Η UEFA ανακοίνωσε μία πολύ μεγάλη αλλαγή όσο αναφορά τους κανόνες που διεξάγονται τα νοκ άουτ παιχνίδια στις διοργανώσεις της. Από τα προκριματικά των ευρωπαϊκών διοργανώσεων 2021-22 καταργεί το εκτός έδρας γκολ.

Όπως κάθε αλλαγή, σε κάτι που έχουμε συνηθίσει σε πραγματικότητες που έχουμε μάθει να ζούμε μαζί τους, υπάρχουν και οι ανάλογες αντιδράσεις. Όσοι αγαπάμε το ποδόσφαιρο θυμόμαστε τον εαυτό μας σε μικρή ηλικία να προσπαθεί να καταλάβει το πώς εφαρμόζεται το εκτός έδρας γκολ και φυσικά έχουμε προσπαθήσει να το εξηγήσουμε στα παιδιά μας, στα ανίψια μας, στα βαφτιστήρια μας, είτε ακόμα και στις συντρόφους μας.

Πολλές φορές χωρίς επιτυχία, καθώς οι ερωτήσεις που ακολουθούν είναι απογοητευτικές. Σε κάθε περίπτωση το εκτός έδρας γκολ είναι μέρος της κουλτούρας του αθλήματος.

Η έδρα έχει χάσει τη δύναμη της

Είναι πολλά όμως τα χρόνια που έχω την αίσθηση πως παραμένει κυρίως επειδή μοιάζει σαν μέρος της κουλτούρας του ποδοσφαίρου. Επειδή έτσι έχουμε συνηθίσει να συμβαίνει, επειδή το βρήκαμε να υπάρχει και το διατηρούμε. Όμως πραγματικό νόημα δεν υπάρχει.

Η δύναμη της έδρας έχει χάσει την ισχύ της. Οι ποδοσφαιριστές έμαθαν να ταξιδεύουν, έμαθαν να παίζουν μακριά από τα γήπεδα τους, δεν φοβούνται. Το να παίζεις εκτός έδρας δεν δημιουργεί κατηφόρα, την πραγματικότητα που υπήρχε την δεκαετία του 70', του 80' άντε μέχρι και τα μέσα του 90'.

Το ποδόσφαιρο έχει αλλάξει σημαντικά και οι ταχύτητες που μπορούν να βγάλουν οι ποδοσφαιριστές, έχει δημιουργήσει την εξής πραγματικότητα. Η ομάδα που έχει χώρους, να αξιοποιήσει, έχει προβάδισμα.

Φόβος στον γηπεδούχο

Η δύναμη του εκτός έδρας γκολ δημιουργούσε έναν φόβο στον γηπεδούχο του πρώτου παιχνιδιού, που τον έκανε να πρέπει να παίξει υπερβολικά συντηρητικά. Ήταν από την φύση του λανθασμένο, αλλά πολλές φορές ακούγαμε πως είναι καλύτερο να μην δεχτούμε γκολ στο γήπεδο μας και να πάμε με το 0-0 στην ρεβάνς, από το να ψάξουμε την νίκη στο πρώτο παιχνίδι.

Απευθείας η κατάργηση του εκτός έδρας γκολ θα δημιουργήσει την εξής συνθήκη. Θα διώξει τον φόβο από τον γηπεδούχο στο πρώτο παιχνίδι. Τον φόβο μην δεχτεί ένα τέρμα, που στην ρεβάνς θα μετρά σαν δύο σε περίπτωση ισορροπίας. Από μόνη της αυτή η πραγματικότητα δημιουργεί ένα κέρδος. Οι ομάδες στο πρώτο παιχνίδι θα παίζουν για να πάρουν όσο γίνεται καλύτερο αποτέλεσμα και όχι έχοντας τόσο στο μυαλό, τι θα γίνει στην ρεβάνς.

Θεσμοθετήθηκε σε άλλες εποχές

Το πιο σημαντικό κριτήριο για να αξιολογηθεί μία αλλαγή κανονισμού είναι αν η αλλαγή που έρχεται θα φέρει περισσότερο δικαιοσύνη.

Το 1970 που θεσμοθετήθηκε το εκτός έδρας γκολ για τις διοργανώσεις της UEFA υπήρχαν πραγματικοί λόγοι. Η έδρα έπαιζε σημαντικό ρόλο, τα ταξίδια ήταν δύσκολα και κουραστικά. Οι ποδοσφαιριστές δεν ήξεραν τι θα συναντήσουν, πήγαιναν στο άγνωστο, τους επηρέαζε ακόμα και η αλλαγή κλίματος.

Η δύναμη της έδρας εκείνη την εποχή ήταν πράγματι τεράστια, το να υπάρχει ένα πλεονέκτημα στην ομάδα που έβαλε γκολ εκτός έδρας ήταν σημαντικό. Ειδικά τα τελευταία χρόνια με την εξέλιξη που έχουν οι ποδοσφαιριστές και το άθλημα είναι πιο δύσκολο για τον γηπεδούχο να κρατήσει το μηδέν στην άμυνα, παρά να βάλει ένα τέρμα ο φιλοξενούμενος.

Η συζήτηση για την κατάργηση του εκτός έδρας γκολ υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια. Η UEFA φέτος, λόγω των συνθηκών που υπήρχαν με τον κορονοϊό κατάλαβε πως πρέπει να πάρει άμεσα μέτρα. Γίνονταν αγώνες σε άδεια γήπεδα, πολλές φορές και σε ουδέτερα και δινόταν αβαντάζ στην ισοπαλία, σε γκολ που μπήκαν σε κενές εξέδρες.

Συνηθίσαμε να δίνουμε προβάδισμα στην απόλυτη ισορροπία

Στην πράξη, συζήτηση για το αν είναι σωστό η όχι ότι καταργείται το εκτός έδρας γκολ, γίνεται μόνο επειδή έχουμε συνηθίσει να υπάρχει. Έχουμε συνηθίσει και πιστεύουμε πως είναι λογικό το 1-1 εκτός έδρας, να υπερτερεί του 0-0. Μία νίκη με 1-0 εντός έδρας να υπερτερεί μίας νίκης με 2-1. Το γεγονός πως και οι δύο ομάδες νίκησαν με ένα γκολ διαφορά, δεν παίζει κανένα απόλυτος ρόλο, όπως δεν παίζει κανένα ρόλο σε προκρίσεις με δύο ισοπαλίες, ότι κανένας δεν επικράτησε του άλλου.

Επίσης το εκτός έδρας γκολ δημιουργεί και μία περίεργη πραγματικότητα σε συνθήκες απόλυτης ισορροπίας. Ο φιλοξενούμενος γνωρίζει πως αν βάλει ένα τέρμα, θα πρέπει να δεχτεί δύο γκολ για να αποκλειστεί. Καταλαβαίνετε πως όταν για παράδειγμα πηγαίνει μία σειρά στην παράταση, πόσο δύσκολο είναι να επιτεθεί ο γηπεδούχος, όταν γνωρίζει πως, αν το ρίσκο που θα πάρει, τιμωρηθεί, τότε θα πρέπει να βρει δύο γκολ μέσα σε λίγα λεπτά.

Σίγουρα υπάρχει ένας κανονισμός που αφορούσε μία εποχή πριν από 40 χρόνια και έχουμε συνηθίσει να μας δίνει πρόκριση, εκεί που κανένας δεν έχει στην πράξη επικρατήσει. Είναι δεδομένο πως αν είχε γίνει αυτή η αλλαγή πριν από δέκα χρόνια, κανένας δεν θα συζητούσε σήμερα, αν έπρεπε ή όχι να συμβεί. Γιατί στην πράξη, δημιουργούνται συνθήκες, για να περάσει μία ομάδα που θα έχει πραγματικά επικρατήσει.

Περισσότερες σειρές στα πέναλτι

Ασφαλώς τίποτα δεν είναι άσπρο η μαύρο. Όλες οι αποφάσεις κουβαλούν και αδυναμίες, αν δεν υπήρχε άλλωστε αδυναμία στην κατάργηση του εκτός έδρας γκολ, η απόφαση θα είχα παρθεί πολλά χρόνια νωρίτερα. Το άθλημα φωνάζει πως η εποχή που έπρεπε να επιβραβεύεται το εκτός έδρας γκολ έχει παρέλθει.

Δεδομένα η κατάργηση του εκτός έδρας γκολ θα δημιουργήσει συνθήκες, για να πηγαίνουν περισσότερες σειρές στα πέναλτι. Τα πέναλτι είναι η χαρά του παιδιού και του άσχετου. Όταν τυχαίνει να βλέπετε σε παρέα ποδόσφαιρο, αυτός που παρακαλάει να πάει ένα παιχνίδι στα πέναλτι είναι αυτός που δεν έχει και πραγματικό ενδιαφέρον για το άθλημα. Ασφαλώς και είναι αρνητικό ότι θα δούμε πολλές σειρές να κρίνονται στα πέναλτι. Τουλάχιστον όμως η ομάδα που θα περνάει θα έχει πετύχει ένα περισσότερο τέρμα έστω και στα πέναλτι.

Δεν θα υπάρχει πλέον το μεγάλο γκολ, που παίρνει από την μία ομάδα την πρόκριση και την πηγαίνει στην άλλη. Πρέπει πρώτα να περάσεις από συνθήκες ισορροπίας και μετά να προκριθείς. Πράγματι στερεί μεγάλα γκολ, που αλλάζουν το ποιος παίρνει την πρόκριση και αυτό όμως είχε συνθήκες αδικίας. Όταν από το φάσμα της πρόκρισης, πηγαίνεις κατευθείαν στον αποκλεισμό, χωρίς να έχει υπάρξει πρώτα η ισορροπία.

Δικαιοσύνη

Με λίγα λόγια η κατάργηση του εκτός έδρας γκολ δημιουργεί μία συνολική δικαιοσύνη. Καθώς το να περνάς, να αποκλείεσαι με δύο ισοπαλίες και με το ίδιο σκορ δεν έχει στο ποδόσφαιρο που ζούμε λογική. Είναι μία πραγματικότητα που απλά την έχουμε συνηθίσει και ζούμε μαζί της.

Μία πραγματικότητα που δημιουργεί μεγάλο φόβο στην γηπεδούχο ομάδα και συνθήκες για πιο συντηρητικά παιχνίδια. Πλέον η ομάδα που θα παίρνει την πρόκριση θα έχει κερδίσει πραγματικά. Θα πρέπει να έχει βάλει ένα γκολ παραπάνω από τον αντίπαλό, έστω και αν αυτό θα έρθει από την διαδικασία τον πέναλτι και ασφαλώς κανένας με την λογική δεν γίνεται να αρνηθεί πως αυτό είναι το σωστό.

Ακόμα και όποιος προσπαθεί, από αντίδραση που προκαλεί η συνήθεια να το κάνει, σε λίγα χρόνια θα καταλάβει, πως υποστήριζε κάτι που δεν έχει πλέον βάση και υπέδαφος στο άθλημα για να σταθεί. Κανένας δεν θα συζητούσε σήμερα για το εκτός έδρας γκολ αν είχε καταργηθεί πριν δέκα χρόνια, κανένας δεν θα το συζητάει και δεν θα το αναπολεί σε δέκα χρόνια από σήμερα.