη μέρα το πρωί πριν από τον μικρό τελικό με την ΤΣΣΚΑ Μόσχας, ο Γιώργος έφυγε μαζί με τον έφορο της ομάδας Δημήτρη Τράγο και επέστρεψε στην Αθήνα για να συνεχίσει τη θεραπεία, περπατώντας σε έναν δρόμο χωρίς γυρισμό”.

“Ας έφερναν τα λουλούδια στον τάφο μου, ρε Βαγγέλη”

Δυο μήνες αργότερα, έπειτα από έναν αγώνα πρωταθλήματος, η ΑΕΚ βράβευσε τον Μόσχο, απονέμοντας του μια τιμητική πλακέτα. Γύρισε τότε ο Γιώργος στον φίλο του τον Νικητόπουλο και με απίστευτο κυνισμό και πόνο ψυχής του είπε: “Ρε συ Βαγγέλη τι μου το έδωσαν αυτό; Ας έκαναν λίγη υπομονή να μου το έφερναν μαζί με τα λουλούδια στον τάφο μου”!

Ο Μόσχος έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία μόλις 29 ετών στις 28 Δεκεμβρίου του 1966 και μετά από 59 χρόνια ο Βαγγέλης Νικητόπουλος πήγε να τον συναντήσει για να πουν όσα δεν είχαν προλάβει να κουβεντιάσουν σε εκείνο το δωμάτιο του ξενοδοχείου…